1984 wordt goed jaar
voor glastuinbouw
de
nar
kas
weekstaat energieverbruik
CO2 behoefte vrij groot
AMRO/NIPO onderzoek in kader NTV:
Bij centrale Borsele dient volledige
rookgasontzwaveling te komen!
Opening bedrijfspand
Agriben
Op Walcheren viel in
147 mm regen
januari
Een goede start
Negen van de tien glastuinders zien de toekomst vol vertrouwen tege
moet. De meeste van deze optimistische ondernemers hebben hun hoop
gevestigd op een vergroting van de export naar nieuwe markten. Ook
ten aanzien van nieuwe energiebesparende voorzieningen, hogere pro-
duktkwaliteit en nieuwe teeltwijzen zijn de verwachtingen hoog ge
spannen.
Ook wat betreft de inkomstenontwikkeling in 1984 hebben de meeste
glastuinders een positief beeld: een kleine 30% denkt een hoger be
drijfsresultaat te behalen dan in het voorafgaande jaar, terwijl ruim
41% gelijk denkt uit te komen. Zo'n 15% meent een lager resultaat te
zullen behalen. Die negatieve verwachting leeft sterker bij de glas-
groententeiers (17%) dan bij de glasbloemen- en potplantentelers
(12%).
De Bevelandse fruittelers hebben de
laatste weken weinig snoeiwerk-
zaamheden kunnen verrichten. Het
regende voortdurend, gepaard gaande
met zware stormen. Nu is er in de
maanden december en januari heel
wat gesnoeid, zodat we nog niet van
een achterstand kunnen spreken.
Gezien de zachte winter, het heeft
immers nog geen dag gevroren, is het
verstandig op de snoei van de peren
over te gaan.
De pereknoppen vertonen enige
werking, bij een vroeg voorjaar kun
nen appels eenmaal langer worden
gesnoeid. Tijdens het snoeien van
peren blijft het opletten geblazen
voor besmette takken met bakterie-
vuur. Besmette takken, die in het
najaar niet zijn verwijderd, kunnen
alsnog worden weggenomen. We
dienen daarbij goed rekening te
houden het snoeigereedschap goed
te ontsmetten met spiritus. Wanneer
één pererij gesnoeid is, is het ver
standig de scharen te ontsmetten met
spiritus, door middel van een bloe-
mengieter. Een kleine moeite, het
spuitje kan men aan het begin van de
rijen laten staan.
De fruitvoorraden zijn landelijk en
Europees gezien groot, na de geringe
oogst van 1983. De voorraden in
Nederland zijn zelfs nog iets groter
dan afgelopen jaar op hetzelfde tijd
stip. Eind 1983 is er langzaam ge
ruimd. De aanvoeren komen nu
goed op gang, het één en ander is
goed merkbaar in het prijspeil. Over
heel de linie zijn de prijzen met on
geveer 20 cent per kg. gedaald, een
behoorlijke terugval, het dient geen
reden te zijn om minder fruit te ver
kopen. De kwaliteit is nog goed en
wachten op versleten fruit is een on
verstandige zaak.
Ontzwaveling
Een belangrijke zaak, waarmee boe
ren, tuinders en fruittelers in onze
regio te maken krijgen is de ombouw
van de conventionele centrale in
Borsele om op kolen te gaan stoken.
De aanvraag van vergunningen van
de P.Z.E.M. bij Gedeputeerde Staten
heeft dit college uit moeten stellen,
vanwege de druk van buitenaf. De
Land- en Tuinbouw moet blijven
aandringen op een volledige rook
gasontzwaveling, wanneer dit niet
zou gebeuren, kan dit verstrekkende
gevolgen hebben voor alle takken
van Landbouw. Het blijft een onbe
grijpelijke zaak, hoe een lichaam als
P.Z.E.M., in zo'n belangrijk agra
risch gebied, hiermee in zijn besluit
vorming geen rekening houdt. Trou
wens, de gehete Land- en Tuinbouw,
met toeleveringsbedrijven is een
grote afnemer van de P.Z.E.M. Nu
schijnt zo'n argument in deze tijd
minder waarde te hebben dan de
kreten van allerlei aktiegroepen, die
met behulp van de pers hun belan-
De meeste glastuinders op het eiland
THOLEN hebben wel geprofiteerd
van de zeer hoge slaprijzen. Aan het
begin van het jaar zo'n meevaller is
wel een duwtje in de rug. Of het met
de radijs ook goed af zal lopen is wel
een groot vraagteken. De uitbreiding
gaat ook in '84 weer door.
