Kosten van ekstra zuiveluitvoer
vrijwel gelijk aan EG-melkprijs
vervolg vergadering hoofdbestuur
EG-aandeel in werelduitvoer zuivelprodukten gegroeid tot bijna 60%
Akkerbouw
De voorzitter van de akkerbouw-
kommissie, de heer H.C. van der
Maas, vertelde dat er nogal wat in
maart gezaaide bieten overgezaaid
zijn en/of worden. Er wordt zelfs
gesproken over 20 a 30% van het
totale bietenareaal in het zuidwesten.
Dit kost de boer 200 gulden per
hektare. De heer van der Maas
waarschuwde er voor dat voorkomen
moet worden dat er met betrekking
tot het bietenpraktijkonderzoek
dubbel werk wordt gedaan omdat
dat voor de boer dan dubbele kosten
zou opleveren. Voor het I.R.S. (In
stituut voor Rationele Suikerpro-
duktie) bedragen deze kosten mo
menteelt 7 a 10 gulden/ha en voor
het PAGV (Proefstation voor de Ak
kerbouw en de Groenteteelt in de
Vollegrond) 5 a 6 gulden/ha bere
kend over alle hektares. De heer van
der Maas noemde het initiatief van
Meijer-Kruiningen (CMK) om een
nieuwe afzetlijn voor (kleine) diep
vriesaardappelen te initiëren een
goede zaak waarvan de aardappel
teelt in het zuidwesten een positieve
uitstraling mag verwachten. Veel
minder te spreken was de heer Van
der Maas over het (engelse) persbe
richt als zou 400.000 ton fabrieks
aardappelen vanuit Nederland als
konsumptie-aardappelen geëksor-
teerd zijn. Als dit bericht juist zou
zijn dan is dat een bijzonder slechte
reklame, zo niet dan moet dit bericht
met kracht ontzenuwd worden, aldus
de voorzitter van de akkerbouw-
kommissie van de Z.L.M. die ten
slotte als zijn mening gaf dat een
doelmatige kompensatie van de
mcb-korrektie alleen mogelijk is via
verhoging van het btw-forfait.
Het hoofdbestuur besloot op voorstel
van de algemeen voorzitter een ge
lukwens te sturen naar de firma
Meijer. M.b.t. het door de heer v.d.
Maas genoemde persbericht t.a.v. de
pseudo-konsumptieaardappelen
werd besloten de betreffende lande
lijke organen hierop attent te maken.
veehouderij
De voorzitter van de veehouderij-
kommissie, de heer W. van Veldhui
zen, ging in zijn gebruikelijk over
zicht uiteraard uitvoerig in op de su
perheffing. Hij wees eerst op de bij
eenkomsten die in diverse regio's
georganiseerd worden door de voor
lichtingsdiensten van het ministerie
van Landbouw. Het zal zaak zijn,
aldus van Veldhuizen, dat die melk
veehouders, welke nadere informatie
willen, deze bijeenkomsten gaan be
zoeken. Hij verwacht grote belang
stelling voor de aanvraagformulieren
voor uitzonderingsgevallen en zei te
hopen dat de formulieren overzich
telijk en eenvoudig van vraagstelling
zijn. Daarnaast zal toch nog vol
doende deskundige hulp aanwezig
moeten zijn om de aanvragers terzij
de te staan.
Naar de mening van de voorzitter
van de veehouderijkommissie zal het
voor het merendeel van de melkvee
houders enig rekenwerk vergen om
hun quotum vast te stellen en om
vervolgens te trachten dit quotum
ook te realiseren. Aanpassing van de
bedrijfsvoering zal waarschijnlijk
meer kans van slagen hebben dan in
aanmerking komen voor uitzonde
ringsgevallen. Volgens van Veldhui
zen zal aanpassing van de veestapel
en het voederrantsoen alle aandacht
vragen waarbij geen overhaaste be
sluiten genomen moeten worden:
"beter één keer heffing betalen dan
besluiten nemen waar men later niet
op terug kan komen!"
