Naast Bintje - een Ackergold-effekt?
De bewaring van knolselderij
VAN ACKER B.V.
TE KOOP: GEBRUIKTE
LANDBOUWMACHINES
De vergelingsziekte-
waarschuwingsdienst
bestaat 25 jaar
Als er van de 70.000 ha konsumptieaardappelen op kleigrond 60.000 ha
beteeld worden met het aloude ras Bintje dan is er zeker sprake van het
Bintje-effekt. En als er in Duitsland vele rassen verbouwd worden op
een grote diversiteit van grondsoorten maar waarmee voldaan wordt
aan een zekere minimum kwaliteit mogen die aardappelen aangeduid
worden met Ackergold. Men zou dat het Ackergold effekt kunnen
noemen. Geen ras, maar een enigszins misleidende verzamelnaam van
minimum kwaliteit. En toch blijven de Duitsers daarin geloven.
Bintje
Het gaat nog steeds goed met het
Nederlandse Bintje. Hoe kan het ook
anders. De Nederlandse konsump-
tieteler kent het ras door en door.
Met grote bekwaamheid worden de
vele negatieve eigenschappen opge
vangen en in de hand gehouden. En
dan 60.000 ha op één grondsoort:
kleigrond. Naast vele slechte eigen
schappen, die overigens vrij veel
kosten bij het beheren daarvan, één
hele belangrijke eigenschap: kon-
stant en homogeen in kwaliteit' en
gebruik. Alles wat ondep de stam
groeit kan gebruikt worden. De grote
knollen voor de frites-industrie, de
middelmaat voor chips of gewassen
verpakt als tafelaardappel en de
kleinste maat als pommesparisiennes
of voor bestemming als geschilde
aardappel.
Ja, met dat Bintje van de kleigrond
kun je alle kanten uit. En daar heb
ben wij Nederlanders een goed
voordeel mee behaald. De industrie
kan daarom flink uit de voeten. De
supermarkets kunnen het hele jaar
rond bediend worden. Sorteerin-
richtingen binnen de handelshuizen
kunnen op de juiste wijze worden
ingeschakeld. Ook de Bintje-teelt op
zandgrond is hier en daar goed op
gang gekomen met goede resultaten.
Maar dat vraagt nog meer aandacht.
Toch lijkt de groep "Bintje-zand"
zich langzaam maar zeker uit te
breiden.
Extra aandacht voor phytophthora is
geboden; ook aan de houdbaarheid
van partijen zal veel tijd en inzet
moeten worden besteed. Al met al
blijft het Bintje een succes-nummer.
Het "Bintje-effekt" als promotor in
de markt zal nog vele jaren een gun
stig resultaat afwerpen.
Ackergold
Nogmaals een skala van rassen,
waarvan het eindprodukt voldoet
aan een minimum kwaliteit. Ja, dat
De Nederlandse Bintjes vinden al jaren een goede afzet in Duitsland
noemt men in Duitsland onze oos
terbuur, Ackergold. Op het eerste
gehoor, op het eerste gezicht denk je
aan een ras,-zoals Bintje. Enigszins
misleidend dus.
Ackergold goud van de akker.
Maar de konsument van vandaag,
zowel de burger als de verwerkende
industrie, vragen homogeniteit. En
naar mijn smaak ligt dan het Bintje
in een duidelijke vóorsprong-situa-
tie. Overigens bewijst dat de ervaring
bij het veroveren van de markt.
"Bintje aus Holland", hier en daar
een gevoelig onderwerp, heeft zijn
kracht duidelijk bewezen.
A.M. resistente rassen
In Nederland is via de Wet een vrij
strak vruchtwisselingsbeleid ontwik
keld. Bij export mogen geen cysten
worden aangetroffen bij kontrole
van zowel pootaardappelen als kon
sumptieaardappelen. De beleids
voornemens gaan om allerlei rede
nen steeds meer in de richting van
het gebruik van A.R. resistente ras
sen. Op de wat lichtere gronden kan
een grondontsmetting veelal met
succes worden toegepast. Op zwaar
dere gronden lijkt dat voorlopig no
gal problematisch. Bovendien lijkt
het gebruik van resistente rassen
vooral in de toekomst gezien, wat
milieuvriendelijker.