Er wordt dan ook wel gevreesd dat
men ook hiermee wel aan de grens zit.
Uitbreiding zit er ook wel wat in het
witlof. Er komen wat nieuwe telers bij
en de waarschuwing in groenten en
fruit bezint eer gij begint is hier wel
op z'n plaats.
Het witlof trekken is een mooie teelt
maar niet gemakkelijk, erg arbeids
intensief en zeker voor de watercul
tuur moet er toch ook het nodige
geïnvesteerd worden.
Op de bedrijven die geen witlof
hebben is het in de winter erg rustig.
Deze tijd wordt toch wel nuttig bes
teed met o.a. onderhoud aan machi
nes. Men kan veel zelf doen als men
het wil.
gen, zonder zelf enige inbreng te
hebben, ver kunnen doordrijven.
De georganiseerde Land- en Tuin
bouw komt vaak te laat in aktie. Een
volledige rookgasontzwaveling dient
er te komen, via onze standorganisa
ties en de politieke kanalen moeten
we dit doel bereiken. Het zou be
schamend zijn voor een Lichaam als
de P.Z.E.M., die af en toe een ge
deelte van zijn winst wegschenkt aan
noodlijdende bedrijven, om een nog
rendabele bedrijfstak als de Land- en
Tuinbouw, met een grote ekonomi-
sche inbreng, zo te duperen.
Ook wordt er veel pootgoed door
gesneden omdat de grove maten
goedkoper zijn, zodat men daar wel
het nodige mee kan verdienen.
Het pootgoed is op het moment wel
erg duur.
Die er nog aan met schaffen kijkt
tegen een flinke inv «tering aan.
De vroege aardappel is nog altijd een
van de pijlers van onze bedrijven.
Maar het gaat met poters van bijna 2
gulden toch wel een erg dure teelt
worden!
De vele regen en sneeuwwater van
de afgelopen maand wordt door de
droog omgeploegde grond goed ver
werkt.
Waar men piasvorming ziet is de
drainage wellicht niet in orde en is
doorspuiten noodzakelijk.
De op velé plaatsen nieuwgelegde
drainage werkt overal goed. Dat is
dan ook een goede investering die
snel terugverdiend is. Er zal dit jaar
toch wel weer het nodige aan gedaan
moeten worden.
wasgebeuren. (Waarschijnlijk 17
febr. a.s.). Er zal zeker voor enkele
collega's uit ons gebied interessant
nieuws te horen en te zien zijn.
Deze week wordt voor de tuinbou
wers de jaarlijks NTV gehouden in
de veiling te Bleiswijk, een beurs
speciaal gericht op de glastuinbouw,
maar voor de vollegrondstelers zijn
er ook wel interessante zaken zoals
de zaadfirma's de plantenkwekers en
tal van toeleveringsbedriijven die er
hun waar tonen. Al deze tentoon
stellingen en beurzen hebben ge
meen dat het te doen is om de ver
koop van allerlei artikelen, en het
opwekken van investeringslust bij
ons als gebruikers. We zullen echter
zelf moeten beslissen wat financieel
wel en niet mogelijk is, want al deze
"mooie" dingen zijn duur en leiden
gauw tot overinvesteringen, wat we
in een tijd van bezuiniging zeker
moeten zien te voorkomen.
Bezuinigen* zal er ook door onze
voorlichting moeten worden gedaan.
Er zal georganiseerd en in groeps
verband gewerkt moeten gaan wor
den. We zullen er waarschijnlijk
spoedig meer van horen.
Agriben Nederland opent vrijdag 17
februari a.s. het nieuwe bedrijfspand
aan de Zeedijk 47 te Etten-Leur. De
burgemeester van Etten-Leur, mr.
F.J.M. Houben, zal de opening ver
richten.
Dit overwegend vertrouwenwekkend
beeld van de Nederlandse glastuin
bouw komt naar voren uit een onder
zoek dat de Amro Bank in januari van
dit jaar door het NIPO heeft laten
uitvoeren onder 400 ondernemers in
de glasgroenten- en de glasbloemen-
en potplantenteell. De onder
zochte bedrijven zijn representatief
voor het totaal van 10.000 onderne
mingen dat deze sektor rijk is.