Het jaar 1983 is voor de Zuidelijke
zuivel een goed jaar geweest, zo
konstateerde van Veldhuizen. Het
verschil in uitbetalingsprijs is tussen
de diverse gewesten minimaal ge
worden. Wel moet hierbij aangete
kend worden dat bijvoorbeeld het
Noorden in 1983 minder goéde re
sultaten heeft bereikt. Dit is mede
veroorzaakt door een tegenvallende
prijszetting van de kaas. Voor 1984
zullen we voorzichtig moeten zijn
wat de prijs betreft. De prijsverlaging
met 4% zal het erg moeilijk maken
om in 1984 in het zuiden een resul
taat als in 1983 te benaderen".
"Alles overziende zal er veel aan
passing van de melkveehouders en
zuivelindustrie gevraagd worden om
onder dit nieuwe bestel de weg te
vinden die een redelijk bestaan voor
de diverse werkers in deze sektor
waarborgt".
Aldus Van Veldhuizen tot slot van
zijn overzicht.
Ter vergadering werd de verdere
uitwerking van de superheffing
nader toegelicht door de direkteur
landbouw en voedselvoorziening
(LAVO) in de prövincie Zeeland, ir.
W.L.A.G. Tacken en de ingenieur
rundveehouderij, ir. R.A. Molhoek.
De procedure óp de geplande voor
lichtingsbijeenkomsten stond daarbij
centraal.
Aan de leden van het hoofdbestuur
werd daartoe de nodige informatie
ter hand gesteld. Overigens wordt
iedere betrokkene persoonlijk voor
de voorlichtingsbijeenkomsten uit
genodigd.
De heer Tacken maakte duidelijk dat
er over de uitvoering van de be
schikking superheffing "niet valt te
marchanderen"; "de beschikking zal
keihard en naar de letter worden
uitgevoerd". Te verwachten valt nu
reeds dat daarover in de praktijk
friktie zal ontstaan. De heer Mol
hoek vertelde dat er in het kader van
het Proefstation voor de Rundvee
houderij gezocht wordt naar moge
lijke alternatieven hetzij in de rich
ting van akkerbouwmatige teelten
hetzij in overige dierlijke produkties.
Ook wordt er nader onderzoek ver
richt naar de relatie kracht
voer/melkgift op kosten/baten
grondslag.
Diskussie
Het hoofdbestuur zette grote vraag
tekens bij de praktische mogelijkhe
den om kompensatie te zoeken in
akkerbouwmatige teelten. Een voor
zichtig beleid is daarbij geboden.
Uit de verdere diskussie kwam over
duidelijk naar voren dat er over de
uitvoering van de superheffing nog
tal van praktijkvragen leven die* niet
zonder meer kunnen worden beant
woord. Vast kwam wel te staan dat
men zich individueel geen illusies
moet maken over de recht-toe-recht-
aan uitvoering van de superheffing:
in de beschikking zit wat dat betreft
geen enkele ruimte. Voorzitter Doe-
leman tenslotte: "De werkelijkheid
van de superheffing komt wel bij
zonder hard aan".
tuinbouw
De voorzitter van de Tuinbouw-
kommissie, de heer M.J. Goud, stel
de in zijn sektoroverzicht vast dat de
bezetting met bloemclusters vooral
bij de peren per ras, per bloem en per
boom zeer verschillend is.
Gelet op het totaalbeeld is er geen
sprake van een zware bloei maar
voor een prognose van de te ver
wachten vruchtzetting achtte hij dit
stadium nog te vroeg. Wat dat betreft
komt er een periode die zeker niet
zonder spanning verloopt. De prijs
vorming van de voorraden appels
oude oogst, verloopt teleurstellend,
vertelde de heer Goud. Zeker voor
het hoofdras Golden Delicious,
waarvan het aanbod nog groot is.
