Massaal EG-protest
tegen gasprijs tuinders
nieuws uit brussel
"Konsulent Haenen heeft bewezen hoe belangrijk
voorlichting voor bedrijfsleven is"
Spanje/Portugal
vanaf 1986 EG-lid
jan werts - brussel
Praktisch
Samenwerking
Ir. Latijnhouwers op afscheidsbijeenkomst:
Streekverbetering
- De Europese landbouwministers
pikken het massaal niet dat in
Nederland de gasprijs voor de
glastuinders is verlaagd;
- De Europese ministerraad heeft
voor het eerst zwart op wit de da
tum vastgelegd waarop Spanje en
Portugal kunnen toetreden: 1 ja
nuari 1986. Men legt dit wel uit
als zouden de onderhandelingen
nu niet meer kunnen mislukken:
Met Portugal wordt aardgas een
"voorlopig akkoord" getekend,
omdat daar de onderhandelingen
grotendeels afgesloten zijn;
- De Europese landbouwministers
hebben een kompromis gesloten
inzake de olijfolie. Nadat Spanje
en Portugal zijn toegetreden,
komt er een produktiedrempel
waarboven overschotten worden
beperkt:
Minister Braks heeft deze week
een - tevergeefse - aktie gevoerd
tegen de verkoop van kerst- en
vooral de spotgoedkope eksport-
boter uit de Europese voorraden.
Dat zijn de belangrijkste besluiten
van twee lange dagen Europees mi
nisterieel beraad in Luxemburg. De
ministerraad nam na twintig jaar
dienst afscheid van de bekende
Duitse ambtelijke onderminister
voor de landbouw Hans-Jürgen
Rohr. Hij is door zijn minister
Kiechle aan de kant gezet omdat de
ze het met Rohr niet kon vinden.
Walther Florian. topambtenaar van
Kiechle volgt Rohr op. Het belang
rijkste politieke nieuws, ook voor de
boeren en tuinders, is deze week dat
er nu een duidelijke klimaatverbete
ring is doorgebroken rond de al
maanden vastzittende onderhande
lingen met Spanje en Portugal. Het
slechte nieuws van deze week is dat
de in 1982 begraven kwestie tussen
Nederland en de andere Europese
partners over de hoogte van de gas
prijs voor de tuinders weer in alle
hevigheid lijkt opgelaaid.
De Europese autoriteiten gaan zich
opnieuw diepgaand met het vader
landse gastarieven-beleid bemoeien.
Volgens direkteur-generaal ir. Aart
de Zeeuw, die Braks dinsdag in
Luxemburg verving, is er een volle
lading kritiek over Nederland uit
gestort inzake de gastarieven.
Alle ministers, behalve de Luxem
burger en de Griek, namen het
woord om hun ontevredenheid over
de recente prijsverlaging in Holland
uit te spreken. De Italiaan Filipo
Pandolfi ging zelfs zover te suggere
ren om geen Nederlandse groenten,
bloemen en potplanten meer te ko
pen, zolang de prijsverlaging van gas
geldig blijft.
Volgens De Zeeuw ging de Britse
minister Jopling het felste te keer.
Net als zijn Duitse kollega Kiechle
en de Deense minister Kofoed, die
de zaak had aangekaart, vindt hij de
prijsverlaging onkorrekt. In het al
gemeen komt de kritiek ook van de
andere bewindslieden er op neer dat
ons land eenzijdig de afspraken van
1982 heeft verbroken, waarbij de
Nederlandse tarieven op een voor de
partners akseptabel nivo zijn ge
bracht.
Staatssteun
De Zeeuw heeft een tweevoudig
antwoord gegeven. Hij wees er de
ministers op dat het volgens de EG-
spelregels niet aan hen is om hier
over te oordelen. De Europese
Commissie (dagelijks bestuur EG),
die daartoe wel bevoegd is, heeft in
Den Haag al om opheldering ge
vraagd en zal die ook volledig krij
gen. Vervolgens zal de Commissie
met name bij monde van landbouw
commissaris Poul Dalsager dan be-
Vrijdag 26 oktober 1984
'slissen ot hef Nederlandse beleid al
dan niet door de beugel kan. Toets
punt is of de gasprijs op dat nivo
vastgelegd een vorm van staatssteun
is. Zo ja, dan wordt de Nederlandse
'regering uitgenodigd het kontrakt
Gasunie-Landbouwschap te korri-
geren. Zou de Nederlandse regering
dat niet willen of kunnen, dan krijgt
het Europese Hof van Justitie in
Luxemburg het laatste woord, waar
tegen zelfs geen beroep mogelijk is.
