J.D. Leeuwma: "Akkerbouw,
het stiefkind in de landbouw"
uit def
praktijk
Wintertarwe in een winterjas
Ongekend winterse taferelen
lOOOste "Mooij" ventilator voor Rogers uit
De Heen
"Het is de hoogste tijd voor de land
bouworganisaties en het ministerie
van Landbouw in Nederland om
meer aandacht te gaan schenken aan
de akkerbouw. Het is begrijpelijk
dat, als gevolg van de invoering van
de superheffing, veel tijd en energie
gestoken is in de oplossing van de
problemen in de veehouderijsektor.
De balans is nu echter toch wel erg
ver doorgeslagen. Als er nu niet zeer
snel wordt bijgestuurd, zullen de na
delige gevolgen in alle sektoren van
de landbouw zich zeer spoedig aan
dienen. Al meer dan een jaar lang is
door de Akkerbouwkommissie van
het KNLC, in samenwerking met de
Akkerbouwkommissies van de an
dere landbouworganisaties, via de
Hoofdafdeling Akkerbouw van het
Landbouwschap, aangedrongen op
maatregelen. Er zijn vele suggesties
ontwikkeld, maar nooit hebben ze de
aandacht gekregen die ze verdien
den. Hierdoor is een verbitterde
stemming ontstaan binnen de akker
bouw, die de samenwerking tussen
de sektoren ernstig in gevaar brengt.
In een periode waarin alle sektoren
problemen moeten verwerken, is de
eenheid tussen de sektoren van le
vensbelang. Daar zijn jammer ge
noeg alle bestuurders nog niet van
doordrongen.
Faiend graanbeleid
De huidige problemen in de akker
bouw zijn hoofdzakelijk veroorzaakt
door een falend graanbeleid. Tot
1979 was er nauwelijks een kritisch
geluid, omdat de EG als netto-im
porteur van granen behoorlijk geld
verdiende aan het graanbeleid. Toen
kort daarna evenwel door toene
mende produktie en invoer van
graanvervangers de EG netto-ek-
sporteur was geworden, begon de el
lende. De graanproduktie is welis
waar op een gelijkblijvende opper
vlakte de laatste 25 jaar verdubbeld,
maar het is vooral de sterke invoer
van graanvervangers geweest die de
balans zo sterk verstoort. Nederland
heeft van die situatie overigens
enorm geprofiteerd. Wat de Europe
se Kommissie nu voorstaat aan be
leid is niet reeël en zeer slecht voor
Nederland. Het is een illusie dat bij
sterke prijsverlaging van tarwe de
produktie sterk zou gaan dalen. Tar
we is een noodzakelijk element in het
bouwplan en van alle andere akker-
bouwprodukten is er al teveel. De
graanprijzen hebben in de EG en de
rest van de wereld een politieke en
ekonomische betekenis, dat realise
ren we ons binnen de akkerbouw.
Door akkoord te gaan met wat de
Europese Kommissie nu wil, in feite
de graanprijzen koppelen aan de
dollar, Amerika tegemoet komen ten
aanzien van eksport van granen uit
de EG en import in de EG van
graanvervangers, zijn de akkerbou
wers echter vogelvrij verklaard. Hoe
kunnen we in de EG ons graanbeleid
koppelen aan de dollarprijs die
schade heeft veroorzaakt in de Ame
rikaanse landbouw en die een kwart
van de bedrijven daar met de onder
gang bedreigt. Dat probleem moet
nu opgelost worden over de rug van
de Europese akkerbouwers, niet om
een ekonomisch maar om een poli
tiek belang.
