VOO I? mi
Vit OH W
p.j. zuid
geluid
Op bezoek bij een
emigrantenfamilie in Canada
Jonge amerikanen
bezochten ons land
Niagara
Het Canadese platteland
Emigranten
De eerste boerderij
Nu
Overgang
redaktie henk tegels
Tweede en derde generatie
onder redaktie van de Redaktiekommissie
Bond van Plattelandsvrouwen voor Zee
land en Brabant
Redaktieadres:
Mevr. L.J.de Regt - van Maldegem
Anna Mariaweg I, 4494 PB Geersdijk
Het leek ons een erg aantrekkelijk plan om onze drieweekse vakantie in de VS te onderbreken om "even"
naar kennissen in Canada te gaan.
De uitnodiging was al enkele jaren geleden gedaan en we wilden daar graag gebruik van maken om eens een
indruk van Ontario te krijgen.
We besloten de reis per bus te maken, omdat we dan gelijktijdig ook een ander stukje Amerika zouden zien.
We begonnen de reis met een toerbus, die geregeld driedaagse reizen van Washington naar de Niagara
watervallen maken.
Vandaar konden we gemakkelijk met een lijndienst verder reizen.
De eerste dag gaan we tot de water
vallen, de grens tussen Amerika en
Canada. Hoe indrukwekkend die
zijn, zien we pas ten volle de volgen
de dag als we met een boot vlak langs
de watervallen varen. Dè toeristische
attraktie, die iedere bezoeker wel
mee moet maken. Maar ook van de
walkant is het ongelooflijk mooi om
te zien.
Na de boottocht maken we een bus
tocht in de omgeving van Niagara
stad.
De eerste avond lijkt het ons of de
stad alleen bestaat uit een enorm
groot vermaakcentrum, maar het
blijkt eeg ruime stad te zijn met meer
dan 100.000 inwoners. Heel ruim
gebouwd met mooie parken, maakt
dat het geheel er zeer welvarend uit
ziet. Die indruk wordt versterkt als
we in de omgeving door een prachtig
fruitteeltgebied rijden. We zien grote
boomgaarden met perziken en ker
sen en tot onze verbazing ook veel
druiven, waar een goede wijn van
gemaakt wordt, zo wordt ons verteld.
De volgende dag gaat ons gezelschap
weer terug naar Washington en wij
vertrekken richting Detroit.
De bedoeling is mee te gaan tot het
plaatsje Thamesville en na twee da
gen weer verder te reizen.
We krijgen dan een eerste indruk van
het Canadese platteland. Sojabonen
en mais zijn de gewassen die het
beeld bepalen.
Aan de gewassen is te zien dat er veel
regen gevallen is. Plassen op het land
en daardoor stukken met een geel
gewas. Zo nu en dan zien we een
nederlandse naam op zaken in de
dorpen of op een boerderij, want
nederlanders zijn geen zeldzaamheid
in dit gebied van Ontario.
Onze gastheer Piet Heyboer staat ons
in Thamesville al op te wachten en
na 20 minuten autorijden komen we
op de plaats van bestemming.
Piet Heyboer vertrok in 1949 met
vrouw en hun twee zoons - toen 9 en
14 jaar - van Noord-Beveland naar
Canada. Tot die tijd werkte hij bij
ons op het landbouwbedrijf^.In Ca
nada wilde hij proberen een boerde
rij te krijgen, zodat de jongens later
zelf boer zouden worden.
En dat is prachtig gelukt.
"We hebben altijd geluk gehad",
zegt zijn vrouw, als jk haar vraag
naar haar ervaringen. Jawel, een
beetje geluk moet je er wel bij heb
ben, maar voor de rest kun je er wel
op rekenen dat het keihard werken
was, zuinig leven en bij tegenslag
opnieuw aanpakken. Zelf zegt hij:
"Ik had het geluk dat ik nooit ziek
was, anders had ik het wel kunnen
vergeten. En dat is wel zeker want de
sociale voorzieningen waren toen
beslist niet goed te noemen.
Hij begon als medewerker op een
boerderij. En zij vertelt: "We woon
den daar op de boerderij, samen met
de boer. Een eigen huis zou natuur
lijk fijner geweest zijn, maar het
voordeel was, dat we geen huur
hoefden te betalen. En ook melk en
groente hadden we gratis. Huisraad
enz. had ik zoveel mogelijk meege
nomen uit Nederland, zodat we in
het begin niet veel hoefden te kopen.
Zo kon ik van het - toch matige - loon
elke maand iets sparen.
