Gemoed en weer in Midden- en
Oost-Brabant opgeklaard
Wees voorzichtig met hoeveelheid N op
wintertarwe
Is de paperpot wel in het voordeel van de
boer?
Boerderij bekonkurreert melkboer
De RAI heeft een staartje gehad
Onderlinge Hageiverzekering Hulst keerde
kwart miljoen aan hagelschade uit
De weersomstandigheden rond half
februari hebben positief bijgedragen
aan het gemoed van de agrariërs van
KRING MIDDEN- EN OOST
BRABANT. Na de aanvankelijk gro
te overlast van water in de rivieren en
andere afvoerkanalen is de situatie
nU aanmerkelijk beter. De lager ge
legen bedrijven hebben in enkele ge
vallen in de meest kritieke fase be
hoorlijke problemen gehad. Momen
teel zijn de weersomstandigheden
veel gezonder, 's Nachts wat vriezen,
soms bewolkt met mist. Andere dagen
meer zon met opklaringen. Dit win
terse weertype heeft gezorgd voor het
snel opdrogen van de landerijen. De
lager gelegen gebieden van b.v. De
Dommel en de Aa werden als water-
opslaggebied gebruikt, ten tijde van
de wateroverlast.
Ruilverkaveling
Het voorontwerp van de ruilverka
veling Sint-Oedenrode is klaar. In de
laatste week van februari '84 zal het
voorontwerp aan belanghebbenden
in het gebied in de vorm van een
boekwerk worden gepresenteerd. In
maart zullen de grotere, openbare
inspraak en voorlichtingsbijeenkom
sten worden bijgehouden. Op klei
nere schaal, de z.g. huiskamer
bijeenkomsten, zullen eind maart tot
en met april plaatsvinden.
Het ruilverkavelingsgebied is qua
oppervlakte vrij groot, n.l. bijna
16.000 ha. Het is een belangrijk ge
bied voor de landbouw. Ook de na
tuur- en landschapswaarden mogen
in dit gebied niet onderschat worden.
Het is een afweging van belangen,
die op hun juiste waarde getoetst
dienen te worden. Om, het ruilverka
velingsplan van de voorbereidings
kommissie zo goed mogelijk te pre
senteren, is de medewerking van be
langhebbenden nodig. Zeker niet te
vergeten de jonge, toekomstige boe
ren. Zij zullen later, als het plan is
uitgevoerd, de vruchten ervan pluk
ken. Men dient van deze informatie
inspraak mogelijkheden zoveel mo
gelijk gebruik te maken.
Zwarte rat
Eind januari is in Oost-Brabant een
grootscheepse bestrijding van de
zwarte rat begonnen. Het is de be
doeling om in ca. 50 gemeenten in de
Meierij en De Kempen de bestrijding
aan te pakken. De kampagne wordt
georganiseerd door de Afdeling On-
gedierten bestrijding in Wageningen
in samenwerking met de plaatselijke
gemeenten. Omdat de te bestrijden
ratten veel op agrarische bedrijven
voorkomen is aan desbetreffende
boeren het verzoek gericht mede
werking te verlenen. Men heeft de
grootste kans van slagen als eenieder
meewerkt. De ratten kunnen nogal
wat schade toebrengen aan o.a. iso
latiematerialen e.d. van rundveestal
iën, varkens- en pluimveestallen. Ze
zitten graag hoog en droog tussen of
in zoldervloeren e.d.
De laatste 10 - 15 jaar is deze ratten-
populatie enorm uitgebreid. De ver
meerdering gaat bijzonder vlug. Op
een leeftijd van 3 maanden zijn de
dieren al geslachtsrijp. De bestrij
ding is in het begin onvoldoende ge
weest, vandaar nu op de grootschali
ge aanpak.
Varkenspest
Een ander probleem in Oost-Bra
bant is de uitbraak van enkele nieu
we gevallen van varkenspest. On
danks het feit, dat regelmatig wordt
Voor de Onderlinge Verzekerings
Maatschappij tegen Hagelschade in
Zeeland U.A., gevestigd in Hulst, was
1983 een jaar met veel schadegeval
len. In totaal omvatte de schade een
bedrag van ƒ251.480,- met als
hoogste uitkering een bedrag van
20.007,— aan één deelnemer.
Bij 81 leden werd schade gekonsta-
teerd. De voornaamste schadegebie-
den zijn Clinge, Nieuw-Namen,
Graauw, Walsoorden, Westdorpe en
Zaamslag. De schade deed zich voor
al voor in de gewassen suikerbieten,
uien", bonen, vlas en koolzaad.