Vrij handel
Nederland heeft zeer sterk geprofi
teerd van de invoer van graanver
vangers. In ruim vijftien jaar steeg bij
ons de produktie van mengvoer van
vijf miljoen ton tot zestien miljoen
ton in 1984. Dit is eigenlijk alleen
mogelijk gemaakt door het gevoerde
EG-beleid. In Nederland is hieraan
erg veel verdiend, zowel door meng
voederfabrikanten als door de vee
houderij en de afgeleide werkgele
genheid. Het getuigt dan ook van
weinig realiteit dat de Koninklijke
Vereniging Het Comité van Graan
handelaren streeft naar een volledige
vrijhandel. Bij een sterke graanprijs
verlaging zullen onze veehouders
sterke konkurrentie ondervinden uit
andere lidstaten, waar zelfmengen
snel zal toenemen. Door toenemende
druk op de akkerbouw zal boven
dien het gemengde bedrijf weer te
rugkomen in Denemarken en
Frankrijk. Daarnaast zal de inten
sieve veehouderij in de ons omrin
gende landen verder uitbreiden.
Mogelijkheden die wij in Nederland
niet meer hebben door interimwet en
mestoverschotten. Daarom heeft
Nederland belang bij goede graan
prijzen en zou ook verwacht kunnen
worden dat het ministerie van land
bouw dat inziet. Men heeft daar het
afgelopen jaar echter geen blijk van
gegeven.
Alternatieven
Bij lagé graanprijzen in de EG zullen
akkerbouwers zeker zoeken naar al
ternatieven. Daar zijn nauwelijks
moge ijkheden voor, maar ik voorzie
dat in andere lidstaten de verbouw
van onder andere aardappelen zal
toenemen. Dat is een produkt waarin
we juist in Nederland zo sterk zijn.
Het inkomen in de Nederlandse ak
kerbouw, wat altijd nog uit de aard
appelen moet komen, staat dan wel
sterk op de tocht. Verder zullen de
lage graanprijzen doorwerken in an
dere produkten, o.a. de suikerbieten,
ondanks de zelffinanciering van de
bietenteelt. We hadden juist kans
gezien in de bietenteelt te komen tot
een stabiele oppervlakte en een ra
tionale verwerking in moderne fa
brieken. Dit verdraagt nu niet nóg
eens een prijsverlaging. Een ander
produkt wat met een lage graanprijs
mee onderuit gehaald wordt is de
fabrieksaardappel. Na een zeer
moeilijke periode gaat het duidelijk
beter met Avebe en begint de reor
ganisatie vruchten af te werpen. Als
zich nu een sterke prijsdaling van
fabrieksaardappelen zou voordoen,
zou dat wel eens katastrofaal kunnen
zijn.
Eiwitbeleid
Ik hoop dat duidelijk is, dat juist in
Nederland alle sektoren in de land
bouw verliezer zullen zijn als het de
Europese Kommissie gelukt de
graanprijzen nog verder onderuit te
halen. Wat moeten we doen? Er zijn
zeker nog mogelijkheden. In de eer
ste plaats een verdere invulling ge
ven aan het eiwitbeleid, door stimu
lering van plantaardige eiwitpro-
duktie en een heffing op invoer van
eiwitten in de EG. Daarmee maken
we ons ook minder afhankelijk van
anderen. De zelfvoorzieningsgraad
in de EG bedraagt slechts twintig
procent. Verder voorrang verlenen
J.D. Leeuwma
aan de kommunautaire preferentie
door import van granen af te rem
men en meer eigen graan te gebrui
ken in de Gemeenschap, zowel in het
brood als in het mengvoer. Dat kan
gerealiseerd worden door de invoer
van graanvervangers terug te bren-
gen.
In de eerste plaats is echter voor een
verbetering van de positie de politieke
wil daartoe noodzakelijk. Daar heeft
het tot nog toe aan ontbroken. Het
kan en mag toch niet zo zijn dat de
toekomst van de akkerbouwers in de
EG wordt opgehangen aan de Ameri
kaanse politiek? Het is een uitdaging
aan de Nederlandse organisaties, het
Landbouwschap en het ministerie van
Landbouw om dit probleem op te
lossen. Het kan, tot welzijn van de
veehouderij en de akkerbouw in Ne
derland.
