Automatisering in de
varkenshouderij in Nederland
Uitwijkmogelijkheid van
melkveehouderij naar andere
produktietakken zeer beperkt
Nota PVV naar aanleiding superheffing:
Behandel biggen niet gelijktijdig met
ijzerpreparaat en antibiotikum
Automatisering (gebruik van microprocessor of komputer) maakt een
snelle ontwikkeling door. Dit geldt ook voor administratieve systemen
in öe varkenshouderij. De gebruikte systemen in de varkenshouderij
zijn:
Centrale systemen: Technische-Economische-Administratie (TEA)
en Basis Administratie (BAS) t.b.v. de bedrijfsbegeleiding.
Verwerking op micro-/mini-komputer voor de verwerking van de
administratie en verwerking van gegevens t.b.v. de produktiekon-
tröle.
Centrale systemen (Centrale Bedrijfskomputer) (CBK) t.b.v. de
verwerking van de administratie, verwerking van de gegevens voor
de produktiekontröle en bedrijfsbegeleiding.
Microprocessortoepassingen: automatisering voor procesregeling
(voeding en klimaat).
Centrale systemen
a) Technische-Economische-Admi-
nistratie (TEA)
Onder TEA wordt de komputerma-
tige verking van technisch/financiële
kengetallen verstaan. De verwerking
vindt plaats via aanleveren op papier
naar een centraal opgestelde kom
puter. De frequentie van verwerking
is beperkt tot 3 k 6 keer per jaar. De
uitvoer kan zowel beperkt als uitge
breid zijn maar bevat geen planning
t.b.v. de bedrijfsvoering.
Bij alle systemen wordt externe be-
drijfsvergelijking toegepast. Voor
beelden van TEA zijn: Stichting In
formatie Verwerking Varkenshou
derij (SIVA), Coveco en LEI.
Met de komputermatige verwerking
van technische administraties is per 1
mei 1980 begonnen met de pro
grammering van programma's bij
een tweetal komputerservicebu-
reaus. Deze verwerking is goed aan
geslagen. De verwerking loopt goed
en de varkenshouders zijn enthou
siast over het systeem.
Er komt 3 a 4 keer per jaar informa
tie beschikbaar, waardoor de kwali
teit van de begeleiding verbeterd is.
(In het verleden werden de gegevens
slechts eenmaal per jaar berekend).
Het aantal deelnemende bedrijven
bedraagt momenteel 2.200 vermeer-
deringsbedrijven en 2.000 mestbe-
drijven. Voor het beheer van pro
gramma's, het doen uitvoeren van de
werkzaamheden en het zorg dragen
voor de uniformiteit is door het be
drijfsleven de Stichting Informatie
Verwerking Varkenshouderij (SIVA)
opgericht.
De Konsulentschappen voor öe
Varkens- en Pluimveehouderij en
het Konsulentschap i.a.d. voor Var
kenshouderij zijn betrokken bij de
advisering over de opzet van de pro
gramma's. De Konsulentschappen
begeleiden de deelnemende bedrij
ven, mede aan de hand van door de
komputer berekende bedrijfsresulta
ten.
b) Basis Administratie Systeem
(BAS)
Dit systeem in beheer van de SIVA is
een vereenvoudigde uitvoering van
de Technische Administratie. De
frequentie van verwerken is 1 x per
maand. Er worden alleen technische
kengetallen berekend. De uitvoer
bevat geen planning voor de bedrijfs-
uitvoering.
Verwerking op een micro/mini
komputer
Door gebruikers van een Technische
Administratie wordt regelmatig ge
vraagd naar vaker per jaar meer in
formatie uit de komputer. Men
wenst zeer aktuele informatie om in
de bedrijfsvoering tijdig te kunnen
bijsturen. Verder vraagt men over
zichten voor de planning van de
werkzaamheden en het op diverse
manieren op een rij zetten van het
zeugenbestand t.b.v. de selektie van
dieren.
Verwerking heeft plaats op een
micro/mini komputer die op het be
drijf of regionaal geplaatst is. Dit is
het bedrijfskomputersysteem. De
frequentie per bedrijf is onbeperkt.
De uitvoer is uitgebreid en omvat
meestal ook werklijsten voor de
planning t.b.v. de bedrijfsvoering.
18 mei 1984
Externe bedrijfsvergelijking wordt
meestal niet toegepast.
