Landbouwhogeschool en Nijmeegse Universiteit
gaan "laser-snuffelaars" ontwikkelen
Heeft u al voor een
kursus ingeschreven?
Meeste leerlingen Middelbaar Agrarisch
Onderwijs vrij snel aan de slag
Toepassingen in milieutechniek, bedrijfshygiëne en bewaring van agrarische produkten
Schadelijke gassen
Andere toepassingen
Foto-akoestiek
P.O.O.C. Zeeland
Dependance
Landbouwhogeschool in
Leeuwarden?
Kursussen E.V.G.O. in Zeeland
nog weinig uitgebuit om de aanwe
zigheid van bepaalde moleculen aan
te tonen en hun aantal (koneentratie)
te meten. Dat is sinds de opkomst
van de (monochromatische) laser
echter veranderd. Zeker nu er lasers
op de markt zijn met hoge vermo
gens en met afstembare frequenties
zijn de perspektieven voor de benut
ting^ van het foto-akoestisch ver
schijnsel enorm toegenomen. Ook de
gevoeligheid van de moderne ge
luidsregistratie (microfoons) en de
nieuwe electronica spelen een rol.
Vele toepassingen in de techniek,
maar ook in het wetenschappelijk
onderzoek voor de meting van zeer
lage koncentraties van gasvormige
sporen, zijn nu binnen bereik geko
men.
Medewerkers van de Wageningse
vakgroep natuur- en weerkunde (dr.
D. Bicaniè) en van de Nijmeegse
vakgroep atoom- en molecuulfysica
(prof. A. Dymanus en prof. J. Reuss)
zijn nu zover dat zij met behulp van
een foto-akoestisch instrument spo
ren van stoffen als ethyleen en am
moniak kunnen bepalen in koncen
traties die zó laag liggen, dat andere
methoden geen uitkomst meer bie
den.
Voor regelsystemen die in aktie
moeten komen bij zeer kleine veran
deringen in sporen van schadelijke
gassen, is een foto-akoestische kon-
tinu-meting vermoedelijk de beste
oplossing. Schattingen wijzen erop
dat dergelijke "snuffel-apparatuur"
na verdere perfektionering toch be
trekkelijk goedkoop kan blijven, als
ze in serie geproduceerd wordt.
Afgezien van mogelijkheden in de
milieutechniek en bedrijfshygiëne
blijkt uit voorlopige experimenten
dat in de landbouw en voedingssfeer
ook duidelijke vooruitzichten liggen.
Een stof als ethyleen bijvoorbeeld
doet sneller rijpen, maar is bij hogere
concentraties schadelijk. Regeling
van de ventilatie op basis van een
foto-akoestische concentratiemeting
zou een goede en goedkope oplos
sing zijn. Het foto-akoestische effekt
kan ook benut worden bij het Vast
stellen van detektie-limieten van
geuren bij de mens (chemoreceptie);
dit is van belang in de cosmetica-in-
dustrie. Het aantonen van sporen
van smaakstoffen is interessant voor
de voedingsindustrie.
Dr. D. Bicanié van de Landbouwho
geschool hoopt de foto-akoestische
methode ook te gebruiken voor de
bepaling van gehaltes van zouten in
voedingsoplossingen in teelt-zonder-
grond systemen. Voor de toekomst
denkt hij ook aan onderzoek van
vaste stoffen, zoals bijvoorbeeld
stengels, bladeren, enz.
De Landbouwhogeschool en de
Nijmeegse universiteit gaan sa
menwerken bij de ontwikkeling
van een nieuw instrument dat ge
bruik maakt van een laser. De
Nijmeegse en Wageningse na
tuurkundigen zullen met de te
bouwen prototypes in staat zijn
zeer lage koncentraties van gas
vormige stoffen in lucht op te
sporen en continu te registreren.
Op grond van de resultaten, die zij
in voorbereidend onderzoek reeds
bepaald hebben, heeft FOM, een
organisatie die fysisch onderzoek
subsidieert, financiële steun aan
de groep toegekend.
De toepassingen liggen op uiteenlo
pende terreinen: het volgen van
luchtverontreinigers als ammoniak,
formaldehyde, zwaveloxide, stiksto
foxiden, ozon, het meten van ultra-
lage koncentraties van geurstoffen (1
deel op 1 miljard) en het opsporen
van ethyleen tijdens opslag van fruit
en bloèmbollen; deze stof beïnvloedt
sterk het rijpingsproces en de houd
baarheid. De meetapparatuur,
waarvoor zowel bij onderzoeksin
stellingen als bedrijven veel belang
stelling bestaat, berust op het uit
zenden van geluidsgolven door mo
leculen die met een laserstraal pe
riodiek "aangeslagen" worden.
