Geitenhouderij is volwaardige
bedrijfstak geworden
Markt
Vertrouwen
Uitbreiden
Romantiek
Zelfstandig
Openfrontstal
12 Vrijdag 7 juni 1985
Wie van hem een romantisch of
nostalgisch verhaal over de gei-
tenhouderij verwacht te horen
wordt teleurgesteld: De heer Wim
Polderman (29) uit het Zuid-Be-
velandse 's Heer Abtskerke blijkt
een moderne ondernemer die net
als zijn kollega's uit andere sek
toren van de veehouderij met en
thousiasme praat over begrippen
als uitbreiding, investering,
nieuwbouw, fokbeleid, melkpro-
duktie en produktieverhoging.
Zijn bedrijfsgebouwen in het ge
huchtje Baarsdorp mogen dan
niet tot de meest moderne beho
ren, het beleid dat hij voert is dat
wel degelijk. Polderman mag zich
eigenaar noemen van een 70-tal
volwassen geiten en van zo'n 120
lammeren. Zijn hele kudde is on
dergebracht in een drietal los van
elkaar staande dichte stallen. Hij
heeft in deze nog betrekkelijk
jonge sektor naar landelijke
maatstaven gemeten een vrij grote
veestapel.
De bepaald niet op geitewollen
sokken lopende Polderman staat
met zijn nog jonge bedrijf voor
een zeer ingrijpende beslissing.
Tot nu toe verwerkt hij de geite-
melk zelf tot kaas die hij en zijn
vrouw vervolgens op de zater
dagse markt in Goes verkopen.
Een kaasmakerij in Almere heeft
hem recent evenwel een kontrakt
aangeboden voor de levering van
alle melk aan dit bedrijf dat
overigens nog in oprichting is.
Het kontrakt spreekt hem wel
aan. Wanneer hij tot zaken komt
dan kan hij zijn tijd die nu in het
kaasmaken en in de verkoop
wordt gestoken aanwenden voor
een versnelde verbetering van de
geitenstapel en tot een daarmee
verbonden hogere produktie. De
nieuwe situatie zou ook meer uit
zicht geven op het verwezenlijken
van nieuwbouwplannen waarin
hij zichzelf een belangrijk werk-
aandeel heeft toegdacht.
Zo lang de in Baarsdorp geboren
ondernemer zich kan herinneren
heeft hij al geiten gehouden. Als
kleuter kreeg hij van zijn ouders
de zorg voor een - "zijn" - geit
opgedragen.
Dat hij er ooit zijn boterham mee
zou verdienen zou hij toen niet
hebben geloofd. Een nierziekte
die Wim al op zeer jeugdige leef
tijd trof ontnam hem na zijn stu
die ieder perspektief op een
plaats op de arbeidsmarkt. Tot
zeven jaar geleden een geslaagde
niertransplantatie hem weer voor
de volle 100% valide maakte.
Sindsdien funktioneert hij als
ieder ander. Na de operatie
werkte Wim anderhalf jaar bij
een bloemisterij "maar die stopte
er toen mee en ik stond op straat.
Nou ligt nietsdoen me helemaal
niet en ik bleef dus zoeken naar
werk waarmee ik me nuttig en
onafhankelijk van uitkeringen
kon maken. Dat lukte niet zo.
Maar op een bepaald moment
kreeg ik opeens een ingeving:
waarom niet ingespeeld op een
nieuwe toenemende vraag de
laatste jaren naar geitekaas?"
Welgeteld zes geiten en een ei
genhandig van het opschrift
"Geitekaas te koop" voorzien
bordje op een boom langs de
nauwelijks bereden weg in Baars
dorp waren het eerste bescheiden
begin, nu drie jaar geleden. Aan
afnemers van geitekaas bleef
geen gebrek. De afzet liep zelfs zo
hard dat de produktie achterbleef
en er "nee" moest worden ver
kocht. De geitestapel werd dus
flink uitgebreid en voor de kaas
die niet aan huis werd verkocht
bleek de zaterdagse markt in
Goes een uitstekende oplossing.
