Oost-Engeland toonaangevend voor suikerbieten
Grote bedrijven
Zoals bekend is de Engelse land
bouw in het algemeen grootschalig,
zeker in vergelijking met Nederland.
Weliswaar zijn er ook vrij veel kleine
bedrijfjes, maar daar staat tegenover
dat farms van meerdere honderden
ha geen zeldzaamheid zijn.
In het graafschap Norfolk b.v. waren
er in 1983 1548 bedrijven tussen de
50 en 300 ha en zelfs 282 groter dan
300 ha. Deze twee groepen van be
drijven boven de 50 ha namen 87%
van het totale areaal voor hun reke
ning, wat neerkomt op 338.000 ha.
De genoemde 282 bedrijven die gro
ter zijn dan 300 ha hebben een ge
middelde van 500 ha, waaruit valt af
te leiden dat er kanjers bij zijn van
meer dan 1000 ha.
Desondanks gaat de schaalvergro
ting geleidelijk door. Het aantal
kleine bedrijven vermindert.
Liever krap dan overproduktie
Doordat er veel grote farms zijn, is er
minder behoefte aan topprodukties
en arbeidsintensieve gewassen dan in
ons land. Bij diverse land- en tuin
bouw produkten komt men niet toe
aan zelfvoorziening, zodat import
nodig is. Deze situatie is in 't alge
meen altijd gunstig voor de prijs die
de boer of tuinder kan bedingen. De
Engelse boer weet dat overproduktie
alleen nadelen met zich meebrengt
en houdt het aanbod liever aan de
krappe kant. En door de omvang van
de bedrijven kunnen ze het zich per
mitteren om b.v. veel granen te ver
bouwen en het areaal suikerbieten,
aardappels, uien e.d. beperkt te
houden.
Mr. Roberson, staande tussen zijn
uien
Veel bevloeïng
De aard en kwaliteit van de bodem
loopt sterk uiteen in Oost-Engeland.
Dooreengenomen liggen de beste
gronden in zuidelijk Lincolnshire,
noordwestelijk Norfolk en noorde
lijk Cambridgeshire. In Lincoln
vooral vindt men de beroemde Fens
en aangrenzend treft men goede
zeeklei aan, ten dele pas tijdens de
laatste wereldoorlog ingepolderd. De
Fens worden vooral benut voor de
duurdere gewassen als bloembollen
(naast tulpen zeer veel narcissen),
fijne groenten e.d.
Water is in Oöst-Engeland een zeer
belangrijke faktor. In 't algemeen is
het hier aanmerkelijk droger dan in
de westelijke helft van het land. In de
meeste jaren is de hoeveelheid neer
slag in de zomer dan ook onvol
doende voor een optimale groei van
de gewassen. De regenval schommelt
in de periode april-september tussen
Het klaarmaken van aardappels (second earlyin papieren 25 kg zakken op het
bedrijf van Van Poortvliet
de 260 en 360 mm, terwijl de ver
damping ongeveer 450 mm bedraagt.
Vrijwel overal is er echter voldoende
goed water voor bevloeïng of bere
gening en dat wordt dan ook in toe
nemende mate toegepast. Meestal
wordt het benodigde water direkt
aan de rivieren, waterlopen e.d. ont
trokken, doch er komt ook veel
bronbemaling voor.
Voor wateronttrekking is steeds ver
gunning nodig van de bevoegde au
toriteiten. Veelal is dat vooral een
kwestie van registratie en wordt de
vergunning zeer vlot gegeven. Plaat
selijk zijn er echter beperkingen, om
de drinkwatervoorziening veilig te
stellen. Maar in het belangrijke
landbouwgebied van Norfolk, Lin
colnshire en Cambridgeshire zijn de
beperkingen minimaal.
land, Dell en Maris Piper zijn hier
voor geschikt. Voor Dell krijgt men
van de fabriek zelfs een paar cent per
kilo meer dan voor de andere rassen.
