nieuws uit brussel
Akkoord bezuinigingen
akkerbouw en zuidelijke
produkten.
Top struikelt op Tatcher en zuivel
Akkoord verruiming financiën voor EG
jan werts - brussel
Landbouwschap wil
financiële kompensatie
voor mcb-afbraak
De Europese regeringsleiders zijn deze week op hun topconferentie in Brussel opnieuw vastgelopen. Voor de
landbouw is van groot belang dat men het wel eens geworden is over over een verruiming van de eigen
financiële middelen waarover de Europese Gemeenschap kan beschikken. Die belopen nu maximaal 1
btw-procent. Dat wordt verhoogd naar 1,4 vanaf 1986. Op die datum zouden Spanje en Portugal dan ook
toetreden. Daar bovenop hebben de Tien een (overigens tamelijk vrijblijvend) politieke verbintenis aange
gaan om vanaf 1988 1,6 procent btw voor de EG te bestemmen. Je kunt dus zeggen, dat over twee jaar veertig
procent meer btw beschikbaar komt. Die btw dekt globaal momenteel 55 proc van de Europese begroting.
De rest wordt gefinancierd met douane-heffingen en landbouwheffingen, die aan de EG-grenzen zijn gehe
ven. Totale zekerheid heerst er nu rond de vraag hoe de gemeenschap haar gigantische tekorten vanaf nu
1986 moet financieren. Daarover hebben de regeringsleiders deze week zelfs niet eens gesproken.
In het zicht van een algemeen ak
koord over hervorming van het
landbouwbeleid staken Britten en
Ieren dinsdag een spaak in het wiel.
Toch was men elkaar na urenlang
beraad aardig genaderd. De negen
EG-partners boden de Britse pre
mier bij monde van bondskanselier
Kohl in de slotfase voor vijf jaar
achtereen ruwweg vijftig procent
korting aan op haar contributie aan
de Europese schatkist. Zij zou na
melijk jaarlijks 2,5 miljard compen
satie krijgen. Maar ze eiste ten slotte
ruwweg tien procent meer en boven
dien een blijvende regeling.
Het grotendeels falen van ook deze
topconferentie -na de mislukte top
van Athene in december 1983- bete
kent dat het grote akkoord over her
vorming van het landbouwbeleid
van vorige week vooralsnog niet in
de praktijk kan worden gebracht.
Behalve Engeland lag ook Ierland
dwars. Het kreeg uiteindelijk boven
op de huidige melkproduktie van 5,3
miljoen ton nog eens een kwart mil
joen ton extra aangeboden. Premier
Lubbers was daaroverigens fel tegen.
De Nederlandse veehouderij moet
immers de melkproduktie met 1
miljoen ton melk terugbrengen.
Toch gingen de koppige Ieren niet
akkoord met het royale aanbod van
Mitterand. Hun minister-president
Garrit Fitzgerald verliet zelfs de ver
gadering demonstratief en boos
voortijdig.
Vooratter Mitterand verklaarde
dinsdagavond dat de Europese Ge
meenschap na dit herhaald mislukte
topberaad in ernstige problemen zit.
Volgens de Franse president is er op
korte termijn via stemmingen in de
ministerraad wel overeenstemming
te bereiken over regelingen inzake
beheersing van de melkproduktie,
wijziging van de landbouwprijzen,
afbraak van de exportsubsidies in de
landbouw, en zelfs de toetreding van
Spanje en Portugal over anderhalf
jaar. Voor het overige legt Mitter
rand, net als trouwens Lubbers en
andere regeringsleiders, de schuld
van het falen bij de Britten. Zij zou
den de basisbeginselen van de EG-
samenwerking met hun eisen willen
aantasten. Mitterrand suggereerde
dat de andere partners op korte ter
mijn wellicht zönder Engeland ver
der moeten gaan met de integratie
van Europa. Zelf zal de Franse Pre
sident een reeks nieuwe, diplomatie
ke initiatieven ontwikkelen om de
impasse te doorbreken. Vóór juni
zou aldus de Britse kwestie uit de
weg geruimd moeten worden. Men
sprak in dit verband al meteen van
een mogelijke extra topconferentie.
