Emigratie, hoe zit
dat eigenlijk
vervolg vergadering hoofdbestuur
Hoofdbestuur 7 - 1 - '85
Grevelingen
I n 1985 zal er een beslissing genomen
worden over 3e Grevelingen. De
heer Doeleman zei zich bijzonder te
hebben gestoord aan de brief van de
minister van Verkeer en Waterstaat
aan de voorzitter van de Tweede
Kamer: "Wij eryaren het als bijzon
der pijnlijk dat de minister stelt dat
na de regeringsbeslissing van 1976
over de Oosterschelde de zoetwater
voorziening in een ander daglicht is
komen te staan.
Dit te meer als de minister daarbij
ook nog schrijft dat er bij de behan
deling van de Oosterschelde kwestie
praktisch niet is gesproken over
zoetwater, ook niet vanuit de regio.
Blijkbaar is het de minister niet be
kend hoe emotioneel de diskussies in
de zeeuwse samenleving zijn verlo
pen toen het ging om de veiligheid
van de Delta. Deze veiligheid is met
name de eigen bevolking in Zeeland
afgedwongen door het zwaar politiek
geladen kompromis van de Ooster-
scheldedam. Overigens kan ook aan
Rijkswaterstaat worden verweten dat
onvoldoende auidelijk is gemaakt
dat ook de inrichting van de Greve
lingen ter diskussie kwam. Men is
daarbij zelfs zover gegaan door bij de
studies over de kompartimentering
geen zoete variant voor de Grevelin
gen op te voeren. Het zou in tegen
deel veel rechtvaardiger zijn dat de
land- en tuinbouw - die toch al zo
zwaar in het nadeel is gekomen door
de wijzigingen van het Deltaplan - de
enige overgebleven mogelijkheid
aan te bieden namelijk de Grevelin
gen zoet te maken of in het uiterste
geval via een pijpleiding Schouwen
en Duiveland te voorzien van zoet
water. Een en ander past zeker ook in
het innovatiebeleid dat de overheid
voert".
De ZLM-voorzitter zei dat wij uit de
brief van de minister helaas de kon-
klusie moeten trekken dat ekstra po
litieke druk vanuit Zeeland bijzon
der hard nodig is om onze gerecht
vaardigde eisen gehonoreerd te krij
gen. Vooral daar de zoetwatervoor
ziening niet thuis hoort onder de
werken die substantiële verbetering
van de regionale waterhuishouding
mogelijk maken en derhalve niet
passen in het kader van het daarvoor
te vormen provinciale fonds voor de
waterhuishouding. Bedacht dient te
worden dat de wijziging van het
Deltaplan een bovenprovinciaal be
lang is geweest,,aldus de heer Doe
leman.
PBRT
Tot slot van zijn nieuwjaarstoes
praak tot het hoofdbestuur ging de
heer Doeleman in op de gang van
zaken met betrekking tot het provin
ciaal beleidsplan rekreatie en toeris
me (PBRT). Via het Landbouwschap
is gereageerd op deze sektornota
waarbij er op is gewezen dat dit be
leidsplan afgestemd dient te worden
op de bestaande streekplannen en in
de toekomst ingebracht dient te
worden in het in voorbereiding zijn
de streekplan voor Zeeland. Het
kollege van Gedeputeerde Staten
gaat in zijn antwoord nu volledig
voorbij aan de bezwaren van het
Landbouwschap. Men vindt dat uit
oogpunt van effektiviteit van het be
leid de hoofdlijnen van het PBRT
ingepast kunnen worden in het totale
provinciaal beleid aangezien bij de
voorbereiding van dit plan reeds een
afweging heeft plaatsgevonden met
andere belangen. De ZLM-voorzit
ter zei van oordeel te zijn dat er on
voldoende rekening is gehouden met
de bezwaren van het Landbouw
schap met betrekking tot het PBRT.
