nieuws
uit
brussel
Braks voelt weinig voor hogere gasprijs tuinbouw
Produktschap Zuivel: perspektief
voor de Europese landbouw
Braks mag superheffing versoepelen
jan werts
Verboden tarief
Nederlands verweer
Ir. J. Prins: Afnemers moeten zich
sterker maken op markt
bestrijdingsmiddelen en kunstmest
Norm Hefvo-nota te hoog
CDA: Zoetwater voor rekening
Verkeer en Waterstaat
'MW? J*""" www» »w
*~Jk^Êk i nlrL
Minister Braks voelt er niet voor om wordt de prijs, waartegen momenteel vijf tot twintig procen
Minister Braks voelt er niet voor om
in te gaan op het verzoek van de Eu
ropese Commissie (dagelijks bestuur
EG) de gasprijs voor glastuinders te
verhogen. Maandag maakte land
bouwcommissaris Andriessen bij het
begin van de ministerraad in Brussel
zijn beschikking daartoe bekend. Ze
komt er op neer dat de Nederlandse
regering binnen twee weken moet
laten weten welke maatregelen zij
heeft genomen. De huidige, in sep
tember verlaagde gasprijs is voor
Brussel niet aanvaardbaar omdat die
onverenigbaar is met de spelregels
binnen de Euro-Markt.
In een eerste, zeer voorlopige reactie
verklaarde Braks maandag jl. er ab
soluut niet voor te voelen de gasprijs
te laten verhogen. Hij vroeg zich
bovendien af hoe hij dat zou moeten
'doen, aangezien het hier om een
overeenkomst tussen Landbouw
schap en Gasunie gaat. Daags daar
na legde de minister er de nadruk op
dat hij eerst met de direct-betrokke-
nen, dus Landbouwschap (tuinders)
en Gasunie zal overleggen. Enkele
jaren geleden drong Braks voorgan
ger als landbouwminister, De Ko
ning, in een soortgelijke situatie met
succes aan op een compromis. De
daarbij behorende gasprijsverhoging
ziet Braks nu echter niet zitten.
Minister Braks: "De situatie van
toen was anders dan die van van
daag. Er was duidelijk sprake van
staatssteun. Want de Nederlandse
gasprijs was evident te laag. Boven
dien was volgens de Europese auto
riteiten toen het tempo van de prijs
aanpassing aan het Europese niveau
ook te traag. Nu is het helemaal niet
duidelijk of er wel van steun gespro
ken kan worden".
Braks vraagt zich trouwens af wat
Andriessen precies wil. Die vergelijkt
in zijn beschikking de Nederlandse
gasprijs met die van de goedkopere
steenkool, zoals het Landbouwschap
bij de verdediging ook had gedaan.
Maar Andriessen komt dan niette
min tot de conclusie dat het gas in
Nederland in die vergelijking toch te
goedkoop is. Hoeveel, dat zegt An
driessen in zijn beschikking niet. Zou
Braks echter bemiddelen en in Brus
sel vragen wat wel aanvaardbaar is,
dan zal hij te horen krijgen dat de
huidige prijs van 42,5 cent minimaal
naar 44 cent per m3 moet, zo zeggen
ingewijden hier.
Een andere mogelijkheid is, dat de
kwestie wordt voorgelegd aan het
Europese Hof van Justitie in Lux
emburg. Het is lang niet zeker dat de
juristen daar dan ook concluderen
dat de lagere gasprijs een vorm van
verboden staatssteun inhoudt.
Juristen in Brussel zeggen ons, dat zij
denken dat de tuinders zeker vijftig
procent kans hebben op een over
winning als zij de zaak aan het Hof in
Luxemburg voorleggen. Bovendien
bereiken zij dan dat de Nederlandse
regering nooit meer kan aandringen
op een gasprijsverhoging, zogezegd
om de EG tevreden te stellen, maar
in feite omdat dit leuk oplevert voor
de schatkist. Want de buitenlandse
tuinders kunnen na zo'n gewonnen
vonnis niet meer protesteren.
Verliest Nederland zo'n zaak in
Luxemburg daarentegen, dan staan
de tuinders er slecht voor. Dan moet
voortaan altijd een Europees even
redig tarief voor het gas worden
aangerekend. Wie dat wil vermijden
en geen enkel risico lopen, zou voor
het compomis met Andriessen (an
derhalve cent prijsverhoging) moe
ten kiezen. Het beraad daarover in
Den Haag gaat nu beginnen.
