De Zeeuwse Spuitdag 1984 (ID
Rektitikatie
"De Zeeuwse Spuitdag" (I)
Ook ing. D. van der Wal begon met er op te wijzen dat de gewasbe
scherming ook nu nog "een zaak in beweging" is. Nog steeds worden
door de chemische industrie enorme, miljoenen-investeringen gedaan
wat betreft de research rond bestrijdingsmiddelen. Anderzijds mogen
wij de horzelfunktie die bepaalde kritici op de hele gang van zaken rond
de gewasbescherming hebben, niet negeren. Maar biologische land
bouwbedrijven zoals sommigen voorstaan zou betekenen de klok 50
jaar terugzetten. Gewoon een illusie. De hongersnood in de wereld zou
er alleen maar groter door worden.
Een gerichte toepassing blijft de
aandacht vragen. Een waarnemings-
en voorliehtingssysteem als epipré
heeft daarbij zijn waarde bewezen.
Bij de keuze van de middelen dient
men kritisch te werk te gaan: de
duurste zijn niet altijd ook de beste.
De dosering is sterk afhankelijk van
de omstandigheden. De weerstand
van het gewas kan van dag tot dag en
zelfs van uur tot uur, uiteenlopen.
Benut de juiste weersomstandighe
den. Allemaal waarheden die men
zich telkens weer voor ogen moet
stellen'als men met bestrijdingsmid
delen werkt. Houdt u aan de advie
zen, maak geen eigen cocktails!
Pas op voor ontoelaatbare residuen,
anders komt de kwaliteit van de
landbouwprodukten in gevaar.
De waterwingebieden vormen eer
hoofdstuk apart. Ook in zuidwest-
Nederland nemen zij een niet
onaanzienlijke oppervlakte in waar
onder ook landbouwgronden vallen.
Er komt nu voor het gehele land één
lijst van middelen waarvan de toe
passing in een waterwingebied niet is
toegestaan. De mogelijkheid bestaat
dat dit beperkingen inhoudt ten
aanzien van de gewassen- en midde
lenkeuze. Hierbij zal dan in indivi
duele gevallen, afzonderlijk naar een
alternatief gezocht moeten worden.
Een en ander in overleg met de re
gionale voorlichtingsdienst. Aan de
landbouworganisaties de taak zo no
dig te zorgen voor een schaderege
ling voor gedupeerden.
Voor het vliegtuigspuiten gaan nieu
we normen gelden, onder anderen
wat betreft de afstand tot gebouwen,
woonwijken enz. en ten aanzien van
het markeren van het perceel.
Wat betreft het afvoeren van restan
ten bestrijdingsmiddelen is nog
steeds geen afdoende regeling ge
troffen. (Zie ook de opmerkingen
van de voorzitter in het eerste ge
deelte van dit verslag.)
Het jaar 1983 zal te boek blijven
staan als een bijzonder jaar.
Phytophthora was er al te vinden op
de aardappelafvalhopen vóór de
meeste aardappelen boven stonden.
Door het droge weer in juli is de
aantasting vrijwel tot staan gebracht
maar in augustus bleek dat de ziekte
toch op de loer lag. In die gevallen
dat niet tijdig doodgespoten werd
(met het oog op de opbrengst), teveel
toegegeven werd op het aantal keren
spuiten of op de rij/vliegbreedte
bleek plaatselijk in augustus/sep
tember toch weer aantasting van be
tekenis voor te komen. Fouten wer
den duidelijk afgestraft.
Overigens zullen wij in bepaalde ge
vallen, voorzichtig moeten zijn met
de interpretatie van de in 1983 ge
nomen bestrijdingsproeven.
Vervolgens liet de heer Van der Wal
in een snel tempo, vaak kort maar als
regel met duidelijke, rake typerin
gen, een groot aantal gewassen, en
middelen de revue passeren. In het
volgende overzicht is dan ook niet
gestreefd naar volledigheid.
Grasland. Van grasland dat met het
oog op herinzaai doodgespoten werd
met Roundup mag het gras 5 dagen
na het spuiten vervoederd worden,
hetzij via inscharen of afmaaien
(voor stalvoedering, hooien, drogen
of inkuilen) 10 dagen na de bespui
ting kan worden ingezaaid.
Round up pleksgewijs als allesdoder
in diverse gewassen tijdens het
groeiseizoen. Dit met name met het
oog op plaatselijk massaal of inci
denteel voorkomende onkruiden als-
knolcyperus, klein hoefblad enz.
