Zeeuws bedrijf levert over hele
wereld slootreinigingsapparatuur
Wereldsucces
Gebroeders den Herder specialisten in
slootreinigingsapparatuur
Export
Drang
"Vroeger had je het schouwen van de
sloten. De schouw en ingelanden van
het waterschap kwamen dan kontro-
leren of je de sloten wel goed
schoonhield. Zonder goed onderhoud
groeien sloten onherroepelijk dicht,
en kan er op den duur geen druppel
water meer door. En dat zou beteke
nen dat Nederland binnen twee jaar
onder water staat. In ontwikkelings
landen moeten sloten en kanalen ook
goed worden schoon gehouden. Daar
gaat het niet zozeer om de afvoer van
het water, maar juist om de aanvoer,
om het land te kunnen irrigeren".
Jo den Herder is specialist op het
gebied van slotenonderhoud. Samen
piet zijn broer heeft hij in Middel
burg een bedrijf dat gespecialiseerd
is in slotenreinigingsapparatuur.
Twintig jaar geleden begonnen zij
met de ontwikkeling van de zoge
naamde maaikorf. Een apparaat dat
via een lange arm aan een traktor is
bevestigd, en dat in één beweging
bodem en zijkant van de sloot
schoonmaakt. Een revolutionaire
ontdekking die een wereldsucces
werd. Jo den Herder: "Vroeger
moest dat allemaal met de hand ge
beuren, en dat was zeer zwaar werk,
net als al het andere werk op een
boerderij. Je droomde van machines
die het werk zouden kunnen verlich
ten".
Samen met zijn broer begon hij wat
te experimenteren met aandrijvin
gen, fietswielen en carbid als op
wekkers van energie. Met de aan
vankelijk nog zeèr primitieve machi
nes werd een loonbedrijf begonnen.
Begonnen in 1947 met een kapi
taal van f250,— nu een omzet
van rond de tien miljoen. Een beeld
dat men niet alle dagen tegenkomt.
De broers J. en P. W. den Herder
van Herder b.v. te Middelburg
hebben het waargemaakt. Geboren
en getogen op een boerderijtje op
Serooskerke toen alles nog met de
hand moest gebeuren leerden ze
wat aanpakken was. Ze probeer
den echter wel van alles uit te
vinden om het werk gemakkelijker
te maken. De jongens van toen, die
eksperimenteerden met aandrij
vingen, fietswielen en carbid als
energie-opwekkers staan nu aan
het hoofd van éen internationaal
bekend staand bedrijf waar sloten
reinigingsapparatuur wordt ver
vaardigd. Vorig jaar werd aan
Herder b.v. zelfs de Prijs voor
Creatief Ondernemerschap, inge
steld door de Kamer van Koop
handel en Fabrieken te Middel
burg, uitgereikt.
Het amfibie voertuig is aangepast aan de lokale omstandigheden.
terrein van de natte bouw, dan kan
op DEMAS een beroep worden ge
daan om adviezen uit te brengen,
studies te verrichten of om mensen te
trainen met modern baggermateriaal
om te leren gaan.
Zo'n probleem deed zich voor in
Soedan, waar grote irrigatiesystemen
worden opgezet teneinde meer
voedsel en katoen te kunnen ver
bouwen. Duizenden kilometers irri
gatie-kanaal worden aangelegd om
het onmisbare Nijl-water ver het
land in te kunnen voeren. Die kana
len blijken echter net als de Neder
landse sloten snel dicht te groeien,
waardoor doorstroming van het wa
ter niet goed verloopt. DEMAS werd
gevraagd om een oplossing voor dit
probleem te vinden.
maanden in Soedan gezeten om de
mensen daar te leren met het appa
raat te werken. Later is er nog een
monteur van ons naar toe geweest
om de bodem wat hoger te stellen.
Het bleek dat in de fase tussen rijden
en varen de zaak wel eens vast kwam
te zitten in de modder. We hebben
ook de aandrijving wat krachtiger
gemaakt".
De vraag is nu of Herder er in zal
slagen om het nieuwe produkt, aan
gepast aan omstandigheden in ont
wikkelingslanden, met succes te ex
porteren. Werkterrein is er volop.
"Zelf zijn we te klein om zelf naar al
die landen te trekken om onze pro-
Met dit vaartuig wordt de sloot vanuit het water met de maaikorf schoonge
maakt. Volgens hetzelfde principe kan ook worden gewerkt met een traktor
vanaf de slootkant.
allerminst verzekerd is. Gelukkig
voor Herder kwam het in die tijd in
kontakt met DEMAS. DEMAS is
een stichting, waarin aannemers op
het terrein van de natte bouw zijn
verenigd. DEMAS werd speciaal
opgericht om in het kader van ont
wikkelingssamenwerking kennis op
het gebied van baggerwerken en van
kust- en oeverbescherming ter be
schikking te stellen. Zijn er ergens in
de Derde Wereld problemen op het
Op haar beurt benadert DEMAS in
Nederland bedrijven, die mogelijk
dit soort problemen kunnen aan
pakken. Het door Jo den Herder
ontworpen amfibievoertuig bleek
technisch gezien de beste oplossing
voor het waterplanten-probleem.
