Tuinders in de
beklaagdenbank
Een lege EG-pot
Oogstfee Tielse fruitkorso
Onrechtmatig
Rentabiliteit van de boomkwekerij over 1982/83
iets lager
Wegwerken overproduktie groenten en
fruit kostte EG 675 miljoen gulden
Bonen duur
Franse korrelmaisoogst
staat er goed voor
Futuristische kas
maakt verwachting
niet waar!
De eerbiedwaardige, in 1847 opgerichte Hollandsche Maatschappij
van Landbouw wordt voor de rechter gesleept. Dat nieuws verspreidde
zich enkele weken geleden door Den Haag. Oorzaak van de dagvaar
ding was het Haagse Energiebedrijf dat, om zeker te zijn dat de schul
dige erbij zat, tegen maar liefst zeven partijen tegelijk een kort geding
had aangespannen. Eén daarvan was de Hollandsche Maatschappij die
volgens het Energiebedrijf onmiddellijk z'n leden moet oproepen de
gasrekening te betalen. Het werd allemaal uitvoerig besproken tijdens
het kort geding, vorige week donderdagmiddag in het Haagse Paleis
van Justitie.
Af een kwartier voor aanvang van
het kort geding bevond zich een gro
te groep wachtenden voor de rechts
zaal in het Paleis van Justitie. Verte
genwoordigers van de aangeklaagde
standsorganisaties, Westlandse tuin
ders en de pers groepten bijeen in
afwachting van de komende gebeur
tenissen. Duidelijk was te merken
dat de tuinders beter gewend zijn om
hard te werken op hun bedrijven dan
zich in een gerechtsgebouw te bewe
gen. Even duidelijk was echter dat ze
volop bereid zijn om in aktie te ko
men voor verlaging van de huns in
ziens onrechtvaardig hoge gasprijs.
Een vreedzame aktie die aan hun
eisen kracht moet bijzetten, leidde
tot inschakeling van de rechterlijke
macht. Het door de tuinders ge
vraagde begrip bleek niet aanwezig
te zijn bij het Haagse Energiebedrijf.
De drie Hollandse landbouworgani
saties lokken de glastuinders in het
Zuidhollandse glasdistrikt onrecht
matig uit om tien procent van hun
gasrekening niet te betalen. Zo luid
de de beschuldiging die mr. baron
Van Verschuer, raadsman van het
Energiebedrijf, verwoordde voor de
president van de Haagse rechtbank,
mr. Wijnholt. De aktie bezorgt het
bedrijf schade door renteverlies, ek-
stra administratieve handelingen en
bezoeken door kontroleurs en tech
nisch personeel. Mr. Van Verschuer
raamde de ekstra kosten van de
april-nota'op 25.000.
"Deze oproep is een oproep tot
wanprestatie. Het is een wilde en
onzorgvuldig gedane oproep die de
tuinbouw niet dient". De raadsman
konkludeerde vervolgens dat de op
roep onrechtmatig is. Mocht de pre
sident het daar niet mee eens zijn.
dan is toch zeker de oproep om de
aktie voort te zetten door steeds, tot
vlak voor een dreigende afsluiting,
tien procent in te houden, onrecht
matig. De eis luidde dan ook dat de
landbouworganisaties, op straffe van
een dwangsom, alle tuinders moeten
oproepen de aktie te staken. Dat zou
zowel via persoonlijke brieven als
door middel van advertenties in de
vakbladen moeten gebeuren.
De advokaten van de tuinders waren
het, zoals te verwachten was, hele
maal niet eens met deze beschuldi
gingen. Mr. van den Brink legde de
duidelijk geïnteresseerde president
nog eens uit waarom de glastuinders
de huidige gasprijs onakseptabel
vinden. Ook ging hij in op de meet-
fouten tengevolge van temperatuur
verschillen. die" alleen al in het
Westland tientallen miljoenen gul
dens voor de gasbedrijven oplever
den. Nieuwe - dure - meters die dit
euvel ondervangen moeten evenwel
door de meeste tuinders zelf betaald
worden. De rechter kreeg onmisken
baar te verstaan dat veel glastuinders
in een noodsituatie verkeren.
