VOO I? in:
VI'OII \Y
Vrouwen arbeid rond de keukentafel
p.j. zuid
geluid
Bowlingkompetitie PJZ
provinciaal
pjrz.-ageoda
Agrarische Kommissie bijeen
redaktie henk tegels
r.a.k. Oost Z.V1.
V erzekeringen??
Voor onder de kerstboom
onder redaktie van de Redaktiekommissie
Bond van Plattelandsvrouwen voor Zee
land en Brabant
Redaktieadres:
Mevr. LJ.de Regt - van Maldegem
Anna Mariaweg 1, 4494 PB Geersdijk
"Wat doe je vanmiddag?", vroeg Sil aan zijn moeder.
"Ik maak een inleiding over vrouwen die meewerken in het bedrijf'.
Sil was met zijn vader aan het ploegen, Grietje brengt koffie naar her land.
"Dat kun je niet", volgens Sil, want je werkt niet mee op het bedrijf'.
Ja maar, ik breng jullie nu toch koffie en 's winters help ik als de schapen gaan lammeren." "Dat is geen
werken, want dat doe je graag", aldus de 10 jarige Sil.
Zo bekijkt een kind het moeilijke onderwerp, "Vrouw en Arbeid" dat door de agrarische kommissie en de
kommissie Vrouw van de Nederlandse Bond van Plattelandsvrouwen afd. Noord Brabant ter diskussie is
gesteld.
Een diskussie die volgt op de inleidingen van Lyda Zuidberg, Legien Kromkamp en Grietje Middelkoop.
Begrip, waardering en
herverdeling arbeid
"We zullen ons moeten realiseren
dat in iedere samenleving mannen
en vrouwen een rol spelen. We zullen
als mensen oplossingen moeten be
denken.
Dan zouden termen als begrip en
waardering voor elkaar wel eens van
grote betekenis kunnen zijn om tot
bepaalde standpunten te komen".
Met deze woorden opent Joke Don
ken, voorzitter Agrarische Kommis
sie, deze themadag.
Lyda Zuidberg, werkzaam bij de
SWOKA (Stichting Wetenschappe
lijk Onderzoek Konsumenten Aan
gelegenheden), bijt de spits af, met:
"Herverdeling van onbetaalde huis
houdelijke arbeid".
De huishoudelijke arbeid, de dage
lijkse verzorging en dan nog doel
matig bezig zijn. Wie doet wat?
Hoe verdeel je het werk tussen man,
vrouw en kinderen.
Je kunt ook het werk verdelen, door
apparaten aan te schaffen.
Als je dan toch aan het herwaarderen
bent, is er ook de mogelijkheid van
eigen arbeid te verkopen aan ande
ren.
Werk
Legien Kromkamp, medewerkster
NCRV en "Boerderij", bouwt het
woord "Werk" op. "Na de oorlog is er
een geweldige inzet geweest. Met
veel inspanning, veel werk en hard
werken werd Nederland opgebouwd.
Met het stijgen van de welvaart gin
gen de lonen omhoog. De hele sociale
wetgeving kwam van de grond. Totdat
we ontdekten, dat de bomen niet tot
in de hemel groeiden.
Nu is er geen werk genoeg.
De mens die werk heeft werkt nu
voor twee mensen en de ander heeft
geen werk. Hoe verdelen we de ar
beid?
Een probleem, waar de ekonomen
niet uitkomen, waar dikke rapporten
over geschreven worden en veel
kommissies verslagen van maken.
Dit zijn kosten die gemaakt worden
ten koste van de samenleving.
De vrouwen zullen van goede huize
moeten komen, willen ze in die sa
menleving hun plaats vinden of be
houden.
Voor iedere situatie zal een eigen
oplossing gevonden moeten wor
den!"
Met een waarschuwend woord be
sluit Legien:
"Kijk uit dat de mannen niet met het
werk gaan strijken en de vrouwen
weer gaan strijken".
Met beide benen op de grond
Sociaal Ekonomisch Voorlichtster
van de ZLM - Grietje Middelkoop -
spreekt over de meewerkende vrouw
op een agrarisch bedrijf.
"De agrarische produktie vindt in
Nederland hoofdzakelijk plaats op
gezinsbedrijven. De laatste jaren is
het percentage meewerkende echtge
notes van boeren en tuinders sterk
gestegen.
