Proefprojekt warmtepomp
glastuinbouw gestart
Tuinders nemen wisseltruc niet
Veilingen starten koelprojekten
ra
Rijpheidskenmerken van het ras Golden Delicious
Kontróle op voorbehandeling anjers breidt
zich uit
Exkursiegids
Kleinfruit 1984
Bewaring
plantmateriaal
kropsla
Kommissievergadering
spruitkoolkommissie
NTS
Betonrot tast
kassen aan
Op het bedrijf van Gebrs. van Uffelen
in Bergschenhoek is sinds kort het
"proefprojekt warmtepomp glastuin
bouw" van start gegaan. De financië
le middelen ervoor komen uit het
Energiefonds. De opdrachtgever en
proefnemer is het 1MAG. De bege
leiding bestaat uit een stuurgroep,
gevormd uit vertegenwoordigers van
onderzoek, voorlichting, het Minis
terie van landbouw, NEOM, PBE en
Warmtepomp Nederland b.v.
De kas waarin de warmtepomp
wordt toegepast is een Venlo waren
huis 84 kappen van 3.20 breed, Op
pervlak 21773 m2, de gevel is geïso
leerd met dubbel glas.
De ketelkapaciteit van maximaal
5815 kW is begrensd tot 5064 kW. De
ketel is voorzien van een kombikon-
densor en een C02-doseersysteem.
Vanaf het ketelhuis is een dubbel
transportsysteem aangebracht. Per
kap zijn vijf verwarmingspijpen
aanwezig. Het primaire net bestaat
uit twee pijpen onder en een boven,
het sekundaire net heeft er twee on
derin, alles 51 mm buisrailsysteem.
Elk net heeft zijn eigen transportsys
teem. Door omschakeling in het ke
telhuis zou het mogelijk moeten zijn
dat het primaire en het sekundaire
net worden omgewisseld maar hier
van wordt in de praktijk geen ge
bruik gemaakt.
Eerst bestond de teelt uit tomaten -
komkommers. Tijdens de bouw van
de warmtepomp werd overgegaan op
substraatteelt en tomaten jaarrond.
De klimaatregeling wordt met een
Hoogendoorn komputer verzorgd.
Meetresultaten
Door de tuinder worden er regelma
tig meterstanden opgenomen van de
gasmeters, warmtemeters, urentel-
lers en kWh-meters. Uit deze gege
vens hebben we voor de maand fe
bruari de volgende resultaten bere
kend:
Draaiuren warmtepomp
In procenten van de totale tijd is dit
Gasverbruik warmtepomp
Gasverbruik warmtepomp totaal
Gasverbruik ketel
Totaal gasverbruik
Theoretisch gasverbruik
Bespaard
Per draaiuur is dit
In procenten van het totaal gasverbruik
Totaal warmteverbruik kas (op 10000m2)
Door warmtepomp geleverd
In procenten van totaal is dit
Gemiddelde warmteverhouding over deze maand
Op onderste verbrandingswaarde
Op bovenste verbrandingswaarde
330
uur
47.4
21,1
ra1 /h
6975
m
81279
1
m
88254
m
92077
3
3823
m3
11,6
m3 /h
4,2
802.200
kWh
94.080
kWh
12
1.52
1.37
Scheffers: geduld raakt op
In de glastuinbouw is zeer afwijzend
gereageerd op de "Wisseltruc" die
het kabinet voorheeft met de tuin-
bouwgasprijs. Ook de belofte van mi
nister Braks dat er een structuurver
sterkend beleid komt, slaat niet erg
aan. "Wij wijzen structurele maatre
gelen zonder meer af', zo luidt het
commentaar van KNLC-voorman
Scheffers. Hij blijft vasthouden aan
een verlaging van de gasprijs met
twee cent. "Wieringa is niet voor
niets voor ons in de kou gaan staan.
We hopen dat de regering ons niet
met z'n allen in de kou zet en ons het
slachtoffer laat worden van een ordi
naire wisseltruc", aldus Scheffers, de
voorzitter van de KNLC-afdeling
Tuinbouw.