Voorzitter K.J.A. Baron Collot d'Es-
cury deelde e.e.a. mee tijdens de al
gemene jaarvergadering in Den Dul-
laert te Hulst.
Zo de tweede helft van februari is ge
lukkig nogal wat droger geweest als
de eerste helft. En met in deze laatste
periode nog wat nachtvorsten kunnen
we niet ontevreden zijn. Het overtol
lige regenwater is nu goed uit kunnen
zakken, de grond ligt er goed bij. De
struktuur in de bovenlaag ligt er zelfs
zeer goed bij.
Er is intussen al heel wat kunstmest
gestrooid. Kali voor de aardappelen
bijgeënt bij biggen en ander fokma-
teriaal, zijn toch enkele bedrijven
geruimd moeten worden. Het is bij
zonder moeilijk een virusziekte,
zoals de varkenspest, onder de knie
te krijgen.
De entkampagne en de opgeruimde
varkens van de besmette bedrijven
hebben de Staat al veel geld gekost.
Door het van kracht worden van
nieuwe EG-maatregelen zijn vooral
de varkenshouders in de omgeving
van een besmet bedrijf zwaarder ge
dupeerd. Het vervoersverbod geldt
nu voor een straal van 5 km om het
besmette bedrijf (voorheen 2 km.).
Het voorjaar dient zich weer aan.
Volgens de statistieken is de tempe-
ratuursom van 180 graden in Oost- en
Midden-Brabant bijna bereikt. Dit
betekent, dat de agrariërs bij vol
doende gunstige omstandigheden van
hun grasland de stikstof (N) kunnen
gaan strooien.
Ondanks het grote schadebedrag zijn
de financiële resultaten gunstig te
noemen en zo meldde hij, kan er toch
nog 25 procent van de betaalde pre
mie over 1983 gerestitueerd worden.
Deze restitutie zal worden verrekend
met de voor 1984 te betalen premie.
Dankzij de goede resultaten zullen
de premies voor tarwe, gerst en rogge
worden verlaagd met 0,05 per
100,— verzekerde waarde.
Van de mogelijkheid om gewassen
tegen stormschade te verzekeren
hebben 25 leden gebruik gemaakt.
Er waren 7 schademeldingen, name
lijk in tarwe, snij- en korrelmaïs,
blauwmaanzaad en graszaad tot een
bedrag van 19.029,—
en uien. maar ook als volop fosfaat
meestal als mengmest in de vorm van
23 23 0 of 26+14 0 voor alle
andere gewassen. Ook op de winter
tarwe is men al druk doende geweest
evenals op het graszaad.
Het rijden over de bevroren grond
ging vrij goed. Soms bleek het toch
vrij lang te duren eer men in vol
doende mate over de grond kon rij
den om niet door het dunne korstje
heen te zakken.
Daar waar nog wat lichtere gronden
geploegd moesten worden, heeft
men dit intussen nu ook gedaan.
Deze grond ligt er nu droog, open en
gezond van struktuur bij. Iets wat
voor zulke gronden zeer belangrijk
is.
Er is hier en daar al wat gezaaid,
echter zo weinig dat het eigenlijk nog
geen naam mag hebben.
Vorige maal al. voorzichtig laten
merken dat men met de hoeveelhe
den N op wintertarwe na aardappe
len voorzichtig moet zijn. Circa
twee/derde van de percelen heeft nu
al een voorraad van boven de 100 kg
N mineraal per ha. in de laag van
0-100 cm. Wees dan in eerste instan
tie voorzichtig met de hoeveelheden
N op wintertarwe. Een zelfde geluid
valt ook te beluisteren van percelen
waarop in 1983 snijmais heeft ge
groeid en waar nadien de drijfmest
kar nog al eens is geweest.
Na granen en suikerbieten liggen de
N voorraden in de grond duidelijk
lager. De prijzen van de aardappelen
en de uien blijven zich nog steeds op
een hoog niveau handhaven. Het
lijkt er op dat er niet zoveel aardap
pelen meer in handen van de telers
zijn.
T och vind ik het wel belangrijk om
nog een uitlating door te geven die ir.
C.D. v. Loon bij zijn inleiding over
aktuele problemen bij de aardappel
teelt in Kruiningen liet horen.
