De herfst, de beste tijd om
nieuwe plannen te
verwezenlijken
Moeder Natuur laat niet
graag iets verloren gaan
Het lang aanhoudende slechte
weer heeft de tuin versneld een
nogal troosteloos aanzien gege
ven. Herfstasters, struikheide, ja-
panse anemonen, zilverkaarsen,
vetkruid en siergrassen pogen
moeizaam nog wat schoonheid te
brengen. Waar ze daar andere ja
ren in het diffuse herfstlicht
meesterlijk in slagen, blijft het nu
bij een poging. Tegen de immer
striemende regen is tere schoon
heid niet opgewassen. Laten we
onze aandacht daarom maar rich
ten op datgene wat nu gedaan kan
worden om de tuin zo in te richten
dat we er straks, onder hopelijk
betere omstandigheden, des te
meer van kunnen genieten.
De herfst is een prima tijd om in
de tuin nieuwe plannen te verwe
zenlijken. Een beplanting die niet
meer voldoet kunnen we her
schikken, de hele inrichting kun
nen we aanpassen aan nieuwe
inzichten en ideeën. De herfst is
de beste tijd om een vijver aan te
leggen omdat er gedurende de
winter geen algengroei is en een
natuurlijk milieu zich langzaam
kan ontwikkelen. Bomen en
struiken kunnen het beste in de
herfst worden geplant en voor
een fleurig voorjaar moeten
Moeder Natuur laat niet graag iets
verloren gaan. Met lede ogen bekijkt
ze daarom iedere herfst de hoeveel
heden tuinafval die in vuilniszakken
worden gepropt of worden samen ge
bonden om met de vuilniswagens te
verdwijnen naar dé stortplaatsen.
Moeder Natuur heeft haar huishou
ding zo ingericht dat alles wat na
groeien en bloeien aan afval ontstaat
opnieuw dienstbaar kan worden als
bodemverbeterend plantevoedsel. In
de echte natuur duurt dat proces van
afval tot plantevoedsel vrij lang. Als
we in de tuin Moeder Natuur een
handje helpen kunnen we in kortere
tijd van waardeloos afval kostbare
kompost maken.
Kompost maken doe je zo
Op een aan het oog onttrokken, liefst
schaduwrijkplekje in de tuin verza
melen we ons tuin- en keukenafval.
Snoeisel, planteresten, onkruid, bla
deren, grasmaaisel, schillen en der
gelijke brengen we op een hoop bij
één. Op die verzamelplek maken we
het tuinafval fijn en mengen het goed
door elkaar.
Dat fijn maken en mengen is be
langrijk om een zekere gelijkmatig
heid van het afvalmateriaal te krij
gen. Het fijngemaakte materiaal
gooien we enigszins vochtig in de
kompostsilo. In die silo gaan nuttige
bakteriën en schimmels met dat ma
teriaal aan de gang. Daarbij is een
redelijke vochtigheidsgraad en een
zekere luchtigheid gewenst, want om
vlot te kunnen werken hebben de
nuttige bakteriën en schimmels
zuurstof nodig. Ontbreekt voldoende
zuurstof omdat de zaak te vast opéén
zit of te nat is, dan nemen schadelijke
bakteriën het werk over en göat de
materie stinken.
Zorg dus voor een aangenaam werk
milieu. Gooi niet teveel afval tegelijk
op een hoop maar werk met laag-
diktes van ongeveer 20 centimeter.
Door aan elke opgebrachte laag wat
kalkmeststof toe te voegen wordt het
komposteringsproces bevorderd. In
Vrijdag 12 oktober 1984
bloembollen nu de grond in.
Voldoende aanleiding dus om de
handen uit de mouwen te steken.
Vernieuwingen goed voorbereiden
Ieder jaar komen er nieuwe pro-
dukten voor de tuin op de markt,
worden er nieuwe planten aan het
sortiment toegevoegd en vinden
er nieuwe ideeën ingang. Wie
vernieuwingsplannen voor zijn
tuin heeft, moet zich daarom
breed oriënteren. Uit boeken en
tijdschriften valt veel informatie
te halen en in modeltuinen kun
nen we leuke ideetjes opdoen.