"Structurele maatregelen zijn slechts
van tijdelijke aard en men bereikt er
niet iedere glastuinder mee. Het sec-
torbeleid is daar een voorbeeld van.
Daarom wijzen we dit zonder meer
af', was de reactie van Scheffers., die
we deze week om een commentaar
vroegen. Hij wijst er op dat de tuin
bouw steeds heeft aangedrongen op
een "open einde" aan het sectorbe-
leid. "We zouden nu een eigenaar uit
eigen doos krijgen", zo relativeert
Scheffers het aanbod van de rege
ring. "Al in november vorig jaar
hebben we samen met het Land
bouwschap een duidelijk standpunt
ingenomen. Dat hield in: opscho
ning van de gasprijs, verdwijnen van
de ICova-heffing en de milieuhef
fing en een verhoging van het zwa-
velpercentage. Samen een gasprijs-
verlaging van ongeveer twee cent per
m3. Dat was reëel ten opzichte van
de buitenlandse olieprijs. Andere
elementen zouden dit jaar in het
kader van het nieuwe contract aan
deorde worden gesteld. Wanneer we
dan ook niet minimaal twee cent
boven water halen, zijn we niet aan
spreekbaar", maakt hij het stand
punt van de KNLC-tuinders duide
lijk.
Jan van Liere
De aanvoer van Golden Delicious
appelen op de Nederlandse fruitvei
lingen heeft plaats vanaf de oogst tot
in juli het jaar daaropvolgend. Kon-
trole op o.a. kwaliteit behoort tot de
taak van de keurmeester, die daarbij
vooral op het uiterlijk moet afgaan.
In het wat gevorderde seizoen (na
januari) worden echter veel partijen
aangevoerd, die "van binnen" ver
sleten zijn. De vruchten zijn echter
goed van kleur, niet slap en niet door
rot aangetast. De partijen worden
dan uiteraard goedgekeurd en ko
men in het handelsverkeer. Bepaald
niet denkbeeldig is, dat de konsu-
ment dan met smakeloze Golden
Delicious te maken krijgt. Een ob-
jektieve meetmethode kan dit pro
bleem wellicht voorkomen.
Om na te gaan door welke kenmer
ken de afleving wordt bepaald vond
in 1983 een uitgebreid onderzoek
plaats. Tussen januari en juni wer
den op 4 veilingen elke maand 20-25
monsters Golden Delicious appelen
uit de aanvoer genomen. Van deze
appelen werd een aantal basisgege-
13 april 1984
vens genoteerd zoals maat, klasse,
vorm en bewaarmethode. Vervol
gens werden de hardheid, het zuur-
gehalte en het suikergehalte geme
ten. Tenslotte werd door de veiling
keurmeesters een oordeel gegeven
over de kleur en de mate van afle
ving.
Het onderzoek heeft geen universeel
kenmerk voor de afleving opgele
verd. Wel is gebleken dat het zuur-
gehalte in principe bruikbaar is als
hulpmiddel bij de keuring op kwali
teit. Het zuurgehalte neemt namelijk
sterk af naarmate langer bewaard is.
De bewaarmethode heeft daarop
nauwelijks invloed.
(Inlichtingen: Sprenger Instituut).
Steeds meer kwekers gaan ertoe over
anjers en trosanjers een voorbehan
deling te geven met zilverthiosulfaat.
Deze behandeling maakt de bloemen
minder gevoelig voor ethyleenschade
en heeft bovendien een gunstig effekt
op de houdbaarheid.
De veiling VBA laat de voorbehan-
delde bloemen, die apart worden
aangevoerd, door een partikulier la
boratorium kontroleren op de aan
wezigheid van zilver. De Bloemen
veiling Westland en de veiling Flora
gaan deze kontröle zelf ter hand ne-
Het aantal draaiuren van de warm
tepomp is deze maand nog tegenge
vallen. Dit is grotendeels te wijten
aan het nog niet juist funktioneren
van de regeling en enkele kleine sto
ringen bij de warmtepomp.
