Jongveeopfok: een zaak van
letten op de kleintjes
Schapen
houden
als
liefhebberij
"Boterberg" vergt per jaar
ongeveer een miljard gulden aan
opslagkosten
Superstier is niet meer
Campina-leden willen zichzelf
verplichten boter en kaas te kopen
De jongveeopfok dient ertoe de
jaarlijks uitgeselekteerde koeien
te vervangen door goed ontwik
kelde, uitgegroeide en gezonde
vaarzen. Een goede opfok kost
geld, maar een slechte opfok vaak
nog meer. Gelet op de huidige
situatie van de melkveehouderij
zetten we een aantal opfokzaken
nog eens kort op een rijtje.
Bij de opfok van kalveren zijn nog veel punten waar best wat meer aandacht aan
zou kunnen worden besteed. Verbeteringen en kostenbesparingen zijn mogelijk.
Weet waarmee u begint en eindigt
Berekeningen tonen duidelijk aan
dat een ruime vervanging van het
melkvee een negatieve invloed heeft
op het inkomen van de veehouder.
Tracht daarom de jaarlijkse vervan
ging van melkvee te beperken tot
hooguit 25%. Met een goed bedrijfs
beheer moet dit haalbaar zijn. Ook
het aanhouden van meer jongvee
dan strikt voor vervanging nodig is,
zal het inkomen nadelig beïnvloe
den. Selektie van de kalveren in een
vroeg stadium op grond van pro-
ciuktie-aanleg van de ouders is zin
vol. Houdt voor ogen dat een vaars
op tweejarige leeftijd bij eigen opfok
tussen de 2500 en 3000 gulden heeft
gekost. Dat is niet niks. Een reden te
meer om het jongvee voor vervan
ging zo goed mogelijk op te fokken.
Na een goede opfok mag u op vaar
zen van rond de twee jaar rekenen
die dicht tegen hun volwassenheid
aanzitten. Bovendien is dat het fi
nancieel meest aantrekkelijke tijd
stip van afkalven. Dit zal de pro-
duktie in de eerste lactatie zeker ten
goede komen, vooral bij vaarzen
waarvan op grond van aanleg veel
melk mag worden verwacht. Het
maakt geen verschil of we hierbij te
maken hebben met dieren van het
zwart- of roodbonte ras of met krui-
slingen.
Voorkomen goedkoper dan genezen
Vooral bij pasgeboren kalveren
moeten ziekten zo weinig mogelijk
kans krijgen. Enerzijds moeten de
kalveren dus snel een zo groot mo
gelijke weerstand opdoen. Ander
zijds is belangrijk de besmettings
kans in de opfokruimte voor de kal
veren tot een minimum te beperken.
Een ruime en doelmatig ingerichte
opfokstal met veel frisse lucht kan
veel longaandoeningen voorkomen.
Ga zoveel mogelijk preventief te
werk. Neem vóór, tijdens en na het
afkalven de hygiëne zo goed moge
lijk in acht en vergeet vooral niet de
navel te ontsmetten. Geef voor een
goede weerstand elk kalf direkt na de
geboorte 1,5 liter biest. Medicijnge
bruik kan dan achterwege blijven of
tot een minimum beperkt worden.
Medicijnen kosten geld, maar ook
vleesproducenten hebben een enor
me hekel aan kalveren die de eerste
dagen na de geboorte al volgestopt
zijn met medicijnen!
Een goede beginopfok vraagt aan
dacht en zorg. Dat kost tijd; maar
neem die er voor. Ook de kalver-
sterfte zal daarmee teruggedrongen
kunnen worden. En dat kan! De
praktijk heeft het bewezen: van ca.
14% naar 9,5% uitval. Andere gege
vens tonen aan dat ongeveer 15% van
de melkveebedrijven erin slaagt de
uitval beneden de 5% te houden. Een
laag uitvalpercentage behoort tot de
mogelijkheden en zal de post omzet
en aanwas ten goede komen.
