Het testen van
spuitmachines
Kwaliteit
Service
een tussenverslag van het seizoen '84/ '85
Tabel 1. Het aantal geteste spuitmachines per jaar
jaar aantal jaar aantal jaar
aantal
Momenteel is het testen van spuit
machines in volle vaart bezig. In het
testseizoen 1984/1985 zijn naar
schatting al meer dan 500 machines
gekontroleerd. Vorig jaar (seizoen
'83/'84) werden ca. 660 spuiten ge
test. Een voorzichtige prognose is dat
in het huidige seizoen waarschijnlijk
meer dan 1000 machines getest zul
len worden.
Van 138 geteste machines zijn mo
menteel de kopieformulieren ont
vangen. Een set testformulieren be
staat immers uit één origineel voor
de eigenaar, een kopie voor de tester
en één voor de konsulentschappen in
Wageningen. Het zijn formulieren
van testakties van Agrarische Unie-
Vulcaan en Cebeco-Handelsraad.
Naast de Agrarische Unie-Vulcaan
en Cebeco Handelsraad zijn meer
bedrjjven aktief aan het testen van
spuitmachines. De firma Douven
verhuurt een testbaan aan zijn dea
lers en is via hen aktief. De Cehave in
Veghel werkt via de eigen vestigin
gen in het zuiden van het land.
Verder heeft de Samon dealergroep
in de IJsselmeerpolders een vijftal
testbanen tot z'n beschikking.
De resultaten
Van 138 geteste machines zijn de
formulieren doorgenomen. In on
derstaande tabel kunt u lezen welke
merken o.a. getest zijn. Bij diversen
horen de merken Schmotzer, ABZ,
Platz, Sieger, Berthoud, Hako en
Delvgno te worden ingevuld.
Tabel 3. De geteste spuitmachines
per merk
Douven 48
Urgent 23
Dubex 18
Hoegen D. 13
Cebeco 12
Munckhof 5
Hardi 5
Diversen 14
in 1984/85 al meer dan 500 spuitmachines gecontroleerd.
De leeftijd van de geteste machines
varieerde van nul tot twintig jaar.
Meer dan de helft van de machines
was jonger dan 6 jaar. Er waren ech
ter ook twee machines uit 1964, dus
ruim twintig jaar oud.
De boombreedte van geteste machi
nes was in hoofdzaak (29%) 21 m. en
(27%) 18 m. Het aantal machines met
een 24 m. boom was 13 (10%).
Tabel 5. De boombreedte van de ge
teste machines,
boombr. aantal boombr.
12 m 18 13% 18 m 38 27%
15 m 20 15% 21 m 40 29%
16 m 9 6% 24 m 13 10%
De Algemene Inspektie leverde op
dat de spuitbomen van de machine
er redelijk goed onderhouden uitza
gen.
Veel speling in de scharnierpunten
vervolg van pag. 6
Duidelijk blijkt uit dit voorbeeld dat
twee toepassingen tegen dezelfde
populatie reeds een zodanige ver
schuiving in de populatie heeft ver
oorzaakt, dat weinig effekt meer kan
worden verwacht van aniliden bij de
derde en volgende toepassingen.
De funktie van de overige werkzame
stoffen in het kombinatieprodukt is
zoveel mogelijk te verhinderen dat
nieuwe infekties kunnen plaatsvin
den en zo uitbreiding van resistente
stammen tegen te gaan. Dit laatste is
een wezenlijk onderdeel van de stra
tegie omdat een te grote uitbreiding
van resistente stammen de gehele
Phytophthora-populatie in Ne-
derand weer naar resistentie zal doen
verschuiven. Met het kombinatie
produkt behandelde percelen dienen
daarom nauwlettend in de gaten te
worden gehouden. Een intensieve
Phytophthora-bestrijding met de ge
bruikelijke middelen en tijdig dood
spuiten is juist voor deze percelen
van het grootste belang.
Het niet toepassen op pootgoed van
kombinatieprodukten is een ander
onderdeel van de strategie om resis
tentie-ontwikkeling in de Phytop
hthora-populatie in Nederland tegen
te gaan. Immers mocht na bespuiting
met een kombinatieprodukt knolin-
fektie in een pootgoedgewas optre
den, dan is hoogst waarschijnlijk een
Vrijdag 24 mei 1985
anilide-resistente stam in het spel die
het jaar daarop voor verrassingen
kan zorgen. Niet alleen aardappelte
lers in Nederland kunnen hiervan
schade ondervinden in de vorm van
ineffektiviteit van kombinatiepro
dukten met aniliden maar ook telers
in veel andere landen waarnaar Ne
derlands pootgoed geëksporteerd
wordt. Wanneer gekonstateerd zou
worden dat in Nederlands pootgoed
.met anilide-resistente stammen
geïnfekteerde knollen voorkomen
betekent dit enerzijds een smet óp
een goed Nederlands produkt maar
anderzijds ook het definitief ver
dwijnen van de aniliden als Phytop-
hthora bestrijdingsmiddelen uit Ne
derland.
