Rassenkeuze
zomertarwe 1984
Rassenkeuze zomergerst!984
Areaal zomertarwe laatste jaren sterk gedaald
Oppervlakte zomergerst wist zich vorig jaar te handhaven
Van de granen is zomertarwe in het Zuidwestelijk kleigebied maar een
klein gewas. In 1983 werd niet meer dan 2000 ha zomertarwe ver
bouwd; in 1982 was dit 5800 ha. Voor dit kleine areaal zomertarwe zijn
enkele oorzaken te noemen:
veel grotere uitzaai wintertarwe in herfst 1982,
geen verlies door uitwinteren van wintertarwe,
uitzonderlijk nat en laat voorjaar 1983
verschil in korrelopbrengst tussen winter— en zomertarwe.
Het verschil in zaadopbrengst tussen
winter- en zomertarwe bedraagt, bij
een meer normale zaaitijd van zo
mertarwe, gemiddeld 1500 kg per
ha. In 1983 bedroeg dit verschil, me
de door het gemiddeld later zaaien
2000 kg en meer per ha. Vroeg ge
zaaide zomertarwe eind februari
begin maart heeft ook in 1983
goede opbrengsten gegeven.
In het Zuidwesten is in 1983 een ras-
senproef met zomertarwe aangëlegd
op het bedrijf van Jac. Truijman te
Ossenisse (Oost Zeeuwsch-Vlaande-
ren). Op 9 maart werd onder minder
gunstige omstandigheden gezaaid.
De uitkomsten van dit proefveld en
het meerjarig gemiddelde voor de
korrelopbrengst van de rassen zijn in
tabel 1 weergegeven.
Beschrijving van de rassen
Stratos geeft goede tot zeer goede
opbrengsten. Heeft vrij lang en vrij
stevig stro. Is in het voorjaar vrij
traag. Wordt middelmatig door gele
roest, meeldauw en afrijpingsziekten
aangetast. Is vrij sterk vatbaar voor
bruine roest. Rijpt vrij laat. Is ge
voelig voor de bodemherbiciden
metoxuron, chloortoluron en isopro-
turon.
rijpingsziekten en weinig vatbaar
voor bruine roest. Rijpt laat. Is ge
voelig voor de bodemherbiciden
metoxuron en chloortoluron.
Bastion geeft matige opbrengsten.
Heeft vrij kort en vrij stevig stro. Is
sterk vatbaar voor gele roest en afrij
pingsziekten. Middelmatig vatbaar
voor meeldauw en bruine roest. Rijpt
vrij vroeg tot vroeg. Is gevoelig voor
De inzaai van zomertarwe in Zeeuws- Vlaanderen.
Melchior geeft in het Zuidwesten
goede opbrengsten. Door de grootte
van de korrel en de matige uitstoe-
ling is vrij veel zaaizaad nodig. Het
stro is vrij stevig. Is middelmatig
vatbaar voor gele roest, middelmatig
tot vrij weinig voor meeldauw en af-
het bodemherbicide isoproturon.
Adonis geeft vrij goede opbrengsten.
Uitstoeling is matig. Heeft midden
lang, vrij stevig, veerkrachtig stro.
Rijpt vrij vroeg. Is weinig vatbaar
voor gele roest, vrij sferk vatbaar
voor bruine roest en vrij weinig voor
Consulentschappen voor de akkerbouw en de rundveehouderij in het
Zuidwestelijk kleigebied
Proefstation voor de akkerbouw en de groenteteelt in de vollegrond te
Lelystad.
Rijksinstituut voor het rassenonderzoek van cultuurgewassen te Wa-
geningen.
Proefboerderijen "Rusthoeve" en "Westmaas"
Tabel 1
Korrelopbrengst zomertarwerassen 1983 en meerjarig gemiddelde in
verhoudingsgetallen op de Zuidwestelijke zeeklei.
ras
Ossenisse
1985
zuidw. zeeklei
1978 t/m 1983
Stratos
99
102
Melchior
105
100
Bastion
91
95
Adonis
94
98
Minaret
99
104
Heros
92
98
Tabel 2 Enkele raseigenschappen (een hoog cijfer duidt op een gunstige
waardering) van zomertarwe volgens de 59e Rassenlijst 1984.
ras
tijdstip zaaien
resistentie
tegen
vroeg
laat
gele
roest
bruine
roest
afrijpings
ziekten
Stratos
7
6
6/5
5
6
Melohior
8
6
6/5
8
6,5
Bastion
6
6
4/4
6
4
Adonis
7
7
8/7
5
6,5
Minaret
6
6
5/5
6
5,5
Heros
6
6
6/5
5,5
5,5
afrijpingsziekten en meeldauw.