Overdrijf melkvoeding niet
In de praktijk gaf men de laatste ja
ren gemiddeld wel 70 kg kunstmelk
poeder en bovendien nog 80 kg koe
melk per opgefokt kalf. De kosten
daarvan zijn ongeveer 220,-. Met
35 kg kunstmelkpoeder per kalf in 8
a 9 weken is een goede opfok moge
lijk. Dat kost ongeveer ƒ85,-. In
plaats van de ekstra melk en kunst
melk die in de praktijk werd gege
ven, moet dan wel voor ongeveer
45,- krachtvoer erbij. Totaal 85
55 130 gulden. Gemiddeld zou
dus ongeveer 90,- per kalf bespaard
kunnen worden. Van bedrijf tot be
drijf ligt dat verschillend.
Sommigen voeren koemelk aan de
kalveren. Een liter kunstmelk kost
ongeveer 30 cent; een liter koemelk
meer dan het dubbele. Volle melk
voeren is dus een dure aangelegen
heid. Met melk die onder de super
heffing valt, ligt het anders, maar die
melk kunt u beter niet produceren.
Komt u toch boven het toegestane
kwantum, dan kunt u daarvan aan
uw kalveren voeren. Het vetgehalte
in volle melk is echter twee keer zo
hoog als in kunstmelk en dat kan
verteringsproblemen geven. Geef
daarom hooguit 4 liter per kalf per
dag. Houdt vooral bij de overgang
van kunstmelk op koemelk of omge
keerd uw kalveren goed in de gaten.
A-brok kan ook
Na een biestperiode van drie dagen
kan men zondermeer overstappen op
MADISON, 17 aug. - S.W.D.
Valiant, een Holstein stier van de
Amerikaanse fokkersdienst,
(ABS) wiens zaad 25 miljoen
dollar en 35.000 nakomelingen
over de hele wereld opbracht, is
gisteren overleden. Hij overleed
op 11 jarige leeftijd als gevolg van
ouderdomskwalen. "Geen enkele
andere stier heeft zoveel aan
dacht van fokkers getrokken of
was genetisch zo sterk als Va
liant", zei Robert Walton, direk-
teur van de ABS.
kunstmelk voor de aan te houden
vaarskalveren en ook voor de stier
kalveren voor de verkoop. De ver
huizing van deze dieren naar een
ander bedrijf is vaak erg ingrijpend;
daar moet eigenlijk niet tevens een
verandering in voeding bij komen.
Een gewenning van de kalveren aan
kwalitatief goed ruwvoer, krachtvoer
en water vanaf een leeftijd van on
geveer 10 dagen vergemakkelijkt de
overgang van in hoofdzaak vloeibaar
voedsel naar vast voer. Na het af
wennen van de melk moeten de kal
veren onbeperkt goed hooi of goede
voordroogkuil krijgen en gemakke
lijk kunnen opnemen. De kracht-
voergift kan na de melkperiode vrij
snel worden verhoogd tot 2 kg per
dier per dag.
Op 2 regionale onderzoekcentra voor
de rundveehouderij bleek het laatste
Volgens Walton is er nog steeds
een voorraad van zijn zaad te
koop. Eind 1983 lag de prijs hier
voor op 125 dollar per insemina
tie.
Volgens de direkteur is de melk-
proauktie van Valiant's vrouwe
lijke nageslacht veel groter dan
van gewone Holstein koeien. Hij
schatte dat Valiants kroost melk
veehouders een ekstra opbrengst
van in totaal 18 miljoen dollar
bezorgd heeft. (AP)
jaar een zeer gering verschil in groei
en gewicht tussen 2 groepen kalve
ren. Zij werden met 30 a 35 kg
kunstmelkpoeder en een baby-kal-
verkorrel of A-brok gevoerd. Met A-
brok en uitstekend ruwvoer gaat het
goed. Het bespaart geld en is ge
makkelijk.