Volgens de beschikking uit Brussel
Vrijdag 1 maart 1985
wordt de prijs, waartegen momenteel
de tuinder gas krijgt geleverd, als een
preferentieel tarief aangemerkt. Dit
is verboden, wanneer concurrenten
in andere EG-landen daar last van
hebben. De regering had Brussel la
ten weten dat zij niets te maken heeft
met een tussen het Landbouwschap
en de Gasunie gesloten contract.
Maar Andriessen baseert de volgens
hem beslissende invloed van de Ne
derlandse regering op de tarieven
onder meer hierop, dat ieder gas-
contract de goedkeuring vereist van
de minister van Economische Zaken.
Uitvoerig gaat de Europese Com
missie in op de kwestie van de goed
kopere steenkool, die de tuinders el
ders steeds meer gebruiken. Ook dan
moet de prijs, om vergelijkbaar te
zijn, tussen 43 en 44,3 cent per m3
liggen. Steenkool brengt bijkomende
lasten met zich mee voor opslag en
milieu. Reken je die ook mee, dan
moet het gas in Nederland, afhanke
lijk van de bedrijfssituatie 46,5 tot
47,5 cent kosten. Conclusie van An
driessen: "De gasprijs is dus te laag
en discriminerend".
De Nederlandse regering had zich in
haar verdediging op de volgende vijf
argumenten beroepen:
1De gasprijs mag niet langer alleen
aan die van de olie gekoppeld
worden, want ook steenkool is
belangrijk geworden;
2. de huidige hoge olieprijs is slechts
tijdelijk, omdat de Amerikaanse
dollar weer zal gaan dalen;
3. in de buurlanden ging recentelijk
"Het proces van schaalvergroting in
de produktie van gewasbescherming
en in de kunstmestproduktie, vraagt
van de kant van de afnemers om een
betere, gezamenlijke aanpak. Deze
marktpartners zullen we samen met
onze europese kollega's tegemoet
moeten treden".
Deze oproep tot samenwerking tus
sen de grote europese koöperaties
deed de algemeen-direkteur van Ce-
beco-Handelsraad, ir. J. Prins, op de
donderdag 14 februari jl. gehouden
algemene vergadering van Cebeco-
Zuidwest in Zierikzee.
De heer Prins bepleitte de bundeling
van de gebruikersmarkt na de vrees
uitgesproken te hebben dat de sane--
ringsprocessen bij de gewasbescher
ming en kunstmestindustrie dreigen
te lijden tot (ongewenste) prijsver
hogingen voor de boer.
Bij de produktie van gewasbescher
mingsmiddelen moet het aflopen
van een aantal patentrechten in feite
leiden tot lagere prijzen voor de ge
bruikers maar de algemeen-direk
teur vreesde een oneigenlijk gebruik
van de zgn. dossierplicht en als ge-
In zijn openingsrede op de openbare
bestuursvergadering van het Pro
duktschap voof Zuivel op 20 februari
heeft de voorzitter drs. H. Schelhaas
gesproken over meer perspektief
voor de Europese landbouw. Een
daarvan is die van een produktiebe-
perking voor bijna alle sektoren van
de Europese landbouw.
Wat de zuivel betreft zijn reeds re
delijk effektieve maatregelen geno
men, zoals b.v. het opkopen van
produktierechten, zoals dat in enkele
landen van de EG reeds mogelijk is.
Dit zou een Europese regeling moe
ten worden meende Schelhaas.
In de tweede plaats zal de Europese
landbouw slechts echt perspektief
geboden kunnen worden, indien de
Gemeenschap erin slaagt de ekono-
mische krisis te overwinnen....
Dan is het mogelijk om een deel van
de landbouwende bevolking bevre
digend werk buiten de landbouw te
bieden.
Extra korting
De extra korting van 0,9% voor de
hoeveelheid melk die mag geprodu
ceerd worden zonder heffing, wees
Schelhaas af. Hij had daarvoor een
aantal argumenten.
Zo laat de zuivelmarkt zich momen
teel beter aanzien dan vorig jaar.
Wat de verschillende produkten be
treft moest Schelhaas vaststellen dat
de boterexport stagneert en dat een
spoedig herstel onwaarschijnlijk is.
Voor kondens zag hij in 1985 een
geleidelijke verbetering, evenals
voor vol melkpoeder, die laatste
vooral als Venezuela terugkomt als
koper.
Ook voor mager melkpoeder is het
perspektief niet ongunstig.