Minaret heeft zeer goede opbreng
sten gegeven. Heeft vrij kort en mid-
dalmatig stevig stro. Wordt vrij wei
nig door meeldauw, middelmatig
door bruine roest en nogal door af
rijpingsziekten aangetast. Wordt vrij
sterk door gele roest aangetast. Rijpt
vroeg. Is gevoelig voor de bodem
herbiciden metoxuron, chloortolu
ron en isoproturon.
Heros heeft op de Zuidwestelijke
zeeklei vrij goede opbrengsten gege
ven. Heeft middenlang en middel
matig stevig stro. Wordt middelma
tig door gele roest, nogal door bruine
roest en afrijpingsziekten en vrij
sterk door meeldauw aangetast.
Rijpt vroeg tot zeer vroeg. Is gevoelig
voor de bodemherbiciden metoxu
ron, chloortoluron en isoproturon.
ADVIES
Gelet op zaadopbremgst komen in
aanmerking de rassen Stratos, Min-
naret en Melchior. Minnaret heeft
een gunstige waardering voor de
broodbereiding. Verschillen in vat
baarheid voor ziekten moeten mede
in de keuze worden betrokken. Voor
doorzaai in wintertarwe zijn de
vroegrijpende rassen Minaret en He
ros het meest geschikt.
Aanvullende informatie is te vinden
in de 59e Beschrijvende Rassenlijst
voor Landbouwgewassen 1984.
getast. Vrij
doorwas.
weinig gevoelig vooi
De teruggang van de oppervlakte zo
mergerst was in 1983 in het Zuidwes
telijk kleigebied minder groot dan in
de jaren daarvoor. Er werd 8000 ha
verbouwd tegen 8600 ha in 1982. Het
veel grotere areaal wintertarwe is in
het Zuidwesten niet ten koste van de
oppervlakte zomergerst gegaan.
Landelijk nam de oppervlakte zo
mergerst in 1983 nog sterk af van
37000 ha naar ruim 27000 ha. Ver
moedelijk is in het Zuidwesten door
het natte en late voorjaar zomergerst
voor een deel in de plaats gekomen
van andere gewassen. Het meest
verbouwde zomergerstras was in het
Zuidwesten in 1983 wederom
Trumpf met ongeveer 85% van de
oppervlakte.
In de praktijk kon een groot deel van
de gerst van eind februari tot 10
maart,wordemgezaaid. De rest is veel
later in april en mei onder vaak
minder goede omstandigheden ge
zaaid.
Van de vroeg gezaaide gerst verliep
de voorjaarsontwikkeling traag. Op
veel percelen was de stand van het
gewas onregelmatig en gaf een bonte
aanblik te zien. Na de plotselinge
weersverbetering begin juni is de
ontwikkeling snel verlopen en is de
onregelmatigheid voor een groot
deel verdwenen.
De meeste laat gezaaide gerst heeft
bijna het hele groeiseizoen een onre
gelmatig gewas te zien gegeven en
was laat rijp.
Veel vroeg ingezaaide zomergerst
gaf goede, soms zelfs hoge, opbreng
sten. Van de laat gezaaide gerst viel
de opbrengst meestal tegen.
In het Zuidwesten zijn in 1983 drie
Kies een ras met het hoogste percentage volgerst; proost.
proefvelden met zomergerst aange
legd met op twee daarvan 2 stikstof
niveaus. De proeven werden eind
februari of begin maart gezaaid.
Beschrijving van de rassen
Voor de brouwerij
Trumpf geeft goede opbrengsten en
heeft een goede tot zeer goede
brouwkwaliteit. Het stro is vrij kort
en zeer stevig. Heeft een trage begin-
ontwikkeling en een matige
grondbedekking. Rijpt vrij laat tot
laat. Is vrij weinig gevoelig voor
meeldauw en weinig voor gele roest
en doorwas. Verdraagt laat zaaien en
minder goede omstandigheden
slecht.