Voorbeelden van verwerking op
micro/mini komputer zijn: Hendrix,
Syco-N, EMI CSE.
Centrale Bedrijfskomputer
systemen
De gegevens worden verwerkt op een
centraal opgestelde komputer. De
uitvoer van een dergelijk systeem is
gelijk aan die van een bedrijfskom
puter en de normale SIVA-uitvoer.
M.b.t. de te volgen verwerkingspro
cedure zijn er afhankelijk van aan
schaf van apparatuur de volgende
mogelijkheden:
1. Alle informatie van deelnemer
naar komputer en terug per post.
Op-het bedrijf is geen apparatuur
aanwezig. De tijdsduur van ver
werken bedraagt 2 tot 5 dagen.
Dit systeem vraagt geen investê-
ringen voor aanschaf apparatuur
op het bedrijf van de varkens
houder.
2. De in- en uitvoer vindt plaats door
middel van een telefoonlijn. De
deelnemer legt de basisgegevens
op zijn eigen terminal vast en
stuurt deze per telefoonlijn naar
de centrale komputer.
De twee hieronder genoemde syste
men zijn nog niet operationeel, maar
zullen binnenkort beproefd worden.
a. Viewdata terminal: Een televisie
toestel dient als beeldscherm. Het
televisietoestel is met modem en
toetsenbord gekoppeld aan de
telefoonlijn. Gelijktijdig met de
vastlegging vindt de verwerking
plaats en na beëindigen van de
vastlegging van de gegevens komt
de uitvoer op de printer bij de
deelnemer. Tijdens het vastleg
gen worden de gegevens gekon-
troleerd op eventuele fouten. De
televisie wordt als goedkope ter
minal gebruikt. Dit systeem
brengt hoge telefoonkosten met
zich mee. Informatie uit en thuis:
direkt na inponsen. Investering
ƒ3.000,- -ƒ5.000,-
b. (Intelligente) terminal: De deel
nemer legt de gegevens vast op
zijn eigen terminal, waar even
tueel al een kontröle op de juist
heid van de invoer plaatsvindt.
Na vastleggen wordt deze per te
lefoonlijn verstuurd naar de cen
trale komputer. De uitvoer vindt
op een printer bij de deelnemer
plaats. De telefoonkosten bij dit
systeem zijn relatief laag. De
kosten van de terminal hoog. In
formatie uit en thuis: enkele mi
nuten - Vi dag, afhankelijk van de
bezetting van de centrale kom
puter. Investering bedraagt
ƒ5.000,- -ƒ10.000,-.
Enkele opmerkingen over bedrijfs-
komputersystemen:
Er is slechts een beperkt aantal
systemen operationeel, een groter
aantal is in ontwikkeling.
Een aantal bedrijven heeft een
bedrijfskomputer aangeschaft.
De overstap naar een eigen kom
puter ligt voor een gedeelte van
de varkenshouders niet binnen
het gezichtsveld met als belang
rijkste redenen de kosten en het
niet vertrouwd zijn met de appa
ratuur.
Door de schaalvergroting in de varkenshouderij is het gebruik van de komputer
aantrekkelijker geworden.
Microprocessor toepassingen
De automatisering voor procesrege
ling, klimaat-beheersing en automa
tische voedering, wordt al meer toe
gepast. Ook deze zaken zijn nog
duidelijk in ontwikkeling. Sommige
apparatuur ten behoeve van admi
nistratieve doeleinden kan ook ge
koppeld worden aan klimaatsrege
ling (verwarming en ventilatie) en
automatische voedersystemen.
Meestal bestaat er geen koppeling.
(Dit artikel is een bijdrage van ir.
L.W.H. Hutschemaekers, van het
Konsulentschap i.a.d. voor Varkens
houderij, in het kader van de pro
motie van de Vakbeurs voor Inten
sieve Veehouderij '84, die van 23 tot
en met 26 oktober 1984 in de hallen
van de Koninklijke Nederlandse
Jaarbeurs in Utrecht wordt gehou
den.)
