Rijenbespuiting en
schoffelen in bieten
KORTE WENKEN
C.A.R. Zevenbergen
Internationale handel
moet rekening houden
met rijverboden
AKTIE ZUIDWEST
Tabel 1. Koncentratie van de spuitvloeistof bij enkele spuitdoppen bij een
druk van 3 bar en een rijsnelheid van 6 km per uur.
Type dop
1/ha bij
3 bar
Concentratie van
de vloeistof
2 1. middel op
16.7 cm v.d. rij
2,4 1. middel op
20 cm v.d. rij
Spleetdop 8001 E.
of LE 1-80
78
2,6%
3,1%
Werveldop D2-23
80
2,5%
3,0%
Het aanaarden
Een ander aspekt dat de aandacht
vraagt bij de onkruidbestrijding in
bieten is het aanaarden. Dit speciaal
om de ontwikkeling van late onkrui
den te voorkomen. Op de lichtere
gronden zijn hiermee goede ervarin
gen opgedaan. Kort vóór het sluiten
van de rijen wordt licht aangeaard en
worden de kleine onkruidplantjes in
ken, kan men in principe daarmee
zelfs een keer spuiten uitsparen.
In bovenstaand artikel is een aantal
belangrijke zaken nader toegelicht.
Een goed resultaat zal echter altijd
sterk afhankelijk zijn van de nauw
keurigheid waarmee wordt gewerkt.
Gezien het kostenaspekt is het niet
onbelangrijk hieraan extra aandacht
te besteden.
harkjes nog wel eens de neiging tot
vollopen. Wanneer de bieteplantjes
nog erg klein zijn, is het gewenst om
bladbeschermers te gebruiken. Dit
om het bedekken van de plantjes te
voorkomen en het zicht op het werk
te verbeteren.
a. Uitrusting parallellogrammen en
messen
Voor een goede diepteregeling van
de schoffelmessen is een parallello
gram noodzakelijk. Het steunen op
de grond vindt plaats door middel
van een wieltje.
Vroeger waren deze wieltjes erg klein
en smal. Op losse grond ondervon
den deze vaak te weinig steun waar
door de diepgang onregelmatig was.
Momenteel zijn z.g.n. formflexwiel-
tjes leverbaar die minder snel weg
zakken en minder aankleven. In het
verleden werd ook veel gebruik ge
maakt van kantmessen. Deze zijn uit
de tijd geraakt door het vele stelwerk
en doordat ze op vast land moeilijk
op diepte bleven. De schoffelmachi
nes van tegenwoordig worden vrij
wel uitsluitend verkocht met één of
drie ganzevoetmessen per rij. Een
voordeel van drie ganzevoetmessen
per rij is, dat de diepte nauwkeuriger
is in te stellen. Tussen de rijen vinden
we veel sporen van trekkerwielen die
veroorzaakt zijn door voorafgaande
bewerkingen zoals zaaien en (rij
enspuiten. Met drie mesjes per rij
kan men in zo?n spoor het middelste
mesje iets dieper stellen hetgeen een
duidelijk beter resultaat geeft. Daar
naast wordt de bovengrond en het
onkruid meer verplaatst hetgeen
minder hergroei van onkruid tot ge
volg heeft.
De laatste jaren zijn er schoffelma
chines ontwikkeld waarbij de ganze-
voetmesjes (drie per element) zijn
verbonden aan een veertand. Hier
AKKERBOUW
VAN 24 APRIL TOT EIND
MEI is het weer mogelijk overtol
lige bestrijdingsmiddelen in te le
veren. Bekijk daarom voor die tijd
uw bestrijdingsmiddelen bewaar
plaats eens of er nog iets staat wat
u niet meer gebruikt of waarvan u
niet meer weet wat het is. U krijgt
persoonlijk bericht waar alles
naartoe gebracht kan worden.
Doet u de moeite even?
BESTRIJDINGSMIDDELEN
EN ook andere schadelijke stof
fen, zoals verf en gebruikte olie
zijn bij verschillende gemeentes op
vaste tijden in te leveren. Gaat u
ook deze mogelijkheid eens na!
Het voorkomt milieuvervuiling.
GAAT U DE ONKRUIDBE
STRIJDING uitvoeren met een
rijenspuit? Meet u dan in het land
de spuitbreedte van elke dop even
na. Spuit de dop iets te breed, dan
wordt er direkt een aanslag ge
daan op de koncentratie van het
middel en zal de onkruiddoding
minder zijn. Bij te smal spuiten,
krijgt men snel gewasschade. Bij
stellen van de dophoogte of de
koncentratie van het middel ver
anderen, is dan noodzaak.
