De konsequenties van de EG
markt- en prijsvoorstellen voor de
akkerbouwsektor
Gepensioneerde coöperator S. Silvis gaat
"pionieren"voor Zuidwestelijke akkerbouw!
to f
Opslagplaatsen
Peulvruchten
Bintje
Brouwgerst
De E.G.-Commissie is van plan haar uitgangspunten met name bij het
te voeren markt- en prijsbeleid te realiseren door het graanprijsniveau
in de richting te sturen van het steunprijsniveau in de Verenigde Staten.
De E.G.-Commissie stelt daarbij de volgende aanpak voor:
De mate waarin een prijsbeleid zal worden gevoerd hangt niet meer
af van de produktiekosten in de Europese landbouw.
De voor de akkerbouw belangrijke produkten granen, suiker en
koolzaad zullen in europese valuta eenheden (e.v.e.) respektievelijk
een bevriezing, een geringe verhoging en een verlaging moeten on
dergaan.
Het beleid in de graansektor zal evenzeer konsequenties moeten
hebben voor de andere marktordeningsprodukten, waaronder suiker
en koolzaad.
Een eerste voorwaarde voor een toekomstige toepassing van de
garantiedrempel is volgens de E.G.-Commissie een snelle en doel
treffende beperking van de invoer van substituten.
Voor Nederland komt daar dan nog bij de aftrek met de reeds eerder
genoemde m.c.b.
Granen
De voorstellen voor de graansektor zien er als volgt uit:
Prijs Voorgestelde verhoging
83 84
in
in
EVE
in
in
Prijs
84/85
Richtprijs tarwe
71,14
0
-3,9%
ƒ68,35
Unif.interv.prijs
50,23
0
-3,9
ƒ48,23
Ref. pr. min. bakkw.
ƒ55,42
2,5
-6,4%
50,87
Ref. pr. gemidd.bakkw.
ƒ58,59
0
-3,9%
56,29
Gerst, rogge, mais:
Richtprijs
64,82
0
-3,9%
ƒ62,27
Unif. interv.prijs
50,23
0
-3,9%
ƒ48,23
Uit de bovenstaande tabel blijkt
duidelijk dat er onder de Neder
landse verhoudingen in de graan
sektor sprake is van prijsverlagingen.
De richtprijzen stijgen niet meer dan
de interventieprijzen hetgeen een lo
gisch gevolg zou zijn van een juiste
toepassing van het silo-model. In de
ruimte tussen genoemde prijzen
meer gerealiseerd. Dit silo-model
kan nl. alleen goed funktioneren in
dien de markt schoon is. Dit vereist
een sterk en vooral duidelijk export
beleid, hetgeen al jaren te wensen
overlaat. Om die reden zijn in bijna
de gehele Gemeenschap uitsluitend
nog de interventieniveau's van be
lang.
Terwille van de bezuinigingen en de
z.g. stimulering van de teelt van
kwaliteitstarwe en om meer tarwe de
voerbak in te laten lopen zal volgens
de Commissie de referentieprijs voor
tarwe van minimumkwaliteit in e.v.e.
met 5% moeten worden verlaagd, te
beginnen met 2,5%. De ruimte tussen
interventieprijs en genoemde refe
rentieprijs bedraagt thans nog 10,3%.
Vlas
De Commissie stelt voor de hektare
steun voor vlas in E.V.E. met 2,5% te
verhogen en de streefprijs voor lijn
zaad met 1,5% aan te passen. In Ne
derlandse valuta betekent dit een
verlaging met resp. -1 en -2 procent.
Eiwithoudende gewassen
De steunmaatregelen voor erwten,
tuin- en veldbonen zijn getroffen
teneinde de produktie daarvan in de
Gemeenschap te stimuleren door
mengvoederfabrikanten in staat te
stellen deze produkten te gebruiken
in konkurrentie met sojaschroot en
tevens de producenten van een mi
nimumprijs te verzekeren.
Wanneer de vastgestelde gemiddel
de wereldmarktprijs van sojaschroot
lager is dan de steundrempelprijs,
wordt steun verleend op genoemde
produkten bij de vervaardiging van
diervoeders. Het steunbedrag wordt
eenmaal per maand door de Com
missie vastgesteld en is ge;ijk aan
45% van het verschil tussen de
drempelprijs en de wereldmarktprijs
van sojaschroot.
De Commissie stelt voor de steun
drempelprijs en de minimumprijs te
verhogen met 2,5% (in E.V.E.). Voor
de eiwithoudende gewassen kan het
volgende overzicht worden samen
gesteld.
1983/1984
verhoging
in EVE in
f 1984/1985
steundrempelprijs
minimumprijs
Gezien de behoefte aan eiwitrijke
veevoedergrondstoffen is een betere
prijsverhoging voor deze produkten
op zijn plaats.
