Bas v. Dueren den Hollander is het
verhaal van de kontraktteelt
Spruitenseizoen met goede
prijzen van start gegaan
CVZ Kerstfruitveiling succes
dankzij aanvoerkwaliteitsfruit
de
nar
kas
weekstaat energieverbruik
Bijnaam "Een dure Hollander" beste onderscheiding
Als bepaalde mensen zich jarenlang
intensief bemoeien en inzetten voor
een bepaalde zaak, worden ze op een
gegeven moment vereenzelvigd met
die zaak. Zo is het ook met Bas van
Dueren den Hollander en de kon
traktteelt gegaan. Meer dan 25 jaar
heeft hij zich op alle fronten en nivo's
zo ingezet voor de belangen van
boeren op het wijde kontraktteeltge-
bied dat de man en de zaak nauwe
lijks meer te scheiden zijn. Bij kon-
serven en welke groenten ook, in het
Zuid-Westen, maar ook in veel an
dere provincies, zodra het woord
kontraktteelt valt, kun je niet of
nauwelijks om Bas van Dueren heen.
Toch zal dat vanaf eind 1984 wel
moeten, want Bas legt de hamer
neer. Hij is al een poosje 65 en wil nu
echt het leven van een geruste land
man gaan spelen op zijn nieuwe
woonboerderij. Om echt helemaal te
rentenieren, heeft hij zelfs een geheel
nieuwe streek (in Drente) uitgezocht.
Ver van het West-Brabantse waar hij
zo lang midden tussen de kontrakt-
telers in woonde en er zelf ook een
was.
Doperwten
Het verhaal van Bas van Dueren den
Hollander (in de wandeling B.v.D.
genoemd, anders is het iedere keer
zo'n mond vol) is het verhaal van de
kontraktteelt. Hoewel hij binnen de
C.B.T.B. (de landbouworganisatie
waar hij en zijn hele familie lid van
was/is) tal van andere funk ties had
en ook in het maatschappelijk leven
aktief was (22 jaar gemeenteraadslid
in Fijnaart b.v.) heeft hij echt zijn
sporen gedrukt op de kontrakttelers-
wereld. Dat had een simpele oor
zaak. Aan het einde van de jaren
vijftig had hij een perceel doperwten.
Kontrakt was afgesloten met een
konservenfabriek. De eerste vracht
wagen wordt afgekeurd en het hele
veld daarna waardeloos verklaard -
goed voor de mestvaalt. Alles eenzij
dig door de fabrikant te bepalen. Dat
was Bas al te gek. Van nature begif
tigd met J?estuurderstalent, ook
voorzien van een onstuitbare wel
sprekendheid, telg uit een zelfbe
wust, voortvarend boerengeslacht
dat niet met zich laat sollen, merkt
hij al spoedig dat hij lang niet de
enige boer is zonder rechten op kon-
traktgebied. In feite klagen alle boe
ren met konserven, spinazie, knol
selderij en welke andere produkten
ook die kontraktmatig geteeld wor
den, steen en been over hun rechte
loze positie en de concentratie van
macht bij de fabrikanten.
Machtspositie
Het is eigenlijk vanouds een vreemde
situatie in de kontraktteelt. Overal in
de land- en tuinbouw floreert al sinds
de vorige eeuw het koöperatie-we-
zen. Daarin hebben de boeren zelf
hun belangen gebundeld en worden
de produkten etc. verhandeld, ge- en
verkocht, rekening houdend met
velerlei belangen. Zowel van de
handel, industrie als van de boeren-
producenten. Bij de kontraktteelt is
dat nooit gebeurd. Vandaar die een
zijdige machtspositie tot 1959 van de
industrie en handel. In zo'n situatie
heb je een vent nodig die èn tijd èn
middelen èn talent heeft om te vech
ten voor boeren vanuit een nul-si
tuatie. Bas van Dueren heeft die uit
daging aanvaard. Samen met een
heleboel anderen. Maar altijd met
hemzelf in de hoofdrol. Al in 1959
leidde dat tot de oprichting van de
Stichting Kontraktteelt voor Zuid-
West Nederland.
Na een aantal jaren goed, zij het
moeizaam, werk verricht te hebben,
werd in 1969 een landelijke vereni
ging opgericht. Want ook in het
Noorden en Oosten waren in de zes
tigerjaren dergelijke regionale stich
tingen of verenigingen van telers op
gericht. Ook voor die laatste spande
Bas van Dueren zich in en ging op
16
pad naar fabrikanten om betere
voorwaarden te bepraten en te be
dingen.