Dit klemt te meer nu blijkt dat dit
beleidsplan inmiddels een eigen
leven is gaan leiden, dat wil zeggen
nu reeds doorwerkt in andere pro
vinciale plannen.
akkerbouw
De voorzitter van de akkerbouw-
kommissie van de ZLM, de heer
H.C. van der Maas begon zijn over
zicht met een toelichting op het
standpunt van de hoofdafdeling ak
kerbouw van het Landbouwschap
met betrekking tot het suikersysteem
Vrijdag 11 januari 1985
1985. Kort samengevat komt dit
standpunt erop neer dat gekozen
wordt voor handhaving van het
mengprijssysteem in 1985. Mocht
onverhoopt uitbreiding van de bie
tenteelt plaatsvinden dan zal de toe
wijzing aan de telers die uitgebreid
hebben moeten worden gekort. Voor
het overige beperkte de heer Van der
Maas zijn bijdrage tot 2 knelpunten,
te weten: het graanbeleid en de na
tionale lastenverlichting. Met be
trekking tot het graanbeleid is ci-
langs vanuit het produktschap de
H.C.v.d.Maas
verwachting uitgesproken dat er ge
komen zal worden tot een uniforme
interventieprijs. Praktisch komt dit
neer op het voertarwenivo, dat wil
zeggen drie en een halve gulden la
ger dan de referentieprijs minimum
bakkwaliteit. Daar bovenop komt
dan nog de prijsverlaging van 5%. De
heer Van der Maas pleitte ervoor
"om alle krachten aan te wenden om
ons hiertegen te verzetten en ons niet
te troosten met erwten en gerst als
alternatief'.
Ook wat de nationale lastenverlich
ting betreft "moeten we onze
kwaadheid naar buiten blijven bren
gen. Zoals het nu gaat komt er niets
van terecht met onder andere een
veel te hoge premieheffing".
Wat de aktuele situatie betreft wees
de heer Van der Maas op de slechte
aardappelmarkt en de dito vooruit
zichten. vooral ook vanwege de grote
oogst in de EEG.
De LEl-prognose oogst 1984 komt
voor de grote (51 ha) zuidwestelijke
akkerbouwbedrijven uit op een ar
beidsinkomen van slechts 40.000
gulden (vorig jaar 160.000), dat wil
zeggen een negatief netto overschot
per hektare. De aardappelprijs is
daarbij gekalkuleerd op 17 cent per
kg inkl. btw. Voor de kleinere be
drijven (25 ha) is de prognose van het
arbeidsinkomen 10.000 gulden.
Naar aanleiding van het afbrokke
lend graanbeleid ontspon zich een
diskussie over de vraag hoe aan een
en ander het hoofd te bieden. Hierbij
kwamen de volgende suggesties aan
de orde: Kontigentering, braakpre-
mie en streven naar een betere
bakkwaliteit. Afgesproken werd dat
de akkerbouwkommissie zich hierop
nader zal beraden.
Veehouderij
De voorzitter van de veehouderij
kommissie de heer W. van Veldhui
zen zei er blij mee te zijn dat men nu
eindelijk de varkenspest effektief
lijkt te gaan aanpakken via konsek-
went enten in het zuiden. In feite is
men daarmee echter ruim 2 jaar te
laat.
W.v. Veldhuizen
Verder zei de heer Van Veldhuizen
dat de aandacht in 1985 vooral moet
uitgaan naar de kwaliteit van de
produktie en de oplossing van de
mestproblematiek. De voorzitter van
de veehouderijkommissie volstond
er verder mee te verwijzen naar het
verslag van de veehouderijkommis
sie. (zie elders in dit blad).