Bij een beproeving bleek dat bij re
geling met de hand, de warmtepomp
meer warmte aan de kas kan leveren
dan nu het geval is. Aan een opti
male regeling van de koppeling tus
sen de warmtepomp en de verwar
mingsketel wordt nog gewerkt.
In de toekomst verwachten we dat de
warmtepomp een aanzienlijk groter
aantal draaiuren zal gaan maken dan
nu het geval is, maar de in het ont
werpstadium verwachte 5900 draai
uren zullen niet gehaald worden.
Eind maart begin april hopen we dat
de gehele regeling aangepast is aan
de warmtepomp.
Bezoekregeling
Belangstellenden kunnen de instal
latie bezichtigen, op afspraak, elke
eerste woensdag van de maand.
Hiervoor dient u kontakt op te ne
men met:
Instituut voor Mechanisatie, Arbeid
en Gebouwen (IMAG)
M.G. Telle of V.J.M. Visser
Mansholtlaan 10-12
tel.08370- 19119
De Nederlandse groente- en fruitvei
lingen gaan massaal van start met het
installeren, renoveren en uitbreiden
van hun koelkapaciteit. Dit jaar, dat
door het Centraal Bureau van de
Tuinbouwveilingen is uitgeroepen als
Kwaliteitsjaar, zal op een aantal vei
lingen de nieuwe "natte doorstroom-
koeling" worden geïnstalleerd. Deze
projekten geven een nog betere voor-
koeling en een langere houdbaarheid
van de produkten. Volgens dit princi
pe is voor het eerst in ons land ge
bouwd door Veiling Kapelle die daar
mee al in 1976 de primeur had. Later
heeft ook veiling Goes volgens dit
principe gebouwd. Het Centraal Bu
reau stond hier aanvankelijk wat
skeptisch tegenover maar neemt het
principe nu dus over.
Veiling Utrecht en Omstreken startte
vrijdag 6 april .met de bouw van een
nieuw fruitkoelhuis, dat een opslag-
kapaciteit heeft van drie miljoen kilo
peren. Daarmee is de fruitopslag van
veiling Utrecht, één der grootste Ne
derlandse fruitveilingen, uitgegroeid
tot een kapaciteit van tien miljoen
kilo. Het nieuwe koelhuis, dat aan
het bestaande pand wordt vastge-
bouwd, moet 1 september klapr zijn.
De kosten worden geraamd op 5,5
miljoen gulden. In.de nieuwe loods
worden 28 cellen gebouwd. In iedere
cel kan 110 ton peren worden opge
slagen.
De peren worden "gescrubd" be
waard. Dit is een nieuwe ontwikke
ling in de fruitkoeling, die is geba
seerd op het beheersen van het
C02-gehalte. Volgens direkteur C.J.
Streng van veiling Utrecht en Om
streken voldoet het nieuwe koelhuis
aan alle moderne en vooral strenge
eisen op het gebied van de fruitkoe
ling. Het bijzondere van de 2880 m2
grote hal is het ontbreken van een
stenen buitenmuur; de kunststof
celwanden vormen met elkaar de
buitenwand.
men. Kwaliteitsfunktionarissen van
deze veilingen worden voor deze
taak opgeleid door het Sprenger In
stituut. Medewerkers van dit insti
tuut zullen ook de introduktie van de
toetsmethode op de veilingen gaan
begeleiden.
Voorbehandeling is vooral in het
belang van de konsument. Het
Sprenger Instituut meent dan ook
dat de initiatieven van de veilingen
zeker een stimulans zullen vormen
voor de afzet van anjers en trosan-
jers.
Begin april is de Exkursiegids klein
fruit 1984 van het Proefstation voor
de Fruitteelt in Wilhelminadorp
verschenen. De gids wordt begin mei
samen met die van groot fruit toege
zonden aan de begunstigers van het
proefstation. Niet-begunstigers kun
nen de exkursiegids aanvragen door
overschrijving van 5,- (buitenland
6,-) op giro 495017 van het Proef
station voor de Fruitteelt te Wilhel
minadorp onder vermelding Exkur
siegids kleinfruit 1984.