Let op norm
Voor een evenwichtige groei en een
goedé ontwikkeling, vooral in het
eerste jaar, is ook bij jongvee norm-
voederingi belangrijk. Raadpleeg
daarvoor de "Verkorte Tabel" van
het Centraal Veevoeder Buro. Ga
tijdens de stalperiode eens na of u de
jonge dieren misschien niet te krap
voert. Of misschien krijgen ze wel te
veel. Naast goede voordroogkuil kan
bij dieren vanaf 9 maanden kracht
voer achterwege blijven. Is het kuil-
voer slecht dan zal wel voor het halen
van de groeinorm krachtvoer bijge
voerd moeten worden.
Welk rantsoen u ook voert, houdt de
energie- en eiwitnorm in de gaten.
Let bij een overwegend snijmais-
rantsoen ook op een goede minera
len- en vitaminenvoorziening.
Jongvee in de weide
Ook tijdens de weideperiode vragen
kalveren en pinken aandacht. Pro
beer bij de kalveren tijdens het eerste
levensjaar immuniteit tegen maag
darmwormen op te bouwen. Er zijn
goede beweidingsmogelijkheden
voor een juiste en zeker niet dure
opfok. Als omweiden op etgroen
mogelijk is (voor kortere of langere
tijd), is dit de meest aan te bevelen
vorm van opfok. Bedenk dat het
weiden op etgroen vaak beter moge
lijk is dan men denkt. Goed omwei
den geeft een goede groei en vol
doende immuniteit. Een kostbare
preventieve ontworming is dan
overbodig. Wel verdient een preven
tieve enting tegen longworm aanbe
veling.
Wanneer er niet meer voldoende en
goed gras voor de kalveren beschik
baar is, in september dikwijls, zet ze
dan op stal. Laat ze niet in konditie
achteruitgaan. Dan kost het ook geen
Voorts wil men een korting van 44
ECU (goed 100) per 100 kg boter
die is in geslagen vóór 1 april 1983
verkopen als "pure butter ghee" naar
landen in het Midden Oosten.
Er vindt momenteel reeds export van
ghee plaats en wel tegen een hogere
prijs.
De Kommissie hoopt en verwacht
evenwel dat door verhoging van de
korting (restitutie) de export verder
kan worden opgevoerd.
De voorstellen van de Kommissie
vonden lang niet overal even veel
waardering. Behalve van Neder-
De boterberg, die de laatste tijd
weer in het nieuws is geweest, is
een aantal leden van Campina een
vette doorn in het oog. Vier leden
van deze koöperatieve zuivelvere-
niging, zo lazen wij in Campina
Kontakt, klommen in de pen om
het bestuur van hun vereniging
hiervoor een oplossing aan de hand
te doen. Deze lijkt simpel te zijn:
verplicht alle leden van Campina
per week 1 kg roomboter en/of 1
kg kaas te kopen bij hun eigen or
ganisatie en de berg zal (snel)
kleiner worden. Een van de leden
heeft het voorgerekend:
ekstra voer op stal.
Wil men een' goede groei van de
pinken tijdens de weideperiode, dan
moeten ze regelmatig over voldoen
de gras beschikken. Dit geldt ook
voor d"e herfstperiode. Na half no
vember is van werkelijke groei veelal
weinig of geen sprake meer. Soms zie
je met de kerstdagen nog pinken
buiten lopen. Of ze dan nog groeien
valt te betwijfelen. Pinken zijn er niet
om de laatste bos op te ruimen.
Daarvoor is de cirkelmaaier beter
geschikt.
Kontrole op technisch resultaat
Het technisch resultaat van de jong
vee-opfok is deels vast te stellen door
op bepaalde tijdstippen het gewicht
van de dieren te bepalen en dit te
bezien met hun leeftijd. Een weeg
brug stuit vaak op praktische bezwa
ren. Het kan ook door de borstom-
vang te meten. Dit is een snelle en
eenvoudige methode waarmee het
levendgewicht toch vrij nauwkeurig
kan worden benaderd. De borstom-
vang wordt gemeten bij een vrij
staand dier vlak achter het schou
derblad en de meetband wordt
daarbij strak aangetrokken. Van be
lang is verder dat het meten steeds op
dezelfde wijze en het liefst door de
zelfde persoon wordt uitgevoerd.