Met die informatie en ideeën
kunnen we proberen onze speci
fieke tuinwensen te verwezenlij
ken. We kunnen dat allemaal zelf
doen, maar om er uit te halen wat
er in zit, kan het heel nuttig zijn
om gebruik te maken van de
kennis van de vakman, de ont
werper. Hij is als geen ander op
de hoogte van de mogelijkheden.
Hij is in staat om de wensen en
ideeën te vertalen in een samen
hangend en uitvoerbaar tuinplan.
Hij kan bovendien kostbare fou
ten helpen voorkomen. Door sa
men met de vakman planmatig te
werk te gaan maakt U meer van
Uw tuin.
het tuincentrum kunt U voor dat
doel ook kant en klare kompostvers
neller kopen.
Hebt u kippen, konijnen, cavia's of
ander kleinvee dat mest produceert
dan zal die mest een aktiverende in
vloed op het komposteren hebben.
Als het omzettingsproces goed op
gang is, wordt de hoop warm en bij
die hogere temperatuur voelen de
werkers zich nog meer in hun ele
ment. Na zo'n zes maanden hebt U
een gereed produkt.
Vroeger werd het komposteren een-
voudig op hopen gedaan. Tegen
woordig zijn er praktische kompost
silo's die veelal werken volgens het
volgende principe: bovenin stoppen
we het fijn gemaakte afval, middenin
vindt het komposteringsproces
plaats en onderin halen we de ver
werkbare kompost eruit.
Voor het fijn maken van het vaak
omvangrijke snoeisel en dergelijke
zijn er handige verhakselaars en
versnipperaars die in een snel tempo
het afval stuk hakken en komposteer
gereed maken.
Bloembollen nu planten
Niets is feestelijker dan wanneer
na een donkere koude winter de
heldere bloemen van de eerste
voorjaarsbollen zoals winteraco-
niet, crocus en sneeuwklokje in
vrolijke kleuren het voorjaar ko
men aankondigen. Dat vrolijke
voorjaar moet nu worden ge
De najaarsbeurt
Veel van het tuinafval dat we kunnen
komposteren komt vrij bij de zoge
naamde najaarsbeurt. De najaars
beurt houdt vooral in het fatsoeneren
van een te rommelig geworden tuin.
In de herfst als de eenjarigen afster
ven, de vasteplanten slordig worden,
de rozen uitgebloeid zijn en de bo
men kwistig met hun bladeren
strooien moeten we hier en daar wat
ingrijpen. We hoeven daarbij echter
niet voor een soort allesreiniger te
spelen want waar mogelijk kunnen
we best de natuur haar eigen gang
laten gaan.
Bladeren tussen struikgewas mogen
lekker blijven liggen. Alleen op het
gras halen we ze weg want daar ve
roorzaken ze op den duur gele plek
ken. Onkruid verwijderen we, maar
tussen heesters en vasteplanten spit
ten moet U zo weinig mogelijk doen.
Laat daar de natuur maar met rust.
In de vasteplantenborder knippen
we alleen de ineengestorte lelijke
planten terug. Planten met holle
stengels niet te kort boven de grond
plant. Bloembollen zijn er te kust
en te keur. De meest opvallende
soorten zoals tulp, narcis en hya
cint behoeven geen nadere intro-
duktie.
Minder bekend zijn de soorten
die tot het zogenaamde "bijgoed"
worden gerekend. Ze worden
vanwege die betrekkelijke onbe
kendheid minder aangeplant en
dat is jammer, want juist zij leve
ren een heel interessante eigen
bijdrage aan de voorjaarstuin.