De Europese landbouwministers hebben aan de vooravond van de
jaarlijkse prijsbesprekingen in Brussel enkele knellende problemen
weggewerkt. Zij werden het onder leiding van de voortvarende Ita
liaanse voorzitter Pandolfi met landbouwcommissaris Andriessen eens
over een tijdelijke versoepeling van de superheffing op de melk. Van
groot politiek belang is verder het dinsdagavond-laat bereikte gede
tailleerde akkoord over het aanpakken van de gigantische wijnover
schotten. Voor de Nederlandse tuinders is het een tegenvaller dat
Andriessen bij het begin van de vergadering een EG-beschikking be
kend maakte, waarin staat dat het prijsvoordeel op het aardgas moet
worden opgeheven.
vijf tot twintig procent van de
tuinders over op goedkopere
steenkool;
4. vanaf 37/38 cent is steenkool al
aantrekkelijk;
5. het is niet discriminerend dat de
prijs voor tuinders in Nederland
met twaalf procent omlaag ging
en die voor de industrie met
slechts drie procent. De Neder
landse industrie kan in de prak
tijk vaak nauwelijks omschakelen
naar steenkool, maar veel tuin
ders zijn daartoe wel in staat.
De Commissie berekent het voordeel
van het huidige prijsregime in Ne
derland op 4,1 cent per m3 voor het
laatste kwartaal van 1984 en 5,1 pro
cent voor het nu lopende. Zij gaat uit
van 2,4 miljoen m3 verbruik bij 8000
Nederlandse tuinders. Zij leveren
driekwart van alle in de EG in
stookkassen geteelde augurken en
komkommers, veertig procent van de
sla en tweederde van de Europese
tomaten. Omdat de verwarmings-
kosten 25 tot 30 procent van de pro-
duktielasten belopen, zou Nederland
via het huidige tarief de tuinders be
voordelen. Dit is in strijd met artikel
93.2 van het Verdrag van Rome, al
dus de Europese Commissie.
De Britten en de Denen hebben in de
Europese ministerraad gevraagd om
de Nederlandse tuinders het deze
winter reeds genoten voordeel te la
ten terugbetalen. Formeel houdt
Andriessen de mogelijkheid in zijn
beschikking ook open. Maar ander
zijds heeft hij hier verklaard dat in de
EG in zulke gevallen nog nooit steun
is teruggevorderd en dit nu ook niet
de bedoeling is.
De wijziging van de superheffing
komt er voor Nederland op neer, dat
minister Braks het totale quotum van
de veehouders, die te weinig hebben
gemolken, mag gebruiken. Eenmalig
voor het nu lopende melkjaar wordt
overal in de EG toegestaan dat deze
niet-gebruikte melkrechten worden
gecompenseerd met de te hoge quo
ta. Dit geldt voor Nederland dan als
geheel. Het betekent echter niet dat
er wat verandert voor individuele
veehouders, die teveel produceren.
De versoepeling brengt wel met zich
mee dat de 0,85 procent, ofwel ruw
weg honderd duizend ton melk die
Braks om noodgevallen te helpen te
veel had verdeeld,door hem gecom
penseerd mag worden met de waar
schijnlijk ongeveer even grote hoe
veelheid niet-aangewende quota.
Die komen van veehouders die dit
jaar te weinig hebben gemolken.
Deze maatregel houdt wel weer een
stapje in naar de voor Nederland op
den duur onvoordelige opdeling van
de Europese zuivelmarkt in nationa
le quota.
Veel minder gelukkig is Braks met de
tweede versoepeling. Die komt er op
n,eer dat veehouders, die zowel voor
de melkfabriek als rechtstreeks aan
de consument leveren, een tekort in
de ene richting mogen compenseren
met het overschot in de andere. Het
slaat eigenlijk vooral op zuidelijke
landen, waar nu de mogelijkheid om
te sjoemelen met de quota tegelijk
toeneemt. In landen als België en
Italië bijvoorbeeld kunnen nu de di
recte leveranties van de boer bij zijn
fabrieksquotum worden opgeteld, zo
signaleerde ook minister Braks. Deze
wijziging brengt wel met zich mee dat
de huidige superheffing voor de Ne-
volg daarvan een blijvende mono
poliepositie. Hij riep de georganiseer
de landbouw op om op dit terrein
aktie te ondernemen.
Bakwaardige tarwe
De heer Prins hield een pleidooi voor
het zo snel mogelijk invoeren van
bakwaardige tarwerassen, niet om
dat hij er prijstechnisch véél in ziet,
maar wel om markttechnische rede
nen. "Met bakwaardige tarwe heb je
n .1. op de overvoerde markt meer afzet
mogelijkheden dan met niet-bak-
waardige tarwe. Je blijft eerder uit de
zone van de interventieprijs. Het
zelfde geldt in feite ook voor de
brouwgerst".
derlandse zelfkazers ook soepeler
wordt.