Uit het voorgaande zal duidelijk zijn
dat de kombinatieprodukten zoals
Ridomil en Sandofan vooral niet-
routinematig dienen te worden ge
bruikt. Toepassing is alleen in uiter
ste noodzaak verantwoord wanneer
bijvoorbeeld door omstandigheden
niet tijdig met preventieve middelen
kon worden gespoten en mogelijk
aantasting is opgetreden. Zelfs dan
dient allereerst te worden overwogen
of met het inzetten van een cymoxa-
nil-bevattend produkt zoals AAcu-
ram of Shell Curam ook het beoogde
doel kan worden bereikt. Beide laat
ste produkten zijn in staat jonge in
fekties door anilide-gevoelige én
-resistente stammen van maksimaal
48 uur oud te stoppen.
1977
58
1980
1983 35
1978
13
1981
1984 620
1979
86
1982
104 1985 1000?
Tabel 2. Overzicht van-de testakties van de binnengekomen formulieren
Testplaats
Periode
aantal aantal machines
dagen
Emmeloord 12-17 dec.'84 4 20 Agr. Unie-Vulc.
Dronten 19-21 dec.'84 3 14 Agr. Unie-Vulc.
Bovenkarspel 4- 8 febr.'85 5 23 Agr. Unie-Vulc.
Grijpskerke 25-27 febr.'85 3 15 Agr. Unie-Vulc.
Heythuisen 13-14 mrt.'85 2 11 Cebeco Handelsr.
Heythuisen 18-20 mrt.'85 3 16 Agr. Unie-Vulc.
Ysselsteyn 25-26 mrt.'85 2 14 Agr. Unie-Vulc.
Emmeloord 28 mrt.'85 1 8 Cebeco-Handelsr.
Appelscha 28-29 mrt.'85 2 6 Agr. Unie-Vulc.
Echt 1- 2 apr.'85 2 15 Agr. Unie-Vulc.
Tabel 4. Het bouwjaar van de geteste machines
Bouwjaar aantal bouwjaar aantal bouwjaar aantal
1984
10
7%
1979
11
8% 1970-74
7
5%
1983
11
8%
1978
25
19% voor'70
7
5%
1982
18
13%
1977
11
8%
1981
7
5%
1976
9
6%
1980
14
10%
1975
8
6%
had slechts 4% van de bomen. Een
starre pendelbeweging (3% van de
spuiten) is vaak met een lik smeervet
te verhelpen. Door diverse oorzaken
was ca. 10% van de bomen krom.
Dit kan problemen geven om een
regelmatige vloeistofverdeling te
hebben omdat de doppen niet in een
rij staan.
Slechte en/of lekke slangen had ca.
7% van de machines. Bij bijna 30%
van de machines hing één of meer
slangen in het spuitbeeld. Dit ver
stoort de vloeistofverdeling plaatse
lijk erg sterk.
Vervuilde hoofdfilters worden vrij
wel niet gevonden.
De meetresultaten leverde o.a. gege
vens op over de manometer, de
drukverschillen in de spuitleiding, de
pompopbrengst en de vloeistofver
deling.
De manometer is een instrument die
een regelmatige kontrole verdient.
Voor het verspuiten van de gewenste
hoeveelheid vloeistof per ha. dient
hij betrouwbaar te werken. Als norm
voor een goede werking kan worden
gehanteerd.
1. in het spuittrajekt 0-5 bar. een
maximale afwijking van 0,2 bar.
2. in het trajekt van 5-10 bar. een
maximale afwijking van 0,5 bar.
Uit de resultaten bleek dat 33% niet
aan deze norm kon voldoen. Een
flink aantal van de manometers
bleek helemaal niet te werken. De
leeftijdsverdeling in de groep afge
keurde manometers staat in onder
staande tabel. Hieruit blijkt dat na
driejaar de betrouwbaarheid van de
manometer sterk afneemt. Maar
liefst 93% van de afgekeurde mano
meters was drie jaar of ouder.
Tabel 6. De leeftijdsverdeling van de
afgekeurde manometers
leeftijd
percen
cumm. per
tage
centage
0-2 jaar
7%
7%
3 jaar
25%
32%
4 jaar
10%
42%
5 jaar
18%
60%
6-8 jaar
18%
78%
7-8 jaar
22%
100%
Als voorheen dient ook in 1985 de
Phytophthora bestrijding weer geba
seerd te zijn op het tijdig en nauw
gezet toepassen van preventieve
middelen wanneer aantasting dreigt
en het opruimen van infektiebron-
nen zoals afvalhopen en aardappe
lopslag. Kombinatieprodukten met
aniliden dienen slechts beperkt en in
uiterste noodzaak gebruikt te wor
den. Het zijn dure middelen en het
ekstra'bestrijdirigseffekt dat ze geven
in vergelijking met de gebruikelijke
middelen zal slechts in uitzonderlijke
gevallen nodig zijn. De verantwoor
ding voor eert juist gebruik ligt bij de
aardappeltelers. Zij hebben als het
ware het lot van deze middelen in
handen.