Volgens plan nemen de onderzoe
kers zich voor in de tweede helft van
1986 een zeer verfijnd en geautoma
tiseerd analyse-apparaat in Nijme
gen gereed te hebben waarop voor
nieuwe gebruiksdoelen experimen
tele metingen verricht kunnen wor
den. Wageningen zal enkele proto
typen bouwen die afgestemd zijn op
specifieke toepassingen. Hierbij
vormt met name de bedrijfszeker
heid van de meetopstelling een be
langrijk aspekt.
Het principe waarop de werking van
de instrumenten berust, heet kortweg
"foto-akoestisch effekt". Dat de
energie van een periodiek onderbro
ken lichtbundel, die door een stof
wordt geabsorbeerd en weer afges
taan, resulteert in een geluidsgolfje,
is al lang bekend. Dit effekt is echter
De laser snuffelaar in werking
Het grootste deel van de leerlingen die zes jaar geleden hun opleiding
aan het Middelbaar Agrarisch Onderwijs afrondden, heeft direkt daar
na werk gevonden. Dat geldt vooral voor degenen, die gingen meewer
ken op het ouderlijk land- of tuinbouwbedrijf.
Ook de leerlingen van agrarische afkomst die elders gingen werken,
kwamen vrij vlot aan een baan. De niet-agrarische leerlingen kwamen
minder snel aan de slag. Voor hen waren vooral de aan de land- en
tuinbouw verwante sektoren van grote betekenis.
Een deel van de schoolverlaters is na het Middelbaar Agrarisch On
derwijs doorgestroomd naar vervolgonderwijs. Van alle leerlingen was
vjjf jaar later vijf procent nog of opnieuw zonder werk.
Dat blijkt uit een onderzoek van het Landbouw-Ekonomisch Instituut.
Het LEI tekent bij deze resultaten echter aan, dat de situatie waar
schijnlijk is verslechterd sinds de ondervraagde leerlingen van school
kwamen. Het aantal leerlingen is de afgelopen jaren vrij sterk gestegen
terwijl de arbeidsmarkt krapper is geworden. Dat laatste blijkt bij
voorbeeld uit de toename van het aantal jeugdige werklozen in de land
en tuinbouw en daaraan verwante sektoren.
Velen worden boer of tuinder
Bijna zes van de fien oud-leerlingen
van het Middelbaar Agrarisch On
derwijs waren binnen vijf jaar zelf
standig ondernemer of dachten die
positie binnenkort te kunnen berei
ken. Vrijwel altijd ging het om het
In samenwerking tussen de 3 land
bouworganisaties en de Landbouw-
voorlichtingsdienst in Zeeland wor
den voor de winter 1984/1985 de vol
gende E.V.G.O. kursussen (Ekono-
mische Vorming-Gevestigde Onder
nemers) aangeboden:
a. in Goes voor de fruittelers in
Zeeland
b. in Tholen, gericht op de akker
bouw
c. in West-Zeeuws-Vlaanderen, ge
richt op akkerbouw.
Deze kursus is bedoeld voor diege
nen, die reeds als zelfstandigen een
agrarisch bedrijf uitoefenen alsmede
voor hun echtgenotes.
Inhoud
De omvang zal 9 halve dagen zijn.
De inhoud zal zoveel mogelijk,
praktijkgericht zijri en bestaan uit: 3
x lezen en benutten van fiskale
14
overnemen van het ouderlijk bedrijf
- in de meeste gevallen een land- of
tuinbouwbedrijf. Sommigen vestig
den zich als zelfstandige (of zouden
dat binnen afzienbare tijd doen) in
beroepen als de handel in vee, agra
rische benodigdheden of produkten
of werden bloemist, hovenier e.d.
boekhouding, 3 x bedrijfsekonomie,
2 x financiering en 1 x bedrijfsvor
men en samenwerking. Op de eerste
lesdag zal een kursusmap worden
uitgereikt.
Wanneer?
De kursussen zullen worden gehou
den in de maanden december tot half
februari. Gedurende een halve dag
per week. Voör Tholen en West-
Zeeuws-Vlaanderen op nog nader te
bepalen plaats en dag (deel). Voor de
fruitteelt waarschijnlijk op woens
dagmorgen in het Landbouwcen
trum te Goes.
Kosten en opgaven
De kosten bedragen 75,— per
deelnemer, inbegrepen kursusmap
en zaalhuur.
Nadere informatie en opgave voor
deelname uiterlijk 12 november bij
de bedrijfsvoorlichter in uw gebied
of bij de S.E. V.-er van de ZLM in het
betreffende gebied.
Brede arbeidsmarkt voor niet-agrari-
sche jongeren
Veel jongeren van niet-agrarische
afkomst met een middelbare agrari
sche opleiding vonden een baan als
werknemer in aan de landbouw-ver-
wante sektoren. Belangrijk waren de
agrarische handel, toelevering en
verwerking, het loonwerkbedrijf en
de bedrijfsverzorgingsdienst.