Minister Braks wees er ons aan de
vooravond van de aanval op Neder
land al op, dat het hier trouwens om
een kontrakt Gasunie-Landbouw
schap gaat, waar de Nederlandse
overheid officieel buiten staat.
Bovendien brengt het nieuwe kon
trakt met zich mee, dat een eventuele
forse prijsdaling van dat aardgas niet
aan de tuinder zal worden doorge
geven, totdat het aanvankelijk geno
ten voordeel is gekorrigeerd. In die
zin zal Braks het kontrakt de ko
mende weken ook in de Brusselse
ministeriële wandelgangen proberen
te verkopen. Hij vindt dat het Land
bouwschap de taak heeft om de bui
tenlandse klagende tuinders voor te
lichten omtrent de werkelijke be
weegredenen achter het nieuwe gas-
kontrakt. Zelf acht de minister zich
daartoe niet als eerste geroepen,
omdat hij immers geen partner is.
Roomboter
De Nederlandse minister heeft zich
verzet tegen de voorgenomen danwel
kostbare aktie van de Europese
Kommissie om van de enorme bo-
tervoorraad af te komen. Brussel wil
anderhalf jaar oude, bijna ranzige
boter gaan leveren aan een vijftiental
landen in het Midden-Oosten. Verre
Oosten en Sovjet-Unie. Bovendien
wil men van de 1.2 miljoen ton belo
pende voorraden tweehonderd dui
zend ton goedkoop aanbieden als
kerstboter voor de Westeuropese
konsument. Het gaat hier om 9100
ton boter uit Nederlandse voorra
den. Die kerstboter vraagt per pakje
een gulden subsidie en de eksport-
boter zelfs het dubbele.
Braks: "De Britten gaan nog verder
dan ik. Die betwisten zelfs of de Eu
ropese Commissie wel bevoegd was
tot die ekstra boterafzet. Beide akties
hebben als bezwaar dat zij de boter
afzet niet werkelijk ruimen. Je levert
boter aan klanten en aan landen die
anders toch ook wel zouden kopen.
Die kerstboter bijvoorbeeld stoppen
de mensen vaak thuis in de koelkast.
Vervolgens nemen ze dan lange tijd
geen volle prijs roomboter meer.
Bovendien is in het GATT (wereld
akkoord handelsvoorwaarden) een
minimumprijs van 1200 dollar (4200
gulden) per ton boter afgesproken.
Wij gaan nu leveren voor 850 dollar
(2975 gulden). Amerika en Nieuw-
Zeeland protesteren. Bovendien
schaden wij met dergelijke leverin
gen onze Nederlandse, normale bo-
tereksport".
Een tweede punt, aldus de minister,
is dat ik er meer heil in zie om zoveel
mogelijk roomboter te gaan verwer
ken in produkten waar nu palmolie
en dierlijke vetten in gaan. Dus met
name veevoeders, waar die boter dan
ongeveer net zoveel opbrengt als de
afbraakprijs die de bovenstaande
eksport nu nog oplevert. Dan heb je
namelijk werkelijk ekstra afzet. De
Franse minister Rocard was de grote
verdediger van de afzet van room
boter, zoals de Kommissie die nu
toch heeft doorgezet. Alleen de
kerstboter kost de EG-schatkist al
800 miljoen gulden ekstra.
Staatssekretaris Van Eekelen (EG)
verweet de Europese Commissie in
de vergadering van de bewindslieden
van Buitenlandse Zaken dat zij vóór
ze over ging tot deze aktie geen
overleg heeft gevoerd met de rege
ringen. Verder wil hij weten waar de
"honderden miljoenen", nodig voor
de ekstra boterafzet, toch vandaan
zullen komen, nu de Gemeenschap
zo krap bij kas zit. Overigens hebben
alleen Nederland, Engeland en De
nemarken zich volledig tegen de re
cente boterafzet gekeerd.
Superheffing
Volgens De Zeeuw dringen ver
scheidene landen aan op een versoe
peling van de verordening waarin de
superheffing op de melkproduktie is
geregeld. Zij willen een meer flexi
bele uitwerking. De Duitsers zitten
bijvoorbeeld met het gegeven, dat de
landeigenaren daar de pachtprijs van
weiland met melkkwotum tussen
tijds kunnen verhogen. Andere lan
den willen hun veehouders de kans
geven meer melk vanaf de boerderij
te verkopen. Nederland zou graag
enige ekstra soepelheid voor zelfka-
zers zien toegepast. Maar Den Haag
beseft wel, datje daarmee mogelijk
in andere landen met minder slui
tende administraties de deur openzet
voor ontwijking van de superheffing.