Ook de import-appelen van het zui
delijk halfrond veroorzaken mede
druk op de markt. Een bijna tegen
overgesteld beeld geldt voor de nog
beschikbare voorraad peren, be
staande uit het ras Conference. De
afzet verloopt vlot en ontmoet weinig
konkurrentie, zodat de prijsvorming
zich op hoog nivo kan handhaven.
In de groententeeltsektor is vooral de
aanvoer van winterbloemkool goed
op gang gekomen. De afzet verliep
vlot tegen bevredigende prijzen.
De heer Goud deelde het hoofdbe
stuur tenslotte mee dat men in de
tuinbouwkringen argwanend staat
tegenover stemmen die pleiten voor
een uniform btw-tarief. Dit vanwege
het prijsverhogend effekt van allerlei
produkten voor de konsument. De
tuinbouw verwacht hiervan nadelige
gevolgen voor de afzet van haar
produkten.
grondgebruik
De voorzitter van de Z.L.M.-kom
missie Grondgebruik, de heer J.
Nieuwénhuijse, vertelde dat er een
positieve verschuiving in het struk-
tuurschema voor de landinrichting
heeft plaatsgevonden (kaart 9). Voor
West Zeeuws-Vlaanderen opent dit
het perspektief om - zij het met
blokken van een kleinere oppervlak
te van 6 a 7.000 ha - op het voorbe
reidingsschema te komen.
Verder komterde mogelijkheid om op
bijzondere voorwaarden en met be
perkte subsidie 5.000 hektare per
jaar buiten kaart 9 voor landinrich-
tingsprojekten in aanmerking te la
ten komen. De aanvankelijk voor
ziene mogelijkheid van 2.000 "ge
wone" hektare per jaar wordt echter
teruggebracht tot de helft. De heer
Nieuwenhuijse vertelde verder dat
Provinciale Staten van Zeeland dit
najaar moeten beslissen of Walche
ren een ruilverkaveling dan wel een
zogenaamde herinrichting wordt. De
met een herinrichting gepaard gaan
de onteigening schijnt in de praktijk
(van Delfland) wel mee te vallen. In
ieder geval zal de landbouw zich tij
dig dienen uit te spreken over deze
kwestie.
Het hoofdbestuur nam verder kennis
van het modelformulier voor het
melden van wildschade en van de
grondwaterverordening Zeeland.
Vraagpunt
Het hoofdbestuur nam met belang
stelling kennis van de uitslag van het
Afzet binnen EG vaak nog duurder
dan export
Uit de studie blijkt dat een verlaging
met één procent van de EG-export-
prijs leidt tot een uitvoerstijging van
1,2% op korte termijn en 2% op lan
gere termijn. Worden dus de export
restituties, de subsidies waarmee de
EG het prijsverschil met de wereld
markt tracht te overbruggen, ver
hoogd dan daalt de exportprijs en
neemt de afzet toe. De extra kosten
omvatten dan echter niet alleen de
verhoogde restitutie over de meer
dere afzet. Ook de restitutieverho
ging over de reeds bestaande export
moet in rekening worden gebracht.
Als gevolg daarvan neemt de totale
opbrengst bij vermeerdering van de
export nauwelijks meer toe. De afzet
van elke nieuwe liter melk - in de
vorm van kaas, boter, melkpoeder of
kondens - op de wereldmarkt kost
daardoor de Gemeenschapskas on
geveer 70 cent. Dat is bijna evenveel
als de boer ervoor krijgt, en meer dan
de onlangs vastgestelde superheffing
van 56 cent per liter teveel geprodu
ceerde melk.
Interne afzet zou echter nog aan
zienlijk meer kosten dan export.
Voor bijvoorbeeld kerstboter kun
nen de kosten oplopen tot 11% van
de interventie prijs en voor gesubsi
dieerde afzet in het Verenigde Ko
ninkrijk zelfs tot 250%. Alleen de
verwerking van boter en mager
Z.L.M./K.N.L.C.-vraagpunt "het
agrarisch gezin en bedrijf nu en
straks". De resultaten zullen lande
lijk gebundeld worden. Overigens is
het moeilijk in het vraagpunt een
duidelijke beleidslijn te volgen of het
moet zijn dat er tussen de regels de
behoefte aan rust in de bedrijfsvoe
ring doorklinkt.