Ruime toekomstmogelijkheden
In 1982 werden nagenoeg dezelfde
ondernemers* ook al eens door de
Amro Bank naar hun mening ge
vraagd. Worden de uitkomsten van
beide onderzoeken vergeleken, dan
blijken de glastuinders nu duidelijk
positiever gestemd te zijn dan toen.
Zo ziet 80% nu ruime toekomstmo
gelijkheden voor de glastuinbouw
weggelegd (in 1982 was dat 56%).
Een verbetering van de resultaten in
de komende jaren werd in 1982 door
35% voorzien, voor 1984 ligt dat per
centage een kwart hoger (60%).
Ook de investeringsbereidheid
neemt toe. Zelfs als de bedrijfskosten
nog sterker stijgen zal nu 41% nog
investeren, terwijl die bereidheid in
1982 op 30% lag.
1983 beter jaar dan verwacht
Uit de beide onderzoeken blijkt dat
de bedrijfsresultaten van 1983, in
vergelijking met 1982, door zowel de
glasgroententeelt als de glasbloe
men- en potplanten teelt te somer
werden ingeschat. Zo verwachtte
slechts 22% van de glasgroententelers
in 1982 dat ze in 1983 een hoger re
sultaat zouden behalen. In realiteit is
dat 62% geworden. Ook de glasbloe
men- en potplantentelers zagen het
te somber: 55% kwam in 1983 beter
uit, terwijl slechts 25% dat had ver
wacht.
Oorzaken van de positieve inkom
stenontwikkeling zijn onder andere
de verhoogde export (glasbloemen
en potplanten), de betere prijsvor
ming (glasgroenten), de lagere ren
te-stand, de koude sanering en de
eerste effekten van energiebespa
ring.
Investeren
Bij zo'n 5500 ondernemingen be
staan er voor 1984 investeringsplan
nen. De middelen worden bij 1100
bedrijven aangewend ter vervanging
van oude glasopstanden, terwijl 650
glastuinders nieuwe kassen ter uit
breiding zullen aanschaffen.
De overige investeren in automati
sering (1200 bedrijven), CO2 voor
zieningen (1100 ondernemingen),
energiebesparende voorzieningen,
machines en andere bedrijfsbeno-
digdheden.
Problemen
De problemen van de glastuinbouw
zijn in 1984 nagenoeg dezelfde als in
1982. Het grootste obstakel wordt
nog steeds gevormd door de ener
giekosten: 75% van de ondernemers
wijst deze kosten aan als "het" pro
bleem.
Een nieuwe moeilijkheid is de even
tuele overproduktie: 16% van de
glasbloemen- en potplantentelers
ziet dit als een mogelijk probleem.
Bij de glasgroententeelt speelt dit
voor 8% van de tuinders.
Bedrijfverplaatsing
Opvallend groot is het aantal glas
tuinders dat desgevraagd zegt het
bedrijf te willen verplaatsen: zo'n
2300 ondernemers geven deze wens
te kennen.
Redenen hiertoe zijn onder andere:
een inefficiënte bedrijfsvoering door
de lange smalle kavels en de ligging
van de bedrijfspercelen (33%), geen
uitbreidingsmogelijkheden (23%),
slechte kwaliteit van grond (9%) en
water (8%).
Sektorbeleid
In het kader van het sektorbeleid is
door de glasgroententelers en de
glasbloemen- en potplantentelers
voor een totaal van 1,5 miljard gul
den aan investeringsplannen inge
diend. Op dit moment is zo'n van
deze plannen gerealiseerd.
Veel opzienbarend nieuws is er van
uit WALCHEREN in deze tijd niet te
halen. Zo schreef ik de afgelopen
keer van sneeuw en invallende koude,
maar het is allemaal op weinig uitge
lopen. Het weer is gewoon op het ou
de type van regen en wind terug ge
komen.
De januari maand van 1984 zit er al
weer op. Van een regenmeter en
thousiast uit Middelburg, hoorde ik
dat hij in de afgelopen maand 147
mm had weten te verzamelen. Het is
zo waar geen kleine hoeveelheid
want vorig jaar had hij voor diezelfde
hoeveelheid bijna het hele eerste
kwartaal om dezelfde hoeveelheid te
halen. Maar u zal het voorjaar van
1983 nog wel niet vergéten zijn met
zijn regen tot in mei. Hopelijk kun
nen we nu in de komende maanden
op wat beter rekenen, want voor de
preiteler is het ook ploeteren om de
oogst uit de grond te halen. En som
migen percelen winterbloemkool
gaan de natte plekken in de grond
ook laten zien door wat geel blad. Nu
het februari is zal de eerste N gift op
de winterbloemkool ook gauw gege
ven moeten worden, zeker op de
vroege schieters want die moet maar
gauw in de kleren zien te komen.