KONTROLEER UW GEWAS
SEN minstens twee keer per week
op insekten, schimmels en onkrui
dontwikkeling. Laat u niet ver
rassen door één of andere plaag.
Zie het gevaar tijdig, dan is in
grijpen nog mogelijk.
VOORAL TRIPS, MAAR OOK
bladluizen kunnen in blauwmaan-
zaad veel schade doen. De aange
taste blaadjes van de jonge planten
zijn wat misvormd en krullen om.
Met 1,5 l Parathion 25%, verspo
ten als de aantasting zichtbaar is,
kan de schade voorkomen worden.
VEEHOUDERIJ
GOED WEID EG RA S HER -
KENT een koe alras. De optimale
lengte voor beweiding is 10 - 15
cm. Indien u in langer gras in-
schaart nemen de beweidingsver-
liezen fors toe. Tevens neemt dan
de kwaliteit met sprongen af,
waardoor u meer krachtvoer moet
geven om tot dezelfde melkpro-
duktie te komen.
U BENT KLAAR, UW WERK
TUIGEN zijn klaar, maar is uw
trekker ook klaar? Deze zal straks
weer vele uren onafgebroken
moeten werken (maaien, schud
den, beregenen). Als u wat tijd
over hebt, is het goed om alles eens
na te lopen, zoals smeernippels
reinigen, smeren, filters vernieu
wen enz.
SCHR1KDRAADINSTA LLA -
TIES met netvoeding moeten
wettelijk eens per jaar worden ge-
kontroleerd door een erkende in
stallateur. Doe het dus snel, ook
voor uw eigen veiligheid.
lm- en exporteurs moeten bij hun
expeditieplanning in Europa reke
ning houden met tal van rijverboden
op feestdagen en in het weekeind.
Ook dit jaar zijn er heel wat verbo
den.
De EVO, Algemene Verladers- en
Eigen Vervoer Organisatie, heeft een
overzicht van feestdagen en rijver
boden in Europa gereed liggen voor
im/exporteurs, die afhankelijk zijn
van een strak leverings- en ont
vangstschema en daarom op de
hoogte moeten zijn van de vervoer-
mogelijkheden. Ondernemers kun
nen dit overzicht aanvragen bij de
EVO, telefoon 079 - 414641, afdeling
buitenland.
Konsulentschap voor de Akkerbouw
en de Rundveehouderij in Zuidwest
Nederland
Serie suikerbieten nr. 9
A. Remijn
specialist landbouwwerktuigen
C.A.R. Goes
Enkele jaren geleden dachten velen dat de mechanische onkruidbe
strijding in bieten vrijwel geheel zou verdwijnen. De chemische midde
len zouden dan de noodzakelijke onkruidbestrijding geheel voor hun
rekening nemen.
Nu ziet men weer het gebruik van schoffelapparatuur toenemen. Hier
voor zijn enkele oorzaken te noemen:
een verhoogde belangstelling voor rijenbespuiten, zowel uit het
oogpunt van kostenbesparing als uit zorg voor het milieu, omdat
minder middel gebruikt wordt.
een verbetering vari de schoffelapparatuur als gevolg van verhoogde
aandacht door onderzoek en fabrikanten.
In dit artikel willen we enkele aspekten van rijenspuiten en schoffelen
bespreken.
door kan de intensiteit van de be
werking worden verbeterd. De stand
van de messen zal echter door de
uitslag steeds wijzigen. Mooi ondiep
werken op een wat vaste bodem is
dan ook moeilijk te verwezenlijken.
Deze machines worden veelal gele
verd voor montage achterop de trek
ker. Door nauwkeurig te rijden en
gebruik te maken van een stuurschijf
kan men met een flinke snelheid re
delijk werk leveren.
Wanneer er op een perceel met een
kromme kant is meegezaaid dan is
het met behulp van de stuurschijf
vrijwel niet mogelijk om nauwkeurig
te schoffelen. Een belangrijk voor
deel is echter dat zeer snel aan- en
afgebouwd kan worden en geen ex
tra hulpstukken nodig zijn.
de rij bedekt. Dit aanaarden is even
als andere manieren van mechani
sche onkruidbestrijding een goede
aanvulling op de chemische bestrij
ding. Waar men doelgericht te werk
gaat, door enkele malen schoffelen
zorgt over een laagje losse grond te
beschikken en op het juiste moment,
kort voor het sluiten van het gewas,
niet te groot onkruid weet te bedek-
Kombinatie rijenbespuiting en schof
felen
In theorie lijkt het interessant om na
opkomst van de bieten rijenspuiten
en schoffelen te kombineren. De
voordelen van het uitvoeren van de
ze behandelingen in één werkgang
gaan echter vaak verloren:
het schoffelen veroorzaakt stof,
waardoor het resultaat van de
bespuiting minder is.
