Spelerieën
heerlijke humor
in Zeeuwse taal
Drie vier zeven puzzel
ha ha haring!
Jaar van het Trekpaard
1
Westfriese teler
eerste sjalotten
aanvoerder op
veiling W.F.O.
Nooit eerder werd in België of
Nederland een tentoonstelling
over het Trekpaard ingericht.
Streekmuseum "West Zeeuws-
Vlaanderen Presenteert" te IJ-
zendijke is vanaf zijn ontstaan
sterk geïnteresseerd in historie.
Het Trekpaard heeft in deze his
torie een niet weg te denken rol
gespeeld. De belangstelling voor
deze fascinerende energiebron op
het vroegere boerenbedrijf stijgt
weer enorm.
Folklore? Nostalgie?
Er is meer. Het legendarische
Trekpaard van vroeger is welis
waar Museum geworden maar
heeft toch de tijd overleefd.
Ons Streekmuseum heeft daarom
het jaar 1984 uitgeroepen tot
JAAR VAN HET TREK
PAARD.
Op zaterdag 14 januari 1984
wordt in het IJzendijkse Streek
museum de tentoonstelling "Over
en rond het Trekpaard" officieel
geopend. Deze expositie, die een
zo breed mogelijk overzicht wil
geven van de Belgische en Ne
derlandse Trekpaard-historie, zal
te bezichtigen zijn tot 1 oktober
1984.
Het openingsprogramma heeft
een feestelijke omlijsting gekre
gen waarvan vooral ook het pu
bliek volop kan meegenieten. Om
14.30 uur: Openingszitting in de
Ned. Herv. Kerk. Officiële ope
ning van de tentoonstelling door
de Algemeen Voorzitter van de
Kon.Ver. "Het Nederlandsche
Trekpaard", de heer W.J. Lok
horst. Om 15.30 uur: Demon
straties op de Markt van IJzen-
dijke. De Streekmuseum-men-
wagen aangespannen met een
vierspan Trekpaarden. Aanges
pannen dressuurdemonstraties
"Hongaarse Post" en "a la Flê-
che", uiteraard ook met Trek
paarden en verzorgd door de fa
milie Brooijmans uit Tholen. Le-
vien Nijssen uit Biervliet toilet-
teert een Trekpaard. Spektaku-
laire demonstraties met 16 Trek
paarden. 64 Trekpaardenvoeten
daveren over de IJzendijkse kas
seien. 4 Vierspannen, gevolgd
door 2 achttallen. De paarden
zijn eigendom van Jos Brooi
jmans, Tholen; Cees den Hamer,
Schoondijke; Rien Mol, Waarde
em Stoffel van de Velde te Zon-
nemaire.
Trek wedstrijd Trekpaarden, 3 in
getal tegen de Streekmuseum-
Knokploeg. Zonodig aanvulling
uit het publiek.
16.30 uur: Bezichtiging van de
tentoonstelling, ook voor het pu
bliek. 17.00 uur: Reünie van
Trekpaardenliefhebbers in hotel
"Hof van Koophandel" te IJzen-
dijke.
Tijdens de openingsmiddag be
dient Rinus Kopmels uit IJzen-
dijke in het Streekmuseum de
Streekmuseum-drukpers (van de
familie Bevin afkomstig) uit 1890.
Op zaterdag 10 maart 1984 orga
niseert het Streekmuseum een
internationale Trekpaardenkeu
ring op de Markt van IJzendijke.
Op zaterdag 21 juli 1984 organi
seert het IJzendijkse Streekmu
seum voor de dertiende keer de
Folkloristische Dag.
Openingstijden Streekmuseum:
Maandag tot en met vrijdag: van
10.00 - 12.00 en van 13.30 - 17.00
uur.
Zaterdag en zondag: van 14.00 -
17.00 uur.
