Geef gevaarlijke knolziekten
geen kans bij depootaardappelteelt
Werktuigen van grond met
knolcyperus nu verplicht
reinigen
Frau Antje maakt vrienden
in Beieren
Vierde "Agrarische Open Dag
Altena-Biesbosch werd sukses
in
Opnieuv
premieverlaging bij
het C.B.S.
Nu, kort voor de oogst Van de pootaardappelen lijkt het nuttig om nog
even stil te staan bij mogelijkheden om besmetting met ziekten als
zwartbenigheid en stengelnatrot zoveel mogelijk te voorkomen. Het
natte weer van de laatste weken geeft hier temeer reden toe. Dit heeft
namelijk tot gevolg gehad dat symptomen van bakterieziekten minder
goed zichtbaar werden. Er kunnen daarom zieke planten in de gewassen
voorkomen, welke bij droog, warm weer wel symptomen zouden hebben
laten zien, maar dit nu niet hebben gedaan. Rotte (moeder)knollen van
dergelijke planten kunnen bij de oogst als besmettingsbron fungeren.
2. Rotte (moeder)knollen uitrapen
Daar rotte knollen bij de oogst de
infektiebron vormen voor een bes
metting van gezonde knollen met
bakterieziekten, is het van groot be
lang om ze tijdens de oogsthandelin-
gen zo vroeg mogelijk uit te rapen.
Bij bunker- of wagenrooiers moet dit
Tegenwoordig wordt algemeen aan
genomen, dat besmetting van ge
zonde knollen met zwartbenigheid
en stengelnatrot vooral bij de oogst
plaats vindt. Als ingangspoorten
voorde bakteriën fungeren hierbij in
de eerste plaats de lenticellen. de
"huidmondjes" van de knol. Echter
ook knolbeschadigingen zoals rooi
erslag bieden bakteriën de mogelijk
heid on de knol binnen te dringen.
Een besmetting via de lenticellen
vindt vooral plaats bij het oogsten
onder Vochtige bodemomstandighe
den, waarmee zich in de lenticellen
vocht bevindt. De bakteriën kunnen
dan als het ware zo naar binnen
zwemmen.
In dit artikeltje willen we nagaan
ftelke mogelijkheden er zijn om bes
metting met bakterieziekten tijdens
de oogst te voorkomen of in elk geval
zoveel mogelijk te beperken. De
volgende maatregelen kunnen hier
toe een bijdrage leveren.
1. Oogsten onder zo droog mogelijke
omstandigheden
Naarmate de grond droger is, neemt
de kans op besmetting met bakterie
ziekten af, daar de lenticellen dan
grotendeels gesloten zijn (in grond
die geruime tijd nat is geweest zijn de
lenticellen, als witte puntjes, duide
lijk zichtbaar op de knol Ook zal
zich in een droge grond als regel geen
vocht in de opening van de lenticel
bevinden. Rooien bij een goed droge
grond vormt daarom een belangrijke
maatregel om besmetting van ge
zonde knollen als gevolg van het in
aanraking komen met rotte (moe-
derjknollen te beperken.
Vaak is men gedwongen om vrij
korte tijd na loofvernietiging al met
rooien te beginnen, ter voorkoming
van een rhizoctoniabesmetting van
de knol.
Is de grond op het geplande oogst-
tijdstip erg vochtig, dan zal men uit
twee kwaden het beste moeten kie
zen. Heeft men in het algemeen niet
zoveel last van rhizoctonia, dan kan
men wellicht beter een paar dagen
wachten tot de grond wat is opge
droogd. Na looftrekken en na toe
passing van de nieuwe grondbehan-
delingsmiddelen tegen rhizoctonia
zal een wat langere periode tussen
loofvernietiging en rooien uiteraard
eerder verantwoord zijn dan na
doodspuiten en bij het ontbreken
van een grondbehandeling.