Monopoliepositie
Zoals gezegd al die regionale klubs
verenigden zich tenslotte in de lan
delijke telersvereniging de N.K.V.T.
Weer onder leiding en welsprekende
bezieling van Bas van Dueren. Op
geheel eigen wijze. Met veel daden-
en sprekersdrang. Met overtuiging,
fanatisme en zonder enige beschei
denheid. Naar de kant van cft boeren
maar vooral naar de vele fabrikan
ten. De laatsten zagen hem gewoon
lijk liever gaan dan komen. Allicht,
ieder gesprek met boeren (i.e.
B.V.D.) tornde aan hun machtige
monopoliepositie. Want Bas wist niet
van ophouden. Hij sprak alleen met
de direkteur en ging gewoonlijk
slechts dan het direktiekantoor uit
Bas van Dueren den Hollander
als de direkteur geheel doof en murw
gepraat door B.v.D. toch weer iets
had toegegeven. De grootste ver
dienste van Van Dueren ligt juist op
die gesprekken. Onophoudelijk beu
ken op een eerst gesloten front van
fabrikanten die hun rechten niet
wilden prijsgeven en eindeloos tegen
boeren aanpraten die vaak indivi
duele belangen boven het algemene
landbouwbelang lieten prevaleren.
Want ook dat laatste moet gezegd
worden. Boeren mogen dan vaak
verstandige mensen zijn, op kon-
traktgebied zijn ze dat even vaak
niet. Toen niet en nu nog niet. Men
tekent te vaak kontrakten zonder ze
zelfs maar te (laten) lezen of zonder
te beseffen dat vaak door een indivi
dueel kontrakt de ene boer tegen de
andere wordt uitgespeeld.
Spilfunktie
25 jaar lang heeft B.v.D. een spil
funktie vervuld in de kontraktteelt.
Eerst regionaal, daarna landelijk èn
regionaal. In vele funkties zowel in
vertrouwenskommissies, werkgroe
pen, landelijke kommissies van het
Landbouwschap. Als voorzitter, als
bestuurslid, als voorman en altijd als
stimulator. Bij de fabrikanten waar
mee hij namens de boeren zoveel
onderhandelde werd hij, met een
woordspeling op zijn naam, "een
dure Hollander" genoemd. Want
zijn bezoeken kostten hen altijd geld.
Dat kwam ten goede aan de boeren
die kontraktprodukten teelden. Een
betere titel en aanduiding is nauwe
lijks mogelijk.
Bij het vertrek van B.v.D. zal pas
goed tot uiting komen hoeveel werk
hij altijd heeft verricht. Maar toch...
het werk gaat door, de opvolgers van
Bas zijn al begonnen. Dat zijn ze
verplicht aan de belangen die op 't spel
staan, ook nu. Dat zijn ze ook ver
plicht aan Bas van Dueren den Hol
lander die een kwart eeuw zijn bedrijf
en soms zijn gezin ondergeschikt
heeft gemaakt aan die van de kon
traktteelt. Bas (en niet te vergeten
zijn vrouw Steintje) namens de land
bouworganisaties, namens de boeren,
namens alle kommissies van harte
bedankt voor een kwart eeuw inzet en
werk.
Gerard Smallegange
Op 19 december a.s. zal een
afscheidsreceptie plaatsvin
den van de heer en mevrouw
Van Dueren den Hollander.
Plaats: kongres- en konferen-
tiecentrum "Turfschip" in
Breda.
Tijd: 16.00- 18.00 uur.
Een ieder is van harte welkom
om tijdens deze bijeenkomst
afscheid te komen nemen van
de familie Van Dueren den
Hollander.
Ook het huidige spruitenseizoen is weer met goede prijzen van start
gegaan. Tot begin december, d.w.z. tot ongeveer halverwege het sei
zoen, brachten ze op de veiling, bij een 18% groter aanbod, gemiddeld'
bijna één gulden per kg (-18%) op. Omgezet werd er derhalve evenveel
als vorig seizoen tot dat tijdstip.
Voor de komende maanden lijken de vooruitzichten rooskleurig te zijn.
Vergeleken met vorig seizoen zou het aanbod wat kleiner kunnen
worden, met hopelijk gunstige gevolgen voor de prijs.