Boer blijven
Het hoofdbestuur besprak mede op
verzoek van het Z.A.J.K. de nota
"Boer blijven". Ter vergadering was
als gast aanwezig Peter de Koeijer,
oud-voorzitter van het Z.A.J.K. en
nu nog landelijk aktief in en voor het
agrarisch jongeren werk. De diskus
sie spitste zich voornamelijk toe op
de ekonomische haalbaarheid van en
in de nota "boer blijven" voorgestel
de veranderingen met betrekking tot
het landbouwbeleid. Gesteld werd
dat de produktie in de eerste plaats
bepaald wordt door de markt van
vraag en aanbod.'Het is niet goed
mogelijk daarin ongestraft eenzijdig
in te grijpen. De jongeren stellen
daartegenover dat de boer ook ge
houden is zijn sociale belangen in het
oog te houden en waar nodig te ver
dedigen. Wat dat betreft verstaat er
bij de jongeren bepaald nog wel ge
loof in de redelijkheid van de kon
sument waar het gaat om het betalen
van de prijs voor kwaliteit, milieu
etc.
Uit de diskussie bleek wel dat som
mige bestuursleden de prijs van een
volledig gekontroleerde landbouw-
produktie te hoog vinden, maar dat
anderen zich wel min of meer kun
nen verplaatsen in de ideeën van de
jongeren.
De diskussie werd tenslotte afgeslo-
melkpoeder in veevoer kost ongeveer
hetzelfde als export.
Voor de gezamenlijke Europese bur
gers is afzet op de interne markt
echter in het algemeen wel voordeli
ger dan export: de extra uitgaven van
de EG komen dan in de vorm van
lagere prijzen ten goede aan hen in
plaats van aan verbruikers buiten de
Gemeenschap.
Verdere produktiebeperking noodza
kelijk
De onderzoekers komen dan ook tot
de konklusie dat het, met het oog op
de hoge kosten, beter is de extra melk
niet te produceren dan om er een zo
gunstig mogelijke afzet voor te vin
den.
Uit het onderzoek valt overigens af te
leiden dat uit dit oogpunt de onlangs
overeengekomen beperking van de
produktie tot 99 miljoen ton melk
nog onvoldoende is. Eind 1983 was
er in de EG een equivalent van 15
miljoen ton melk in de vorm van
boter en magere uelkpoeder opge
slagen bij de interventiebureaus. In
de loop van dat jaar waren de voor
raden gestegen met het equivalent
van 8,5 miljoen ton melk, ondanks de
toen al lopende omvangrijke afzet-
programma's die de Gemeenschap
bij elkaar 12 miljard gulden kostten.
De overeengekomen beperking van
de produktie tot 99 miljoen ton
houdt een vermindering in met 4
ten met de konklusie van voorzitter
Doeleman dat het in ieder geval een
goede zaak is dat jongeren en oude
ren elkaar over en weer prikkelen om
deze belangrijke diskussie op gang te
houden.
Overige zaken
Mede naar aanleiding van een des
betreffende notitie van de direkteur
van de Accountantsunie Z.L.M.
werd besloten een uniformering van
het b.t.w.-tarief van de hand te wij
zen als ongunstig voor de land- en
tuinbouw. Een en ander zal ook lan
delijk kenbaar worden gemaakt. Het
hoofdbestuur wijdde een 2e diskus-
sieronde aan het Z.L.M.-onderwijs.
De diskussie zal waarschijnlijk in de
juli-vergadering van het hoofdbe
stuur worden afgerond. Een grote
handikap bij deze diskussie is dat het
overheidsstandpunt op een aantal
cruciale punten nog steeds niet dui
delijk is. Door de Z.L.M.-kringen
Altena-Biesbosch en West Zeeuws-
Vlaanderen zal er dit jaar (wederom)
een open dag worden georganiseerd.
