Cichorei, nieuwe veelbelovende
teelt op West Zeeuws-Vlaamse
landbouwbedrijven
Afzet aardappelen en uien naar de
Duitse grootverbruik sektor
Areaal kan uitgroeien tot meer dan 100 ha
Cichorei heeft een aloude reputatie
Surrogaat
Kontrakten
Ziekten
In de Duitse grootverbruik-sektor
(restaurants, kantines, scholen
e.d.) worden iedere dag zo'n 5,6
miljoen maaltijden bereid. Velen
hiervan gaan vergezeld van een
portie aardappelen, frites of uien
Een marktsektor dus die best wat
extra aandacht mag krijgen. Van
daar dan ook dat het Nederlands
Instituut voor Afzetbevordering
van Akkerbouwprodukten
(N.I.V.A.A.) de afgelopen week
met een aardappel-, frites- en
uienpresentatie op de tentoonstel
ling "Internorga" te Hamburg
aanwezig was. De Internorga moet
worden gezien als één van de be
langrijkste grootverbruik- en gas
tronomische beurzen van Europa.
Een groot aantal inkopers en koks
van restaurants, kantines e.d. be
zochten de N.I.V.A.A.-stand. Dit
voor een gepoft aardappeltje, een
frietje of voor informatie over uien.
Op de eerste tentoonstellingsdag
ging het N.I. V.A.A zelf echter ook
de boer op. Vergezeld van een
aantal leuke Holland-meisjes be
zocht men in de vroege ochtendu
ren eerst de Hamburger Gross -
markt1'. Hierna werden een aantal
grootkeukenkoks bezocht. Zowel
de groothandel als de chef-koks
werden rijkelijk voorzien van re-
klame- en informatiemateriaal om
trent "Bintje aus Holland". De
Holland-meisjes José, Wilma en
Linda kijken toe hoe chef-kok
Brodtrager van het Hamburger
Congresgebouw een pan "Bintje
soep" maakt.
Loonwerker Maes: primeur
De cichoreiplant heeft vele berei-
dingsvormen: als voedsel of ge
neesmiddel, geteeld om hun wor
tels of om hun loof en verbruikt
als salade of als groente. Maar ze
behoren alle tot dezelfde familie
der cichoreiachtigen. Eén soort,
de wilde, is erg nuttig. De wortels
ervan worden gebruikt voor de
bereiding van cichoreikoffie.
In de 18-de, 19-de en in deze
eeuw werd cichorei in West-Eu
ropa en ook in ons land gebruikt
als een goed vervangingsmiddel
voor koffie. Vooral na WO 2
heeft de cichorei het af moeten
leggen tegen de gebrande koffie
boon en is de teelt van de cicho
reiwortel uit ons land verdwenen.
In België en in Frankrijk wist ci
chorei zich als surrogaat voor
koffie evenwel goed te handha
ven.
Op dit ogenblik is België één der
grootste wereldproducenten van
cichorei. Men exporteert voorna
melijk naar de V.S., Nederland,
Engeland, Zwitserland. Canada
en Zaire. De export neemt nog
jaarlijks toe. Een belangrijke ver
klaring hiervoor moet worden
gevonden in het feit dat cichorei
als vervangingsmiddel voor kof
fie drie maal zo goedkoop is.
In Vlaanderen leveren vele hon
derden kleine boeren op kontrakt
nog jaarlijks ieder enige hektares
cichoreiwortels aan de eestfa-
briek ("ast" zegt men in België)
om daar versneden en gedroogd
te worden voor verdere verwer
king tot o.m. cichorei. Rassen-
verbetering en moderne teelt- en
mechanisatiemethoden hebben
het produkt van het kleine naar
het grote akkerbouwbedrijf ge
dreven. De kleinschalige agrari
sche struktuur van Belgisch
Vlaanderen vroeg om andere
produkten en zo breidde het
teeltgebied van de cichoreiwortel
zich langzaam uit naar het noor
den. Dit jaar voor het eerst wordt
ook in Zeeuws-Vlaanderen ci
chorei geteeld voorde eestfabriek
in Kortemark bij Roeselaére. De
heer H. Maes uit Eede (gemeente
Aardenburg) met enige kollega's
de primeur.
Inlichtingen H. Maes tel.
01175-231
De akkerbouwers in West
Zeeuws-Vlaanderen kunnen dit
jaar een nieuw produkt toevoegen
aan de lijst met te telen gewassen.
Een goed geluid in deze tijd waar
in het bouwplan voor de akker
bouwer toch wel erg smal is ge
worden. Het nieuwe produkt is de
cichorei, in ons land vroeger wel
veel verbouwd voor de bereiding
van surrogaatkoffie maar later
geheel uit he t (gezichts)veld ver
dwenen door de opkomst van de
"echte" koffie. Nu letterlijk weer
van over de grens gehaald door
landbouwer/loonwerker de heer
H. Maes (40) uit Eede, een
plaatsje tegen de grens met Bel
gië. Maes teelt dit jaar al 4 ha
cichorei en heeft bovendien bij
kollega's nog eens 16 ha kunnen
kontrakteren. Hij zoekt nog 30 ha
maar ziet dat gezien het late tijd
stip (bij de meeste boeren ligt het
bouwplan al vast) voor dit jaar
niet meer zitten.
Afnemer en medekontraktant is
een Belgische fabrikant die de ci
choreiwortels een voorbewerking
laat ondergaan alvorens ze elders
in België tot - nog steeds - surro
gaat koffie worden verwerkt.