Mr. Duijsens, die ook sprak namens
de landbouworganisaties, maakte
duidelijk dat de belangen van het
Energiebedrijf helemaal niet zo sterk
geschaad worden als eerder beweerd
was. Over het niet betaalde bedrag
moet rente worden vergoed en wan
neer het overleg over een nieuw g'as-
kontrakt voor de glastuinbouw is af
gerond, zullen alle openstaande re
keningen worden vereffend. Veel
tuinders hebben het geld al op een
aparte rekening gereserveerd. Duij
sens vergeleek de akties met die van
boeren in de Noordoostpolder en de
Wieringermeer tegen de verkoop van
domeingronden. De tuinders ontw
richten het verkeer niet en hebben
een vrij onschadelijk middel gevon
den om hun eisen kracht bij te zetten.
Volgens de raadsman hebben de
zelfstandige tuinders ook nauwelijks
andere mogelijkheden om in verzet
te komen. "Als een dergelijke aktie
niet mag, welk ander aktiemiddel
blijft er dan nog over?"
De president van de rechtbank, mr.
Wijnholt, probeerde nog tijdens de
zitting een kompromis tussen beide
partijen te bereiken. Daartoe zou tien
procent van de gasrekening op een
geblokkeerde rekening van het Ener
giebedrijf gestort moeten worden.
Het lukte echter niet hierover over
eenstemming te bereiken, zodat de
president meedeelde na precies één
week uitspraak te zullen doen in dit
kort geding. Voor veel tuinders, w iens
dagelijkse problemen steeds over
schaduwd worden door de pijlsnel
stijgende gasprijs, een spannende
week!
Jan van Liere
In het paleis van Justitie diende donderdagmiddag 9 augustus het kort geding
van het Haagse Gemeentelijke Energiebedrijf tegen de Westlandse Tuindersor
ganisatie van de 3 HLO's. Zoals bekend houden de tuinders steeds 10procent in
op hun gasrekening. Mr. van der Brinken en mr. Druissens waren de verdedigers
voor de 3 HLO's die met hun voorzitters hr. Overkleeft, hr. v.d. Zalm en hr. Vos
aanwezig waren. De president van de Haagse rechtbank mr. M.R. Wijnholt zal
volgende week donderdag uitspraak doen.
Bijgaande foto toont de rechtszaal met op de voorgrond de drie voorzitters van de
HLO's. (Foto: Ab Westerbeek
De Nederlandse bedrijven met
boomkwekerij hadden in 1982/83
gemiddeld een verlies van ruim
41.000 gulden ofwel 20% van de to
tale kosten. De rentabiliteit is daar
mee gedaald met twee punten ten
opzichte van het voorafgaande jaar
en met acht punten ten opzichte van
het boekjaar 1980/81. Dat wordt
meegedeeld door het Landbouw-
Ekonomisch dat dezer dagen een
onderzoek publiceerde Instituut
(LEI)' naar de rentabiliteit en finan
ciering in de boomkwekerij.
Van alle onderzochte bedrijven
boekte 15% een positief resultaat. De
bedrijven in Boskoop en omgeving
boekten een gemiddeld verlies van
bijna 35.000 gulden. Een negatief
resultaat van 53.000 gulden werd ge
haald in de overige onderzochte ge
bieden (Midden-Betuwe, Zeeland,
Noord-Brabant en Limburg). Uitge
drukt als percentage van de totale
kosten vertonen de verliezen in Bos
koop en de andere gebieden echter
nauwelijks verschil.
De Europese Gemeenschap heeft in
het seizoen 1982-1983 omgerekend
ongeveer 675 miljoen gulden uitge
geven aan het wegwerken van de
overproduktie aan groenten en fruit.