Na enkele jaren werd de eerste
boerderij gekocht. Om verzekerd te
zijn van een vast inkomen ging Piet
sr. op een betonfabriek werken en
kon Piet jr. de boerderij doen.
Zo is het verder gegaan. Ze hebben
voor- en tegenspoed gekend. Grond
bijkopen en weer verkopen en enkele
keren verhuizen als dat beter leek te
zijn. Maar nu zitten ze weer al een
aantal jaren op dezelfde plaats.
Het is een bedrijf van 120 acres
landbouwgrond' maar daarnaast
hebben ze een groot varkens-fokbe-
drijf opgebouwd met zo'n 1100 var
kens. In de loop der jaren hebben ze
de oude gebouwen vervangen door
nieuwe varkensschuren, machine-
loods, silo enz. en ook nog twee
nieuwe huizen. Alles zelf gebouwd.
De twee zoons runnen samen het
hele bedrijf. Straks willen ook de
twee kleinzoons mee gaan werken en
dan zal er waarschijnlijk wel uitge
breid moeten worden.
Ook hier als twee lioofdgewassen de
mais en de sojabonen en voor de
vruchtwisseling wintergerst en tarwe.
Een bedrijf dat het bekijken waard
is.
Als we later een tocht door de wijde
omgeving maken, besef je pas wat
een geweldige overgang het geweest
moet zijn om van een klein Noord-
Bevelands dorp overgeplaatst te
worden in dit grote land.
Toch praat onze gastvrouw daar heel
nuchter over.
"We hadden er voor gekozen en dan
moetje ook doorzetten". Was de taal
een groot probleem?
We hadden van te voren, schriftelijk,
wat engelse les gehad en de rest
hebben we in de praktijk bijgeleerd.
Overigens spreken ze nog steeds
zeeuws. Het klinkt ons wat ouder
wets in de oren, ze gebruiken een
aantal woorden die we nog wel ken
nen, maar die verouderd zijn. En
natuurlijk worden er engelse woor
den en uitdrukkingen door heen ge
bruikt.
Met de kinderen wordt nederlands
gepraat. De kleinkinderen begrijpen
het nog wel, maar spreken zelf geen-
nederlands meer. Het duurde 16 jaar
Zoals al enkele malen in de ZLM-krant te lezen was, heeft een groep
jonge Amerikanen in de afgelopen weken ons land, en in het bijzonder
het Westland en Zuid West Nederland, bezocht. Via een artikel in deze
krant was de PJZ de vereniging via welke de kontakten werden gelegd,
op zoek naar gastgezinnen in het werkgebied van de ZLM. Na enige
stilte, kort na het verschijnen van het berichtje, kwamen de telefoontjes
spontaan binnen. Gezinnen die zich direkt aanmeldden als gastgezin,
evenals mensen die informatie wilden hebben over wat er van het
gastgezin en van de gast verwacht kon worden. Na verloop van twee
weken waren er zelfs meer dan voldoende mogelijkheden om de Ame
rikaanse deelnemers te plaatsen en konden wij een telefoontje plegen
met de Stichting Uitwisseling in Bergen (N.H.) (belast met de uit
eindelijke organisatie) dat we de groep konden ontvangen van 14 t/m
29 juli.
Het Westland
De tien Amerikanen arriveerden al
op 24 juni in Nederland. Op het
vliegveld werden zij opgevangen
door een medewerkster van de
Stichting Uitwisseling, welke hen
begeleidde naar de Volkshogeschool
in Bergen. Op dringend verzoek van
de gastgezinnen in Nederland kreeg
men daar een tweedaagse inleiding
in de Nederlandse kuituur om op die
manier de entree in en de aanpassing
aan de Nederlandse leefwijze te ver
gemakkelijken.
Na deze kennismaking werden de
over het algemeen zeer jonge deel
nemers (15-20 jaar) geplaatst in de
gastgezinnen in en in de buurt van
Honselersdijk. Alle groepsleden
woonden in een betrekkelijk klein
gebied, waardoor het mogelijk was
samen het een en ander te onderne
men. Zo werd uiteraard Amsterdam
10 augustus 1 984
bezocht, Rotterdam en de havens,
Leiden, Delft en Gouda. Het drukke
en afwisselende programma, waarin
men meer op touristische wijze Hol
land bezocht, was geheel tegenges
teld aan het verblijf in onze regio,
drie weken later.