Deze "andere" bollen vormen
een heel natuurlijke aanvulling
op de struiken en vasteplanten-
beplanting. Vóórdat bomen en
struiken met hun bladeren het
licht wegnemen en voordat de
vaste planten zich ontwikkelen is
er ruimte en tijd voor de bolge-
wasjes om zich onder en tussen
terugknippen want dan gaan ze ge
makkelijk inwateren en rotten. Som
mige vasteplanten zoals sedum en
astilbe zien er ook in uitgebloeide
toestand nog best aardig uit en zeker
als koning winter ze met sneeuw of
Het Hoveniersbedrijf Beveland
BV te Goes heeft de tuinenprijs
1984 gewonnen. Deze tuinen-
prijsvraag wordt jaarlijks georga
niseerd door de Koninklijke
Maatschappij voor Tuinbouw en
Plantkunde en de Kring Tuin- en
Landschapsvoorziening. De win
nende tuin die is ontworpen door
onze medewerker C.J. Nouse uit
's Gravenpolder is een kleine tuin
achter een eengezinswoning die
pas twee jaar oud is. Belangrijke
elementen waaraan het ontwerp
is opgehangen zijn een vijver en
die planten te manifesteren.
Toepasbaar voor zulke situaties
zijn sneeuwklokjes, bóshyacint-
jes, sneewroem, anemoontjes,
kievitseitjes, botanische narcis
sen, lenteklokjes, blauwe druifjes
en winteraconiet. Tussen lage en
fijne vasteplanten komen vooral
de ranke gele en blauwe bolirisjes
tot hun recht. De kuituur van de
ze bolgewasjes is heel gemakke
lijk. Zijn ze eenmaal aangeplant
en voelen ze zich thuis dan hoeft
u er niets meer aan te doen. Ze
kunnen zoals dat heet gewoon
verwilderen.
Bomen en struiken die de winter
tuin aankleden
Wie bomen en struiken in de
herfst plant neemt een voor
sprong op degene die dat pas in
het voorjaar doet. Bovendien
kunnen we door in de #herfst te
planten er voor zorgen dat de tuin
er in de winter wat aangekleder
uitziet. In teveel tuinen is het in
de winter een te kale bedoening.
Door wat wintergroene en win-
terbloeiende planten in de be
planting op te nemen kunnen we
een kale wintertuin aanzienlijk
opfleuren. Belangrijke winter
groene planten zijn natuurlijk de
vele coniferen en groenblijvende
heesters als vuurdoorn, hulst,
laurier en viburnum. Nog leven
diger wordt het als we de tuin
stofferen met veldjes winter-
bloeiende heide in wit, rose en
rood. Andere interessante win-
terbloeiers zijn de geurende to-
verhazelaars, de helder gele
naaktbloeiende jasmijn, de skim-
mia met de rode bloempluimen,
j de rijk bloeiende Viburnum tinus
en de fijne sierkers Prunus subh.
"Autumnalis Rosea".
rijpt versiert weten ze nog voor aar
dige verrassingen te zorgen.
Tenslotte kunt U de rozestruiken nu
inkorten tot op zo'n 40-50 cm. Het
echte korte terugsnoeien volgt pas in
het voorjaar.
hoogteverschillen.
Dominerend element is de vijver
die, zo zegt ontwerper Cees Nou
se, veel klein leven in de tuin
brengt. Afgelopen dinsdag is de
prijs aan Nouse uitgereikt door
de voorzitter van de Koninklijke
Maatschappij de heer N.C. Hof
man. Deze noemde het ontwerp
van de tuin eenvoudig wat tevens
zijn kracht is. "Het ontwerp is tot
in de finesses goed doordacht en
er is een goed gebruik gemaakt
van materiaal en ruimte. Een tuin
die "af' is."
De heer C.J. Nouse bij de door hem ontworpen tuin waarmee hij de
landelijke Tuinenprijsvraag heeft gewonnen.
11
Nieuwe produkten voor de tuin: Classico sierbestrating om in kleine tuinen
leuke terrasjes in speelse vormen te kunnen maken.
Ontwerp: C.J. Nouse, Beveland B V.
Nieuwe produkten voor de tuin: drijvende verlichtingsarmaturen in de vijver
voor sprookjesachtige sfeerverlichting.
Ontwerp: C.J. Nouse, Beveland BV.