Oranjebitter
Tijdens de vergadering van dinsdag 2
mei bracht het hoofdbestuur met
oranjebitter een toost uit op het ko
ningshuis. Voorzitter Doeleman zei
daarbij dat koninginnedag 1984 al
om op een plezierige manier gevierd
is: "Voor de burgers is het bijzonder
prettig om dit feest op de?e positieve
manier te beleven. Het is beter onze
gevoelens op deze wijze te uiten dan
via een onophoudelijke stroom van
demonstraties en akties", aldus de
Z.L.M.-voorzitter die tenslotte prin
ses Juliana nog vele jaren in goede
gezondheid toewenste.
miljoen ton ten opzichte van de pro
duktie van 1983. De voorraden zul
len dus blijven groeien - zij het dan
minder snel dan voorheen. Onder
normale produktie- en vraagom-
standigheden zal er dan ook aan het
eind van dit jaar een equivalent van
19 miljoen ton melk in de pakhuizen
liggen.
De afzet van deze voorraad zal de
EG tenminste 70 cent per liter melk
kosten, zoals uit de studie blijkt. In
totaal zal er dus in de komende jaren
meer dan 13 miljard gulden extra
moeten worden uitgegeven boven de
al genoemde uitgaven voor de lo
pende afzetprogramma's. In de EG-
begroting is voor deze extra uitgaven
nog geen voorziening getroffen.
Extra uitgaven lijken alleen te ver
mijden door in de komende jaren de
produktie zodanig verder terug te
dringen dat de internventievoorra-
den niet meer toenemen maar gaan
dalen.
Pas bij een produktieomvang van
minder dan 95 miljoen ton zijn - bij
ongewijzigde vraag - besparingen op
de normale uitgaven voor het zui
velbeleid te verwachten.
Landbouw-Ekonomisch Instituut
Drs. A.J. van Doorn benoemd
tot Veterinair Adviseur bij het
CBS.
Met ingang van 15 april 1984 is drs.
A.J. van Doorn, oud-direkteur van de
Keuringsdienst van slachtdieren en
van vlees te Deventer benoemd tot
Veterinair Adviseur bij het Centraal
Bureau Slachtveeverzekeringen.
De heer Van Doorn heeft o.a. zitting
in meerdere Besturen en Commissies
van de Koninklijke Nederlandse
Maatschappij voor Diergeneeskun
de.
Hij is de opvolger van drs. G.J.W.
Wouters, die vorig jaar na vijf jaren
adviseurschap deze funktie neerleg
de en die vele waardevolle adviezen
uitbracht aan het C.B.S.
Het aandeel van de EG in de werelduitvoer van zuivelprodukten, dat in
1974 nog ruim veertig procent bedroeg, was aan het begin van de jaren
tachtig gegroeid tot bijna zestig procent. Door deze belangrijke positie
op de wereldzuivelmarkt hebben relatief kleine veranderingen in de
EG-export grote invloed op de internationale prijsvorming. Meer ex
port leidt zelfs tot zodanig lagere prijzen, dat de totale geldopbrengst
voor de Gemeenschap nauwelijks meer toeneemt.
De kosten van de afzet van een extra liter Europese melk op de
wereldmarkt benaderen daardoor op het ogenblik de prijs die de boer
ervoor krijgt, n.l. 70 cent. Dat blijkt uit een onderzoek van het Land
bouw-Ekonomisch Instituut en de Landbouwhogeschool 1).
Uit de uitkomsten van de studie valt af te leiden dat de afzet van de - ook
in 1984 nog groeiende - zuivelvoorraden meer dan 13 miljard gulden
ekstra zal kosten. Voor deze uitgaven zijn in de EG-begroting nog geen
voorzieningen getroffen.
4 mei 1984
11