Frankrijk en Italië hebben dezelfde
dinsdagavond Engeland al afgestraft
door aan te kondigen dat nu ook de
vorig jaar in Stuttgart overeengeko
men compensatie van bijna twee
miljard gulden ten gunste van Lon
den niet vanaf 1 april uitbetaald kan
worden. De Nederlandse regering
betreurt die reaktie. Mevrouw Tat
cher heeft gereageerd met de sug
gestie mogelijk vanaf april haar be
talingen aan de Europese schatkist
op te zullen schorten.
Volgens president Mitterrand speel
den bij deze topconferentie belang
rijke principiële vragen. "Negen
landen willen niet raken aan begin
selen van de douane-unie, zoals En
geland in feite verlangt", aldus de
Franse president. Dergelijke uitla
tingen wijzen erop dat de crisis dus
dieper zit dan de cijfers, die hier twee
dagen en één nacht lang over en weer
over de onderhandelingstafels vlo
gen. Engeland is na tien jaar lid
maatschap kennelijk nog steeds niet
in staat om de spelregels uit de be
faamde Verdrag van Rome (1957) te
aanvaarden, aldus waarnemers in
Brussel.
Boze leren
Premier Lubbers wees er op, dat met
het andere overzese partner-land
Ierland iets soortgelijks aan de hand
is. Overal moet de melkproduktie
teruggeschroefd worden naar het ni
veau van 1981. Ierland is echter voor
de ontwikkeling van het platteland
op zuivel aangewezen. De andere
partners erkennen dat. Zij bieden de
Ierse premier Fitzgerald aan: a. dat
hij zijn melkproduktie nu helemaal
niet hoeft te beperken en bovendien
b. over 1984 nog vijf procent mag
uitbreiden. (Nederland was tegen het
laatste). Fitzgerald loopt dan echter
boos weg. Hij wil ook in 1985 blijven
uitbreiden. De voorzitter van de Ier
se farmers-organisatie Denal Cash-
mar, die buiten het gebouw de on
derhandelingen volgde, had veel lof
voor Fitzgerald's houding. De Ierse
premier zelf gaf een verklaring uit,
waarin hij zegt dat het.hier absoluut
vitale Ierse belangen in het geding
zijn. De Ierse economie kan niet
zonder zuivel. Daarom wil men ook
in 1986 vijf procent blijven groeien.
Voor de jaren daarna wil de Ierse
premier de ontwikkeling van de zui-
velmarkt wel afwachten.
Waarom worden de regeringsleiders
het na zoveel voorbereiding en der
gelijke intensieve discussies toch niet
eens. Het antwoord van premier
Lubbers luidt: "Sommige landen
hebben een verkeerde kijk op wat
haalbaar is in de EG. Griekenland,
Engeland en Ierland zijn enkele
voorbeelden. Alle drie stellen zij soms
reeksen eisen. Die vervolgens niet
ingelost kunnen worden door de an
dere partners. Premier Lubbers
noemt dit een mis-taxatie van de kant
van nieuwe EG-landen. Zij weten
kennelijk niet goed wat je eigenlijk
van Europese samenwerking nu wel
en niet mag verwachten.
Zaterdag bereikten de landbouwministers een nieuw akkoord inzake
hervorming van het landbouwbeleid. Dit komt dus bovenop de eerder
vorige week bereikte compromissen inzake de zuivel (superheffing) en
de afbouw van de heffingen en subsidies aan de grenzen (monetair
compenserende bedragen) waarover wij vorige week berichtten. On
danks de bezuinigingen die nu inzake het landbouwbeleid zijn over
eengekomen, komt men geld te kort. In plaats van de begrote 42 miljard
gulden (waarvoor dus geld beschikbaar is), gaan de uitgaven ten gunste
van het landbouwbeleid minstens 43,5 miljard belopen. De hele
EG-begroting 1984 beloopt 64 miljard gulden. Voorzitter Thorn (Eu
ropese Commissie) schat de werkelijke uitgaven dit jaar echter op 69
miljard. Niemand weet nu hoe dat tekort gefinancierd moet worden.
