J h
Minder zorgen, meer plezier
zegge en schrijve
zuidelijke landbouw maatschappij
a
;:£ÏS
Vraagpunt: rust
Streekradio
Nieuwe virusziekte bij
wintergerst
Uitvoering motie Faber
Tenslotte
am m VRIJDAG 17 MEI 1984
lana- en 69e JAARGANG No. 37
tuinbouwblad
S f
z.l.m
X
iém
iiti
Er wordt tegenwoordig veel gehamerd op de noodzaak van een goede kwaliteit van het afgeleverde produkt.
Dat geldt zeker ook voor de /consumptieaardappelen. Onze export en de grote plaats die de verwerking in ons
land inneemt maken het noodzakelijk dat naar een goede kwaliteit van onze konsumptieaardappel wordt
gestreefd willen we de afzetmogelijkheden houden en zo mogelijk uitbreiden. De betaling naar kwaliteit lijkt
daarbij een zeer goede stimulans te zijn. Op het instituut voor bewaring van landbouwprodukten houdt men
zich met deze materie bezig. Op de foto is het monster geschud ten behoeve van de kwaliteitsbepaling volgens de
Algemene Model Voorwaarden. Binnenkort komen we op deze materie uitvoeriger terug.
Van het vetweiden van stokpaardjes krijg je nachtmerries
zei iemand vorige week op de jaarvergadering van de
vereniging voor agrarisch recht (V.A.R.). Ik denk dat die
uitspraak tenminste een kern van waarheid bevat. Maar
nachtmerries kun je ook krijgen zonder stokpaardjes bij
voorbeeld doordat de overheid een onophoudelijke
stroom van wetsvoorstellen, wetswijzigingen, beschik
kingen, regelingen en wat dies meer zij op ons loslaat. Op
de V.A.R.-vergadering ging het ditmaal over de land
bouw en het nieuwe Burgerlijk Wetboek (B.W.). Op ter
mijn zal rekening moeten worden gehouden met een
aantal wetswijzigingen op voor de landbouw belangrijke
onderdelen als erfpacht, de ontbinding van de pachtover
eenkomst wegens bijzonder omstandigheden, de in
vesteringen op gepachte grond en de (verscherpte) aan
sprakelijkheid van de boer tegen derden. Zoals meestal
zijn alle veranderingen ook hier niet altijd verbeteringen.
Tijdens de bijeenkomst werd al voorspeld dat de advoka-
ten op dit terrein gouden tijden tegemoet gaan. Ook op
andere gebieden van het recht zoals bijvoorbeeld - om
een zijstraat te noemen - het milieurecht is er nog heel wat
juridisch wapengekletter te verwachten.
De landbouwpraktijk zal dit alles noodgedwongen weer
over zich heen (moeten) laten komen. Het liefst wil men
echter eindelijk eens rust. Dat is tenminste mijn konklusie
18 mei 1984
uit de beantwoording van ons vraagpunt "Het agrarisch
bedrijf en gezin, nu en straks" (zie elders in dit blad). Dat
verlangen naar rust blijkt onder meer uit de keuze voor
het middenbedrijf als gezinsbedrijf of als tweemansbe-
drijf. Men verlangt een redelijk inkomen, behaald door
een redelijk aantal werkuren. Men wil daardoor graag tijd
krijgen om maatschappelijk beter te kunnen funktioneren
en tijd vrijmaken voor hobby, gezin en vakantie. Kortom
veel boeren zijn het blijkbaar beu om steeds maar opge
jaagd te worden: men wil eindelijk ook wel eens leven.
Deze eindelijk-eens-rust-lijn proef ik eigenlijk door heel
het vraagpunt heen. Het lijkt mij dan ook logisch dat wij
deze signalen in het beleid versterken. Overigens blijken
niet alleen de leden van de Z.L.M. er zo over te denken.
Dezelfde lijn vind ik terug bij de beantwoording van dit
vraagpunt van andere bij het K.N.L.C. aangesloten land
bouworganisaties. Het aardige van zo'n eksperiment met
een voor alle maatschappijen gelijkluidend K.N.L.C.-
vraagpunt is dat je inderdaad kunt vergelijken. Wellicht
dat dit vraagpunt er dus ook toe zal kunnen bijdragen dat
de boer in de toekomst met minder zorgen maar met meer
plezier gewoon zijn werk zal kunnen doen.