De eksport van verse spruiten is tot dusver met in totaal 22.900 ton 15%
groter geweest. Van de kant van de diepvriesindustrie zou een wat
grotere vraag verwacht kunnen worden. Afgelopen seizoen zijn name
lijk, zowel in Nederland als in België en Engeland weinig spruiten
diepgevroren.
Slechts kleine areaalsuitbreiding
Ondanks het feit dat het seizoen
1983/84 voor de spruitentelers goede
prijzen opleverde, is het areaal
De CVZ Kerstfruitveiling 1984 die vorige week donderdag, 6 december,
in Goes werd gehouden is een succes geworden voor degenen die
kwaliteitsfruit konden aanbieden en vooral voor degenen die hun beste
appelen hadden verpakt. Er was een fraai aanbod, het stond mooi
opgesteld, mede dank zij de hulp van de Groene school in Kapelle en
Hoveniersbedrijf Paardekoper in Kloetinge. Er kwamen veel mensen
kijken en toen de veiling begon waren er veel kopers met dikke orders
voor goed fruit.
Er was vorige week donderdag in
Goes 125 ton verpakt fruit te koop
dat gemiddeld 1,57 per kg op
bracht. Daarvan was de Cox's Oran
ge Pippin het duurst met een gemid
delde prijs van 2,28 per kg, gevolgd
door Elstar met een middenprijs van
ƒ2,16, als derde Jonagold met een
middenprijs van 1,79 en als vierde
de Karmijn met gemiddeld 1,52.
Bij het losse fruit van klasse 1 kwali
teit was de volgorde aan de kop iets
anders want daar stond de Elstar
eerst met een middenprijs van 1,98
per kg gevolgd door de Cox's met
gemiddeld 1,65 en dat kwam in
hoofdzaak om dat er bij de Cox's
meer kleine maten zijn dan bij de
Elstar. Derde en vierde waren ook
hier weer de Jonagold en de Karmijn
met resp. gemiddeld 1,04 en 1,44
per kg.
De totau. middenprijs van de 318 ton
klasse I fruit los was ƒ1,17 per kg en
voor 165 ton klasse II fruit werd ge
middeld 85 cent per kg betaald. Dat
betekende een totale opbrengst die
•dag van het aangevoerde fruit van
702.000,-
De ontwikkeling van de pereprijzen
was teleurstellend. Doyenné du Co
rnice verpakt kwam gemiddeld aan
1,30 per kg en voor klasse I los was
de middenprijs 1,32 per kg. Bij de
Conference was de prijs van de I
verpakt 1,32 per kg en I los 1,15.
Dat is niet bemoedigend om in de
komende tijd peren te verpakken. De
verpakking in eenlaagskratten met
3-4 kg inhoud is ook wel erg duur.
Van de rassen die %p deze dag in
Goes werden aangeboden waren de
aanvoeren en gemiddelde prijzen als
volgt:
Ras aanvürpakt I en super 1 los II los
Ras aanvoer middenprijs aanvoer middenprijs aanvoer middenprijs
x 1000 kg in ct. x 1000 kg in ct. x 1000 kg in ct
Winston 3
Gloster 22
Granny Smith 3
Golden Del. 9
BI. Boskoop
Rode Boskoop 1
Cox's O.P. 11
Elstar 20
Karmijn 7
Jonagold 22
Doyenne du C22
115
6
69
5
54
112
13
72
1
42
126
5
71
120
42
64
34
47
37
65
12
53
129
16
96
-
228
23
165
60
110
218
52
198
1
73
152
34
104
2
69
179
41
144
7
97
130
22
132
34
112
spruitkool dit seizoen bijna niet toe
genomen. Met in totaal 6002 ha
(inkl. kontraktteelt) is er namelijk
slechts 30 ha 1%) meer aange
plant dan vorig seizoen.
Toch was het aanbod t/m november
op de veilingen met in totaal 39.200
ton maar liefst 18% groter dan een
jaar terug tot die datum. Toen had
men te kampen met een erg nat
voorjaar, waardoor de beschotten
werden gedrukt en de oogst ver
traagd op gang kwam. Niettemin:
ook nu is niet alles vlekkeloos verlo
pen. De natte maand september
heeft toch ook z'n sporen wel nage
laten. Door dat natte weer viel wel
eens een oogstdag weg en ook de
opbrengsten per ha vielen niet altijd
mee, met name zijn er meer schim
melziekten dan in voorgaande sei
zoenen.