Vanuit de vergadering werd opge
merkt dat er in Brabant nog veel
bouwvergunningen voor varkens
stallen voorhanden zijn. Naaf aan
leiding van de gevoerde diskussie in
de Zeeuwse raad voor de bedrijf
sontwikkeling konkludeerde het
hoofdbestuur dat met betrekking tot
de oplossing van de mestproblema
tiek afzet in de akkerbouw geen op
lossing lijkt te kunnen brengen. Er
zal daarom vooral gezocht moeten
worden naar andere methoden om
van de mestoverschotten af te ko
men.
Het hoofdbestuur stemde in met het
advies van de veehouderijkommissie
om met betrekking tot de superhef
fing vopralsnog vast te houden aan
de toedeling van het kwotum aan het
bedrijf in plaats van aan de fabriek
vanwege het gevaar voor een one
venredig zware omslag voor de klei
nere bedrijven.
tuinbouw
Ook de voorzitter van de tuinbouw-
kommissie van de ZLM de heer
Goud begon zijn oveëzicht met een
terugblik: Het afgelopen jaar is ge
kenmerkt door de ekstreme weer
somstandigheden. Onder zeer natte
omstandigheden diverse oogstwerk-
zaamheden verrichten, zal bij veel
ondernemers nog vers in het geheu
gen liggen. Gevolgen voor de kwali
teit zijn dan ook niet uitgebleven.
Gelet op de bruto financiële resulta
ten zijn er echter in 1984, zoals blijkt
uit de veilingomzetten, rekords ge
broken. De drempel van 3 miljard
werd gezamenlijk door 44 groente
en fruitveilingen overschreden (een
plus van 7% ten opzichte van 1983).
Een uitschieter liet de champignon
teelt zien. Na een dieptepunt in ren
tabiliteit was er het afgelopen jaar
ruimschoots sprake van een opgaan
de lijn. De omzet bereikte op veiling
Venlo (CVV) de 50 miljoen. Dit be
tekent ruim 25% hoger dan in 1983
wat neerkomt op gemiddeld 57 cent
per kg. De heer Goud vertelde ver
der dat de afzet in de fruitteeltsektor
wat minder vlot verloopt door een
matige vraag. In de prijsvorming is
enkel het nieuwe ras Elstar een top
per.
M.J.Goud
Ondanks een mindere perenoogst is
de gemiddelde prijs tot op heden
voor de meeste rassen onder het nivo
van vorig seizoen gebleven.
Belangrijk op termijn bezien is, dat
het vernieuwingsproces middels ver
jonging en aanpassing van de boom-
opstanden zich verder doorzet. Dit is
vooral nodig wanneer men bedenkt
dat er in de komende jaren weer
sprake kan zijn van strukturele over
schotten binnen de EG. In het kader
van behoud en versteviging van onze
konkurrentieprodukt een grote rol.
Dit geldt echter niet enkel aan de
basis, maar om tot optimale resulta
ten te komen speelt ook het systeem
van afzet en aanpassing binnen de
afzetorganisatie mede een bepalende
rol. Hoewel suksesformules in groei-
sektoren zoals de bloemen- en in
mindere mate de groentete^ltsektor,
niet altijd hanteerbaar zijn, kunnen
we toch van deze groep inventieve
ondernemers het een en ander leren.
Het is dan ook volgens de heer Goud
geen verkeerde zaak om vanuit de
eigen positie eens objektief te bezien
wat onze buren of kollega's beter
hebben gedaan. In de toekomst zal
betere, snellere en bredere informa
tie steeds belangrijker blijken te zijn.
De in opmars zijnde miicro-elektro-
nika biedt als nieuw element in dit
geheel ongekende mogelijkheden
aldus de voorzitter van de ZLM-
tuinbouwkommissie. Uit een on
langs gehouden enquête op de alge
mene vergadering van de NTS te
Utrecht, bleek 13% van de onder
vraagden reeds over een mikro- of
huiskomputer te beschikken en 58%
overweegt deze in 1985 aan te schaf
fen.