Nieuw is in dit verband ook de toe
passing van Round up tot 7 dagen
vóór de oogst, in tarwe. Gedacht kan
20 januari 1983
worden aan situaties waarin, bij
voorbeeld in een open gewas, on
kruiden voorkomen als aardappel
opslag en veenwortel Onkruid
dat door het maaien veel aan
bladmassa verliest en in de nazomer
er vaak amper kans ziet om zich te
herstellen. Maar zeker in een gewas
als tarwe, bestemd voor de mense
lijke konsumptie, geldt: houdt u aan
de regels en beschouw het als een
noodmaatregel.
Round up over de wintervoor in het
voorjaar, ter bestrijding van zaadon
kruiden. Een mogelijkheid die in het
voorjaar van 1983 sterk in de be
langstelling heeft gestaan, wat gere
sulteerd heeft in een aantal duide
lijke richtlijnen:
verschillende hoeveelheden naar ge
lang de onkruidsoort en bij bestrij
ding van wortelonkruiden, niet te
veel toegeven op de wachttijd, dat
wil zeggen zolang wachten met het
bewerken van de grond dat het mid
del gelegenheid krijgt in de wortel
door te dringen. Dat vraagt als regel
enkele weken.
Blauwmaanzaad. Voorlopig is nog
alleen Asulox, met alle bezwaren van
dien, als onkruidbestrijdingsmiddel
beschikbaar. Basagran wordt beke
ken voor toepassing na de opkomst.
Voor een na opkomst-onkruidbe-
strijding in mais komt waarschijnlijk
beschikbaar Lentagran (pyridate
45%) van Schering AAgrunol B.V.
(Even nog wennen aan die kombi-
natie!). Niet spuiten na het 4 blad
stadium van de mais. Het heeft een
wat smalle werking, is bijvoorbeeld
zwak op kamille en straatgras. Aan
vulling met atrazin lijkt interessant.
Hanepoot wordt alleen in kiem-
plantstadium bestreden.
Paraquat (Gramoxone) mag nog ge
bruikt woröen in een heleboel geval
len maar niet meer voor het dood
spuiten van een groenbemester (in
verband met hazensterfte), noch in
karwij en luzerne.
Uien
Voor toepassing in uien komt -
eindelijk - nu ook Stomp beschik
baar. Stomp bevat pendimethalin en
Ligtermoet verkoopt het. Het is goed
op zwarte nachtschade en veelkno-
pigen zoals varkensgras, dus in het
algemeen, op zwaardere grond be-
drijfszekerder dan Ramrod. Dat
Stomp het gewas wat verzwakt kan
aanleiding zijn - na opkpmst - wat
voorzichtig te zijn met Lironion. De
S.N.Ui.F. beproeft een kombinatie
van Stomp in een lage hoeveelheid
met de halve dosering Ramrod. Dit
met het oog op een bredere werking
en minder kans op schade.
Graanziekten. Zie de (nieuwe) tabel.
Enkele opmerkingen:
Tegen bruine roest (per abuis niet
in de Handleiding 1984 opgeno
men) bleek Corbel goed te vol
doen, op de voet gevolgd door
Bayleton en Tilt. Bij gele roest ligt
het net andersom.
Bayleton liet het hier en daar wel
eens zitten tegen meeldauw, van
restistentie kan echter amper ge
sproken worden. Wel wordt aan
geraden bij het meermalen bes
trijden van meeldauw de midde
len, Bayleton, Tilt en Sportak
enerzijds af te wisselen met Cor
bel anderzijds. Er moet namelijk
worden aangenomen dat waar
Bayleton minder effektief wordt
dit ook bij Tilt en Sportak het
geval is. Afwisseling bij de mid
delenkeuze wordt overigens ook
aanbevolen bij de bestrijding van
roesten en afrijpingsziekten.
In de proeven had toevoeging van
maneb in een vroeg stadium bij de
bestrijding van meeldauw en
roest, geen (duidelijk) ziektewe
rend effekt, gaf wel opbrengst
verhoging.
wat septoria (bladvlekken en
kafjesbruin) betreft is captafol
het aangewezen middel. Het
meeste effekt heeft dit bij toepas
sing bijv. in de vorm van Bayleton
CF of Corbel Top kort na het in
aar komen. Het mag slechts één
keer worden toegepast. Bij be
handelingen vóór het in aar ko
men dus niet te gauw besluiten
"er maar wat captafol bij te
doen". Er zijn ook onvoldoende
gegevens waaruit blijkt dat toe
passing van captafol op zo een
vroeger tijdstip, wel zinvol is.