2. Rooien in 2 werkgangen
Als de knollen op voorraad worden
gerooid en vervolgens de gelegen
heid krijgen om korte tijd op het veld
te drogen alvorens ze worden verza
meld en ingeschuurd, dan neent de
kans op besmetting met bakterie
ziekten eveneens af. Immers, als de
knolschil opdroogt sluiten zich de
lenticellen, te.rwijl het vocht in de
lenticelopeningen verdampt. Als
men bovendien nog kans ziet om
rotte (moeder)knollen vóór het op
rapen van de aardappelen te verza
melen, dan wordt de kans op bes
metting wel heel klein. Nu is rooien
in twee werkgangen, namelijk op
voorraadrooien met handrapen of
met machinaal verzamelen, een ta
melijk ingrijpende zaak. Er is een
ekstra machine nodig, een voorraa-
drooier, terwijl in het eerstgenoemde
geval veel mankracht vereist is. Ma
chinaal oprapen vergt overigens
slechts een geringe aanpassing aan
de rooimachine. Toch beschouwen
we het rooien in twee werkgangen
voor het hoogwaardige uitgangsma-
Vrijdag 3 augustus 1984
teriaal, in het bijzonder voor de
klasse S en mogelijk SE, als een zeer
waardevolle maatregel in de strijd
tegen de bakterieziekten. Deze, op
een aantal bedrijven reeds toegepas
te oogstmethode verdient dan ook
meer navolging. Het spreekt vanzelf,
dat het met de hand oprapen uit een
oogpunt van bedrijfshygiëne de
voorkeur verdient, daar hiermee
rooibeschadiging - en daarmee ook
weer kans op besmetting wordt ver
meden. In het algemeen geldt ten
aanzien van het rooien, dat verdach
te percelen na de gezonde percelen
moeten worden gerooid. Is dit niet
mogelijk, dan dient de rooimachine
na het oogsten van een verdacht
perceel grondig te worden schoon
gemaakt.
De pootaardappelen moeten bij voorkeur droog in twee werkgangen worden
gerooid
dan ook op de rooimachine gebeu
ren. Hiertoe is op wagenrooiers een
aanpassing nodig, welke het nogelijk
maakt om op de rooimachine te
kunnen staan en om de rotte knollen
te kunnen uitrapen. Voor de meeste
rooimachines is een dergelijke aan
passing tegen een betrekkelijk gering
bedrag mogelijk. Als rotte knollen en
moederknollen om de een of andere
reden n-iet op de rooimachine zijn
uitgeraapt, dan zal dit bij de be
waarplaats moeten gebeuren.
4. Aardappelen snel drogen
Na het inbrengen in de bewaarplaats
is een snelle droging van belang. Dit
geldt in het bijzonder als de knollen
zijn bevochtigd in verband met de
bestrijding van zilverschurft en fusa-
rium. Een snelle droging wordt be
reikt als de temperatuur van de lucht
lager is dan die van de aardappelen.
Dit zal als regel 's nachts het geval
zijn. Overdag kan bij een luchttem
peratuur welke enkele graden hoger
is dan die van de aardappelen, alleen
effektief worden gedroogd bij een
lage relatieve luchtvochtigheid.
Zodra de knollen droog zijn dient
met ventileren te worden gestopt, om
gunstige omstandigheden te schep
pen voor wondheling. Tijdens de
wondhelingsperiode, welke 10 A 14
dagen vergt, moet alleen regelmatig
korte tijd worden geventileerd voor
luchtverversing.
PAGV, Lelystad
ir. C.D. van Loon
Frau Antje is op weg Beieren te veroveren. In dit gebied, waar 70%
van de Duitse kaas wordt gemaakt, ligt de consumptie van Ne
derlandse kaas nog betrekkelijk laag. Voor het Nederlands Zui-
velbureau reden om extra activiteiten in het zuiden te organiseren.
In juni werd daarom deelgenomen aan de Südostmesse in Rosen
heim, een plaats dicht bij de Oostenrijkse grens gelegen. Behalve
op de jaarbeurs werd in zes supermarkten actie gevoerd met Ne
derlandse kaas.
De aanwezigheid van Frau Antje bleef niet onopgemerkt. Ruim
tienduizend bezoekers van de beurs verorberden een toast Hawaii,
in de winkels werd 25 ton Nederlandse kaas verkocht.
Boeren en tuinders moeten alle werktuigen, waarmee ze op net knol
cyperus besmette percelen hebben gewerkt, grondig reinigen. Ze zijn
hiertoe verplicht op grond van een verordening van het Landbouw
schap, die op 30 juli in werking is getreden. Tevens zijn ze vanaf die
datum verplicht om het onkruid, indien dit gesignaleerd wordt op het
bedrijf, te melden. Dat moet gebeuren bij de distriktskantoren van de
Plantenziektenkundige Dienst (PD) of bij de distriktsburohouder
(DBH).
Na gebruik van machines op perce
len, waar het snel woekerende en
moeilijk te bestrijden onkruid voor
komt, kunnen deze goed worden
schoongemaakt met behulp van bij
voorbeeld een hogedrukspuit. Ma
chines die niet grondig zijn gereinigd
mogen het bedrijf niet af. Bestaat een
99
Op zaterdag 30 juni j.l. werd in Alte
na-Biesbosch de 4e Agrarische Open
Dag gehouden.