Laat deze indikatie dan niet geheel
representatief zijn voor, heel het on
dernemersjargon in de tuinbouw,
zeker is dat deze ontwikkeling snel
zal gaan. Daarom is het zaak deze
interessante evolutie scherp in het
•oog te houden. De heer Goud be
sloot zijn overzicht aldus: "Ondanks
de koude start van het moment wat
voor kostenverhoging en ongemak
ken zorgt, treden we in het algemeen
het nog prille jaar 1985 met gepast
optimisme tegemoet.
Overige zaken
De topkaderkursus is met 12 kursis-
ten van start gegaan. Het hoofdbes
tuur stemde in met het voorstel van
de onderwijskommissie om te pro
beren via de ZLM scholen basiskur-
sussen informatika voor agrariërs te
ontwikkelen. De ZLM-scholen in
Schoondijke. Terneuzen.en Krui-
ningen beschikken reeds' over de
daartoe benodigde komputers. Naar
dergelijke komputerkursussen blijkt
in de praktijk grote vraag. In dit ver
band werd medegedeeld dat de Ac
countantsunie van de ZLM momen
teel een projekt heeft lopen voor be-
drijfsregistratie. Via vergelijking met
(gemiddelde) bedrijfsgegevens van
andere bedrijven kan daarmee het
inzicht in de eigen bedrijfsvoering
sterk verbeterd worden. Voordeel is
bovendien dat de deelnemers bij
deelname aan dit projekt geen kom-
puter nodig hebben. Kennis werd
genomen van het organisatieschema
van het nieuwe konsulentschap na
tuur- milieu en faunabeheer (NMF).
Gekonstateerd werd dat in ieder ge
val bereidt is dat de behartiging van
de fauna-aangelegenheden voor wat
betreft de personele invulling wordt
gescheiden van natuur- en milieuza
ken. Medegedeeld werd dat tussen
14 en 26 januarLafschot van verwil
derde duiven georganiseerd zal
plaatsvinden. Via de pers is hiervan
Het lijkt wel of de duvel ermee speelt;
als in Nederland weer eens ekstra
hard aan het inkomen van de agrariër
wordt getrokken, - of dat nu door su
perheffing of door nieuwe vestigings
wetten komt -, dan hoor je of lees je
opeens van Nederlandse boeren in
Canada, Texas of Frankrijk, die net
op tijd het bedrijf hier verkocht heb
ben, dan een prachtig bedrijf in dat
andere land kopen en dat bedrijf loopt
dan bijna altijd geweldig.
Denk je dan weieens, misschien had
ik dat ook moeten doen? Zo eenvou
dig is het natuurlijk niet. Emigratie is
en blijft een grote stap en helaas zijn
er velen, ook agrariërs, die voor
zichzelf hebben ervaren dat ze tè
snel, tè onbezonnen, zonder goede
informatie, met de eerste de beste
makelaar, een beslissing hebben ge
nomen om elders het "geluk" te zoe
ken.
Waarom gaan mensen emigreren?
Omdat ze denken er beter van te
worden; dat betekent zeker niet al
leen meer geld verdienen. Veel
agrariërs vinden alle kleine regeltjes
hier in Nederland veel te benau
wend; velen denken dat de toekomst
van de kinderen in Nederland niet
veel meer kan betekenen. Anderen
willen hun bedrijf uitbreiden maar
krijgen geen gelegenheid, weer an
deren zoeken de ruimte, zodat ze niet
die trein elk kwartier voorbij horen
denderen, of die straaljagers over
hun hoofd horen gieren. Zo zijn er
nog vele andere redenen waarom
mensen naar een ander land gaan.
mededeling gedaan aan belangheb
benden.
De studiedag van de ZLM over het
thema "Boer en tuinder en de voor
lichting" zal op maandag 25 februari
a.s. plaatsvinden. Aan de hand van
statistische gegevens werd gekonsta
teerd dat het aantal bedrijfsopvol-
gers sinds 1980 flink is gestegen.