De cichoreiteelt is volgens de
loonwerker in meerdere opzichten
interessant te noemen. Ook fi
nancieel is de teelt die erg veel
lijkt op die van suikerbieten veel
belovend
bij het zaaien en na het zaaien
voor opkomst. Daarna hoeft men
naar de teelt niet meer om te kij
ken want ziekten kennen de ci
choreiwortels niet. Het rooien
kan worden gedaan door een ge
wone bietenrooier. De cichorei
wortels lijken erg veel op bieten
maar zitten iets dieper in de
grond. Het overvloedig aanwezi
ge loof kan op het land blijven en
is goed voor de struktuur van de
grond. Als bemesting kan zowel
kunstmest als drijfmest dienst
doen. De zaaitijd is vrij laat en als
bijkomend voordeel kan dat voor
de veehouders hebben dat ze
eerst nog een snee gras binnen
kunnen halen voor ze de cichorei
gaan telen.
Maes weet ook nog te vertellen
dat cichorei de grond zuivert van
cysteaaltjes en datje er zonder te
bemesten zo vlas achteraan kunt
telen.
De heer Maes wil het volgend
jaar ruim 100 ha cichorei kon
trakteren. Zijn loonbedrijf zal het
zaaien en rooien verzorgen. De
astfabriek in Kortemark verzorgt
het transport naar de fabriek (ca.
50 km) waar de cichoreiwortels
uit Nederland samen met die van
ca. 950 ha uit België en Frankrijk
wordt gewassen, in plakjes ge
sneden en onder hoge tempera
tuur in droogmolens gedroogd.
Dit halfprodukt gaat vervolgens
naar een andere fabriek in Brussel
waar de plakjes worden vermalen
en verwerkt tot verschillende
soorten cichorei, die o.m. als ver
vangingsmiddel voor koffie kan
dienen. Bepaalde elementen in de
cichoreiwortel zouden het pro
dukt ook geschikt maken voor
medicinale doeleinden. De heer
Maes kan niet precies beoordelen
of cichorei een goed vervangings
middel is voor koffie maar dat het
een goed surrogaat is voor de bie
tenteelt de komende jaren, dat is
voor hem geen koffiedik kijken....
J. Wierenga
De heer Maes komt als loonwer
ker veel over de grens in Belgisch
Vlaanderen. Al jaren zaait en
rooit hij daar voor verscheidene
boeren cichorei. Hij merkte op
dat veel boeren met de cichorei
teelt stopten omdat zij uit finan
ciële overwegingen op hun klein
bedrijf over moesten schaketen
op veel arbeidsintensievere teel
ten als bloemkool, witlof, sprui
ten, sla e.d. Maes: "Op een gege
ven ogenblik dacht ik bij mezelf,
daar zit voor ons misschien wel
wat in. Ik nam. eind vorig jaar op
goed geluk kontakt op met de
firma die de cichoreiwortels ver
werkt de NV Lambrecht-Verbeke
en Co te Kortemark bij Roese-
laere
Het bleek een schot in de roos: de
verwerker van "cichoreisnijdsels"
zoals dat bij onze zuiderburen
heet, zocht areaaluitbreiding en
dat die ook gevonden kon worden
in Nederland in het West-Zeeuws
Vlaamse land vond de direktie
uitstekend. Maes werd meteen
aangesteld tot agent voor Lam-
brecht en Co en kwam met de
Volgens de enthousiaste Maes
zijn de boeren die van 't jaar al
enige hektares hebben gekon-
trakteerd bepaald goed uit. Uit
ervaring in België weet hij met
een goed bekend staand bedrijf te
maken te hebben. De kontrakt-
voorwaarden zijn volgens Maes
prima. De uitbetaling van de op
brengst vindt direkt na de oogst
plaats en bedraagt 155,— per
ton. Per ha brengt de cichorei
tussen 40 en 50 ton per ha op
(vooral afhankelijk van grond
soort, bemesting e.d.). Alle kilo's
worden betaald, ook die van de
kop. Het zeer dichte bladgewas
wordt er bij het rooien afgesne
den.
Aanhechtende grond wordt
uiteraard wel afgetrokken. De
begeleiding van de teelt vindt,
meldt hij verder, geheel gratis
plaats vanuit de fabriek. Ook de
vereiste grondmonsters worden -
gratis - genomen.
Het zaad dat voor 99% kiem-
krachtig is wordt geleverd door
Lambrecht en dient ondiep te
worden gezaaid in een fijn ver
Proefveld met verschillende rassen cichorei.
Belgische fabrikant overeen dat
al het zaai- en rooiwerk van de
cichorei door hem zou worden
verricht. Als tegenprestatie moet
de loonwerker zien het vereiste
aaüareaal middels kontrakten bij
elkaar te krijgen. "Omdat ik er zo
laat in rolde is me dat dit jaar niet
gelukt en zal zo'n 30 ha niet ge
realiseerd kunnen worden. Maar
volgend jaar zal dat geen enkel
probleem zijn is mijn vaste over
tuiging, want het kontrakt ziet er
voor de boer zeer gunstig uit".
kruimelde grond. Zeer zware
grond is in feite niet geschikt voor
deze teelt. Het zaaibed licht tus
senpersoon Maes verder toe, is
zeer goed vergelijkbaar met dat
van de suikerbiet. Ook in veel
andere opzichten is de teelt van
cichorei daarmee vergelijkbaar.
Het zaad wordt tussen 25 april en
half mei gezaaid in rijen van 44
cm afstand en in de rij op 18 a 20
cm. Tegen onkruid moet twee of
drie keer worden gespoten bij het
zaaiklaar maken van de grond,
De oogst van cichoreiwortels vindt volledig gemechaniseerd plaats met een
gewone 6-rijige bietenrooimachine.