Overigens spelen granen een hoofd
rol met bijna 55% van de totale op
pervlakte landbouwgewassen, met
inbegrip van grasland. Naast winter
tarwe (683.000 ha ofwel 48% van heel
Engeland) neemt gerst een belang
rijke plaats in met 534.000 ha. Een
niet onaanzienlijk deel hiervan vindt
bestemming als brouwgerst.
Verwerkingsindustrie speelt
grote rol
Wat verder opvalt is de vrij ruime
keuze in "bijgewassen". Ook hierbij
speelt de verwerkingsindustrie, die in
dit deel van Engeland sterk is verte
genwoordigd, een hoofdrol.
Oost-Engeland is vooral het land van de suikerbieten
sief bedrijf, al wordt behalve de
aardbeien alles machinaal geoogst,
dus ook de zwarte bessen.
3. D. Crane, Wood Farm, Heving-
ham.
Runt in samenwerking met zijn
vader een aantal farms met in totaal
ca. 800 ha grond.
Enkele gewassen:
280 ha wintertarwe, 40 ha winter-
gerst, 160 ha suikerbieten, 200 ha
stamslabonen.
Verder o.a. een flinke oppervlakte
Winterwortelen (wijnpeen), een ge
was dat in de streek ook veel wordt
geteeld.
Goed gemechaniseerd
Op elk van de hiervoor genoemde
bedrijven is een indrukwekkend ma
chine- en werktuigenpark aanwezig;
Van Poortvliet heeft b.v. ook voor
ook officiële cijfers betreffende het
inkomen. Er valt uit af te leiden dat
het belangrijk hoger ligt dan dat van
de Nederlandse agrariër, wat ook lo
gisch is omdat de bedrijven gemid
deld groter zijn.
Voorzover dat te beoordelen valt,
kan worden gesteld dat het in het
akkerbouwgebied van Oost-Enge
land goed boeren is, vooral ook dank
zij de omvang van de bedrijven en de
aanwezigheid van een omvangrijke
verwerkingsindustrie. Tevens moet
men het vakmanschap van de boeren
in het gebied niet onderschatten, het
zijn veelal uitstekende managers met
veel kennis van zaken. Dat geldt in 't
bijzonder ook voor het "tot waarde
brengen van de produkten". Ze we
ten dat goed telen belangrijk is, maar
goed verkopen vaak nog belang
rijker.
Mr. Crane laat de overvloedige loof-
ontwikkeling zien van het aardappel -
ras Maris Piper
Vandaar dat er b.v. van oudsher bo
ter wordt ingevoerd uit Denemar
ken, Nederland, Nieuw Zeeland enz.
en dat er in sommige jaren veel
aardappelen worden ingevoerd. De
suikerproduktie dekt slechts de helft
van de binnenlandse behoefte. Wat
de tuinbouw betreft hebben we bij de
recente havenstaking nog kunnen
zien hoe belangrijk Engeland is als
afnemer van Nederlandse tomaten.
De fruitproduktie is ook onvoldoen
de, zodat veel winterappelen van el
ders worden ingevoerd en Confe
rence peren uit Nederland.
Misschien is uit die achtergrond te
verklaren dat Engeland in EEG-ver-
band zo moeilijk doet als het gaat om
de oVerproduktieproblemen in an
dere lidstaten op te lossen.
De akkerbouw in Groot-Brittannië is vooral gekensentreerd in het oosten tussen Londen en Huil. Het
gebied, officieel Eastern Region genoemd, omvat de graafschappen Essex, Suffolk, Hertforshire, Bedfords
hire, Northamptonshire, Cambridshire, Norfolk en Lincolnshire. Daarvan zijn de 3 laatstgenoemde counties
verreweg het belangrijkste. Zoals op de landkaart is te zien, gaat het om slechts een klein gedeelte van de
totale oppervlakte van Engeland en Wales, maar hier groeien o.a. 40% van de Engelse aardappelen en zelfs
ruim 70% van de suikerbieten. Tevens is het gebied toonaangevend voor diverse andere gewassen.
I er illustratie het bouwplan van een
paar bedrijven in Norfolk.
1. R.J. Roberson, Wood Street Farm,
Catfield.
Bedrijfsgrootte 80 ha.