De Westfriese teler H. Knijn mag
zich sinds enkele dagen de enige
Noordhollandse en misschien wel
enige Nederlandse veilingaan
voerder van voorverpakte sjalot
jes noemen. Op 19 december
verscheen hij voor het eerst met
een zelfontworpen netje, waarin
zeven sjalotten als streng waren
verpakt. Twintig van deze als
knoflook verpakte netjes worden
op hun beurt in een Holland-to-
matenbakje verpakt. De sjalotten
worden verpakt in langwerpige,
smalle gele netjes met een oranje
clip eraan. Een geel kaartje is ber
drukt met het woord sjalotten.
Aan het "tomatenkistje" zijn fol
dertjes met gebruikerstips beves
tigd.
Als minimumprijs - tevens ga
rantieprijs - geldt het bedrag van
85 cent per streng. De sjalotten
worden ook per streng ter ver
koop aangeboden. De opper
vlakte sjalotten in Nederland be
draagt ongeveer honderdvijftig
hektare en is daarmee een kleiner
produkt. Het gehele areaal ligt
eigenlijk in West-Friesland.
De haring is sinds de 15e eeuw al be
kend in Noord-Europa en is een bij
zondere delicatesse! De vis is rijk aan
vitaminen, heeft een hoog jodiumge-
halte, is vrij vet en zit vol met eiwit
ten.
De vis wordt meestal zo, vrij uit het
vuistje, gekonsumeerd maar hier vol
gen enige manieren om deze vis ook
eens anders klaar te maken.
Deense wijze
Een gerecht waarbij u de haring bakt
in boter met wart mager ontbijtspek,
uien, paprikaringen en veel peper.
Serveer het met (bruin) stokbrood.
Portugese wijze
Maak een marinade van iets ci
troensap, 1 dl witte wijn, 1 dl slaolie,
2 laurierblaadjes, 1 mespunt gema
len kruidnagelen, wat vers gemalen
peper, 1 groene of rode paprika, 1
grote ui en 1 teentje knoflook.
Snij de haring in vieren en laat ze 1
nacht in de marinade staan. Servee
het met bruin brood!
Zweedse wijze
Snij een haring en een appel in kleine
stukjes. Roer wat mayonaise op met
kerrie, worcestersaus, sherry en cog
nac. Vermeng de haring en de appel
met dit sausje. Schep het in een
cocktailglas en garneer het met wat
gehakt ei, peterselie en een schijfje
citroen.
Russische wijze
Snij de haring in reepjes, hak een
hard gekookt ei, een uitje en wat pe
terselie, vermeng dit alles met 1 dl
zure room en 1 eetlepel honing. Leg
de haring er in en laat het enige uren
staan. Serveer het met verse toast.
Tip: vindt u de haring te zout? Laat
hem dan enige uren 'ontzilten in ruim
koud water of melk!
M.A. van der Vliet
In de eerste kolom komen woorden
van drie letters en in de tweede ko
lom woorden van vier letters. De let
ters van beide woorden vormen sa
men een woord van zeven letters dat
in de laatste kolom moet worden ge
plaatst. De omschrijvingen van de
woorden uit de laatste kolom staan
echter niet in de juiste volgorde.
OPGAVE:
Eerste kolom:
1. plakmiddel; 2. waterdoorlatend; 3.
sprookjesfiguur; 4. dwaas; 5. broei-
plaats; 6. ongebonden; 7. engelse ti
tel; 8. mens; 9. vochtig; 10. verhoog
de toon; 11. bovenste deel; 12. deel
van een kippenhok;'13. bloeiwijze;
14. kledingstuk; 15. klap.
1
2
3
4
5
3
9
10
11
12
13
U
15
Tweede kolom:
1. vogel; 2. vaartuigje; 3. drank; 4.
gemeen; 5. strand bij Venetië; 6. stel;
7. deel van de kachel; 8. oevergewas;
9. kleur; 10. stuk chocolade; 11. he
mellichaam; 12. sprakeloos; 13. ge
reedschap; 14. gewoonterecht; 15.
soldatenkost.