Veel kool is er deze winter niet van
de kleren ontdaan door de houtdui
ven, maar veel percelen zijn ook
weer niet geheel duifvrij te houden.
Het zou bij winterweer toch weer
voor problemen zorgen. Laatst
trof ik een bericht aan in de krant ge-
10 februari 1984
plaatst door wild bestrijders, dat de
postduiven binnen gehouden moes
ten worden omdat er enkele dagen
intensief op verwilderde en houtdui
ven gejaagd zou worden. Of dit is
doorgegaan is mij niet bekend, maar
de koppels in deze streek hebben de
slagen aardig weten te ontlopen.
Hun aantal is mijns inziens niet ver
minderd.
Vele van de vollegrondstuinders zijn
verleden week naar de RAI in Am
sterdam geweest, om kennis te ne
men van de veelheid machines die er
voor de agrariërs in zijn algemeen
heid geboden wordt. Voor ons als de
wat kleinere bedrijven konden we
vele stands voorbij lopen, als het niet
om rooimachines ging.
Eén stand zal de preitelers toch wel
hebben aangetrokken; deze bood
een preirooimachine die ook op onze
grond naar hun zeggen wel goed
werk kon verrichten.
Ook de wasmachines voor deze
groente werden er tentoongesteld. Ze
zagen er veelbelovend uit. Het zou
heel wat onaangenaam werk uit
handen kunnen nemen. We moeten
het echter eerst eens in de praktijk
kunnen aanschouwen, want een ma
chine op een mooi stuk vloerbedek
king, mooi in de verf en bloemstuk
ken gezet kan in de praktijk toch wel
eens wat tegenvallen. Voor mensen
die belangstelling hebben in de prei
teelt wordt er door de veiling Z.H.Z.
binnenkort een voorlichtingsdag ge
houden met aansluitend een exkur-
sie naar het machinale rooien en
Tijdens de paar zonnige dagen van de afgelopen week was duidelijk te zien,
dat de CO2 behoefte nu begin februari, al vrij groot kan zijn. Met de aange
paste ketelregeling én de minimumbuizen konden we de ketel nog net lang
genoeg laten draaien om gedurende de hele dag voldoende (dat is 800-1000
dpm) CO2 voor de assimilatie te hebben.
De bloei bevindt zich nu ter hoogte van de vierde tot vijfde tros. Aanvankelijk
was er ruim een week bloeiverschil tussen de steenwolteelt en de gedruppelde
grondteelt, maar.dat verschil is nu nog maar een dag. In vruchtontwikkeling is
de steenwolteelt wel wat verder dan de grondteelt, maar ook hierbij wordt het
verschil kleiner. De verschillen in bloei, zetting en gewasontwikkeling tussen
de verschillende kastypen blijven klein. Wel is het gewas onder de dubbele
dekken wat gerekter dan in de geschermde venlokas.
De stoolctemperatuur op de dag is 18 gr.C. en 16 gr.C. 's nachts. Er is 1,5 gr.C.
lichtverhoging en een warmtestoot van 1,5 gr.C. tussen 11 uur en 14 uur.
Overal werkt nu ,de vochtregeling en in de grondafdelingen is een lichtaf-
hankelijke minimumbuis van 60 gr.C. en in de substraatteelt van 45 gr.C. Er
wordt op 800 dpm CO2 gedoseerd.
Het energieverbruik bedroeg deze week 11.098 m3 gas bij een bedrijfsomvang van 10.000 m2. Het gasverbruik is als volgt
te verdelen:
GRONDTEELT
STEENWOLTEELT
Week no. 5 d.d. 27/1-3/2
acrylpl.
Kontrole SDP
m.scherm acrylpl.
Kontrole
verbruik in m3 deze week 103 lid 115 96 110 113
energieverbruik in m3/100 m2
vanaf 10-12-1983 828 923 917 774 881 935
oogst in kg/100 m2
gemiddeld vruchtgewicht in gram
De buitenomstandigheden waren deze week:
gemiddelde buitentemperatuur
- gemiddelde windsnelheid
5,3 gr.C.
4,6 m/sek.
DENAR-KAS
L. Koop
11