Voor de zaaizaadbehandeling bij
erwten komt Apron 70 SD beschik
baar. Het bevat captan (werkzaam
tegen kiem- en bodemschimmels) en
metalaxyl (hetzelfde als in Ridomil
en in dit geval toegevoegd voor de
bestrijding van valse meeldauw). In
hoeverre de valse meel
dauw werkelijk schade doet aan de
opbrengst, is uit de proeven niet op te
maken. De indruk bestaat dat op die
percelen waar in 8 a 10 jaar geen
erwten hebben gestaan toepassing
van een middel als Apron 70 SD
weinig zin heeft. Men zou dan kun
nen volstaan met thiram plus Benlate
of thiram plus Bavistin.
Tegen vogelschade kan bij erwten nu
ook 5 gram Mesurol per kg zaaizaad
worden gebruikt (en geen 10 gram
zoals abusievelijk hier en daar wordt
genoemd).
Bieten
Tachigaren 70 WP is een nieuw
middel voor zaaizaadbehandeling
tegen schimmels in bieten. Een be
handeling die overigens op zavel- en
kleigronden vrij overbodig lijkt. Het
zal dit jaar verwerkt in pillenzaad, op
een aantal proefpercelen worden in
gezet. Zie hierover onder anderen de
mededelingen van de zijde van het
I.R.S. in de decembernummers van
het C.S.M.- en S.U. blad. Ook in de
folder "Suikerbietenzaad 1984"
wordt hierover geschreven.
Nieuw is ook bij de bieten het gra
nulaat Tranid ter bestrijding van het
bietekevertje. Het bevat 8% aldicarb
2% lindaan. Ter vergelijking: Te-
mik bevat 10% aldicarb.
De werking van Tranid op het biete
kevertje is uitstekend. Gezien het la
gere gehalte aan aldicarb is de wer
king tegen de luis waarschijnlijk
minder (korter) dan van Temik. De
hoeveelheid lindaan zal te gering zijn
voor een goede ritnaaldenbestrijding
waartegen nog altijd een grondbe-
handeling met 3,5 ltr lindaan 21% de
beste remedie is.
Bij de chemische onkruidbestrijding
in de bieten is met name de toepas
sing na opkomst nog volop in bewe
ging. Verschillende kombinaties, al
of niet (voor toepassing in een vroe
ger stadium) gehalveerd, bieden tal
van mogelijkheden en nog is het
einde niet in het zicht. Toepassing
van Pyramin of Goltix bij het zaaien
blijft op zavel- en kleigrond nog
noodzakelijk. Voor grasbestrijding
na opkomst staat dit jaar ons een
tweetal middelen ter beschikking:
Fervinal en Fusilade. Het middel
Fervin loopt waarschijnlijk op zijn
laatste benen, terwijl Fervinal in
verschillende opzichten een verbe
terde uitgave hiérvan is. Tegen (gro
tere) duist lijkt Fusilade iets beter te
werken dan Fervinal, bij bestrijding
van raaigrasopslag is het net ander
som. Wat kweek betreft zijn de me
ningen wat verdeeld maar het heeft
er veel van weg dat bij een niet te
lage dosering Fervinal dit middel
weinig méér hergroei te zien geeft
dan Fusilade. Het middel Ceronal
het enige middel tot nu toe dat op
een voor bieten veilige manier, zelfs
distels en klein hoefblad bestrijdt, is
in onderzoek. Gezien het feit dat het
in organisch materiaal zeer persis
tent is kan nog steeds het groene licht
niet worden gegeven. Het is nu een
maal niet aanvaardbaar dat men een
dergelijk produkt nog terugvindt in
de pulp en (onderschat dat niet) ook
in de mest. De ervaring heeft geleerd
dat, met name waar mest wordt ge
bruikt in intensieve teelten bij tuin
bouw, de aanwezigheid van persis
tente herbiciden schade kan geven,
formidabel van omvang.
Aardappelen Tenslotte wat de aard
appelen betreft zullen verschillende
schimmel- en bacterieziekten blij
vend onze aandacht vragen. Bij phy
tophthora dient het uitschakelen van
de afvalhopen nog eens beklemtoond
te worden. In feite onbegrijpelijk dat
hier nog steeds op gewezen moet
worden!! Stengelnatrot en zwartbe-
nigheid vragen weer andere bedrijfs-
hygiënische maatregelen maar zowel
pootgoed- als konsumptieteler zullen
in toenemende mate hier niet aan
kunnen ontkomen. Zie ook hetgeen
ir. Mulder hierover heeft gezegd in
deel I van dit verslag. Ten aanzien
van rhizoctonia (lakschurft) dienen
eveneens zowel pootgoedtelers als
die in de konsumptiesektor, attent te
zijn. Er zijn de laatste jaren naast de
momenteel vrij ingewikkelde proce
dure rond de kwikontsmetting ook
andere methoden ontwikkeld die de
boer in staat stellen het pootgoed
tegen rhizoctonia te behandelen. Dat
kwik nog steeds het aangewezen
middel is bij de pootgoedteelt lijdt
geen twijfel. Bij konsumptieteelt ko
men daarnaast met name Solacol en
Dithane M-45 in aanmerking vóór
(in poterbakjes bijvoorbeeld) of bij
het poten. Overigens zijn er nog een
zevental carbamaten/kombinaties
voor dit doel goedgekeurd. Alleen
nog dit: Rovral is bij konsumptieteelt
minder geschikt, het geeft een fijnere
sortering wat bij pootgoed juist een
voordeel is. Wat het poederen be-
•treft, in het eerste nummer van dit
jaar van De Boerderij werd een han
dige methode aangegeven voor deze
toepassing tijdens het poten. Het af
gelopen jaar is er nogal wat te doen
geweest over de toepassing van
MCPA in aardappelen m.b.t. het
voorkómen van doorwas. Dat de
toepassing op dat tijdstip op zich, uit
In het nummer van 13 januari j.l.