De heer G. Sterrenburg uit Sprang-
Capelle werd welkom geheten als
opvolger van de heer P. Hoogen-
boom als lid van het hoofdbestuur.
De heer J.C. Gejuk te Dinteloord
werd benoemd als bestuurslid van de
Accountantsunie van de ZLM als
opvolger van de heer M.C.J. Kosten
die statutair niet herkiesbaar was.
MCB-konipensatie
Het hoofdbestuur sprak er zijn te
leurstelling over uit dat de 120 mil
joen gulden voor de monetaire kom-
pensatie niet rechtstreeks aan de
boeren en tuinders wordt uitbetaald.
De Tweede Kamer heeft nl. besloten
dat het gehele bedrag moet worden
aangewend voor strukturele maatre
gelen. Volgens het hoofdbestuur gaat
het hier echter om boerengeld dat
rechtstreeks aan de boeren ten goede
dient te komen om de prijsverlagin
gen die door de aanpassing van de
monetaire kompensaties zijn ont
staan op te vangen. Daarbij is het te
meer teleurstellend dat het zo lang
moet duren vooraleer dit geld be
schikbaar komt.
A.J.G. Doeleman, voorzitter; Mr. J. Og-
gel, algemeen-sekretaris: R. Hoiting, se-
kretaris; L.J. v. Gastel, kring Schouwen-
Duiveland; M.C.J. Kosten, kring Tholen
en St. Philipsland; H.C. van der Maas,
Kring Noord-Beveland; C. Hamelink,
kring O. Zuid-Beveland; L. Mesu, plv.
kring W. Zuid-Beveland; C.J. Bierens,
kring Walcheren; P. Risseeuw, kring W.
Zeeuws-Vlaanderen; M. Boogerd, kring
Axel; J. Scheele, kring Hulst; J.C. Geluk,
kring West-Brabant; G.J. de Jager, kring
Altena Biesbosch; H. Juin, kring Oost- en
Midden-Brabant; J.H. Hartgers, kring
Langstraat; M.J. Goud. tuinbouw; G.
Sterrenburg, tuinbouw; W. van Veldhui
zen, veehouderij; D. Hannewijk, veehou
derij; K. Timmers, P.J.Z.; Adviserende
leden: mw. J. Donken; mw. C.M. Dees;
diensten/instellingen; ing. J. Markusse;
mw. J. Priem; B. Veerbeek.
Meteen een hele grote waarschu
wing:
Het gras aan de andere kant lijkt al
tijd groener dan je eigen gras. Als je
van problemen wilt weglopen dan is
emigratie niet de manier.
Als je toch in je gedachten met een
idee over emigratie rondloopt dan
kun je er èens rustig over praten met
een van de emigratie-voorlichters die
over het hele land verspreid zijn. Zij
hebben ervaring en verstand van za
ken.
Als je er niet over praat dan blijft het
aan je knagen en dat moet natuurlijk
niet.
Voor jonge agrariërs tot ongeveer 25
jaar, zijn er een aantal jongerenpro
gramma's waar ze een jaar lang er
varing kunnen opdoen in verschil
lende landen en nog betaald worden
ook; hierover kun je ook informatie
vragen bij de emigratie-voorlichters.
Tenslotte nog dit: er zijn in de laatste
35 jaar duizenden Nederlandse agra
riërs naar andere landen vertrokken,
dichtbij en ver weg.
De meesten doen het goed omdat ze
hun emigratie goed en volledig heb
ben voorbereid. Die dit niet hebben
gedaan, berouwen het meestal de rest
van hun leven, en als je maar één
leven hebt is dat wel erg jammer.
Voor informatie over emigreren bel:
Den Haag 070 - 604198 of 070 -
60475 2
Of schrijf een kaartje naar:
Emigratie t.a.v. F.J. Reus
Kon. Emmakade 167
2518 JM 's-Gravenhage
7