'-De prijzen handhaafden zich t/m
oktober op een goed nivo. In sep
tember werd gemiddeld op 1,62 per
kg afgedrukt, weliswaar 8% minder
dan de zeer goede prijs van septem
ber '83, maar gezien het 11% grotere
aanbod in die maand toch zeker geen
slecht resultaat.
Wat kunnen we nu zeggen van het te
verwachten spruitenaanbod in de
komende maanden? Veel zal daarbij
afhangen van de weersomstandighe
den. Spruitkool kan weliswaar vorst
verdragen, maar bij temperaturen
beneden - 10 graden C ontstaan er
toch problemen. Na ontdooien
wordt het hart (groeipunt) van de
spruiten bruin. Bovendien geeft de
oogst moeilijkheden. Plukken van
bevroren spruiten geeft een zeer
slechte kwaliteit. Het kappen van de
bevroren stammen behoort wel tot
de mogelijkheden. Deze stammen
worden dan direkt binnengehaald en
na ontdooien kunnen de spruiten
"geoogst" worden. In strenge winters
is dit een aantrekkelijke oogstme-
thode. Juist tijdens vorst lopen de
groenteprijzen namelijk veelal sterk
op.
Normaliter is eind november ruim
de helft van de Nederlandse seizoe-
naanvoer van spruiten al gereali
seerd. Afgelopen seizoen was dat met
46% wat minder. Houden we tevens
rekening met het even grote areaal
en met een geraamd beschot dat over
het hele seizoen gezien met ca. 14,5
ton/ha tussen dat van beide voor
gaande zal uitkomen, dan kan de to
tale veilingaanvoer becijferd worden
op ca. 76.000 ton, 5% meer dan vorig
seizoen. Dat zou betekenen dat we
de komende tijd nog ca. 37.000 ton
kunnen verwachten. Dit zou iets
minder zijn dan in dezelfde periode
van vorig seizoen, maar toen was er
door de oogstverlating een opeenho
ping van het aanbod rond de jaar
wisseling.
(Markt Info PGF)
Er zijn deze week bij Denarkas 4,3 bloemen per m2 geoogst, waarbij het er
naar uitziet dat dit hoge produktienivo zich nog wel even doorzet, zowel in de
grondteelt als de substraatteelt die nu 6% voor ligt op de grondteelt.
Van de drie rassen die geteld worden voor de oogstgegevens is er een bij (Visa)
die in de grondteelt lange tijd paarse bladeren liet zien, welk verschijnsel voor
fosfaatgebrek gehouden werd en dat wat groeiremming tot gevolg had.
Monstername leerde dat er ruim voldoende opneembaar fosfaat in de grond
zit en dat het dus wat anders moest zijn. Dit zou dan via verdringing een
spore-elementen tekort moeten zijn. Daarom zijn we drie weken geleden in de
grondteelt op substraatvoeding overgeschakeld, waar alle spore-elementen in
zitten en het beeld in het gewas bij dit ras is nu zo opgeknapt dat we wel aan
moeten nemen dat de laatste theorie juist is.
Ten opzichte van vorige week zijn de klimaatsinstellingen en teeltmaatregelen
niet veranderd.
Het energieverbruik bedroeg deze week 9268 m3 gas bij een bedrijfsomvang van 10.000 m2. Het gasverbruik is als volgt
te verdelen:
GRONDTEELT
STEENWOLTEELT
SDP
LW-kas
Kontrole
SDP
LW-kas*
Kontrole
Week no. 49 d.d. 30/11-7/12
acrylpl.
LW
Aanvul.
m. scherm
acrylpl.
LW
Aanvul.
m.'.cherm
verbruik in m3 deze week
67
60
35
95
62
92
35
100
energieverbruik in m3/100 m2
vanaf 1-8-1984
502
6/6
131
849
483
726
IJl
928
oogst in stuks/m2
36,2
29,3
30,1
38,2
31,0
32.2
De buitenomstandigheden waren deze week:
gemiddelde buitentemperatuur
Eemiddelde windsnelheid
W- laagwaardige warmte. 55 gr.C. (primair)
Aanvul. - Aanvullende warmte, maximum 100 gr.C. (sekundair).
7.4 gr.C.
4.1 m/sek.
L. Koop
DENAR-KAS B V
Vrijdag 14 december 1984
WM?f ledmeoeb gabp
