Bloemzaadteelt
Gezinsbedrijf
Nachtwerk
Zaadverlies
Blauwgevoeligheid
Industrie
Verschuiving
Tekortsituatie
Aanvoer suikerbieten stagneert ernstig
De heer A.L.C. Schout uit Hulst is
tuinder. Al jaren teelt hij witte bonen
voor zaadwinning op kontrakt voor
Nunhem Zaadhandel B.V. in Lim
burg. Hij heeft een echt gezinsbedrijf
waarin vrouw, kinderen en zijn zeer
krasse vader vrijwel dagelijks mee
helpen. Zijn bedrijf is 10 ha groot en
daarvan is ca. eenderde beteeld met
die witte bonen. "Voor ons dus een
zeer belangrijk onderdeel en als je
daar zoals nu veel verlies in hebt, dan
merk je dat goed in de portemon
nee". Hij schat namelijk dat zo'n 30 a
40% van de opbrengst zeker als ver
loren moet Worden beschouwd,
doordat veel bonen zwart en rot zijn
geworden en veel kiemkracht heb
ben verloren. Er staan nog op de
ruiter op het land maar onder zeer
natte omstandigheden heeit Schout
toch gedaan wat hij kon en is een
groot deel van de partij in een aan
gepaste koelcel ter droging gelegd.
Allemaal ekstra werk en kosten.
Over kosten gesproken: dat droog
stoken kost zo'n 6,- per uur aan
brandstof en ze moeten ongeveer 7
dagen gestookt worden. Tel uit je
winst...
Dat het knijpt, mag worden geïllus
treerd door het feit, dat het hele gezin
Schout de vorige week zondag bonen
heeft lopen trekken. Schout heeft
ook de Groene School in Kapelle
gevraagd om oogstverlof voor zijn
.zoon. "De teelt van witte bonen is erg
gevoelig en kostbaar. Er zit jarenlang
selektie en onderzoek in van de
zaadhandel. We voelen ons ook om
die reden verplicht er alles aan te
doen wat we kunnen. Nee, in de 7
jaar dat ik deze bonen op kontrakt
teelt, heb ik deze problemen nog niet
meegemaakt".
Hoewel de uien eigenlijk al een
beetje verpest zijn is de jonge akker
bouwer N.G. van Nieuwenhuijzen
onder Steenbergen in West-Brabant
niet van plan met het opladen te
stoppen, zolang er wagens komen
om ze af te voeren. Het weer is nu
nog goed en de voorspellingen zijn
slecht, dus dat wordt waarschijnlijk
natuurlijk gelijk bij het rooien moe
ten laden maar dat wilde de koop
man niet, vanwege de droogkosten.
Nu heeft ie misschien helemaal niets.
Jammer.
De Steenbergse akkerbouwer meent
overigens dat de grootste problemen
nog komen. Als het weer straks beter
wordt komen de uien allemaal gelijk
los. Ze zijn moeilijk te bewaren van
wege rot dus ze moeten weg waar
door de prijs laag zal blijven. Daar
komt bij dat de eksport natuurlijk
achterloopt.
Wat de aardappelen betreft, hebben
de heren van Nieuwenhuijzen en
Coenraadt nog niet zo'n zorg. De
kwaliteit is nog goed en die kunnen
nog wel even in de grond blijven zit
ten. Wel worden ze, nu de nachten
kouder worden, veel gevoeliger voor
blauw en is het oppassen geblazen bij
transport, vervoer en opslag, waar
schuwen ze.
Van Nieuwenhuijzen mistroostig:
"Het is van 't jaar met de aardappe
len. uien, bruine bonen en bieten
veel werk, veel kosten en weinig ver
dienen".
De heer S.J. de Regt in Geersdijk op
Noord-Beveland teelt al enige jaren
Teunisbloemen. De vroeg gezaaide
percelen zijn nu overrijp en moeten
gedorst worden maar het wachten is
op wat meer zon. Hij vindt het jam
mer dat de vruchtjes open gaan,
waardoor zaadverlies optreedt.
"Storm moeten we bepaald dan ook
niet hebben". Overigens wijst de
Regt erop dat er met de later gezaai
de Teunisbloempercelen nog niets
aan de hand is. Wat de andere pro-
dukten als uien en aardappelen be
treft, is de situatie op Noord-Beve
land als volgt: Aardappelen zijn er
naar verhouding nogal wat gerooid.
Voor de uien geldt dat de gerooide
die nog op het land liggen, opnieuw
gaan groeien en dan kunnen ze wel
worden afgeschreven. Uien die een
kiemremmingsmiddel op het juiste
moment hebben toegediend gekre
gen, zitten voorlopig nog goed. Nog
goed zitten ook de aardappelen maar
er mag natuurlijk geen vorst komen.