Het beraad leerde verder, dat met
name de Franse minister van land
bouw Rocard er op staat, dat ko
mend jaar de Europese melkplas
dwingendnogmaalsmet 1 procentver-
minderd wordt. De Fransen hebben
daar zelf geen problemen mee. Zij
denken namelijk de onderproduktie
van bepaalde regio's te kunnen aan
wenden voor een inkrimping van de
melkproduktie, die echter in Neder
land wel pijnlijk zal verlopen.
Landbouwcommissaris Andriessen
heeft verder te verstaan gegeven dat
de superheffing begin maart geïnd
moet gaan worden. Braks verwacht
dat Andriessen daarin strikt zou zijn.
Hij overweegt zelf echter opnieuw
een brief naar Brussel te schrijven
over tijdelijk uitstel op grond van
administratieve argumenten. Braks
heeft ten slotte aanwijzingen dat
Brussel aan Nederland toestemming
zal geven ook veehouders uit te ko
pen, die slechts een deel van hun
melkproduktie zullen staken.
Wijnpolitiek
Na maandenlange onderhandelin
gen zijn de ministers het eens ge
worden over een gedetailleerde her
vorming van de gecompliceerde
-wijnpolitiek. Op een oogst van 110
miljoen hl. tafelwijn is er nu een
jaarlijks overschot van dertig mil-
joen.
Langs drie wegen wordt dit geldver
slindende surplus nu aangepakt:
Verplichte'destillatie van de wijn tot
alcohol voor de industrie tegen
voortaan beperkte vergoedingen
voor de wijnboer; rooipremies met
slechts beperkte mogelijkheden tot
herinplant van de wijngaard en een
bevriezing van de Europese prijzen.
Tegelijk wordt ten behoeve van de
twee miljoen telers een programma
tot herstructurering opgezet. In to
taal gaat dit de EG de komende vijf
jaar ruim een miljard gulden kosten.
Dit is overigens veertig procent min
der dan aanvankelijk was voorzien.
De huidige overschotten aan wijn
kosten jaarlijks nu al bijna twee-en
een half miljard. Aan de vooravond
van de toetreding van de wijnlanden
Spanje en Portugal is het belangrijk
dat paal en perk is gesteld aan de
wijnproduktie. Deskundigen hebben
overigens wel enige twijfels over de
uitvoerbaarheid van het akkoord.
Dit met name omdat Italië nog geen
wijnkadaster kent.
"Als de Grevelingen zout blijft- en het
CDA gaat daar voorhands nog van uit
- dan dient in ieder geval de zoetwa
tervoorziening voor de Schouwse
agrariërs op kosten van het Ministe
rie van Verkeer en Waterstaat gere
geld te worden". Dit zei het Tweede
Kaermlid drs. H. Eversdijk vrijdag 23
De binnenlandse afzet in de EG
steeg in 1984 met ongeveer ter
wijl ook voor 1985 een dergelijke
stijging verwacht mag worden. An
der motief is de werkgelegenheid in
de melkveehouderij zowel als in de
zuivelindustrie. Een geringere verla
ging van de medeverantwoordelijk
heidsheffing dan van 3 naar zou
ook nog aanvaardbaar zijn.
Tenslotte pleitte Schelhaas voor een
meer offensieve aanpak van de pro
blemen.
vdw
februari jl. na afloop van het bezoek
van een zware CDA-delegatie van
Eerste- en Tweede-Kamerleden aan
Zeeland. Het CDA zal zich voor de
zoetwatervoorziening via een pijplei
ding met kracht inzetten.
Over de aanwijzing van het Ooster-
scheldegebied als zgn. "Wetland" zei
drs. Eversdijk dat daarover nog een
grondige afweging plaats zal moeten
vinden maar in ieder geval zal de
begrenzing van het gebied de dijk
moeten zijn: achterliggend land
moet van beperkingen gevrijwaard
blijven". De onderwijsspecialist van
het CDA de heer A. Hermes ver
klaarde dat het in de Hefco-nota ge
noemde minimum aantal leerlingen
per schooljaar te hoog is. Voor plat
telandsgebieden meende hij dat een
norm van bijvoorbeeld 45 leerlingen
reëler is. Maar het CDA moet zich
over deze kwestie nog een eindoor
deel vormen