Zuid West Nederland
De deelnemers werden geplaatst in
een gebied dat zich uitstrekte van
Werkendam tot Cadzand en van
Noordweile tot Hulst. Door de grote
afstanden was men geheel op het
gastgezin aangewezen, hetgeen voor
al voor de jongste deelnemers even
wennen was.
Bij de verdeling van de gasten over de
beschikbare gezinnen werd vooral
gekeken naar de aanwezigheid van
jeugd van eigen leeftijd, voor zover
dat mogelijk was. Op die manier zou
het beste een vergelijk gemaakt kun
nen worden met de eigen thuissitua
tie.
Onze gastgezinnen bleken allen een
leuk programma gepland te hebben
voor hun gast. Bijna iedereen be
zocht de Deltawerken en velen gin
gen een dagje naar Brugge. Maar
ook de tijd die in de gezinnen thuis
werd besteed, werd door de gasten
als zeer prettig ervaren. Halverwege
de periode, op zaterdagavond, vond
er een bijeenkomst plaats in Kapelle,
bestemd voor alle gasten en hun ge
zinnen. Het bleek voor iedereen een
prima gelegenheid te zijn om bij te
praten. Ook werd er die avond een
oplossing gevonden voor het verblijf
tijdens de laatste nacht in Nederland,
zodat het ook voor de gasten, die in
Zeeuws Vlaanderen logeerden mo
gelijk was om op zondagmorgen op
tijd in de trein naar Parijs te zitten.
Tevens bleek er een oplossing te zijn
voor het vervoer van de zwaarste
bagage, zodat de groep, welke na 29
juli nog een korte trip door noord
Europa maakte, wat prettiger kon
reizen.
Hartelijk dank!
Tijdens de evaluatie op 27 juli bleek
dat alle gasten een fijne tijd in Ne
derland hebben gehad.
Namens de P.J.Z. is een woord van
dank aan alle gastgezinnen dan ook
zeker op zijn plaats. In de ZLM-krant
van volgende week kunt u de reakties
van de Amerikanen lezen.
Tonny Gubbens.
uit de.
P-jrz- .-agenda
De afdeling Zevenbergen organi
seert een barbeque op woensdag 15
augustus bij Toon Anssems, Hoge
Zeedijk 36, Zevenbergschen Hoek.
De avond begint om 20.00 uur en
"Disco Hulster" zal de avond muzi
kaal verzorgen.
éer ze de eerste keer weer in Neder
land kwamen. Toen werd haar moe
der 80 en zo heeft ze die nog terug
gezien. En ook dat is iets wat je niet
moet onderschatten. 16 ja'ar alleen
maar kontakt per brief met de fami
lie.
Had de tweede generatie het gemak
kelijker? Als ik het Mona, de
schoondochter vraag, zegt ze: "Ik
was 12 jaar, toen ik uit Nederland in
Canada kwam. In Nederland zat ik
in de eerste klas van de huishoud
school. Door een heel ander school
systeem, moest ik in Canada in een
veel lagere klas beginnen. Dat kon
natuurlijk niet anders, omdat je ver
schillende vakken bij moest werken.
Maar zo zat ik wel steeds bij jongere
kinderen in de klas en dat was niet zo
leuk. Maar dat is al lang verleden
tijd".
Zij is nu een aktieve Canadese boe
rin. Ook aktief in kerkewerk en
vrouwenorganisatie. Jane, de
(klein)dochter, behoort tot de derde
generatie. Een moderne jonge vrouw
- dit jaar getrouwd - die baan en
huishouding uitstekend weet te
kombineren. Ze volgde na de high-
school, een opleiding aan een agri
cultural college. Een opleiding die
waarschijnlijk het best te vergelijken
is met een nederlandse HLS oplei
ding.
Ze werkt op een kweekbedrijf, dat
zich bezig houdt met onderzoek
naar- en het kweken van hybride
zaaizaden van mais. Ze wonen op
een boerderij, maar omdat ook hij
een baan heeft, wordt die nog door
zijn vader bewerkt en helpt hij in zijn
vrije tijd. Voorlopig dus part-time
boer.
In twee dagen hoorden we veel over
het leven van emigranten in Canada.
Het stukje Ontario dat we zagen is op
de kaart maar een klein hoekje van
dit grote land. Maar 2 dagen is lang
genoeg om grote bewondering te
hebben voor alles dat de fam. Hey
boer in 35 jaar gepresteerd heeft.
Het was voor ons een geweldige er
varing dat te zien en we hopen dat het
hen in de toekomst zo goed mag' blij
ven gaan, als het nu gaat!
L.J. de Regt
15