Gedroogde groenvoeders
De Commissie stelt voor het steun
bedrag te bevriezen en de richtprijs
te verhogen met 2,5%. Dit geeft het
volgende beeld.
1.402,60
791,—
2,5%
2,5%
- 1%
- 1%
1.388,57
783,09
Zaaizaden
In 1983 zijn reeds de steunbedragen
vastgesteld voor 1984/1985 en
1985/1986. Met ingang van
1984/1985 is voor zaaizaad van voe-
•rerwten en veldbonen geen steun
meer vastgesteld, een slechte zaak
gezien het rendement van deze zaai
zaadteelt.
1983/1984
verhoging
in EVE in
1984/1985
steunbedrag
richtprijs
23,01
484.89
0
2,5
-3,5
Koolzaad
Tussen het koolzaad en het graanbeleid ligt een duidelijke relatie. Voor de
Nederlandse situatie ziet de prijsaanpassing-er als volgt uit:
per 100 kg
'83/'84
moet nl. dekking gevonden worden
voor een marktelement waarbinnen
de granen op basis van hun relatieve
voederwaarde een eigen prijsniveau
kunnen vinden. Voorts dient er op
vang in te zitten voor de transport
kosten tussen overschotgebieden en
tekortgebieden.
Deze opzet wordt echter al jaren niet
verhoging
in EVE in
per 100 kg
'84/'85
Richtprijs
Interventieprijs
130,67
118,69
- 1%
-4,5%
-4,5%
124,79
113,35
Uit deze voorstellen blijkt dat de
E.G.-Commissie afziet van haar eer
dere voornemen om de interventie
prijs te vervangen door een mini
mumprijs.
Suiker
Zie voor de konsequenties van de
suikervoorstellen het landbouwblad
van 24 februari j.l.
Zetmeel
Met betrekking tot het zetmeelbeleiö
zijn thans nog geen voorstellen be
kend. Verwacht mag worden dat het
zetmeelbeleid wordt gehandhaafd in
relatie tot het graanbeleid. Dit is op
zich positief doch het betekent wel
dat de fabrieksaardappelen ook
meegenomen worden in het negatie
ve prijsbeleid voor granen. Dit zet de
resultaten op het Veenkoloniale ak
kerbouwbedrijf extra onder druk.
(gegevens ontleend aan een
notitie van het Landbouwschap)
A Is de heer S. Silvis over bolkaf en
de pharmaceutische industrie
praat dan is de eerste gedachte die
zich bij de argeloze toehoorder op
dringt er een van: "Laat hij de
landbouw nu al wat links liggen, zo
kort na zijn afscheid als direkteur
van Cebeco-Zuidwest?" Uit zijn
enthousiast betoog wordt al gauw
duidelijk dat niets minder waar is.
Silvis staat nog met beide benen op
de zuidwestelijke klei en blijft zich
voor de landbouw met hart en ziel
inzetten.
Als hij het over bolkaf van blauw-
maanzaad en over de pharmaceu
tische fabriek Diosinth heeft dan
praat hij over alternatieven voor de
akkerbouw. Dan heeft hij het over
het smalle bouwplan en de nood
zaak tot verbreding daarvan. Want
dat is zijn nieuwe taak bij Cebeco-
Zuidwest: het bevorderen van
allerlei handelsaktiviteiten - die
het boerenerf niet direkt raken - en
het leggen van internationale kon
takten om er langs die weg in te
slagen nieuwe teelten op te sporen
of bestaande, stiefmoederlijk be
deelde, teelten nieuw leven in te
blazen; dat alles voor de zuidwes
telijke akkerbouw.
"We moeten, zo meent Silvis, elk
alternatief aanpakken en op zijn
merites toetsen. Zo kan ik me
sinds mijn "pensionering" volop
bezig gaan houden met de kwes
tie dat wij zaaierwten telen, ze
vervolgens uitvoeren naar
Frankrijk en ze daarna op kon-
trakt weer terugkopen van dat
zelfde land voor de veevoeder
industrie. Kunnen wij hier zelf
niet meer aan doen? vraag ik me
af. Ook ga ik me nu bezig houden
met een proefprojekt dat Cebe
co-Zuidwest samen met de phar
maceutische industrie Diosinth
(Akzo-dochter) heeft opgezet
voor de teelt van blauwmaan-
zaad, t.b.v. de bolkaf en voor het
zaad ook natuurlijk.
Vroeger werd die kaf uit ooste
lijke landen gehaald maar nu
wordt maanzaad hier weer meer
geteeld, dus is er ook meer kaf.
Mijn taak is het om dit onderzoek
te stimuleren en om afzetkanalen
te vinden voor kaf en zaad. Pio
nieren dus", vat hij samen.