De overschotten werden vernietigd,
als veevoeder gebruikt, weggeschon
ken of tot alkohol verwerkt, zo blijkt
uit het antwoord dat de Europese
Kommissie vrijdag heeft gegeven op
vragen van een Deens lid van het Eu
ropese Parlement, Jens Peter.
Alleen al het uit de markt nemen van
1.15 miljoen ton overtollige appels,
dertien procent van de totale oogst,
kostte de gemeenschap ruim 320
miljoen gulden. Ruim 206.000 ton
appels werd vernietigd omdat het om
onbruikbare vruchten ging, 550.000
ton werd tot alkohol gedistilleerd,
347.000 ton diende als veevoeder en
25.000 werd gratis aan de man ge
bracht.
Aan het wegwerken van het over
schot aan perziken gaf de EG bijna
140 miljoen gulden uit. Het ging
daarbij om 240.000 ton oftewel elf
procent van de oogst. Slechts acht
procent werd weggegeven of als
voeder gebruikt. De rest werd ver
nietigd of tot alkohol verwerkt.
Van de citroenenoogst moest maar
liefst twintig procent worden opge
ruimd tegen kosten van 96 miljoen
gulden. Het ging daarbij om 160.300
ton. De 127.000 ton overtollige si
naasappels moest bijna volledig
worden vernietigd omdat er niets
anders mee te doen was. Dat kostte
ongeveer 54 miljoen gulden. Verder
moest de EG zich in 1982-83 nog
ontdoen van 90.000 ton peren (kos
ten 26 miljoen gulden), 54.400 ton
tomaten (12,7 miljoen gulden),
40.260 ton bloemkool (8,2 miljoen
gulden), 14.653 ton mandarijnen (8,3
miljoen gulden) en kleinere hoe
veelheden abrikozen en aubergines.
In oktober a.s. is het geld van de Eu
ropese Gemeenschap op! Voor som
mige sektoren in de landbouw -
waaronder de vleessektor - is eind
augustus het budget reeds uitgeput.
Op de top-konferentie van de Euro
pese Gemeenschap in Fontainebleau
besloten de staatshoofden en rege
ringsleiders tot verhoging van de ei-
gen middelen (btw-afdrachten,
douanerechten en landbouwheffin-
gen) van de Gemeenschap. Deze
verhoging heeft betrekking op het
zogenaamde btw-plafond. Thans
wordt maksimaal 1% van de btw-op-
bre zgsten in elke lidstaat aan de EG
afgedragen. Op de topkonferentie
werd besloten dit plafond te verho
gen tot 1,4%. Dit besluit brengt ech
ter geen verlichting van de huidige
budgettaire situatie, aangezien de
verhoging van de btw-afdracht eerst
door de nationale parlementen van
de lidstaten zal moeten worden
goedgekeurd, hetgeen minstens an
derhalf jaar in beslag zal nemen.
De EG-begroting 1984 bedraagt ca.
25 miljard ecu (64 miljard gulden)
waarvan ca. twee-derde (16 miljard
ecu) bestemd is voor de landbouw. In
oktober a.s. is het lopende EG-bud-
get echter uitgeput. Het tekort voor
1984 bedraagt ruim 2 miljard ecu (5,1
miljard gulden).
Om dit tekort te dekken heeft de
Europese Kommissie de tien lidsta
ten inmiddels voorgesteld een voor
schot op hun btw-afdracht aan de
EG van volgend jaar te verstrekken.
Met dit voorstel stapt de kommissie
af van een eerder plan om het be
grotingstekort van 1984 te dekken
door middel van een lening van de
centrale banken van de EG-lidsta-
ten. Dit voorstel voor een lening
stuitte op hevig verzet van diverse
lidstaten. Het huidige voorstel van de
kommissie n.l. een vervroegde btw-
afdracht (in feite een renteloos voor
schot), stuit ook op bezwaren. Een
meerderheid van de lidstaten is al
leen dan bereid een ekstra voorschot
te verstrekken wanneer het tekort
voor 1984 wordt teruggebracht van 5
tot 3,25 miljard gulden. Dit zou dan
moeten worden gerealiseerd door
middel van ekstra bezuinigingen;
m.a.w. vermindering van de uitga
ven.