Van Nieuwenhuijzen (L.) en Coenraadt staan er mistroostig bij. "Met een extra
tractor ervoor gaat het net
nachtwerk, wil hij tussen de bedrij
ven door wel even kwijt. Om te il
lustreren hoe moeilijk het land te
berijden is, stapt hij tot zijn knieën in
een rijspoor. Hier zaten we een uurt
je geleden vast. Er zat niets anders op
dan een ekstra trekker ervoor. Ge
lukkig is burenhulp hier de gewoon
ste zaak van de wereld en even later
was buurman Coenraadt paraat.
Toen kwamen we los, zij het met veel
moeite. Coenraadt blijft maar stand
by. Steeds als de, met uien geladen,
wagen aan de tweede omloop begint
spant hij de ekstra paardekrachten
ervoor. Zo gaat het net.
Van Nieuwenhuijzen jr. die de in
druk heeft dat in West-Brabant wel
de meeste neerslag is gevallen de
laatste weken - we zijn de tel van de
mm's kwijt geraakt - is vanmiddag
begonnen met het oprapen van de
uien. Ze hebben al vanaf 7 septem
ber op het land gelegen. Het was een
prachtige partij", maar ik ben bang
dat ze nu worden afgekeurd. Als de
prijs nu maar goed was maar het
aanbod is groot en dan mag er niets
aan mankeren. Achteraf hadden we
F. Haak: de bonen zijn eigenlijk veel te vochtig maar wat wil je?????
"Nog geen paniek, zegt de Regt,
maar het is wel zorgelijk en boven
dien uiterst vervelend.
Op Schouwen-Duiveland is de si
tuatie vergelijkbaar met die in het
overgrote deel van het Z.L.M. werk
gebied: nog weinig uien en aardap
pelen gerooid.
Door de oogststagnatie van met na
me de aardappelen.en de uien die in
het bouwplan van de Zuidwestelijke
boer een groot aandeel hebben, doen
zich ook problemen voor bij de
handel in deze produkten en in de
verwerkende industrie. Volgens di-
rekteur J. Huige van McCain in Le-
wedorp gaat nu een deel van de
aardappeloogst serieus risiko lopen
dit vooral omdat de bodemgesteld
heid zo slecht is. Bovendien vreest hij
lage temperaturen waardoor de
blauvgevoeligheid groot wordt. Toch
heeft McCain tot nu toe voldoende
aardappelen kunnen krijgen voor
verwerking en eksport maar als het
weer zo blijft houdt het binnenkort
wel op. Ongerust zegt hij zich te ma
ken over het feit dat de prijzen, on
danks de sombere situatie, nog zo
stabiel blijven hangen op een laag
nivo. Hij wijdt dit aan het feit dat er
in de belangrijkste teeltgebieden erg
veel aardappelen zijn gegroeid.
McCain Lewedorp hoopt vrijdag 26
oktober haar nieuwe fabriek te kun
nen laten openen door burgemeester
W. Blanken van Goes. Huige hoopt
dat dit feestelijke begin van een
nieuwe produktie niet overschaduwd
wordt door een tekort aan te verwer
ken aardappelen dan.
Volgens de heer C. Mol van de ge
lijknamige uienhandel in 's Graven
polder is het binnenhalen van de
uien erg moeilijk maar tot nu toe wel
gelukt. "Wat voor de regenperiode is
gerooid verkleurt snel en wordt klas
se 2, zo zegt hij, en wat nu nog in de
grond zit kan nog 2 NL worden
(eerste klas). Als ze binnenkomen
snel drogen, adviseert hij. Voor een
aantal zware percelen is het daarvoor
al te laat. Ze vertonen watervellen en
gaan naar de industrie. De situatie
ziet er voor de uien in het algemeen
niet zo best uit, meent Mol. Waar
anders vrijwel alleen klasse 2 NL
binnenkomt, is er nu al 30% klasse 2
en meer dan 10% industrie. Hoewel
de uien aantrekken is de prijsvor
ming ervan moeilijk, omdat er nau
welijks geleverd kan worden.
Bij D.J. van der Have BV te Kapelle
zijn de verkopen op handelsnivo tot
bijna nul gedaald. De handel wil
geen risiko lopen en wacht de ont
wikkelingen af. Op dit moment is
daarom het ontsmetten van zaaigra
nen stopgezet, zo vertelde ons het
hoofd van de afdeling zaaigranen, de
heer A. Holster. Het is moeilijk te
overzien waar de vraag naar uitgaat.