Diverse landen. Frankrijk voorop,
voelen er niets voor om in november
de helft van de verschuldigde super
heffing te gaan innen. De Ieren wil
len bovenop de hun .al toegestane
ekstra kwotum nog meer melk. Dit
omdat zij bij de onderhandelingen
afgelopen lente een naar nu pas
blijkt te laag getaxeerde produktie
over 1983 als basis hadden gekozen.
De Zeeuw verwacht dal aan dit laat
ste tegemoet gekomen zal moeten
worden.
De Europese Commissie heeft bij
monde van landbouwkommissaris
Dalsager doen blijken voor het
overige weinig te voelen voor wijzi
gingen. Men vreest dat iedereen dan
versoepeling komt vragen. Zodat het
effekt van de produktiebeperking in
de zuivel zal verminderen. De Euro
pese Kommissie zal niettemin bin
nen enkele weken laten weten of zij
aan bepaalde verlangens tegemoet
komt. Afgewezen is daar al de Ne
derlandse gedachte om veehouders
in staat te stellen met steun van de
regering in plaats van de gehele een
deel van hun melkproduktie te sta
ken.
Olijfolie
De huidige produktie van olijfolie
van driekwart miljard ton jaarlijks
voldoet aan de behoeften van de EG.
Als Spanje - grootste producent van
de wereld van dit produkt - plus
Portugal toetreden, komt daar nog
een half miljard ton bovenop.
Bovendien krijgen de huisvrouwen
in die landen dan ook toegang tot de
goedkopere Europese margarine. Dit
vraagstuk moest beslist opgelost
worden, voordat Spanje en Portugal
kunnen toetreden. Besloten is nu om
een drempel op de produktie te leg
gen. zodra na hun toetreding blijkt
dat er een overschot is of wel ont
staat.
Daarboven geeft men dan geen steun
meer om aldus dat dreigende over
schot te beperken. Bovendien zijn de
landbouwministers het er over eens
geworden voortaan de konsumpties-
teun voor olijfolie gedurende het
seizoen wijzigbaar te koppelen aan
de wisseling van de prijzen van
zaadolie. Dit resulteert in een beper
king van of een besparing op EG-
uitgaven.
kan leven in het werk van de boer en
die er niet tegenop ziet pm zonodig
ook zelf met zijn waardevolle advie
zen de boer op te gaan. De direkteur
Veehouderij en Zuivel stipte de op
heffing van het Konsulentschap Ze
venbergen ook aan. Hij noemde deze
uit rationeel oogpunt zinvol en on
derstreepte dat opheffing ervan al
leen daarop is gebaseerd geweest,
evenals enige opheffingen elders in
het land overigens. "Datje per 1 ok
tober geen konsulent meer bent moet
pijn doen maar ook in je nieuwe
funktie kan je een goede bijdrage le
veren aan de landbouw", aldus
Curfs.
Namens het personeel van het voor
malige konsulentschap belichtte de
heer F. van Houts de baas van het
voormalige konsulentschap als een
man die veel van het personeel eistte
maar ook veel van zichzelf. "Hij had
daarbij oog voor de privé-omstan-
digheden van zijn mensen. In zijn
werk was hij zeer praktisch ingesteld.
Daarbij liep hij wel eens te hard
waardoor botsingen met het mana
gement onvermijdelijk waren". Een
goede chef die hij tevens waar
schuwde om niet te hard van stapel te
lopen in zijn nieuwe baan, "anders
kunnen ze u daar weer niet bijhou
den".
Namens de vereniging van Bedrijfs-
voorlichters en de studieklubs in
West-Brabant wees de heer P.J.
Aarden op de zeer intensieve wijze
waarop Haenen jaren achtereen zijn
voorlichtingsboodschap uit heeft ge
dragen in woord en talloze geschrif
ten. Hij sprak zijn ongerustheid uit
over het aan de ketting leggen van
het Konsulentschap in West-Bra
bant.