Op de 11 deelnemende bedrijven
werden 6.650 bezoeken geteld. Een
rekordaantal. Ter herinnering resu
meren we de getallen van de voor
gaande jaren:
1981 - 4.000 bezoeken
1982 - 5.700 bezoeken
1983 - 3.700 bezoeken
Op onderstaande deelnemende be
drijven werden de navolgende aan
tallen geturfd:
- Akkerbouwbedrijf C.A. Koek
koek 390
- Kaasboerderij "de Lange Hoeve"
880
- Stiermesterij P.H. van Strijdha-
ven 540
Hydrokultuurkwekerij "Nieuw
koop" 880
- Champignonkwekerij "den Eij-
ner" 1070
- Fruitteeltbedrijf J. v. Andel 275
- Groenteteelt J.C. Rietveld 350
- Jaarrondchrysantenkwekerij
L.A. v.d. Meer 420
- Groenten en bloeuenteelt C. Los
Zn. 455
- Rozenkwekerij H.J. de Wit Zn.
490
Scharrelkippenbedrijf
Ham 900
A. v.d.
Algemeen mogeri we stellen dat het
een zeer geslaagde dag is geweest,
het weer was gunstig en de bezoekers
hebben vanaf 10.00 uur 's morgens
tot sluitingstijd 17.00 uur (bij enkele
bedrijven nog later) gelijkmatig over
de gehele dag verdeeld de bedrijven
bezocht.
Ook dit jaar weer kwamen de be
zoekers uit het gehele land o.a. de
Alblasserwaard/Hoekse-
waard/Westland/
Heukelum/Putte/Haarlem/U
trecht/Lent/Lisse/Ottoland/Den
Haag/ Breda/Kamperland/Voor
burg/ Hilversum/Goes/ Eindho
ven/Weert/ Zevenbergen/Almelo.
De deelnemende bedrijven hadden 't
er druk mee. Op één bedrijf waren er
zelfs 18 medewerkers voor de rond
leidingen!
De route via de oranje open dag
borden was voor een ieder duidelijk.
Voor de fietsers zal bij een volgende
open dag de km-afstanden van be
drijf tot bedrijf vermeld worden.
We mogen vaststellen dat de land- en
tuinbouw in Altena-Biesbosch in de
ruimste zin des woords een goed stuk
Public Relations heeft laten zien.
bedrijf uit verspreid liggende perce
len, dan zal het schoonmaken moe
ten gebeuren bij het verlaten van het
besmette perceel, zodat verdere ver
spreiding wordt tegengegaan.
Mede door de nu ingevoerde mel
dingsplicht willen het Landbouw
schap en de PD zo spoedig mogelijk
inzicht hebben in de verspreiding
van de knolcyperus. De PD is al eni
ge tijd bezig met een inventarisatie
en denkt aan het eind van het ooest-
seizoen hiervan een redelijke indruk
te hebben. Het in kaart brengen van
het onkruid is nodig voor een zo ge
richt mogelijke bestrijding en om een
reeks maatregelen kontroleerbaar te
maken. De Algemene Inspektie-
dienst (AID) van het ministerie van
landbouw en visserij is Verantwoor
delijk voor de kontrole.
Op grond van al bestaande wettelijke
regelingen kan de overheid nu reeds
ondermers verplichten om produk-
ten/gewassen die zijn geteeld op
besmette percelen schoon te maken.
Daarbij gaat het vooral om de ge
wassen die met ondergrondse delen
worden geoogst. Bovendien werkt de
overheid nog aan een wettelijke re
geling, waarin onder meer de daad
werkelijke bestrijding van het on
kruid wordt verplicht. Ook zullen
overheidsregels van kracht worden
voor het verwijderen en behandelen
van besmette grond en het vervoer
ervan.
Het Centraal Buro Slachtveeverze
keringen te Utrecht heeft besloten de
premies bij runderen opnieuw te
verlagen en wel per 1 augustus a.s.
Was de vorige premieverlaging
vooral het gunstige gevolg van de
taakverbreding van het C.B.S.dit
maal zijn het vooral de lagere scha
des.
De premies zullen per 1 augustus
1984 verlaagd worden met ƒ1,- of
2,- per rund en gaan dan bedragen:
Koeien le soort 15,50 per stuk
Koeien 2e soort 40,— per stuk
Koeien 3e soort 54.per stuk
Pinken/Vaarzen 11,— per stuk
Stieren 17,- per stuk
Runderen met een inkoopprijs c.q.
marktwaarde van meer dan
ƒ4.000.-:
a. vrouwelijke runderen 24,- per
stuk
b. stieren 75.-per stuk