Derde kolom:
bevallig; ondier; loon; voorspeller;
toren van een moskee; projektiel;
deel van een bloem; nauwlettend,
juist; doel; kamermeisje in een ha
rem; beslist van optreden, flink;
zonnescherm; tegenwerping; zee
diertje; grote hoenderachtige vogel.
Oplossing puzzel vorige maand
Horizontaal: 1ol; 2. alken; 8. de; 10.
bes; 12. daalder; 14. ram; 15. ameri-
ka; 16. garen; 17. sas; 19. ark; 21. sik;
23. kei; 25. est; 26. bas; 28. gré; 29.
nes; 31. lp; 32. salerno; 34. hert; 35.
ieder; 37. rio; 38. venlo; 39. trom; 40.
sperwer; 42. al; 43. ego; 44. die; 45.
aal; 46. ina; 47. erf; 48. eng; 50. old;
52. ten; 55. kater; 57. zaandam; 60.
het; 61. palermo; 63. sos; 65. li; 66.
salep; 67. ts.
Vertikaal: 1. ob; 2. lea; 3. aal; 4. laks;
5. klaas; 6. ed; 7. neg; 8. dan; 9. em;
11. smart; 12. dra; 13. rap; 14. reke
nen; 18.signora; 19. asperge; 20. dal;
22. kro; 24. ierland; 25. elite; 26. bar;
27. serpent; 30. stola; 32. sem; 33;rie;
34. her; 36. doornat; 38. vel; 40. sie;
41. wak; 46. ilias; 49. gezel; 51. mep;
53. nare; 54. tno; 55. kei; 56. ras; 58.
amp; 59. mot; 60 hl; 62. la; 64 ss.
Reeds geruime tijd is in diverse
Zeeuwse boekwinkels verkrijg
baar een boekwerkje in Zeeuws
dialekt onder de titel "Spele
rieën". Daarin zijn opgenomen
tien vertelsels, alsmede twee lied
jes, die behalve prettig en gemak
kelijk leesbaar, ook uitermate ge
schikt zijn voor voordracht en
zang tijdens familiefeestjes en
dergelijke.
De auteur van dit boekje, Rien de
Jonge uit Kloetinge, geniet in het
Zeeuwse reeds bekendheid door
zijn konferences en liedjes op de
langspeelplaten "Zeeland Plat" 1,
2 en 4.
Via zijn vertelsels in de "Zeeuwse
taele" heeft De Jonge de humor
van zijn streekgenoten - vooral uit
de oude tijd - vastgelegd. Daaruit
spreekt duidelijk de liefdé voor
de eigen streek. Reeds in de vijf
tigerjaren werkte Rien de Jonge
mee aan de bekende NCRV-ra-
dioprogramma's "Tussen Dol-
lard en Schelde" en "Ster
avond".
Het liedje, op een bekende wijs
en onder de titel "Zö was 'l
Vroeger," dat destijds door hem
werd gezongen in de "Ster
avond" vindt men onder andere,
in zijn bijna oorspronkelijke
vorm, in dit boekje.
Het liedje "Hoezee voor de Tee-
Vee", dateert van de tijd toen het
"Kiekkastje" zo zoetjesaan zijn
intrede deed en nogal voor hila
riteit zorgde wanneer buurtbe
woners werden uitgenodigd bij
hen die reeds over een TV-ont-
vanger beschikten.
Van de vertelsels die zijn opge
nomen in "Spelerieën" vormen
de meeste eveneens dijenkletsers.
We noemen er enkele zoals:
"Tööndag ouwe", "Arjaen onder
hypnose", "Geertje zit op d' êêste
rang", "De liefde stae voe niks"
en "Wat ad een pruumpje tebak
doeë kan".
Ineke Wertheim uit Kloetinge
verzorgde de illustraties bij de
verhalen en liedjes. En ook deze
kunnen de toets der kritiek zeker
doorstaan.
"Spelerieën" is een uitgave van
Boekhandel De Jonge b.v. in
Goes en kost 15.90.
6 januari 1984
11