Vóór de volgende produkten gaan de
prijzen met 1 procent omlaag: zachte
tarwe, gerst, mais, olijfolie, voeder-
granen, zonnebloempitten, erwten,
bonen, vlas en hennep, tafelwijn,
rundvlees, schapevlees en varkens
vlees. Voor het koolzaad geldt zelfs 2
procent verlaging. De melkprijs,
(richtprijs) en de interventieprijzen
van rogge en suiker worden bevro
ren. Voor een aantal zuidelijke pro
dukten, zoals rijst, zachte tarwe, ka
toen, tabak, groenten en fruit, zijde,
wordt de prijs 1 tot maximaal 2,9
procent verhoogd. Inzake de zet-
meelsector (Veenkoloniën) is van
belang dat het huidige systeem voor
een jaat blijft gehandhaafd. Intussen
zal de Europese Commissie voor
stellen formuleren teneinde dit be
leid voor 1985 aan te passen bij ver
gelijkbare produkten.
Voor de zuidelijke landen geldt dat
zij extra prijsverhogingen kunnen
realiseren via de groene koersen. Dat
loopt in principe van 15 procent voor
Griekenland naar 9 voor Frankrijk, 4
in Italië en 3 procent voor de andere
landen. Alleen in Nederland (ge
middelde prijsverlaging 0,5 procent),
Engeland en Duitsland blijven de
prijzen op het huidige niveau, dan-
wel dalen ze dus iets.
De voorzitter van de ministerraad de
Fransman Michiel Rocard verklaar
de na afloop van de marathon tevre
den te zijn omdat het Europees
landbouwbeleid van een naderende
ondergang is gered. Er zijn voor de
agrarische bevolking pijnlijk aanko
mende besluiten genomen. Maar de
dreigende uiteenspatting van het ge
meenschappelijk landbouwbeleid is
aldus voorkomen. Geen enkel land is
trouwens op dit moment in staat om
zelf de financiën op tafel te leggen,
die de agrarische bevolking nu via de
Europese landbouwpolitiek ont
vangt. Landbouwcommissaris Poul
Dalsager verklaarde dat de land
bouwministers zichzelf hebben
overwonnen door dergelijke ingrij
pende besluiten'te nemen. Minister
Braks wees erop dat de boeren nu
moeten inleveren. Dit beloopt echter
aanzienlijk minder dan in de oor
spronkelijke prijsverlagende voor
stellen van de Europese Commissie
was voorzien, aldus Braks.
Premier Lubbers
De Nederlandse premier heeft
maandagnacht in Brussel verklaard
dat geen enkele minister bij het stre
ven bij bezuinigingen zo ver is dur
ven gaan als Braks. "Maar toch is hij
slechts gedeeltelijk in zijn missie ge
slaagd", aldus Lubbers. Hij kondig
de aan, dat Nederland ook bij ko
mende onderhandelingen zal blijven
aandringen op beperking van de
kosten van het landbouwbeleid. Het
pakket zoals het er nu ligt wil Ne
derland wel aanvaarden. "De poli
tieke realiteit is nu eenmaal dat als je
zo'n beleid wil ombuigen je daarvoor
langer de tijd moet nemen". Neder
land zal in ieder geval zonder meer
bijdragen aan de financiering van de
anderhalf miljard die de landbouw
bovenop de oorspronkelijke begro
ting nodig heeft, zo gaf de Neder
landse premier hier te verstaan.
Minister-president Lubbers
Rundvlees
De Nederlandse delegatie heeft er
tijdens de marathon hard aan ge
trokken om bezuiniging te realiseren
inzake het rundvlees. Daar zijn de
kosten uit de pan gerezen, aldus mi
nister Braks. Hij probeerde tever
geefs om de permanente interventie
(aankopen via de overheid) van vlees
te beperken. Wel is men het eens ge
worden over een permanent classifi
catieschema. Tot nu toe kon het ge
beuren dat rundvlees dat in Neder
land niet ingeleverd kon worden, wel
in Italië in de interventie verdween.
Dit leidde tot allerlei verwrongen
handelsstromen binnen de Euro-
markt. In een periode van drie jaar
wordt nu een nieuw meer uniform
stelsel ingevoerd. Waarbij voortaan
overal dezelfde kwaliteiten aanvaard
worden. Bovendien zal de Europese
Commissie strengere normen gaan
hanteren bij de inlevering van rund
vlees. Voor schapevlees verandert er
niets. De Britse minister van Land
bouw Jopling is er in geslaagd om de
in zijn land geldende subsidie van
rundvlees voort te zetten. Gevolg
daarvan is weer dat ook Italië en
Ierland hun (dure) kalverpremies
met afschaffen. Al met al, zo ver
wacht Braks, wordt de sector rund
vlees na zuivel de duurste. Een be
langrijke nieuwigheid, dat door dë
ministers in het landbouwbeleid is
vastgelegd, is de garantiedrempel.