De inspanningen van de aardap
pelkwekers om A.M. resistente ras
sen voort te brengen lijken boven
dien steeds beter bekroond te wor
den. We kunnen thans stellen, dat de
grotere aardappelhandelshuizen al
lemaal beschikken over één of
meerdere A.M. resistente rassen. En
als men blijft volhouden om zijn
rassen ook voor de konsumptieteelt
te monopoliseren dan dreigt een
soort Ackergold-effekt te ontstaan.
Bekende kwaliteitsregels van het
Produktschap voor Aardappelen
voor het Binnenland en van de P.D.
(Platenziektenkundige Dienst) bij
export zullen stellig enigszins be
scherming bieden voor het op de
markt komen van konsumptieaar
dappelen met A.M.-resistentie. Maar
bij zo'n grote verscheidenheid van
rassen ontstaat wel een'Ackergold-
effekt.
Tenslotte
Konsumptierassen met A.M.-resis-
tentie zullen in toenemende mate
naast Bintje op de markt komen. Als
we kans zouden zien het aantal
A.M.-rassen voorde konsumptieteelt
tot het uiterste te beperken, zouden
we daar wel eens een belangrijk
voordeel mee kunnen behalen: na
tionaal en struktureel bezien. Een
heroriëntatie, een opnieuw afwegen
van de nieuwe situatie in Nederland,
lijkt alleszins op zijn plaats. We mo
gen trots zijn met onze teelt en afzet
van Nederlandse aardappelen en
ook de verwerking daarvan. Om dat
te konsolideren vraagt opnieuw bij
zondere aandacht.
A. Vermeer
Konsulentschappen voor de Akker
bouw in Zuidwest Nederland
Knolselderij is een gewas dat laat
ontwikkelt. Als andere gewassen al
zijn geoogst, gaat knolselderij pas
groeien. Ondanks korter wordende
dagen en lagere temperaturen kan er
laat in het seizoen nog een aanzien
lijke groei optreden. Deze groei kan
nog wel twee a drie ton per week be
dragen.
Bij vroeg invallende vorst is veel
schade door bevriezing goed moge
lijk. Een paar graden vorst behoeft
nog geen schade te geven aan de
knollen als er nOg flink wat loof op
staat. Onbedekte knollen zijn echter
zeer vorstgevoelig en als ze eenmaal
bevroren zijn geweest - ook al is het
slechts oppervlakkig - is het produkt
ongeschikt voor bewaring. Ze wor
den zwart en gaan spoedig rotten.
Knolselderij is even gevoelig voor
vorstschade als aardappelen.
De hele produktie zafnooit direkt na
het oogsten kunnen worden afgezet.
Voor de noodzakelijke spreiding van
de aanvoer wordt een aanzienlijk
deel bewaard. Daarvoor komen in
hoofdzaak twee bewaarmethoden in
aanmerking.
a. Bewaarplaats met buitenlucht-
koeling. De bewaring is beperkt
tot februari met soms aanzien
lijke verliezen door indrogen en
vooral rot.
b. Bewaarplaats met mechanische
koelapparatuur. Een bewaring
van 4 a 5 maanden is goed moge
lijk en goede partijen zijn tot eind
mei te bewaren.
Luchtgekoelde bewaarplaats
In een met buitenlucht gekoelde be
waarplaats wordt knolselderij bijna
altijd los gestort. Het stortgewicht of
volumegewicht is 450-500 kg knollen
per m3. De storthoogte bedraagt bij
voorkeur maks. 3 'A meter. Ventile
ren is bij knolselderij een noodzake
lijk kwaad, want zelfs bij enkele uren
ventileren per dag vindt er al veel
uitdroging plaats. Dit geldt zeker bij
schoon gerooide knollen. De kapaci-
teit van de ventilator(en) is ongeveer
60 a 70 m3 lucht per m3 produkt per
uur bij een weerstand van 150 PA 15
mm WK). Bij veel grond is de weer
stand groter. Stortkegels moeten ten
alle tijde worden voorkomen. De
10
Voor de bewaring van knolselderij verdient een bewaarplaats met mechanische
koeling de voorkeur
een verhoging van de relatieve
vochtigheid van 25 a 30%.