Persoonlijk denk ik dat deze toege
nomen inbreng van de vrouw in het
gezinsbedrijf, de groeiende aandacöt
voor de emancipatie van de vrouw in
de agrarische sektor heeft versneld.
Ze hebben een diskussie op gang ge
bracht over de positie van de vrouw."
Grietje stelt dit: "Het is goed, dat
mannen en vrouwen zich voor de
positie van de meewerkende vrou
wen inzetten. Het is juist dat er ge
sproken wordt over de gelijke kansen
waardering, beloning van man en
vrouw ook op het boerenbedrijf. Het
is ook terecht dat men een vrije keuze
Zoals men wel weet is op zaterdag 1
december weer de jaarlijkse bow
lingkompetitie van de PJZ gehou
den. Ditmaal werd dit festijn in Goes
gehouden, omdat de regio, bestaan
de uit de afdelingen Goes en 's Heer
Abtskerke/Nisse deze aktiviteit
mochten regelen.
De opkomst was goed, als men ziet
dat er 9 afdelingen waren met in to
taal 12 bowlingploegen. Elke ploég
bestond uit 6 mensen, die moesten
laten zien wat ze er van konden.
De wedstrijden begonnen om 5 uur.
Men kon gelijk al iets winnen, want
als men de rode kegels alleen over
hield, kon men een fles wijn of een
beursje winnen. Hoewel het erg
moeilijk is om een bepaalde kegel te
laten staan, waren er toch een aantal
spelers die dit konden.
Men kreeg 1 uur speeltijd, dus iedere
ploeg speelde gewoon de kaart vol en
dan kon er een ander team aan de
gang. De spanning bleef er goed in,
want elk uur werden de resultaten
beter. Om 8 uur was elke ploeg in de
voorronden uitgespeeld, en toen
moest er gerekend worden. Men tel
de de punten van de zes spelers van
een team bij elkaar op en zo kreeg
men een ploegenpuntentotaal.
Nadat dat bekend was gemaakt,
mochten de beste 4 ploegen tegen
elkaar spelen in de finale. Dit waren
de ploegen van Fijnaart, Tholen 2,
Vrijdag 7 december 1984
Walcheren 1 en Schouwen Duive-
land.
Na 1 uur was de uitslag bekend van
de totale kompetitie met als resul
taat, dat Fijnaart dit jaar deze kom
petitie won. Toen de prijzen uitge
reikt gingen worden sloeg de klok 9
uur. Velen kregen toen een beetje-
honger, zeker toen men de prijzen
zag voor de beste speler en speelster,
want die kregen een mooie taart mee
naar huis. Tevens was er ook een
poedelprijs voor de speler met de
minste punten. De ploeg van Fij
naart haalde echter de meeste pun
ten en ging daarom naar huis met
een mooie beker en tevens een wis
selbeker. Het team van Fijnaart be
stond uil de volgende spelers en
speelsters: Jaco van Beem (Captain),
Gerda Driesprong, Elly Brouwers,
Tineke Hoek, Kees Hanson, Otto
Maris, les Oosthoek en Kees Bakker
(er was dus een wisselspeler bij dit
team).
Hieronder volgen de juiste uitslagen
van deze kompetitie. De punten van
de eerste vier ploegen zijn de punten
uit de finale ronde. In de voorronden
hadden de teams dus allemaal meer
dan 596 punten behaald.
De uitslagen:
le en PJZ kampioen 1984: Fijnaart
(653 punten)
2e: Tholen 2 (603 punten)
3e: Walcheren 1 (583 pünten)
4e: Schouwen Duiveland (563 pun
ten)
5e: Noord Beveland (596 punten)
12 december 20.00 uur
café "de reizende man" te Kloos-
terzande.
Jaap van Wijck (s.e.v. ZLM)
verzorgt onze avond over verze
keringen.
Vragen als:
wat verzeker ik
voor hoeveel
wat heb ik nodig aan verzekerin
gen
komen allemaal aan de orde.
Dus we gaan praten over verze
keringen die jonge rakkers aan
gaan. Heb je trouwplannen, ben
je pas begonnen, of wil je gewoon
eens een lichtje op steken, kom
dan eens langs. De dames zijn
ook van harte welkom, het is ook
in hun belang dat je weet hoe je
met verzekeringen om moet gaan.
Jaap zal er zeer zeker geen saaie
avond van maken!