Wat wil men ook nog meer, ori
ginele Zuid-Bevelandse kaas uit
een door de warenwet officieel
goedgekeurde kaasmakerij? Pol
derman: "Maar dat was de pro
duktie van 30 geiten en was vorig
jaar. Of de kaasafzet Van 70 gei
ten die nu na het lammeren van 't
voorjaar in produktie zijn geko-
De Zeeuws-Vlaamse geitenhou
der ondervond tot nu toe - evenals
overigens kollega geitenhouders -
nogal wat problemen bij de afzet
van de bokjes. Gelukkig is dat nu
beter geworden want ze kunnen
dit jaar voor het eerst worden
verkocht aan een centrale meste-
rij die ze bij een bepaald gewicht
aan Westduitse afnemers voor de
slacht verkoopt..
De heer Dorsselaer heeft tot nu
toe geen klagen over de verkoop,
maar hij heeft wel de indruk dat
het bij kollega's elders in het land
wat stroever is gaan lopen. Het
aantal bedrijven en dus de kaas-
produktie is de laatste jaren vrij
snel toegenomen en daardoor is
de prijs onder druk komen te
staan. "Er zou voor een aantal
bedrijven wel eens een lastige
periode aan kunnen gaan bre
ken", zo vreest hij. "Sommigen
gaan nu al onder de kostprijs
maar dat valt natuurlijk niet vol
te houden".
De Dorsselaers. hebben na een
aantal gouden jaren gemerkt dat
de recessie ook aan België niet
voorbij is gegaan. En hoewel
Belgen in de regel meer geld over
hebben voor eksklusief eten en
drinken dan wij Nederlanders,
loopt de afzet van hun delikatesse
de laatste tijd toch ook wat stroe
ver. Ondanks deze ontwikkeling
en de toenemende konkurrentie
zien de Dorsselaers de toekomst
van hun bedrijf met het volste
vertrouwen tegemoet.
J. Wierenga
De geitekaasmakerij bij de Dorsselaers
men ook zo vlot verloopt moeten
we natuurlijk nog afwachten. Als
het kontrakt met de kaasmakerij
in Lelystad doorgaat dan speelt
het afzetprobleem natuurlijk niet
meer". Bij Polderman ligt de
melkproduktie per geit per jaar
op gemiddeld 600 liter. Maar
volgens het Proefstation voor de
Rundveehouderij in Lelystad
moet deze zijn op te voeren tot
gemiddeld 1.000 liter. Voor het
daartoe vereiste fokbeleid kan hij
een beroep doen op de deskun
digheid bij het Proefstation en bij
het Instituut voor Veeteeltkundig
Onderzoek in Zeist. "Maar als
geitenhouder moet je zelf ook
duidelijk een bepaald doel voor
ogen hebben want hij het uitstip
pelen van je fokbeleid moet je*
veel vertrouwen op eigen kennis,
inzicht en vakmanschap: het oog
van de mester. Het vervelende is
namelijk dat de geitenhouderij in
het hele onderzoeksgebeuren tot
voor kort nauwelijks aan bod is
gekomen", zo licht de voortva
rende ondernemer toe.
Door een goede selektie heeft
Polderman de melkproduktie
toch al flink weten te verhogen.
Ook heeft hij voor een redelijke
prijs een paar bokjes kunnen ko
pen bij het IVO "van moeders
met liefst 1300 liter melk...". Dit
"vreemde" bloed zal straks bij het
nakomelingsschap zijn positieve
invloed op de produktie niet
missen, daar is Polderman zeker
van.
Zijn geiten worden op moderne
manier met een melkmachine in
klein formaat gemolken. Een
krachttoer iedere keer weer. Ze
gaven vorig jaar zo'n 10.000 kg
melk hetgeen overeenkomt met
1000 kg kaas (10 kg melk geeft ca.
1 kg kaas). De verkoopprijs van
kaas ligt afhankelijk van de ou
derdom tussen 16,- en 21,- per
kg. Daarmee komt hij tot een be
drijfsresultaat dat hem tot tevre
denheid stemt. En als het kon
trakt met de kaasmakerij tot
stand komt dan wil hij de stal nog
uitbreiden tot zo'n 100 stuks. "Ik
zie het voor de toekomst op die
basis wel zitten", zegt een opti
mistische Polderman. En met ge
paste trots wijst hij naar Tootje,
een fraaie geit die al voor het
tweede achtereenvolgende jaar
kampioen van Zeeland is. Een
levend bewijs van vakmanschap
en liefde voor het vak.