Als afscheidskado overhandigde de
heer P.J. Aarden de gewezen konsu
lent een bedrag van 3.000,-, dat op
een speciale afscheidsrekening was
binnengekomen. De heer Haenen
die de toespraken aanhoorde in ge
zelschap van zijn vrouw en kinderen,
wees er in zijn dankwoord op dat de
ontwikkelingen er de laatste jaren
toe hebben geleid dat - anders dan
vroeger - voorlichting en praktijk nu
op een gelijk nivo met elkaar moeten
praten en samenwerken en dat men
veel van elkaar kan leren. Beide
hebben elkaar hard nodig aldus
Haenen die daaraan toevoegde dat
voorlichting, wetenschap, onderzoek
en het gezonde boerenverstand ook
voor de huidige grote problemen wel
een oplossing zullen weten te vinden:
"Landbouw, laat u niet ontmoedi
gen, maar worstel en kom boven".
Na het officiële gedeelte werd, tij
dens een informele receptie, nog
door velen afscheid genomen van de
familie Haenen. j. Wierenga
5
"Jan Haenen heeft zijn voorlichtingsboodschap als een zaaier uitge -
strooid, niet alleen technisch maar duidelijk met een menselijke inslag
om andere mensen er beter van te laten worden. Dit tekent het karakter
van deze ambitieuze en toegewijde voorlichter die nooit over één nacht
ijs ging. Dat samen met een beetje onderzoek in zijn voorlichting
vormde een deskundige en waardevolle konsulent voor het hele land
bouwbedrijfsleven in de streek. Haenen heeft in deze funktie bewezen
dat het noodzakelijk is dat ook in de toekomst de voorlichting alle
aandacht van de overheid moet krijgen. Hij heeft daartoe als het ware
een goede aanzet gegeven". Dat zei de vertegenwoordiger van het
landbouwbedrijfsleven in de provincie Noord-Brabant, NCB-voorzitter,
de heer A.J. Latijnhouwers, vrijdagmiddag in "De Nobelaer" te Etten
Leur bij het afscheid van de konsulent voor de Akkerbouw en Rund
veehouderij te Zevenbergen, de heer J.A.H. Haenen.
NfC.B.-voorzitter de heer A.J.Latijnhouwers drukt de scheidende konsulent
Haenen de hand tijdens diens afscheid in de Nobelaer te Etten-Leur. Rechts op
de foto mevrouw Haenen.
Vrijwel gelijktijdig met het vertrek
van de 61-jarige ir. Haenen per 1
oktober is ook zijn konsulentschap in
West-Brabant opgeheven. Wel zal er
in Zevenbergen een steunpunt blij
ven bestaan voor voorlichting ten
behoeve van de akkerbouw. Een op
lossing die het resultaat is van vele
onderhandelingen tussen het minis
terie van Landbouw en het agrari
sche bedrijfsleven. Deze kwestie
werd o.m. door de heer Latijnhou
wers nog even aangehaald toen hij
zei te hopen dat Zevenbergen een
krachtig steunpunt zal worden in een
groeiende samenwerking tussen de
konsulentschappen in het hele zuid
westen. Op die wijze is er volgens
hem voor de voorlichting in dit ge
bied nog best perspektief. De heer
Haenen gaat zich in zijn nieuwe baan
bij het ministerie als medewerker
Konsulentschap in de Algemene
Dienst voor de Akkerbouw en de
Vollegrondsgroenteteelt bezighou
den met het schrijven van een op de
toekomst gerichte taknota voor de
akkerbouw. Latijnhouwers wenste
hem daarbij veel sukses: "een be
langrijke taak waarin u mee kunt
werken aan een goede beleidsvisie
voor de akkerbouw en waarmee u
ons in deze moeilijke tijd weer een
beetje de weg kunt wijzen zodat u
ook daar voor ons van grote beteke
nis kunt zijn".
De heer Haenen begon zijn karrière
in- Eindhoven. In 1956 werd hij als
konsulent aangesteld in Zeeuws-
Vlaanderen, terwijl hij zijn loopbaan
in 1963 voortzette in het West-Bra
bantse Zevenbergen om die aldaar
als konsulent ook af te sluiten. De
direkteur Veehouderij en Zuivel van
het ministerie van Landbouw, ir. H.
Curfs, memoreerde enige belang
rijke momenten uit de loopbaan van
de konsulent. Zo meldde hij dat
Haenen zich indertijd heeft ingezet
voor de lucernedrogerij in Sluiskil
(onlangs gesloten) en voor de ruil
verkavelingen in West Zeeuws-
Vlaanderen. Waardoor hij een be
langrijke bijdrage heeft geleverd aan
de streekverbetering. Op dit gebied
heeft hij later na zijn overplaatsing
ook zijn sporen verdiend in Westelijk
Noord-Brabant. Curfs noemde Hae
nen iemand die zich altijd goed in