Het bestuur wenst jullie allen een
prettige december maand!!!
zou moeten kunnen maken als
vrouw. Maar wel thuis; rónd de
keukentafel en met beide benen op
de grond blijven staan.
Rond de keukentafel wil immers
zeggen: samen overleggen en be
spreken, samen iets opbouwen.
Dan moet er wel scholing zijn. Hoe
kan men meepraten en werken
zonder er iets van af te weten.
Evaluatie
Wat zijn de waarden van deze dag?
Een morgen waarin over vrouw en
arbeid gepraat wordt!
Je weet dat je in de diskussie met
elkaar geen pasklare oplossing vindt
of krijgt. Je weet dat er een groep
vrouwen is die werken - hetzij in het
gezinsbedrijf, hetzij in een baan bui
tenshuis.
Van deze groep zullen er weinig ge
weest zijn die morgen. Zij hebben het
te druk om over hun situatie na te
denken of te praten.
Het rapport van Trudy Loeffen heeft
ons geleerd dat 200.000 vrouwen met
hun man in het eigen bedrijf werken,
waarvan xh in land- en tuinbouw. Dat
is iets waaraan je zomaar niet voorbij
kunt gaan. We weten dat het be-
drijfstype veel te maken heeft met de
arbeid van die vrouw en van bedrijf
tot bedrijf anders ligt. Slagers, bak
kers, veebedrijven hebben dagelijks
terugkerend werk, terwijl in fruit-
akker- en tuinbouw zich pieken
voordoen.
Hoe krijgen we juridisch en fiskaal de
zaak een beetje eerlijk verdeeld? We
praten met elkaar over rechten.
Rechten van de vrouw. Rechten, dan
ook niet voorbijgaan aan de plichten.
En dan zoals Grietje zei: "Rond de
keukentafel".
Niet mokkend over het vele werk en
weinig beloning thuis blijven zitten.
Ik dacht dat dat de waarde van deze
dag was.
Sien Overbeeke
Mocht u na alle St. Nicolaasakti-
vitieten niet meer weten wat on
der de kerstboom te leggen dan
heeft u hier missckien iets aan:
De Natuurboekerij in Aerden-
hout heeft enkele boeken uitge
geven die het geven of krijgen
zeker waard zijn: "Hondentaal -
Wat wil mijn hond zeggen?" en
Kattentaal - Wat wil mijn kat
zeggen? Beide boeken zijn zowel
voor ouderen als voor kinderen
zeer leezaam maar ook- en dat is
niet ieder informatieboek over
huisdieren- heel leuk om te lezen.
De informatie is namelijk steeds
gegeven door middel van een
verhaal over geboorte, omgang
mefelkaar en tussen kat en hond,
voeding, wanneer er een baby
komt, hoe ze zich (horen te) ge
dragen t.o.v. hun omgeving en
t.o.v. vreemden enz.
Ook bracht deze uitgeverij op de
markt "Flora en fantasie Ideeën
om bloemen te schilderen op
aardewerk, porcelein, glas, hout
enz.
In zijn laatste vergadering heeft de Agrarische Kommissie van de
PJGN uitvoerig en bij tijden heftig gedebatteerd over hoe de super
heffing moet worden voortgezet. Over een ding was iedereen het wel
aardig eens. De superheffing zal voorlopig niet weer verdwijnen. Zoals
het nu werkt zitten daar voor (aankomende) jonge boeren en boerinnen
een paar lelijke trekjes aan vast. De quota zijn gebonden aan de grond
en dat is de Kommissieleden een doorn in het oog. De opvolging op met
name de minder grote bedrijven gaat meestal samen met uitbreiding
van de veestapel. Die is nodig omdat een tijdlang twee (gezinsinko
mens van hetzelfde bedrijf moeten afkomen. Uitbreiding is nu alleen
nog mogelijk door grond-met-quotum aan te kopen. En dat maakt de
bedrijfsopvolging heel erg moeilijk.
6e: Zevenbergen (594 punten)
7e: 's Heer Abtskerke/Nisse
8e: Walcheren (579 punten)
9e: Tholen 1 (568 punten)
10e: Goes (547 punten)
11e: Oost Zeeuws Vlaanderen (498
punten)
12e: 's Heer Abtskerke/Nisse 1 (486
punten)
Beste speelster was Conny Klaassen
van de afdeling Noord Beveland met
124 punten. Beste speler was Jan
Kees de Visser van de afdeling Wal
cheren met 133 punten. De poedel
prijs ging naar Jeanet Harthoorn van
de afdeling 's Heer Abtskerke/Nisse
met 37 punten.