werd opgenomen het eerste deel van
het verslag van de Zeeuwse Spuit
dag. Door een ongelukkige samen
loop van omstandigheden zijn daar
in voorzitter Ramondt en de schrij
ver van het artikel de heer Verhage
van het C.A.R.-Goes, woorden in de
mond gelegd die niet strookten met
hetgeen zij naar voren hadden willen
brengen op het punt van de veront
reiniging van het oppervlaktewater.
Van "felle" kritiek op de provinciale
pers was nl. geen sprake en ook niet
van een op zichzelf staande lozing.
het oogpunt van veiligheidstermijn
enz., moeilijkheden op zal leveren is
niet te verwachten. Dat is indertijd
wel bekeken toen het ging over de
distel- en ganzevoetbestrijding. Het
legaliseren van de toepassing tegen
doorwas door dit op het etiket te
vermelden, betekent dan in feite niet
veel meer dan een formaliteit. Een
andere vraag is echter wanneer een
behandeling verantwoord is en on
der welke omstandigheden deze
moet worden uitgevoerd. Een aantal
jaren geleden is in een meerjarig
landelijk onderzoek aangetoond dat
MCPA dan wél en dan weer géén
opbrengstdepressie gaf, maar dan als
regel beperkte zich dat tot enkele
procenten. In 1983 heeft MCPA hier
en daar de opbrengst echter veel
sterker gedrukt. Het ligt voor de
hand dit toe te schrijven aan de ab
normale situatie in dat jaar waarbij
wij tussen 15 en 30 juli te maken
hadden met een uitzonderlijk jong
en felgroeiend gewas. Dat neemt niet
weg dat het voordeel van minder
doorwas duidelijk is aangetoond en
men krijgt dus een kwalitatief betere
partij.
Tot zover het overzicht van de on
derwerpen door de heer Van der Wal
genoemd. Wat de inhoud van het
geen in de middagvergadering werd
behandeld over "Formuleren en
spuiten" door dr. ir. P. Diepenhorst
van Luxan B.V. te Eist en over
"Spuiten en spuittechniek" door ing.
A. Remijn (C.A.R. Goes) betreft, dit
werd na afloop aan de bezoekers
uitgereikt. Mocht men hiervoor nog
belangstelling hebben dan kan men
beide verslagen schriftelijk aanvra
gen bij het CAR-Goes, Westsingel
58, 4461 DM Goes onder bijsluiting
van 1,60 aan postzegels.
P. Verhage
Noteert u alvast:
31e ZEEUWSE SPUITDAG
vrijdag 4 januari 1985
te Goes
Een studie van de zijde van de wa
terschappen, vormde de aanleiding
tot de opmerkingen van de heer Ra-
mondt. Deze zei letterlijk:
"Het is dan ook merkwaaröig dat er
begin december berichten in de pro
vinciale pers verschenen dat er spra
ke is van toenemende verontreini
ging van het oppervlaktewater ve
roorzaakt door lozingen van restan
ten spuitvloeistof en spoelwater". Bij
navraag, zo zei Ramondt, is ons ge
bleken dat de studie geen enkele
grond geeft waarop deze stelling kan
worden gebaseerd.
9
Gevoeligheid van schimmels bij granen voor diverse middelen
gele bruine meel- septo- fusa- oogvl.
roest roest dauw ria rium ziekte
Benomyl
-t
Carbendazim
Maneb
Captafol
-
-
-
-
Bayleton
Corbel
Sportak
-
Tilt
Bayl. Capt.
-
Corb. Capt.
Sport. Capt.
-
-
Tilt -I- Capt.
zeer gevoelig
matig gevoelig
weinig gevoelig
kans op minder gevoeligheid
niet gevoelig
(CAD - Gewasbescherming)