Dat was wel dat we uiterst voorzich
tig moeten zijn met de schudeggen,
rotorkopeggen, freezen en rijenfree-
zen, en alles wat zo beweegt. We
moeten oppassen dat we vooral de
lichtere gronden voor de aardappelen
niet te fijn verpulveren. Struktuur-
verval nadien door veel regen is dan
eigenlijk niet te voorkomen. Werken
met de gewone eggen voldoet op zul
ke gronden nog niet zo slecht. Het
hoeft allemaal niet zo fijn, er mogen
gerust eens wat kluitjes voorkomen.
Tijdens de vorstperiode van 14 dagen
geleden is er ook op THOLEN EN
ST. PHILIPSLAND al veel kunst
mest gestrooid, zonder dat er veel
sporen werden gereden.
Voor het uitrijden van mest had het
eigenlijk niet genoeg gevroren en dat
was later met het ploegen goed te
zien. In ons gebied zijn ook de eerste
aardappelen weer gepoot voor de
teelt onder plastik. Tevens zijn er ook
wat uien gezaaid en gepoot. Een en
keling hèeft ook nog wat zomergraan
gezaaid.
Door de vele regen van begin fe
bruari was de grond bovenop be
hoorlijk slempgevoelig geworden.
De nachtvorstjes hebben de struk
tuur weer aardig opgeknapt en als
het nu niet te veel meer regent, lijkt
de grond goed bewerkbaar het voor
jaar in te gaan.
Dit voorjaar lijkt voor een aantal
kollega's niet zo gemakkelijk te wor
den, alle pootaardappelen zijn nog
lange na niet gekocht en de prijs
stijgt nog steeds. Heeft men nu nog
konsumptieaardappelen te verko
pen, dan is aankoop van poters nog
wel te verantwoorden. Heeft men al
zeer vroeg verkocht- of op kontrakt
geteeld, dan is een poterprijs van
meer dan twee gulden heel wat
moeilijker te verteren. Men zal dan
moeten beslissen, afwachten of ze
goedkoper worden of een andere
teelt kiezen.
Is men echter geheel op de aardap
pelteelt ingesteld, en heeft men zelf
het volledige machinepark en be-
waarruimte, dan staat dat toch ook
weer een jaar zonder dat er iets
tegenover staat. In de andere teelten
heeft men nog wel keus, maar vragen
meestal toch wel meer arbeid om tot
een vergelijkbaar saldo te komen.
In de suikerbietenteeit lijkt ook weer
wat uitbreiding te zitten. Komt daar
in de toekomst het gebruik van de
paperpot nog bij, dan zal ons kwan
tum weldra te klein zijn.
De ontwikkeling met de paperpot is
evenals de grondontsmetting een
mooie zaak in de bietenteelt. Het
geeft een zeer hoge meeropbrengst in
kg-suiker, maar als praktijkschrijver
wil ik daar toch wel wat vraagtekens
bijzetten, of dat de juiste weg is in het
voordeel van de boer.
Te veel van de meeropbrengst moet
direkt aan derden worden doorge
schoven bij.grondontsmetting en pa
perpot.
In de erwten- en bonenteelt is weieens
gebleken dat het gebruik van grover
zaaizaad ook een hogere opbrengst
geeft. Bij het gebruik van M zaad in
het verleden, bleek het grovere zaad
daaruit ook veel sneller grotere plan
ten te geven. Ons precisiezaad is van
een gemiddelde zaadgrootte. Zou
men door het kweken van een ras dat
grover zaad geeft niet goedkoper tot
een hogere opbrengst kunnen ko
men? Wanneer deze opbrengstverho
ging maar de helft is van die bij het
gebruik van de paperpot is wel bijna
het gehele voordeel voor de boer, en
zal men minder gauw last hebben van
een suikerberg.
Ruim veertig procent van de
winkels en wijkbezorging in melk
heeft last van boerderijverkopen,
vooral van rauwe melk. Dat blijkt
uit een onderzoek van het be
drijfschap detailhandel in melk
en zuivelprodukten, dat vrijdag is
gepubliceerd. Het schap wijst
erop dat de rauwe melk niet ge-
kontroleerd wordt, waardoor de
kwaliteitsgarantie ontbreekt.
Normaal gaat de rauwe melk
naar de zuivelindustrie, waar het
melkkontrolestation en de indus
trie zelf kwaliteitskontrole toe
passen. De detailhandel vreest
dat door de Brusselse maatrege
len meer boeren hun teveel ge
produceerde melk direkt aan de
man züllen brengen, waardoor
het probleem nog groter wordt.