Behalve graan o.a. 15 ha suikerbie
ten, 12 ha aardappelen, 6 ha zaai-
uien, 10 ha spruitkool, 2 ha mieriks
wortel (horse radish) en een paar ha
stamslabonen.
In navolging van het bekende "Pluk
zelf je eigen aardbeien" begon Ro
berson als eerste in de streek met
"Pick your own onions", ofwel
"oogst hier zelf de uien die je nodig
hebt". Dat liep geweldig, hij ver
kocht vele tienduizenden kilo's. "Ze
nemen veel meer mee dan ze nodig
hebben, als ze bezig zijn weten ze
niet van ophouden omdat ze 't zo
mooi vinden", zegt hij.
2. C.W. van Poortvliet, Hall Farm,
Colby.
Een Nederlandse naam. Grootvader
kwam uit Breda en ging (met een
aantal andere Nederlanders) naar
Engeland om zijn kennis en krachten
te besteden in een suikerfabriek in
het noorden van Norfolk. Hij "boer
de" daar zo goed dat zijn kleinzoon
nu 3 farms heeft met in totaal 400 ha.
Voornaamste gewassen:
120 ha wintertarwe, 80 ha suikerbie
ten, 61 ha stamslabonen, 45 ha aard
appelen, 15 ha zwarte bessen, 8 ha
doperwten, 4 ha aardbeien.
Voor Engelse begrippen een inten-
het oogsten van zijn zwarte bessen
een eigen machine.
In de eerste jaren na de aansluiting
bij de EEG gingen de prijzen van een
aantal produkten zoveel omhoog,
dat het inkomen van de boeren fors
steeg. Er is toen veel in machines,
werktuigen, gebouwen, irrigatie, enz.
geïnvesteerd, want, omdat blijkbaar
alles in één jaar afgeschreven kan
worden, kan men zo het fiskale in
komen flink drukken. Nu zijn de
rendementen al een reeks van jaren
meer "normaal", maar men profi
teert nog van de toen gedane inves
teringen.
Grondprijs
De grondprijs is kort na de toetre
ding tot de EEG flink gestegen.
Daarna volgde een periode van kon-
solidatie. De hierna volgende gege
vens zijn enigszins verouderd, maar
ze geven wel een indikatie:
aantal
totaal
prijs
verkopen
aantal ha
per ha
1977 178
8912
£2498
1978 208
12581
3426
1979 165
7525
4558
1980 156
6148
4527
Vooral in 1978 werd er dus in Oost
Engeland nogal wat verkocht, waar
bij het ging om ruim 60 ha per tran-
saktie. De grondprijs steeg gerekend
naar de toenmalige wisselkoers van
het Engelse pond van 11.000 k
12.000 naar 20.000 per ha. Er zijn
Het akkerbouwgebied Oost-Engeland
wordt ge-arceerd aangegeven
Suikerbieten en aardappelen
Zoals gezegd zijn suikerbieten erg
belangrijk. Van de ruim 200.000 ha
suikerbieten in heel Engeland vindt
men 72% in het oosten. Daarbij kan
nog in 't bijzonder Norfolk worden
genoemd (bijna 60.000), mede om
dat daar de verwerkingsindustrie is
gekonsentreerd. Opgemerkt kan nog
worden dat bevloeien bij suikerbie
ten nog niet erg veel wordt toegepast;
andere gewassen, met inbegrip van
aardappelen en uien krijgen voor
rang bij het watergeven.
Aardappelen behoren ook tot de
hoofdgewassen. Bij een totaal areaal
van ca. 130.000 ha in heel Engeland,
vindt men 53.000 ha in de Eastern
Region o.a. 19.000 ha in Lincolnshi
re, 12.000 ha in Norfolk en 12.000 ha
in Cambridgeshire.
Er wordt veel geteeld voor de ver
werkingsindustrie, al dan niet op
kontrakt. Vooral de late rassen Pent-
Mr. Van Poortvliet kent nog een paar Nederlandse woorden, zijn 21-jarige zoon
weet niet eens meer waar zijn over-grootvader vandaan kwam
10
10 augustus 1984