In Zeeland is er vrij onverwacht toch nog een politieke
diskussie ontstaan rondom de verwezenlijking van de
streekradio. De tegenstanders twijfelen niet alleen aan de
behoefte aan een dergelijk medium maar kunnen zich ook
niet verenigen met de verplichte omroepbijdrage ad tien
gulden per jaar. Ik vind dat de behoefte bij het publiek
aan streekradio elders in het land reeds meer dan vol
doende is aangetoond. Enkele jaren geleden heb ik al op
deze plaats gewezen op het belang dat de land- en tuin-
Sinds enkele jaren is bekend dat in Europa o.a. West-
Duitsland in wintergerst een nieuwe virusziekte optreedt
die een opbrengst derving kan geven van enkele tientallen
procenten. Het afgelopen voorjaar bleek dat ook in ons
land en wel in Zuid-Limburg er in Groningen (Oldambt)
een aantal percelen wintergerst met het virus besmet wa
ren.
Het virus heet in Duitsland "Gelbmosaikvirus" en in
Engeland "Barley Yellow Mosaic Virus" vaak afgekort
tot BYMV. Een officiële Nederlandse naam is er nog niet.
Een kenmerk van besmette gerstplanten is een geel-
kleuring vroeg in het voorjaar. Bij stijging van de tempe
ratuur verdwijnt de geelkleuring terwijl de oudste blade
ren vervroegd afsterven. Verder vertonen de jongste bla
deren die enigszins zijn opgerold min of meer duidelijke
gele streepjes waardoor er een mozaïkachtig beeld ont
staat.
Bodemschimmel
Het virus wordt overgebracht door de bodemschimmel
Polymyxa graminis en kan wanneer de bodemschimmel
eenmaal besmet is vele jaren in de grond achterblijven.
De schimmel komt vooral voor op percelen met een pH
hoger dan 7. Bestrijding van zowel virus als bodem
schimmel biedt \veinig mogelijkheden. Daarom zal in de
eerste plaats getracht moeten worden dat een verdere
verspreiding van het virus zoveel mogelijk wordt tegen
gegaan.
Bedirjfshygiëne
Bedrijfshygiënische maatregelen zijn daartoe zeer be
langrijk. Verspreiding van grond van een besmet perceel
door machines moet worden voorkomen. Is een perceel
een keer besmet dan wordt in de loop van de tijd door de
grondbewerkingen een besmetting verder over het per
ceel verspreid.
Een gelukkige bijkomstigheid is dat niet alle wintergerst-
rassen vatbaar zijn. Hoe het met de Nederlandse win-
tergerstrassen is gesteld is nu nog niet bekend. Tot dusver
bleken de rassen Hasso, Igri, Tapir en Gerbel vatbaar te
zijn. In Duitsland wordt op besmette percelen de verbouw
van de rassen Barbo, Birgit, Eranka. Orga, Diana of So
nate aanbevolen.
bouw volgens mij kan hebben bij streekradio: weerbe
richt, aktuele berichten, waarschuwingen etc. Wat de
financiering betreft moet toch gekonstateerd worden dat
het principe van de verplichte omroepbijdrage al lang in
de praktijk wordt gebracht en dus bepaald niet iets
nieuws is. En laat ons eerlijk zijn: tien gulden per jaar is
betrekkelijk weinig geld. Boeren en tuinders zijn over het
algemeen gewend wel wat meer te betalen voor hun
informatie. Ik zou het dan ook jammer vinden dat door
deze diskussie en marge de zeeuwse land- en tuinbouw
verstoken zou blijven van een eigen streekradio.
Na het rumoer rondom de verkoop van het zogenaamde
bedrijf C 50 in de Noord-Oostpolder is het stil geworden
rondom de motie Faber. Met deze motie - die beoogt de
verkoop van landbouwgronden door de Staat ten behoe
ve van de aankoop van natuurterreinen - hebben zoals
bekend de landbouworganisaties veel moeite gehad. In
middels wórdt de motie wel volop uitgevoerd zowel op
het nieuwe land als op het oude land - ook in ons werk
gebied. Navraag leerde mij dat op dit moment reeds voor
ongeveer vijf miljoen gulden aan grond door de Staat is
verkocht voor prijzen die variëren van 20 tot 40 duizend
gulden per ha. De bedoeling is elk jaar voor 19 miljoen
gulden te verkopen.
Vanuit de georganiseerde landbouw kunnen wij er niet
genoeg de nadruk op leggen dat wij vinden dat de uit
voering van de motie Faber de toets van de pachtwet
volledig moet kunnen doorstaan d.w.z. niet alleen qua
procedure maar zeer zeker ook qua bedrijfsstrukturele
konsekwenties. Of dat tot nu toe in de praktijk ook het
geval is geweest zal nog moeten blijken. Ik heb zo mijn
twijfels.
Tussen het schrijven van dit artikeltje door ben ik ook nog
even buiten geweest. Kom ik een (bekende) fruitteler
tegen die zegt dat het lekker regent en dat de boeren
daardoor tevreden mensen zijn. En of ik dat maar even wil
signaleren als ik toch mijn artikeltje moet schrijven. Nou,
bij deze dan. Oggel