"DEMAS stelde geld beschikbaar
om ons prototype te volmaken. Mo
menteel hebben we er één in Soedan
varen en een Nederlands model in
Friesland. Mijn zoon heeft drie
Den Herder: "Een landbouw-loon-
bedrijf neemt met machines werk
aan van boeren. Op een bijeenkomst
van loonwerkers vroeg het water
schap of we het reinigen van sloten
wilden aannemen. Niemand had in
teresse, er bestonden ook eigenlijk
geen goede machines voor. Maar het
idee liet mij niet los. Mijn filosofie is
altijd geweest, doe iets waarin je ex-
klusief bent. Toen ontstond plotse
ling het idee van de maaikorf. En wat
eigenlijk was bedoeld als machine
voor het eigen loonbedrijf, trok zo'n
belangstelling dat werd besloten om
over te gaan op alleen de fabrikage
van slootreinigingsapparatuur".
De maaikorf werd een enorm succes.
Niet alleen in Nederland en Europa,
maar ook ver daarbuiten. Canada,
Japan, Iran, Egypte, Colombia. En
nog steeds melden zich nieuwe geïn
teresseerden.
Als het enigszins mogelijk is probeert
Heder B.V. ook een markt in de
Derde Wereld op te bouwen. Afvoer
en invoer van water zijn de belang
rijkste zaken voor een vruchtbaar
land, dus voor een goede oogst. Jo
den Herder: "De problemen die ze
daar met het onderhoud van sloten
en irrigatiekanalen hebben, verschilt
in wezen niet veel van de onze.
Bovendien tast onze methode, in
tegenstelling tot chemische bestrij
ding, het milieu niet aan. Wel is zaak
dat je de mensen daar goed traint in
de bediening van het materiaal. Drie
jaar geleden leverden we 20 installa
ties aan Egypte. Je houdt niet voor
mogelijk wat er daar de eerste tijd
kapot ging. Dingen die hier nooit
stuk gaan begeven het daar al snel.
Daarom is het zo belangrijk je aan te
passen aan de lokale omstandighe
den. We hebben daar een variant op
onze eigen Zeeuwse spreuk "Luctor
et Emergo" voor, "lukt het vandaag
niet, dan lukt het morgen".
Ondernemen is voor de gebroeders
Den Herder niet identiek met het
grote geld verdienen, maar veeleer
de drang om iets te maken dat er nog
niet is. De strijd met de konkurrenten
om nieuwe ideeën en nieuwe mark
ten. Niet de gemakkelijke weg gaan,
maar met een zekere durf zoeken
naar het gat in de markt. En dan de
trots wanneer je machine puntgaaf
werkt. Die drang heeft tot gevolg dat
bij Herder B.V. een uniek amfibie-
voertuig is ontwikkeld. Een voertuig
met rupsbanden dat tevens kan va
ren, met aan de voorzijde een grote
laadklep, met scherpe tanden. Deze
snijden de waterplanten af, die ver
volgens op een lopende band het
voertuig in verdwijnen. Daarna wor
den ze via een tweede lopende band
aan de zijkant de wal opgespuugd.
Het geheel is bedoeld om kanalen en
grotere wateroppervlakten schoon te
houden, waar traktoren met grotere
grijparmen niet kunnen komen.
Jo den Herder: "Je kunt het verge
lijken met een maaidorsmachine die
door een korenveld rijdt. Ik liep al
jaren met het idee rond om zoiets te
konstrueren. Hoe je op zo'n idee
komt? Ja, gewoon veel lezen, praten
met mensen die ervaring hebben
opgedaan in ontwikkelingslanden,
ook het zien van de problemen in de
waterhuishouding in die landen op
de televisie. Het eerste prototype
ging vier jaar geleden te water. De
gewichtsverdeling was echter hele
maal fout en de bestuurbaarheid
slecht. Dat ga je krijgen wanneer je je
op terrein gaat begeven, de scheep
bouw, waarop je helemaal niet thuis
bent".
De eerste aanzet tot een produkt dat
het in vele Derde Wereld landen
wellicht goed zal kunnen doen was
er. Maar de verdere ontwikkeling
ervan kost veel geld. De ondernemer
loopt risiko, temeer daar succes nog
dukten aan te bieden. Dat drukt te
zwaar op ons bedrijf. Vroeger deden
we het wel met de maaikorven, maar
nu doet Konijn uit Hoorn dat voor
ons. Samen met een derde bedrijf
zitten we in de Konijn Export Groep.
Konijn Hoorn zit in dezelfde sfeer als
wij, maar legt zich meer op het bag
geren toe, terwijl onze specialiteit het
slootonderhoud blijft. Met onze pro-
dukten erbij kunnen ze in het bui
tenland een kompleter pakket aaff-
bieden".
Voor Herder B.V. ligt de verhouding
binnenlandse-buitenlandse markt
ongeveer 70 tegen de 30 procent.
Maar die verhouding ligt niet vast.
"We hopen op goede exportkansen",
zegt Jo den Herder, "vergeleken met
het buitenland ligt Nederland erbij
als een aangeharkt tuintje. Als kleine
onderneming zijn we in staat om
maatwerk af te leveren, aangepast
aan de wensen van onze kopers".
Hanspeter Verhoeff
(Uit Internationale Samenwerking)
In Soedan worden met een aangepast amfibie-voertuig waterplanten afgesneden en op de kant geblazen.
I Inwoners van Soedan kijken met verbazing toe.