Gebruik voor het meten een niet te
smalle veemeetband. Dat voorkomt
namelijk insnoeren. Het verband
tussen borstomvang en gewicht kunt
u ondermeer vinden in vlugschrift
nr. 316, van kalf tot koe.
Tot slot
Uit het voorgaande moge duidelijk
zijn geworden dat rond de opfok nog
veel punten meer dan onze aandacht
verdienen. Het is een goede zaak
eens na te gaan waar eventueel nog
verbeteringen mogelijk zijn of waar
op ópfokkosten bespaard kan wor
den. Immers: vele kleintjes maken
één grote!
Ing Tj.Boxem,
van het Proefstation voor de
Rundveehouderij te Lelystad.
landse kant werden in het Komité
van Beheer ook bezwaren aange
voerd door Denemarken, Groot-Bri-
tannië en Italië.
Naaste pure butter ghee bestaat ook
substitute ghee. In 1969/70 en
1972/73 EG-interventieboter in deze
substitute ghee verwerkt.
Samen met maatregelen ter verrui
ming van het beschikbaar stellen van
afgeprijsde boter aan de levensmid
delenindustrie hoopt de Kommissie
de voorraden te kunnen doen afne
men tot een normaal nivo aan het
einde van 1987.
"elk Campina-gezin koopt dan dus
minstens 4 kg roomboter per
maand en dat komt neer op 9000 x
12 x 4 ofwel bijna 450.000 kg boter
per jaar, alleen in het Campina-
gebied". Men wil voor deze boter
dan natuurlijk zeker niet meer be
talen dan wanneer men die in de
wink 7 koopt. In 1983 werd door
de eigen, bezorgdienst voor vee
houderij-benodigdheden boter,
kaas en roomboter afgezet bij zo 'n
4600 leden. Campina wil echter
haar leden niet verplicht stellen
een deel van de eigen boter en/of
kaas terug te kopen.
t
Onder deze titel is een boekje uitgegeven van de hand van de in Kloe-
tinge woonachtige auteur J.H. Lantinga. De schrijver die in de praktijk
zijn sporen als voorlichter "schapenhouderij" verdiend heeft gepoogd
met dit boekje een bijdrage te leveren aan het invullen van de leemte
m.b.t. gebundelde literatuur over schapen.
In het boek wordt een vrij komplete beschrijving gegeven van schapen
en het houden ervan. Gedrag, vaktermen, eigenschappen, verbreiding,
voeding, verzorging, behandeling en enige voorkomende ziekten komen
aan de orde. Tevens wordt aandacht besteed aan rassen, produkten en
bestemming ervan alsmede aan de geregistreerde fokkerij. Deze be
schrijving in kort bestek geeft aan, dat dit boekje niet aljeen als een
handleiding voor het houden van schapen als liefhebberij kan worden
gebruikt, maar ock aan de ervaren schapenhouder gegevens biedt die -
dikwijls ten onrechte - als bekend worden verondersteld, maar waarmee
hij zijn voordeel kan doen.
"Schapen houden als liefhebberij" geschreven door ing. J.H. Lantinga is
verschenen bij uitgeverij Thieme te Zutphen.
De botervoorraden in de Gemeenschap hebben geleidelijk aan het
miljard kg ruim overschreden.
Om nu de voorraden niet al te ongestoord verder te laten toenemen
heeft de Europese Kommissie naast de z.g. produktiekwotering beslo
ten enkele ekstra maatregelen te nemen om de afzet te stimuleren.
Men wil met een ekstra korting van in totaal 33 ECU per 100 kg (ca.
82,50) boter gaan leveren naar landen in het. Midden Oosten, Iran,
Egypte en de Sovjet-Unie.
Deze korting geldt voor boter die langer dan 6 maanden is opgeslagen.
6
Vrijdag 31 augustus 1984