Het schap wil dat de overheid
maatregelen neemt om de boer
derijverkopen onder dezelfde
voorwaarden (kwaliteits- en ves
tigingseisen) te brengen als in de
detailhandel gelden. De handel
schat de omzetverliezen op 160
tot 200 gulden per week in het
oosten en zuiden en in het westen
zelfs op 480 gulden. De rauwe-
melkprijs per liter bedraagt op de
boerderij soms 87 cent per liter.
Twee maanden van het jaar 1984
zijn al weer gepasseerd. Januari
was een bijzonder natte maand en
februari heeft met de lichte vorst
weer veel goed gemaakt. Wat kan
het land gauw zeer nat zijn, maar
wat kan het ook ontzettend snel
drogen. Als we met dit type weer
de maand maart in gaan, dan zul
len we al weer gauw kunnen star
ten met de voorjaarswerkzaamhe
den. Op de wintertarwe is de
kunstmest bijna allemaal gestrooid
en op het a.s. bietenland is op de
drogere percelen ook al een begin
hiermede gemaakt. Een groot ge
mak als het land 's morgens hard
genoeg is om er over te kunnen
rijden. Hier in het zuiden vriest het
niet zo gauw hard, maar daar heb
ben we mee leren leven.
Ploegen doen we hier in de herfst,
maar toch hebben we zo rond halj
februari verschillende kollega 's
nog met de ploeg in het land ge
zien. Wat wij als Zeeuwen hier
zandpercelen noemen, dat zijn
juist die kavels welke zich uiter
mate goed lenen voor ploegen in
het voorjaar. Een pracht systeem is
ploegen en zaaien op de zelfde dag.
Op deze manier ploegen we het
land droog en tevens schoon van
alle zaadonkruiden. Het zaaibed
wordt zo ook niet te fijn en daar
door zijn de verstuivingskansen
haast nihil. Met de paarden moes
ten we vroeger vanwege tijdgebrek
en duisternis wel op tijd in het na
jaar ploegen, maar nu kunnen we
in de lente doen wat we willen.
Genoemde niet in het najaar ge
ploegde percelen lenen zich goed
om bij winterdag voldoende aan
dacht te krijgen voor de drainage.
Kontroleren, repareren en door
spuiten der drains is arbeid welke
zich ruimschoots terugverdient.
Op zandpercelen is het doorspuiten
der drains meestal een tijdrovend
werk, maar het moet wel gebeuren.
Zand laat zich in de buizen heel
moeilijk verplaatsen, want enkele
meters verderop bezinkt het weer.
Klei is echter goed te verwijderen,
want dat wordt met het spuitwater
één troebele massa. Ijzerhouden
de grond is echter een verschrik
king en juist vooral de eerste vijf
meter achter de eindbuis, want
daar zit de meeste zuurstof welke
met het ijzer een lastige verbinding
vormt. Hierdoor raken zowel de
drains als de omhulling verstopt.
Gronden welke gemakkelijk ver
slempen laten te langzaam het re
genwater door en daarop treedt
ondanks een goede drainage toch
piasvorming op. Zou het daarom
niet beter zijn om zulke gronden in
het voorjaar te ploegen?
Dan bederven we niets en tevens
krijgen we een struktuur met een
goede water- en luchthuishouding.
Als we gaan woelen moeten we
blijven woelen wordt er algemeen
beweerd, maar daar zijn we het
voor alle gronden niet mee eens.
Als we alles wisten, dan was het
boer zijn niet moeilijk. Omdat we
steeds weer merken, dat we niet
alles weten, hebben we ons heil
gezocht in de gewasstudieklubs.
Kennis is overal te koop, maar er
moet wel voor betaald worden en
dat doen we dan ook. In het verle
den heeft in Brabant een standor
ganisatie zijn schouders gezet on
der de moderne veehouderij en
kippenhouderij. In die geest is ook
de kassenteelt in het Westland van
de grond gekomen. Beide gebieden
zaten met het probleem van te veel
kleine en zeer kleine bedrijven. Vit
nood is daar wat ontstaan wat een
zeer groot sukses is geworden. Op
onze reis van Schiphol naar huis
zagen we onderweg eerst bloemen
en groententransport en later in
Brabant vee- en veetransport en
dicht bij huis aardappeltransport.
Van deze aardappelprijs kan men
wel boer blijven. Wat ons nog meer
opviel op de Zeeuwse weg was het
drukke transport van landland-
bouwwerktuigen naar onze
achterban. De R.A.I. heeft in ons
gewest dus toch nog een staartje
gehad.
10
2 maart 1984