Uit de inhoud
De gids is 48 pagina's dik en geeft
een beschrijving van 25 proeven met
aardbeien, bessen, frambozen, bra
men en bijzondere fruitgewassen.
Behalve een overzicht van de proe
ven zijn in de exkursiegids waar mo
gelijk ook onderzoekresultaten uit
voorgaande jaren opgenomen van de
betreffende proeven. Verder geeft de
gids informatie over de bemesting in
kleinfruit in Wilhelminadorp, een
aantal nuttige adressen betreffende
voorlichting en onderzoek in klein
fruit en een overzicht van publikaties
en mededelingen van het Proefsta
tion voor de Fruitteelt en het Kon-
sulentschap in Algemene Dienst
voor de Fruitteelt.
In 1983 is er op de proeftuin Breda
een onderzoek gedaan om na te gaan
wat de invloed is van het koelen van
kropslaplanten in uitplantbaar sta
dium op opbrengst en kwaliteit van
de sla. Uit dit onderzoek blijkt dat
pootbare slaplanten gedurende
maximaal een week goed in een
koelcel bij 1 A 2 graden C zijn te
bewaren. De aanslag van de gekoel
de planten was erg goed. Door mid
del van koeling is het planten van sla
over een grotere periode te spreiden.
Wel moet men er bij het koelen van
plantmateriaal zeker van zijn dat de
planten niet verder bij de plantenk-
weker zijn gekoeld. Het is dan ook
verstandig bij de plantenkweker na
te gaan of de aan u afgeleverde
planten nog niet gekoeld zijn.
Tijdens de kommissievergadering is
onder andere gesproken over de
goede ervaring op veiling K.Z.1J.
met het bewaren van spruitkool in
CA-cellen. Spruiten welke 3 maan
den aan de stam bewaard waren, bij
een temperatuur van bijna 0 gr.C. en
een luchtsamenstelling van 6% CO2
en 3% O2 waren nog van uitstekende
kwaliteit. Ook de houdbaarheid van
deze spruiten na het plukken bleek
zeer goed.
Kommissie-adviseur N.J. Snoek be
sprak de resultaten van de stikstof-
bemestingsproef en de resultaten van
een topproef welke in 1983 bij het
PAGV te Lelystad plaats vonden.
Als konklusies uit de topproef kwam
naar voren dat het toppen van
spruitkool een positieve invloed
heeft op de opbrengst en dat het
toppen met de hand beter is dan het
toppen met een rubber hamer.
Handtoppen is echter lastig uitvoer
baar. Nieuwe ideeën die gemakkelijk
werken en die tot hetzelfde of een
beter resultaat leiden zijn welkom.
Nadat het vorig jaar duidelijk werd
dat de problemen bij de betonpalen
met het zogenaamde betonrot in he
vige mate zal gaan spelen is door de
Technische Kommissie van de NTS
op 20 september 1983 de betonpa-
lenwerkgroep in het leven geroepen.
Deze werkgroep zou zich vooral
gaan bezig houden met de technische
kant van het probleem, met name de
vervanging van de paal.
De werkgroep heeft ook een aantal
mensen van Rabo, Landbouwschap,
Hagelunie en Ago laten zien wat er
momenteel speelt in de praktijk.
Zo is een kas van 4000 m2 door de
poten gezakt terwijl hier weinig aan
te zien was. In de grond waren de
palen totaal-verpulverd.
Via onderzoeken is gebleken dat met
name de palen uit de periode 1976-
1980 hiér last van kunnen hebben.
Met het Landbouwschap is gespro
ken of de tuinders die door dit pro
bleem getroffen zijn of worden, ge
holpen kunnen worden. Het Land
bouwschap is echter bang voor pre
cedentwerking.
17