In een nota van het Produktschap voor Vee en Vlees over de konsek-
wenties van het nieuwe zuivelbeleid en de rundvleesmarkt wordt vast
gesteld dat het moeilijk is om harde uitspraken te doen over de moge
lijke alternatieve aanwending van de door de superheffing vrijkomende
produktiefaktoren, waarbij er bovendien per regio en per bedrijf grote
verschillen zijn. Is de beschikbare grond slechts geschikt voor grasland
of ook voor akkerbouw/tuinbouw?
zaak. Hij maakte er melding van dat
de momenteel grotere uitstoot vooral
betrekking heeft op de mindere kwa
liteiten. De heer Vedder stelde
onomwonden dat de aanvoer van
kwaliteitsvee de laatste jaren veel te
wensen overlaat. Op een vraag waar
voor er dan in de slachterijen niet
meer belangstelling bestaat voor
stierevlees, dat door de interventie
wordt aangekocht. De oorzaak daar
van is de kwaliteit, aldus de heer
Vedder.
Met de voorvoeten weet men wel
weg (runderlappen etc.), maar de
(duurdere) achtervoet levert moei
lijkheden op, de smaak en de kwali
teit laten te wensen over.
Nog moeilijker is het een alternatie
ve bestemming te vinden voor de
gebouwen. Toch geeft de superhef
fing aanleiding tot een herbezinning
op allerlei mogelijkheden. Als zoda
nig neemt de nota o.a. het eventueel
terughalen van de opfok naar het ei
gen bedrijf, op beperkte schaal de
stierenmesterij als neventak opzetten
e.a. In de nota wordt nog eens het
standpunt herhaald dat ook in krin
gen van landbouworganisaties be
staat, namelijk dat de varkenshou
derij en de pluimveehouderij weinig
soelaas kunnen bieden.
Verandering van fokbeleid
Ingegaan werd ook op het fokbeleid,
dat hoe men het ook wendt of keert
gericht blijft op de meest efficiënte
produktie van een kombinatie van
melk en vlees.
Negatief is de ontwikkeling geweest
op de bevleesdheid van het vee,
doordat nogal eenzijdig de meikei-
genschappen werden verbeterd en
nagestreefd.
Overigens is er de laatste jaren een
toenemende belangstelling voor in
seminaties met sperma van typische
vleesrassen op te merken.
Als voorlopige konklusie stelt de no
ta dat door het nieuwe zuivelbeleid
het vleesdoel in de fokkerij wat min
der onder druk komt te staan en dat
in het typische dubbel doelveeslag
(MRY) de balans voor de vleespro-
duktiegeschiktheid zeker positief is.
Kwaliteit eerste eis
In de diskussie over deze nota werd
door de vertegenwoordiger van de
slagerij, de heer J. Vedder, erop ge
wezen dat bij een dalende omzet van
rundvlees, de omzet bij die slagers
die kwaliteitsvlees leveren op peil is
gebleven.
Daarom is het streven naar kwali
teitsverbetering de meest urgente
Het gelijktijdig behandelen van jonge
biggen met een ijzerpreparaat en het
antibiotikum tetracycline kan nare
gevolgen hebben. Op een bedrijf in de
Kempen werden 7 tomen biggen van
ongeveer 3 dagen oud ingespoten met
2 cc ijzerdextraan en 1 cc langwer-
kende tetracycline (in verband met
snuffelziekte). De injekties werden
apart toegediend; aan de ene kant van
de nek het ijzer en aan de andere kant
de tetracycline.
De biggen waren 's avonds behan
deld. De volgende ochtend waren
reeds 9 biggen gestorven. Van de
overige dieren waren er nog 21 ziek;
ze vertoonden duidelijke zenuwver
schijnselen zoals spartelen en fiets-
bewegingen.
De zieke biggen overleden allen in
de loop van enkele dagen. Bij sektie
van enkele gestorven dieren werden
shockverschijnselen waargenomen.
Konklusies:
- Het is raadzaam ijzer- en tetracy-
cline-injekties niet op dezelfde
dag toe te dienen.
- Beide middelen dient men op
verschillende plaatsen in te spui
ten.
- Indien slechts één injektiespuit
gebruikt wordt is het noodzake
lijk de spuit grondig te reinigen
alvorens er andere geneesmidde
len mee toegediend worden.
- Raadpleeg bij twijfel altijd uw
dierenarts of bepaalde genees
middelen gekombineerd toege
diend mogen worden.
- Van geneesmiddelenfirma's mag
verwacht worden dat ook dit
soort bijwerkingen op de bijslui
ters vermeld worden.
Gezondheidsdienst voor
Dieren in Noord-Brabant
17