De bonen zijn ongekend duur voor
de tijd van het jaar. Voor sperziebo
nen liepen de prijzén op de veiling in
de eerste week van augustus op tot
gemiddeld ca. 4,58 per kg, voor
snijbonen werd in die week zelfs
ruim 5,— betaald: bijna driemaal
zoveel als een jaar terug.
Een en ander heeft alles te maken
met het zeer kleine aanbod tot dus
ver: de broodnodige zon voor een
goede zetting en groei van het bo
nengewas is er veel te weinig ge
weest. De aanvoer van sperziebonen
was daarom ca. 65% kleiner en die
van snijbonen bleef een derde achter
bij vorig jaar.
Ondanks die hoge prijzen, die na
tuurlijk doorwerkten tot op konsu-
oientennivo, kocht in juni elke week
toch nog ruim 1 op de 10 huisvrou
wen een of meerdere malen sperzie
bonen. Verse snijbonen scoorden in
die maand gemiddeld 3 tot 4%
koopsters per week.
16
De Franse organisatie van maistelers
verwacht dat de oogst aan korrelmais
in Frankrijk een ongeveer even grote
opbrengst zal opleveren als vorig
jaar.
Weliswaar zal de ha-opbrengst, die
vorig jaar 6400 kg/ha bedroeg dit
jaar wat lager zijn, doch door uit
breiding van het areaal zal dit zeker
gekompenseerd worden aldus de
verwachtingen.
In het algemeen rekent men wel met
een vertraging in de oogst van zeker
14 dagen, vergeleken met vorig jaar.
De overgangsvoorraden aan het be
gin van dit seizoen worden niet hoger
geraamd dan 1,6 miljoen ton. Dit als
gevolg van een gestegen export,
vooral naar de partnerlanden van de
Gemeenschap.
Oogstfee Ineke Slagter, en hofdame Hannie Ververs (rechts op de foto) en
hofdame Margarieth Visser, werden donderdagavond officieel voorgesteld aan
pers en genodigden. Vier weken lang tot het Korso zullen deze charmante
vertegenwoordigsters van het Tielse Oogst- en Fruitkorso allerlei aktiviteiten
bezoeken en zonodig fruit uitdelen.
A.s. zaterdag rijdt het Bloemenkorso van Leer sum voor de 32 ste keer weer door
de straten van Leersum. Voor Tiel zal dat op 8 september voor de 24ste keer zijn.
Volgend jaar dus een jubileum!
Bijgaande foto toont de Oogstfee met haar hofdames en in hun midden de
Bloemenkoningin van Leersum. Een zeer charmant viertal! (Foto Ab Wester
beek)
Het Demonstratieprojekt DE-
NAR-kas in Rijswijk (ZH) draait
nu vier jaar. Het gaat hierbij om
een proef op praktijkschaal om
de glastuinbouw meer onder
steuning te geven bij het telen
onder energie-arme omstandig
heden.
De ervaringen bij DENAR leren
dat één van de drie kassen, de
zogenaamde futuristische kas (de
beoogde kas van de toekomst)
niet geheel aan de verwachtingen
heeft voldaan. Daarnaast blijkt
dat een dubbelwandige kunst
stofplaat (acryl) als kasdek nog
geen rendabele investering is
voor de groentetelers.
Bedoeling van het DENAR-pro-
jekt is voor de tuinders te bezien
welke invloed de teelt in geïso
leerde en luchtdichte kassen heeft
op de kwantitatieve en kwalita
tieve opbrengst. Ook kunnen
nieuwe technische ontwikkelin
gen bij DENAR worden betrok
ken, indien deze een bijdrage le
veren aan een verlaging van de
energiebehoefte en een optimali
sering van de opbrengst.
17 augustus 1984