Aan het einde van deze dag konden
we weer terug kijken op een echt ge
slaagde aktiviteit. We hopen dat dit
zo blijft en tot ziens op de volgende
provinciale aktiviteit.
Ko van de Weele
Het NAJK is van mening dat dit
probleem is op te lossen door de
quota los te koppelen van de grond.
Quota die vrijkomen omdat iemand
ermee ophoudt of de produktie in-
7 december - Afd. West Zeeuws
Vlaanderen krijgt Sinterklaas op be
zoek. Plaats: v.d. Ameele, café Park
zicht te Nieuwvliet. Aanvang: 20.00
uur.
7 december - Afd. Oost Zeeuws
Vlaanderen organiseert een Sinter
klaas/surpriseavond. Aanvang:
20.00 uur. Plaats: café "Cambrinus"
te Axel. Kosten: leden gratis, niet
leöen 3,—
7-8-9 december - Afd. 's Heer Abts
kerke/Nisse e.o. organiseert een
weekend naar "Sporthuis Centrum".
Kosten 45,— Opgave bij Herman
Hannewijk (Tel. 01106-1589).
15 december - Afd. 's Heer Abtsker
ke/Nisse e.o. organiseert een gour
met-avond op zaterdag 15 december.
Plaats: in "Irene" te 's Heer Abts-
kerke. Aanvang: 19.30 uur. Kosten:
Leden ƒ9,50; introducees 13,50.
Opgeven vóör 10 december bij Her
man Hannewijk (Tel. 01106-1589).
21 december - Afd. Tholen/St. Phi-
lipslanö houdt haar jaarlijkse drop
ping. Opgeven bij Wim (tel.
01665-2746), Henk (Tel.
01665-2400), of Marcel (Tel.
01663-2366).
5 januari - P.J.Z.-Zeskamp. Plaats:
Praktijkschool Schoondijke. Aan
vang: 13.00 uur. Opgeven vóór 15
december bij Anja Dekker, Lange-
weg 22, 4511 PC Sluiskil, (tel.
01157-1395).
krimpt, moeten toebedeeld worden
aan bedrijven met opvolgers en
middenbedrijven. Het NAJK vindt
dat rechtvaardig. Bovendien wordt
de noodzaak van het "alsmaar moe
ten groeien" minder. Voorwaarde is
dat de melkprijs stijgt en niet wordt
bevroren zoals nu het geval is.
Een deel van de Kommissie is over
deze zaak een andere mening toege
daan. Zij zien op deze manier de
konkurrentie tussen de boeren gro
tendeels verdwijnen en dat element
moet juist blijven, want zo hou je de
beste boeren. Anderen willen aan
iedereen een gelijk percentage toe
delen van alle vrijkomende quota.
Een meerderheid is vóór een be
perkte verhandelbaarheid van losse
quota. Je kunt nu makkelijker uit
breiden als dat nodig is. Alleen boe
ren mogen optreden als kopers,
eventueel te beperken tot boeren met
minder dan zeventig koeien. Tegen
standers zijn tegen verhandelbaar
heid ómdat de quota dan terecht ko
men bij de kapitaalkrachtigste be
drijven en dat zijn niet die van de
jonge boeren. Bovendien wordt een
melkprijsverhoging weer "weggege
ven" omdat de quotaprijzen meestij
gen. Zo blijven de boeren zichzelf
opjagen en worden ze er niets beter
van.
De voorzitter konkludeerde aan het
eind van de diskussie dat een meer
derheid van de Kommissie voelde
voor een beperkte verhandelbaar
heid van de quota.
Naast de superheffing besprak de
Kommissie nog tal van andere za
ken. Onder andere werd gesproken
met ir. Van de Burg v/d "Dorsch-
kamp". Spreker hield een inlei
ding over de ammoniakkomponent
iri de "zure regen". Het onderzoek
naar de ammoniakbijdrage is om
streden, maar Van de Burg neigde
ernaar de verzuring van de bodem
door ammoniak niet te onderschat
ten, zeker niet in de buurt van met
name varkenshouderijen.
Gerrit Walstra
19