Een andere, bijna even grote bron
van werkgelegenheid was de groene
sektor, waaronder plantsoenendien
sten gerekend worden, hoveniers- en
groenvoorzieningsbedrijven, tuin
centra en bloemenwinkels.
Een klein aantal schoolverlaters be
landde in uiteenlopende beroepen in
niet-agrarische sektoren.
Doorstroming naar vervolgonderwijs
Eén op de zes leerlingen is na de
Middelbare Agrarische School
doorgestroomd naar vervolgonder
wijs. Daarbij ging het meestal om
een Hogere Agrarische School, de
Middelbare Bosbouw- en Cultuur
technische School, de opleiding voor
praktijkleraar of die voor Groen
voorziening, landschap en rekreatie.
Grillig verloop werkloosheid
Na de Middelbare Agrarische
School heeft één op de acht leerlin
gen niet direkt werk kunnen vinden.
In de vijfjaar na het verlaten van de
school kwam ook af en toe wer
kloosheid voor bij het - al dan niet
gedwongen - veranderen van werk
kring. In beide gevallen duurde de
werkloosheid echter in het algemeen
niet lang. Meisjes zaten wat vaker
zonder werk dan jongens. Dit hing
samen met de aard van het beroep.
Veel waardering voor Middelbaar
Agrarisch Onderwijs
Het merendeel van de ondervraagde
schoolverlaters stond positief tegen
over de gevolgde opleiding. Wel
hebben sommige oud-leerlingen ge
pleit voor een betere of langere sta
geperiode en een meer op de praktijk
afstemmen van het onderwijs. An
deren waren voor een breder leer
programma met het oog op vervol
gonderwijs.
Landbouw-Ekonomisch Instituut
Hoewel het oogsten van aardappe
len, bieten, uien, mais en fruit op dit
moment uw volle aandacht zal vra
gen is het toch zinvol om even stil te
staan bij deze vraag. Als u plannen
had om één of andere kursus te vol
gen is het namelijk de hoogste tijd
om u daarvoor aan te melden, zodat
de geplande kursussen organisato
risch kunnen worden rondgezet. Als
u nog geen definitieve keus heeft
kunnen maken volgt hieronder een
beknopt overzicht van de kursussen
waar u zich nog voor kunt aanmel
den. Een uitgebreider overzicht met
aanmeldingsformulier vindt u in het
Z.L.M.-blad, van 8 september j.l.
Bij de kursuskoördinator kunt u nog
steeds het kursusprogrammaboekje
aanvragen (tel. 01100-16440); Land
bouwcentrum Zeeland. Hierin vindt
u een aanmeldingsformulier en te
vens de adressen waar u de aanmel
dingsformulieren naar toe kunt stu
ren.
Voor de volgende kursussen kunt u
zich nog aanmelden:
Booglassen voor beginners en ge
vorderden;
Houtbewerking voor beginners
en gevorderden;
Steen- en cementwerk;
Trekkeronderhoud;
Elektriciteit 220-380 volt;
Maaidorsmachines;
Erf en gebouwen;
Hydrauliek;
Trekkerrijbewijs;
Klauwverzorging rundvee;
Basiskursus varkenshouderij;
Kursussen t.b.v. paard en pony;
Bijenteelt voor beginners en ge
vorderden;
Aardappelselektie;
Aardappelteeltkursus (maandag
middag, M.A.S. Goes)
E.V.T.O. (Ekonomische Vorming
Toekomstige Ondernemers) Een
belangrijke kursus voor jongeren
die net voor de bedrijfsovername
staan. De kursus wordt dit jaar in
Zeeuws-Vlaanderen georgani
seerd;
E.V.G.O. (Ekonomische Vor
ming Gevestigde Ondernemers)
Voor mensen die al geruime tijd
zelfstandig een bedrijf exploite
ren. De kursus is gericht op het
verkrijgen van meer inzicht in, en
achtergrondkennis van het be-
drijfsgebeuren;
Ook de landbouworganisaties orga
niseren deze winter nog diverse kur
sussen. Wilt u hierover meer infor
matie, dan kunt u met uw organisatie
kontakt opnemen.
De kursuskoördinator,
Jan Moggré
Er bestaan plannen om in Leeuwar
den in 1985/1986 te starten met we
tenschappelijk landbouwonderwijs.
De Landbouwhogeschool in Wage
ningen zou dan een dependance krij
gen in het Noorden van het land.
Er zal worden nagegaan of daardoor
meer jongeren uit de drie noordelijke
provincies landbouwwetenschappen
gaan studeren. Van de uitkomst van
dit onderzoek zal het afhangen of de
plannen werkelijkheid worden. Het
onderwijs in Leeuwarden zal overi
gens slechts het eerste jaar omvatten,
het propaedeuse jaar, en zal beperkt
blijven tot de studierichting teelt en
technologie.
Vrijdag 12 oktober 1984