J. Leeuwma
Voorzitter Hoofdafdeling Akker
bouw
van het Landbouwschap
Dat het echte winterse weer niet al
leen bestemd is voor het Noorden van
ons land blijkt wel uit het feit dat het
bij ons op SCHOUWEN-DUIVE-
LAND 's nachts ook meer dan 10
graden wil vriezen. Op het moment
dat ik deze regels aan het papier toe
vertrouw, ziet het er naar uit dat de
winter onverminderd voortduurt. Op
diverse plaatsen in ons gebied kan
volop geschaatst worden; de kwaliteit
van het ijs laat echter te wensen over.
Vreemd genoeg bleef de ijsbaan in
"de stad" (Zierikzee) lange tijd ge
sloten. terwijl het ijs toch goed en
betrouwbaar was. Diverse met name
jongere boeren hebben hun schaat
sen (voorzover ze die bezitten) van
de zolder gehaald en ontdaan van
een enorme laag stof. Als je de kunst
van het schaatsen beheerst, is het
toch een leuke manier om de dag
door te komen. Op de boerderij of
het bedrijf is toch niets te doen. Nou
ja, niets... Het is natuurlijk zaak om
de aardappelen en de uien die zich
nog in de bewaarruimten bevinden
regelmatig te kontroleren en ervoor
te zorgen dat de temperatuur van de
aardappelen niet beneden 5 gra
den C komt. Dat valt echter niet
mee; in diverse bewaarplaatsen zijn
reeds bevroren aardappelen gevon
den. Het belang van een goed geïso
leerde bewaarplaats komt deze win
ter duidelijk naar voren. De strenge
vorst heeft ervoor gezorgd dat er hier
en daar bevroren waterleidingen
voorkomen; met name ook op som
mige veehouderijbedrijven. Deze
bedrijfstak heeft het in een winter als
deze erg moeilijk: traktoren(die da
gelijks nodig zijn) starten niet of
nauwelijks, het halen van kuilvoer
gaat met de nodige problemen en ga
zo maar door. Het vergaderbezoek is
de laatste weken, waarschijnlijk als
gevolg van het weer, goed tot zeer
goed te noemen. Zo waren er de
vergadering van de Vereniging voor
Bedrijfsvoorlichting over de bewa
ring van aardappelen en uien met 75
aanwezigen, de Kijk- en Praat
bijeenkomst.met ruim 100 bezoekers
en de diverse ZLM-afdelingsverga-
deringen.
Wel is het jammer dat de diskussies
aan het eind van de vergaderingen
veelal tegenvallen; velen voelen vaak
niet de behoefte zich in de diskussie
te mengen.
In deze tijd van het jaar komt er zeer
veel informatie over allerlei zaken
met betrekking tot het bedrijf over
ons heen. Het is echter de kunst om
juist datgene wat voor het eigen be
drijf van belang is eruit te halen.
Voorzover dat nog niet is gebeurd
zullen we ons verder bezig moeten
houden met het vaststellen van het
bouwplan voor 1985 en het daarbij
behorende bemestingsplan. We zul
len ons daarbij positief moeten op
stellen ten opzichte van nieuwe, per-
spektief biedende alternatieven.
Bovendien zullen de ondernemers op
de kleine bedrijven zich in de daar
voor geschikte gebieden nog sterker
moeten maken voor het kamperen bij
de boer om ook in de toekomst ver
zekerd te zijn van een voldoende in
komen!
Uit het NOORD-BEVELANDSE
wens ik alle lezers nog een goed en
vooral gezond 1985. We zitten nu wel
onverwachts in een echte winter, een
winter waar we elk jaar op hopen om
een goede struktuur van de grond
voor de volgende oogst te krijgen,
maar vooral ook om de achterge
bleven aardappels van de vorige aard
appeloogst op te ruimen.
In verband met de moeilijke en
modderige oogst van 1984 is dit wel
zeer hard nodig, want als alle
achtergebleven aardappelen in het
volgende gewas zouden ontkiemen
zou dat een broeinest voor het ge
vreesde "kwaad" (phytopthora) zijn,
waar we de laatste jaren steeds meer
mee gekonfronteerd worden, vooral
ook in de stengels van het nieuwe
aardappelgewas.