Mechanische koeling
Langdurige bewaring is alleen mo
gelijk in een goed geïsoleerde be
waarplaats met mechanische koe
lapparatuur. In een bewaarplaats
met koelapparatuur zijn een opti
male bewaartemperatiiur van O-l
graden C en een hoge r.v. gemakke
lijker te bereiken. Om de investering
te beperken wordt eerst inkoelen met
(koude) buitenlucht toegepast. De
storthoogte bedraagt bij voorkeur
maks. 3 V?. meter, hoewel bij gezonde
knollen en geen grond ook 4 meter
wordt gestort. De kapaciteit van de
koelapparatuur bedraagt bij snel in
koelen ongeveer 190 en bij onder
steunende koeling ongeveer 110 kcal
per ton produkt per uur (1 kcal
1.163 W). Dit is belangrijk meer dan
voor aardappelen en uien en onge
veer hetzelfde als voor winterworte
len en witlofwortelen.
De investering voor de koelappara
tuur bedraagt gemonteerd vanaf
120,- per ton knollen bij onder
steunende koeling, eksl. bouwkundi
ge voorzieningen, ekstra isolatie,
koelhuisdeur en BTW.
Opslag in kisten
Bij mechanische koeling is het ook
mogelijk om in stapelkisten te bewa
ren. Voordelen daarvan zijn een
sneller transport, de wanden hoeven
niet drukvast te zijn er. verschillende
partijen kunnen apart worden ge
houden. Daartegenover staan als
"nadelen" een investering in kisten
en men moet over een heftruck/hef-
mast beschikken.
De specialisten boerderijbouw,
J.H. van Nieuwenhuizen
K. Bosma
ventilator mag tijdens inkoelen al
leen draaien wanneer de buitenlucht
tenminste 1 Vi a 2 graden C kouder is
dan het produkt. Dit is bijv. met een
differentiaal thermostaat goed te re
gelen.
Om de temperatuur in de bewaar
plaats nauwkeurig en snel te kunnen
meten verdient elektronische appa
ratuur de voorkeur boven de steekt-
hermometers. De optimale bewaar-
temperatuur is 0-1 graden C met een
relatieve luchtvochtigheid van
90-95%. In een luchtgekoelde be
waarplaats zijn deze waarden niet of
nooit lang te bereiken. Om de weer
sinvloeden van buitenaf bij (lange)
bewaring te beperken, is een goede
isolatie van wanden en dak/plafond
gewenst.
Omdat een luchtgekoekde bewaar
plaats veelal een begin is voor een
mechanisch gekoelde ruimte is het
belangrijk om bij het aanbrengen
van isolatie hier rekening mee te
houden.
De gewichtsverliezen zijn te beper
ken door de ventilatielucht te be
vochtigen. Dit is mogelijk door bijv.
achter of onder de ventilator(en) een
luchtbevochtiger te plaatsen, waarbij
een zeer fijne verneveling is gewenst.
Bij een luchttemperatuur van onge
veer 5 graden C geeft toevoeging van
2 gram water (damp) per m3 lucht
Een dezer dagen is verschenen de
brochure "De vergelingsziektewaar-
schuwingsdienst, 25 jaar geïnte
greerde bestrijding" van de hand van
drs. W. Heijbroek.
In de brochure wordt uiteengezet
wat de vergelingsziekte is en hoe de
waarschuwingsdienst de ziekte is
gaan bestrijden door de jaren heen.
Voorts wordt ingegaan op de fakto-
ren die de omvang van de aantasting
beïnvloeden en terwijl eveneens
uiteengezet wordt hoe de geïnte
greerde bestrijding ervan plaats
vindt. Het boekje besluit met een
beschrijving van het toekomstper-
spektief van het waarschuwingssys
teem.
3 Rumptstad hydr. wentelploegen 2
schaar, type TW 40, 1 jaar oud
Diverse ploegen o.a. Rabewerke en
Cappon.
1 Hercules boxenvuller
2 Rumptstadt uienschudders 3 rooiers
Douven en Urgent sproeimach.
18 en 21 mtr.
1 Maishakselaar PZ 1-rij
1 Case tractor 1 00 pk 4-wiel aandr.
1 John Deere tractor 70 pk 4-wiel aandr.
1 International tractor 80 pk
UIT VOORRAAD LEVERBAAR:
AJK kipwagens 1 0 1 2 ton tandem
BERTHOUD sproeimachines met speciaal
schommelsysteem
LELY rotoreggen 3 en 4 mtr. centerliners
MULLOS, FARCO en KAWECO
kuilvoersnijders voor speciale prijzen
LANDBOUWMECHANISATIEBEDRIJF
WATERLANDKERKJE
tel. 01 1 70-21 63 of 011 70-3096
Vrijdag 26 oktober 1984