Dit is het maximum, waarboven de
teelt voor rekening van de agrariër
komt. Het is een belangrijk nieuw
Europees principe, waaruit met na
me blijkt dat er ook door het zuiden
van de EG offers gebracht moeten
worden. Wij kenden zulke drempels
al in ondermeer de suikerbietenteelt
en bij granen. Nu gaan ze ook voor
de zuivel en reeksen produkten uit
het zuiden van de Europese Ge
meenschap gelden. Nieuw is dat niet
alleen waar overschotten bestaan of
dreigen maar ook waar de kosten
voor de EG sterk toenemen zo'n
drempel geldt. Vorige week zaterdag
zijn aldus meteen dergelijke nieuwe
drempels gelegd voor dure tarwe (4,6
miljoen ton), katoen, rozijnen, ker
sen op stroop, ingeblikte peren, to
maten voor verwerking (4,6 miljoen
ton). Kortom een reeks voor de EG
dure zuidelijke produkten.
In de slotronde van de marathon zijn
zoals hierboven al blijkt voor de ak
kerbouw met name via de prijzen
ook besnoeiingen doorgevoerd. Er
komt bovendien een beperking op de
overbruggingsvergoeding die wordt
betaald bij interventie op het einde
van het seizoen. Anderzijds geldt
voor zachte tarwe voortaan de af-
Het Landbouwschap heeft de rege
ring gevraagd om de Nederlandse
boeren op dezelfde manier als in
Duitsland te kompenseren voor het
besluit van de landbouwministers
over de afbraak van de zogenaamde
monetair compenserende bedragen
(mcb). Duitsland mag de gevolgen
van de mcb-afbraak opvangen door
het btw-tarief voor zijn boeren te
verlagen. De kosten daarvan zullen
waarschijnlijk voor een deel door de
EG worden gefinancierd.
spraak dat de Europese Commissie
voor de minimale kwaliteiten gedu
rende jaarlijks drie maanden inter
ventie (aankopen) moet toestaan.
Tot nu toe kan Brussel daarover zelf
beslissen. Tegelijk met het land-
bouwpakket is ook overeenstem
ming bereikt inzake een stabilisering
van de huidige import van graanver-
vangers (hoofdzakelijk de maisglu-
ten) op het gemiddelde niveau van
de laatste driejaar. Hierover moeten
nu met de VS besprekingen begin
nen. Eiwithoudende erwten en bo
nen voor menselijke consumptie be
houden hun premies. Die gaan
bovendien ook voor lupinen gelden.
Op het hele akkoord, inclusief su
perheffing zuivel en afbraak mone
taire compensaties liggen nog erser-
ves van diverse landen. Met name
Engeland (rundvlees), Italië en
Griekenland (positie zuidelijke pro
dukten) gaan nog niet akkoord. De
topconferentie had van de'week die
belemmeringen moeten wegnemen.
Dat is niet gebeurd. Vast staat dan
ook min of meer, dat het pakket
hervormingen, superheffing zuivel,
monetaire wijzigingen en prijscor-
recties niet op de geëigende datum
van 1 april a.s. ingaan. Over wat nu te
gebeuren staat moeten de land
bouwministers volgende week dui
delijkheid scheppen. Waarschijnlijk
wachten zij, gegeven de complete
politieke impasse, op de nieuwe ini
tiatieven die president Mitterrand
heeft aangekondigd.
In een brief aan premier Lubbers
heeft het Landbouwschap geëist, dat
in ons land soortgelijke maatregelen
worden getroffen om een inkomens
daling als gevolg van de mcb-af
braak op te vangen.
Bij de afbraak van negatieve mcb's
dreigt volgens het Landbouwschap
bij muntaanpassingen een per pro-
dukt uiteenlopend beleid. Verder
zou de voor Duitsland bepaalde
kompensatie op de mcb-verminde-
ring in 1985 via een verlaging van de
btw van toepassing zijn op produk
ten, waarvoor geen mcb's gelden. Dit
tast, aldus het Landbouwschap,
eveneens het gemeenschappelijk ka
rakter van het landbouwbeleid aan.
Voor Nederland vloeit er bovendien
een konkurrentienadeel uit voort.
23 maart 1984
5