Als een nieuwe taak ziet de oud
algemeen-direkteur ook het be
vorderen van een betere benut
ting van de graanopslagplaatsen
van Cebeco-Zuidwest in haar
werkgebied. "Nu is het zo, legt hij
uit, "dat er veel is geïnvesteerd in
bewaarplaatsen voor granen. Ze
zitten meestal binnen enkele we
ken vol, maar zijn ook in één keer
weer leeg. Een groot deel van het
jaar staan ze leeg, omdat er bijv.
geen veevoederfabriek aan ge
koppeld is. We moeten ze beter
benutten". Silvis meent dat zulks
gezien onze geografische ligging
en de infrastruktuur, mogelijk
moet zijn.
Die diverse gebouwen, zo stelt hij
zich voor, moeten een schakel
vormen in de goederenstroom die
in ons land wordt geïmporteerd
en later elders verwerkt. We zou
den een deel van de Franse erw-
tenoogst en van de Engelse
brouwgerstoogst enige tijd op
kunnen slaan. Bijkomend voor
deel zou dan ook nog een inlands
prijsdrukkend effekt kunnen zijn.
Voor dit overbruggen van plaats
en tijd ziet hij vooral mogelijkhe
den voor de opslagplaatsen in de
havens Breskens, Zwijndrecht,
Middelburg en Dinteloord". Juist
het kunnen beschikken over
meerdere opslagplaatsen geeft je
de mogelijkheid uiterst efficiënt
met de totale opslagkapaciteit om
te kunnen gaan", zo meent hij.
Een goede toekomst heeft vol
gens de coöperator die zijn nieu-
S. Silvis: "Pionieren dus".
we taken samenvat onder de
noemer "Algemene Zaken", de
teelt van peulvruchten en bonen
omdat de EG met een struktureel
tekort aan eiwit zit. De subsidie
voor deze - voor de diervoeders
bestemde teelten kost weliswaar
geld maar minder dan de subsidie
op granen. Silvis: "Elke hektare
tarwe die wordt vervangen door
erwten geeft een besparing op het
EG-budget terwijl het stimuleren
er van minder zwaar drukt op de
relatie tussen de EG en VS omdat
peulvruchten vanuit Amerika
niet worden geïmporteerd terwijl
het toch in het kader van de totale
grondstoffenbehoefte maar om
een geringe bijdrage gaat.
Bovendien, zo voegt hij er nog
aan toe, zijn peulvruchten goed
vooi* de vruchtwisseling en geven
ze een goed, zij het nog te verbe
teren, saldo. De teelt en de selek-
tie bij het kweken van erwten waa
tot nu toe in ons land vooral ge
richt op het oog en op de smaak
van de konsument. Als we die
eisen voor een deel kunnen laten
vervallen en ons vooral richten op
een hoger eiwitgehalte en hogere
kg-opbrengsten dan zullen we
nog tot 10 ton per hektare kunnen
komen", zo verwacht een strijd
vaardige Silvis.
De toekomst van de aardappel
teelt ziet hij voor het zuidwesten
wel verzekerd. Hoewel in ons en
in enige andere landen de ver
werking van aardappelen goed
op gang is gekomen, zijn er vol
gens hem nog tal van andere lan
den waar nog ruimte is. Gezien
de vraag vanuit de verwerkende
industrie zou het percentage gro
ve aardappelen nog wat toe moe
ten nemen. Als dat lukt, en
bovendien de opbrengst per hek
tare nog toeneemt, dan blijft ook
de prijs van de kleinere maat
goed op peil. Bintje zal zijn eerste
plaats als konsumptieaardappel,
voorlopig nog niet prijs hoeven te
geven, zo verwacht hij.
Een gewas dat in de toekcmst wat
meer voeten onder de grond zal
krijgen is volgens de heer Silvis
brouwgerst. Cebeco-Zuidwest is
bezig met oriënterende bespre
kingen over het afsluiten met eni
ge brouwers van meerjarige kon
trakten voor de teelt van dit ge
was. Uitgangspunt daarbij is een
relatie te leggen tussen de tarwe-
prijs en die van brouwgerst want
als die er niet is dan zal dit gewas
toch niet in versterkte mate van de
grond komen.
"Gelukkig hebben we op het ge
bied van de teelt van brouwgerst
enige voordelen zoals onze kwali
teit die o.m. wordt bepaald door
het weer in onze regio en üoor de
deskundigheid van de telers. Ook
op het gebied van bewaring, het
■drogen en dergelijke hebben wij de
nodige kennis in huis dus heb ik er
alle vertrouwen in dat we met deze
brouwers tot een overeenkomst
zullen komen".
J. W1ERENGA
6
2 maart 1 984