L.C. Davidse
Vakgroep Fytopathologie, Land
bouwhogeschool
Wageningen
Advertentie IM
Een grote afwijking van de druk in
de spuitleiding zal resulteren in een
onregelmatige vloeistofverdeling.
Als norm wordt een verschil van 0,2
bar gehanteerd. Het drukverschil
tussen de spuitmanometer en de
spuitleiding achter de machine of
aan de boomtoppen kan bij vrijwel
alle nieuwe Nederlandse spuiten aan
deze norm voldoen. Voor andere
machines ligt dit duidelijk anders als
gevolg van nauwe leidingen, knie
bochten of een ongelijk aantal spuit-
doppen per leidingsektie.
Ca. 30% van de geteste spuitmachi
nes kon aan de norm van 0,2 bar
voldoen. Dit zijn allemaal nieuwere
machines. Een afwijking van 0,3 of
0,4 bar had nóg eens 20% van de
spuiten. De rest had een afwijking
van minstens 0,5 bar.
Een minimum-norm, die gesteld
moet worden voor de totale pomp
kapaciteit van een spuitmachine, is 6
liter per minuut per m. werkbreedte.
Als gespoten wordt met grote dop
pen (ca. 2 l./min.) heeft men hiermee
vrijwel zeker nog voldoende roering
in de tank.
Ruim 20% van de geteste machines
kon niet aan deze eis voor de totale
pompkapaciteit voldoen. Het is wel
noodzakelijk dat bij het juiste toe
rental pompopbrengst wordt geme
ten. Dit is vaak 540 omw./min. Voor
een goede roering in de tank is het
noodzakelijk dat hiervoor een
pompkapaciteit van 5% van de tan-
kinhoud beschikbaar is. Bij 37% van
de geteste machines werd deze norm
niet gehaald. Bij 17% 37-20%) lag
de oorzaak niet aan de totale pomp
kapaciteit maar aan o.a. te nauwe
toevoerslangen naar de tank. Onvol
doende roering in de tank kan ont
menging tot gevolg hebben en hier
door een siechte verdeling van het
spuitmiddel.
bij de beoordeling van de vloeistof
verdeling was de indeling als volgt:
alle doppen binnen de strepen (goed)
55%
enkele doppen buiten de strepen
(matig) 20%
veel doppen buiten de strepen
(slecht) 25%
Alle doppen binnen de strepen
een goede verdeling) betekent dat de
afwijking minder is dan of - 15%.
Deze afwijking is acceptabel.
Als oorzaak voor een matige- of een
slechte verdeling kwamen o.a. naar
voren: vervuild of verstopte doppen
(20%).
Verder werden als reparatie-sugges
ties nog de volgende gebreken ge
noemd: niet werkende lekkende)
anti drupinrichting (10%), lekkende
kranen, een lekkende pomp, geknik
te slangen.
Samenvatting:
In dit voorjaar zijn al veel spuitma
chines getest. Van 138 geteste ma
chines zijn de tussenresultaten uitge
werkt. Dit gaf het volgende beeld:
meer dan de helft van de geteste
spuiten was jonger dan 6 jaar
de boombreedte was hoofdzake
lijk 18- en 21 m.
bij 30% van de spuiten hingen
slangen in het spuitbeeld
een derde van de manometers
kon niet aan de norm voldoen
na drie jaar daalt de betrouw
baarheid van manometers sterk
bij de helft van de spuitmachines
bleken drukverliezen van min
stens 0,5 bar tussen de spuitma
nometer en de verste doppen
voor te komen. Dit komt het meest
v voor bij oudere machines.
Een te kleine pompkapaciteit
(kleiner dan 6 liter/min) had 20%
van de geteste machines.
37% van de machines had te wei
nig roerkapaciteit (in liters per
min.) uitgedrukt iriinder dan 5%
van de tankinhoud).
Een kwart had een slechte en 20%
had een matige vloeistofverde
ling.
Nu het spuitseizoen weer is begon
nen, is het van het grootste belang
dat uw spuitmachine in een goede
konditie is. Verzeker u zelf hiervan
door hem nu nog te laten testen.
Voor informatie kunt u terecht bij
het C.B.V. of het CAD-BAT te
W ageningen (tel. 08370-94911of
bij de regionale konsulentschap
pen.
Agrarische Unie-Vulcaan
tel.: 05700-10955
Cehave - Veghel
tel.: 04130-82255
Cebeco Handelsraad Steenwijk
tel.: 05120-13341
Douven tel.: 04709-5656
Dubex tel.:05997-1220
ir. J. Heeres
C.B.V. Wageningen