- de optimale tijdstippen voor
schoffelen en rijenspuiten zijn
dikwijls verschillend.
- de kapaciteit bij gekombineerd
werken valt vaak tegen.
de werkbreedte van schoffelma
chine en rijenspuit zijn vaak niet
op elkaar afgestemd.
Rijenbespuiting
Bij rijenbespuiting wordt slechts een
klein gedeelte van de totale opper
vlakte bespoten. In de praktijk wordt
meestal een spuitbreedte van '/s
16,7 cm) of 2/5 t= 20 cm) van de
rijenafstand aangehouden. Als we op
deze manier twee bespuitingen zou
den uitvoeren - n.l. éénmaal een bo
demherbicide en éénmaal een blad
herbicide - wordt al gauw een be
sparing van 250 k 300 per ha aan
middel verkregen. Noodzaak is ech
ter dat de rijenbespuiting nauwkeu
rig wordt uitgevoerd.
a. Hoogteregeling van de doppen
Een exakte hoogteregeling van de
doppen is van groot belang om de
juiste spuitbreedte te bereiken.
Indien een bredere strook wordt
bespoten dan waarop de hoe
veelheid vloeistof is gebaseerd,
zal de hoeveelheid middel te
klein zijn. Als bijvoorbeeld de
spuitbreedte 20 cm is in plaats
van de ingestelde 16,7 cm bete
kent dit dat er 20% te weinig
middel gespoten wordt per op
pervlakteeenheid. Smaller spui
ten dan de ingestelde spuitbreed
te betekent op de gespoten strook
overdosering aan middel en dicht
bij de rij een strookje dat moeilijk
met de schoffelmachine bereik
baar is.
De beste hoogteregeling van de
spuitdop wordt verkregen met
twee tasters per rij, het z.g. vork
systeem. Hierdoor worden beide
zijden van elke rij afgetast. De
eventuele sporen tussen de rijen
hebben dan duidelijk minder in-,
vloed op de dophoogte. Voor 12-
rijïge rijenspuiten is het noodza
kelijk dat de spuitboom aan beide
zijden wordt ondersteund door
een steunwiel. Dit om te ver
doorslaan van de spuitboom te
voorkomen.
b. Uitrusting doppen
Als de verdeling van de vloeistof
over de te spuiten strook goed is,
kan er met betrekkelijk weinig
vloeistof per ha worden volstaan.
Bij Betanal is het zelfs noodzake
lijk om met weinig vloeistof te
spuiten. Om het uitvlokken van
Betanal te voorkomen moet men
een koncentratie in de vloeistof
van minimaal 2'/i% aanhouden.
Spleetdoppen geven een betere
vloeistofverdeling op de rij dan
werveldoppen, doch spleetdop
pen verstoppen gemakkelijker.
Als er met ca. 3 bar druk wordt
gespoten en de juiste dop wordt
gekozen kan men zonder grote
problemen Betanal in de juiste
koncentratie verwerken.
Uit tabel 1 blijkt dat door iets breder
te spuiten gemakkelijker een hogere
koncentratie is te bereiken. Een extra
fijn filter op de spuitmachine van 300
micron kan veel oponthoud en er
gernis voorkomen. Daarnaast zal het
goed reinigen van de machine alvo
rens men het veld ingaat veel bijdra
gen tot betere resultaten.
Schoffelen
Een rijenbespuiting wordt altijd ge
volgd door enkele keren schoffelen.
Om zoveel mogelijk middel te be
sparen wordt getracht zo smal^mo-
gelijk te spuiten. Het gevolg hiervan
is dat de schoffelmachine nauwkeu
rig moet worden afgesteld. Voor het
bestrijden van zaadenkruiden is het
noodzakelijk dat de onkruiden on
diep worden afgesneden.
Scherpe schoffelmessen zijn dan ook
erg belangrijk. Op de lichtere gron
den treedt gemakkelijk hergroei van
het onkruid op. Om snel uitdrogen
van de onkruiden te bevorderen
kunnen achter de schoffelmessen
harkjes of open kooirolletjes worden
gebruikt. Bij veel onkruid hebben
Rijenbespuiting vraagt een nauwkeurige afstelling van de spuitdoppen. Met slechts één taster per rij is de kans
groot dat bij aanwezige trekkersporen de dophoogte sterk wijzigt.
8
20 april 1984