Menuet geeft vrij goede opbreng
sten. De korrel heeft een vrij goede
tot goede brouwkwaliteit. Heeft een
wat trage beginontwikkeling en vrij
stevig stro. Is nogal vatbaar voor gele
roest en vrij sterk voor meeldauw.
Rijpt vrij laat. De brouwkwaliteit is
vrij goed tot goed.
Atem geeft vrij goede opbrengsten
met vrij goede brouwkwaliteit. Heeft
matig stevig, maar veerkrachtig stro.
Is weinig vatbaar voor gele roest en
meeldauw en weinig gevoelig voor
doorwas.
Grit geeft vrij goede opbrengsten. De
brouwkwaliteit is goed tot zeer goed.
Het stro is vrij kort en stevig tot zeer
stevig. De beginontwikkeling is traag
en de grondbedekking matig. Werd
weinig door gele roest en meeldauw
aangetast. Rijpt vrij laat tot laat.
Verdraagt laat zaaien en minder
goede omstandigheden matig.
In beproeving voor de brouwerij
Apex heeft goede tot zeer goede op
brengsten gegeven. Het stro is van
gemiddelde lengte en vrij stevig tot
stevig. Werd weinig door meeldauw
aangetast. Rijpt vroeg. De brouw
kwaliteit lijkt vrij goed tot goed.
Voergerstrassen
Havila geeft goede tot zeer goede
opbrengsten. Het stro is van gemid
delde lengte en vrij stevig. Lijkt vrij
sterk vatbaar voor gele roest en
wordt vrij sterk door meeldauw aan-
Beilona geeft zeer goede opbreng
sten gegeven. Het stro is van gemid
delde lengte en stevig. Werd mid
delmatig door meeldauw aangetast
en lijkt vrij sterk tot sterk vatbaar
voor gele roest. Middelmatig gevoe
lig voor doorwas.
Advies
Voor de teelt van brouwgerst wordt
Trumpf aanbevolen op grond van
brouwkwaliteit en strostevigheid.
Daarnaast komt Menuet in aanmer
king en het nieuwe ras Grit. Apex
heeft goede opbrengsten gegeven.
Het voergerstras Bellona gaf zeer
goede opbrengsten. Is stevig en wat
minder vatbaar voor meeldauw dan
Havila.
Aanvullende informatie is te vinden
in de 59e beschrijvende Rassenlijst
voor Landbouwgewassen 1984.
Tabel 1 Korrelopbrengst zomergerstrassen 1983 en meerjarig gemiddelde in
verhoudingsgetallen op de Zuidwestelijke zeeklei.
proefveld
n. zaaidatum
N. H-min./ha
ras X^kg N/ha
Veetmaae
24 februari
150 kg
Colijnsplaat
11 maart
55 ka
Oeeenieee
9 maart
98 kg
gemidd.
Z.V.-
zeeklei
1983
Z.V.-
zeeklei
1978 t/m
1983
23
43
65
85
85
Trumpf
99
98
95
95
105
98
99
Menuet
90
90
100
99
103
96
97
Atem
98
98
102
100
95
99
96
Grit
96
96
92
87
101
95
96
Apex
99
96
101
104
100
100
102
Havila
104
101
102
105
97
101
102
Bellona
100
105
102
103
96
101
105
Tabel 2 Waardering van enkele raseigenschappen Een hoog cijfer duidt op een
gunstige waardering volgens de 59e rassenlijst 1984.
ra a
geschiktheid
stro
brouw-
resistentie tegen
v. dekvrucht
stevig
heid
veer-
kraoht
kvali-
telt
doorwas
gele roest
meeldauw
Trumpf
8
9
6.5
8,5
8
7
7
Menuet
7
7
6.5
7,5
7
6
5
Atem
6
5,5
7
7
8
7,5
8
Grit
8
8.5
6,5
8,5
7,5
7,5
7
Apex
6
7,5
6
-
7
7
8
Havila
7
7
7
5
7
5
5
Bellona
7
8
7
5
6
4,5
6
Rassen en gewassenbijlage
9