De heer A. Dorsselaer en zijn
vrouw Margo hebben een geiten
houderij in het Zeeuws-Vlaamse
St. Jansteen. Ze behoren tot de
eersten die zich in ons land be
roepsmatig met de produktie van
geitekaas bezig zijn gaan houden.
De start van dit gezinsbedrijf be
rust meer op romantiek en toeval
sinds een paar jaar het systeem
van de open-frontstal. Dat wil
zeggen dat zijn 50 tot 60 dieren -
"eigenlijk te weinig. Voor een
normaal belegde'boterham moet
je toch wel zo'n 80 volwassen
geiten houden" - erg gemakkelijk
vanuit de stal de aangrenzende
wei in kunnen lopen. Geiten
houden is, beaamt hij, een vak
apart en niet alleen omdat ze
vaak erg koppig zijn maar
bovenal omdat ze inbrekers en uit
brekers bij uitstek zijn. "Ik heb
een zware afzetting rond de weide
aangebracht anders houd je ze
niet. Ze breken alles af en maken
in een paar minuten kapot waar
je een paar dagen mee bezig bent
geweest". De bewijzen van hun
krachtpatserij zijn in de stal volop
aanwezig. Zelfs ijzeren staven
van een centimeter dik en meer
worden gebogen alsof het niets is.
Overigens is Dorsselaer met de
open-fronstal zeer kontent. Door
de natuurlijke ventilatie heeft zijn
kudde o.m. minder last van
ademhalingsziekten. Opvallend
vindt hij het aanpassingsvermo
gen van de dieren aan de nieuwe
situatie. Zo vindt het lammeren
altijd in de groep plaats en op een
tijdstip dat daarvoor het meest
gunstig is d.w.z. overdag als het
het minst koud is. "Ze hebben
nooit meer 's nachts gelammerd
en de afgelopen koude winter
werden alle lammeren zelfs tus
sen 09.00 uur 's morgens en 15.00
uur 's middags geboren, pro
bleemloos".
dan op een bewuste keuze: bij
hun trouwdag, nu ca. 12 xh jaar
geleden, kreeg het paar van
vrienden een geitje aangeboden.
Na een paar jaar gaf deze inmid
dels flink gegroeide geit, zoveel
melk dat de enige uitweg de pro
duktie van kaas was. Een klein
bordje aan de weg bleek ook hier
voldoende. Veel langskomende
belgen (de weg waaraan de
Dorsselaers wonen loopt door tot
in het aangrenzende België) wer
den graag geziene vaste klanten.
lijk. Er bleek bijzonder weinig
bekend over deze tak van vee
houderij en onderzoek was nau
welijks gedaan. Maar met een
bestaande klantenkring en de er
varing opgedaan bij kollega De
Haan op Schouwen-Duiveland,
èn gesteund door de Rijksvoor
lichtingsdienst en de Sociaal
Ekonomische Voorlichtings
dienst van de ZLM waagde het
echtpaar de sprong naar een zelf
standig bestaan. Niet zonder
sukses. Wat als een grap begon
De nieuwe aanwas in gelid.
De vraag naar hun kaas groeide
sterk dankzij de mond-tot-mond-
reklame "en onze geitenfokkerij
groeide als vanzelf mee".
Dorsselaer die eigenlijk een beet
je tegen zijn zin bouwvakker was
geworden "ik ben een buiten
mens en wil graag mijn eigen weg
gaan" - zag zijn kans schoon en
besloot zich nu alweer negen jaar
geleden met zijn vrouw geheel toe
te gaan leggen op de geitenfok
kerij en de kaasmakerij. "Toen
werd het echt serieus en het be
gin, zo vertelt hij, was erg moei-
bleek een goed belegde boterham
op te leveren. De afnemers van
Dorsselaers kaas zitten nog steeds
vooral in België. Hij is zijn pro-
dukt dan ook af gaan stemmen op
de smaak van onze zuiderburen.
Zijn belgische kollega's maken
hoofdzakelijk zachte kaas "maar
er zijn vooral in de natuurvoe-
dingshoek veel liefhebbers van
harde kaas en op die vraag stem
men wij onze produktie (niet ge
plastificeerd) graag af'.
Anders dan bij kollega Polder
man funktioneert bij Dorsselaer
De heer Dorsselaer tussen zijn geiten in de open frontstal
Polderman voor zijn bedrijf