De boeren geven straks de voorkeur
aan het binnenhalen van de oogst en
het zaaien moet wachten. Het is nog
veel te vroeg om van een drastische
daling van het areaal wintergranen te
kunnen spreken. Die kan nog ge
zaaid worden tot Kerst. Wel ver
wacht Holster een verschuiving van
koolzaad en wintergerst naar win
tertarwe. Wat de graszaden betreft is
er al evenzeer sprake van een stille
markt, graslandvernieuwing vindt
niet of nauwelijks plaats. Kontrakten
voor het zaaien van graszaad moeten
noodgedwongen worden geannu
leerd omdat er niet valt te zaaien.
Een en ander zullen we waarschijn
lijk volgend jaar in de prijzen van de
graszaden gaan merken, verwacht de
heer Holster.
Fouragehandelaar J.C. van der We-
ge in Axel kan nuawelijks aan vol
doende stro en hooi komen. Dat
komt omdat een deel op het land is
blijven liggen en als verloren moet
worden beschouwd, terwijl een an
der niet onbelangrijk deel is verhak-
seld. De prijzen gaan, nu er een te
kortsituatie bestaat, snel omhoog.
Dit geldt ook voor het hooi.
De heer M. Veerhoek die door Fri
d'Or Bergen op Zoom aardappelen
koopt, zegt er versteld van te staan
waar toch altijd nog weer de Bintjes
vandaan komen. Hij heeft nog een
redelijke hoeveelheid achter de hand
deels afkomstig uit België. Oogst en
kwaliteit zijn goed maar ook hij vindt
dat het weer nu .wel snel moet ver
beteren. Tot nu toe is de gemiddelde
opbrengst per hektare netto 51 ton
maar onder Kwadendamme noteer
de Veerhoek een bedrijf dat liefst 63
ton op de vloer bracht!
De heer Boeve van Cebeco Zuidwest
in Zierikzee spreekt desgevraagd van
een toenemende bezorgdheid over de
aardappelen, uien en bruine bonen.
De bezetting van de sorteerbedrijven
voor de aardappelen is noodgedwon
gen marginaal. Ook de heer Boeve wil
nog niet van paniek spreken. Er kan
nog veel ten goede keren maar het
weer moet wel snel verbeteren!!
J. Wierenga
Extra ingespannen slepen deze boeren de uien van het land
Bij de suikerfabrieken van Suiker
Un ie en CSM wordt momenteel
og halve kracht gedraaid als ge
volg van het aanhoudende slechte
weer en een daardoor stagneren
de aanvoer van bieten. Om de
fabrieken draaiende te houden
worden momenteel bieten aan
gevoerd uit de Flevopolder en
Groningen.
De voorraad gerooide bieten op
het land is in Zeeland en West-
Brabant vrijwel nihil. Als het
slechte weer aanhoudt zullen de
fabrieken in Sas van Gent mid
den volgende week stilgelegd
moeten worden.
De situatie in de bloemzaadteelt op
Tholen is ronduit slecht te noemen.
Veel moet nog geoogst worden maar
de machines kunnen niet op het
land. Vorige week donderdag, na een
etmaal droog weer kon er nog kool
zaad gedorst worden. Datgene wat in
het zwad ligt moet als verloren wor
den beschouwd. Veel produkten zijn
overrijp, waardoor het zaad er bij
zware slagregens uitvalt. Gevolg:
rotting, schot en hergroei; De leeu
wenbekjes kunnen het nog uithou
den, dankzij een stevige stengel. Het
zaaddoosje springt nog niet open. De
violen zijn praktisch van het land.
Kunstmatig drogen is noodzakelijk.
In deze bloem komt schot in het
zaadbolletje bijna niet voor. Wel is
de kwaliteit minder; de glans verd
wijnt, om plaats te maken voor een
doffe kleur, wat de prijsvorming niet
ten goede komt.
Door dit slechte jaar zou een zekere
risicospreiding door vroegere teelten,
welke in de nazomer gezaaid kunnen
D.K. Koppenhol
worden en het vroege voorjaar ge
oogst, zeker aan te bevelen zijn, al
dus D.K. Koppenhol van de Zaad
studieclub Tholen. Een goede ont
watering is dan een eerste vereiste.
Nadeel is de chemische onkruidbes-
trijding in verband met volgende ge
wassen. Ook een grotere capaciteit
aan kunstmatige drogingsinrichtin
gen zou geen overbodige luxe zijn.
Vrijdag 12 oktober 1984
13