Er zijn kollega's die graag nog wat
meer sneeuw zouden zien vallen om
de wintertarwe in een warme win
terjas te hullen, anderen daarentegen
zouden liever de sneeuw van hun
percelen zien verdwijnen om vooral
toch de ondergeploegde aardappelen
goed te laten doorvriezen. Van 't
voorjaar zullen we weten of het
iedereen naar de zin geweest is.
Ir. Geling (van der Have) gelooft niet
dat Nederlandse tarwerassen zullen
uitwinteren. maar dat in België en
Frankrijk veel wintertarwe zal uit-
vriezen. De vraag naar zomertarwe
zal daar dan fors toenemen en aan
gezien niet veel zomertarwe wordt
verbouwd zal de prijs daarvan hoog
worden.
Misschien wordt dit een lichtpuntje
voor de volgende oogst.
De granen zijn deze winter in alle
grote vergaderingen niet weg te den
ken, men besteed er vele uren aan.
Dr. M.P. Vos (voorzitter van Hoofd-
produktschap voor Akkerbouwpro-
dukten) zei in zijn Nieuwjaarsrede
dat een superheffing voor granen
nauwelijks uitvoerbaar is, maar ook
dat in de jaren 1985 tot en met 1989
de prijzen met 5% per jaar omlaag
moeten.
Uitbreiding van erwten en bonen is
volgens hem verantwoord.
Joris Schouten (voorzitter Land
bouwschap) sprak in dezelfde trant
(verlicht de druk op de graanmarkt
door plantaardige eiwitten te gaan
verbouwen). We weten nu al dat bij
enige uitbreiding de prijzen gaan
zakken. Ook wilde hij de produktie
van snelgroeiend hout bevorderen
(waar?? en hoe? 1).
Hoe zal in grote lijnen de bezaaïng
voor 1985 er uit gaan zien als de tar
we ongeschonden door de winter
komt zal de oppervlakte ongeveer
hetzelfde zijn als vorig jaar. Gerst zal
er dan ook niet veel gezaaid worden.
Vlas zal ondanks de ongunstige
weersomstandigheden bij vorige
oogst (roten) toch in het bouwplan
van vele kollega blijven. Ook de teu
nisbloem blijft ingeburgerd op
Noord-Beveland. Misschien nog een
kleine uitbreiding. Erwten zullen er
ook weer zijn, evenals aardappelen
en suikerbieten maar de oppervlak
tes zijn nog niet precies bekend. Van
suikerbieten moeten er zeker niet
meer komen. Ér zijn vorig jaar meer
dan 73,5 miljoen ton van Kortgene
naar Dinteloord vervoerd, dat was
16,5 miljoen ton meer dan het sei
zoen daarvoor.
Ook zullen er enkele percelen violen
gezaaid worden, wat kan Noord-Be
veland er dit seizoen dan fleurig uit
zien.
Aardappelpootgoedprijzen
Als indikatie van de pootgcedprijzen
geven wij onderstaand een notering
van pootgoed Noordelijke kleigrond
per 15 jan. (voorjaarslevering). Bint
je A 28/35 38,00 en Bintje A 35/45
ƒ38,00 (Groothandelsprijs, afge
haald van het Noorden, inkl. zak
ken).
Voor Mooij Kamerik BV was 1984 in
menig opzicht een rekord jaar. Al
leen al van de "Mooij" ventilatoren
werden er meer dan 1000 stuks ver
kocht. De lOOOste in 1984 werd 5
november 1984 geboekt. De koper
was de heer A. Bogers (m.) uit De
Heen. Hij werd door Chris Mooij
uitgebreid in de bloemetjes gezet.
Het betreft hier anti-kondensventi-
latoren voor de aardappelbewaar
plaats van Bogers.
Vrijdag 18 januari 1985
9
