Alles heeft zijn bestemde tijd!
Verschillen tussen bedrijven groot
Walcherse kerstrozen
Bij het samenstellen van deze laatste
THOOLSE tuinbouwklank, gaan de
gedachten onwillekeurig toch weer
terug naar wat het nu bijna afgelopen
jaar ons heeft gebracht. Nu met het
einde van 't jaar kunnen wij 't toch
niet laten, om voor de laatste keer
nog es een en ander onder de loep te
nemen. Wat de maanden maart, april
en mei ons hebben gebracht, staat bij
ieder van ons nog glashelder voor de
geest.
De verwachtingen voor een enigzins
redelijke oogst, stonden begin juni
op een zeer laag pitje. Wat niemand
nog voor mogelijk had gehouden,
gebeurde echter, want dankzij de
voorspoedige groei in de prachtige
zomer, kwamen de meeste produk
ten nog tot een volwaardige oogst.
Produkten die het niet tot een ge
middelde opbrengst konden bren
gen, kwamen met gunstige afzetprij-
zen, het jaarinkomen van boer en
tuinder toch weer alleszins goed ma
ken. Een droog en gunstig najaar
zorgde toen nog dat alles vroeg ge
oogst en afgewerkt kon worden.
Hiermede behoort dan teelt- en
oogstjaar 1983 weer tot het verleden,
en is er weer een jaar toegevoegd aan
onze herinneren. Met de twee win
termaanden nog voor de boeg, zullen
vervolgens weer de vergaderingen op
organisatorisch gebied worden afge
werkt. Oudere bestuursleden zullen
weer afhaken, en nieuwe kunnen
weer gekozen worden. Jonge onder
nemers kunnen van start, er zal nog
gedachten worden aan familie en/of
bedrijfsgenoten, die ons in het afge
lopen jaar door den dood ontvielen,
waarvan enkelen nog niet werkelijk
oud. Wanneer men zelf ook niet ueer
tot de jongsten behoort, kijkt men
steeds meer achterom naar hetgeen
geweest is. Als wij nagaan, wat de
laatst kwart eeuw, de Thoolse volle-
grondstuinder heeft gebracht, moe
ten wij konstateren, dat het niet alles
was, van wat men er van gehoopt
had. Toen na de herverkaveling in
1960 door de gewijzigde teelttech
niek, veel kleine telers gedwongen
waren hun zelfstandigheid op te ge
ven, is er toch dankzij onze stands
organisaties en bedrijfsvoorlichting,
veel in hei werk gesteld, om bedrij
ven met weinig grond, van dienst te
kunnen zijn. Al spoedig verrezen in
ons Thoolse gebied een veertig
staandglasbedrijven, en enkele klei
ne fruitteeltbedrijven. De grote
geldontwaarding in die jaren zorgde
er echter weer voor, dat door de
uurlonen die in de niet te verzadigen
industrie verdiend konden worden,
toch weer velen afhaakten. Tot een
groot glascentrum is het in ons
Thoolse gebied tot op heden nog
steeds niet gekomen. Jonge glastuin
ders moesten direkt op eigen inzich
ten te werk gaan, omdat hun voor
gangers overwegend, uit de akker
bouw of veeteelt kwamen. Om grote
investeringen te doen, is de Thoolse
agrariër altijd wat huiverig geweest,
gezien de ervaringen in de krisistijd
van de dertiger jaren opgedaan.
Niettemin komt het ons wat vreemd
voor, wanneer het vakblad "De
Tuinderij" een negatieve opstelling
heeft, over toêkomstige Thoolse
groentekwekerijen.
Ervaringen uit het verleden mogen
niet vergeten worden, maar het mag
geen "doemdenken" worden, voor
eventuele toekomstmogelijkheden.
Vanzelfsprekend moet het beginini-
tiatief van onderuit komen, wat ech
ter wel door overheidsdiensten en
bedrijfsorganisaties aangemoedigd
dient te worden. In elk tijdvak, zitten
toch altijd weer mogelijkheden, die
uitgebuit dienen te worden. Vraagt
men zich nu af, wat het nut geweest
is, die ons Thoolse gebied heeft ge
had, van de ekstra tuinbouwvoor-
lichting, en bemoeiingen van onze
standsorganisaties, dan menen wij
tot de volgende konklusie te moeten
komen: Het grote aantal grondge
bruikers dat er in ons distrikt at vele
jaren aanwezig was, en die uit hun
zelfstandig bestaan, een verant
woord inkomen hadden, is hoewel
door de gewijzigde produktiemetho-
den sterk uitgedund, gespaard geb
leven voor algehele verdwijning.
Blijver» hebben hun bedrijf vergroot,
met vrijkomende grond van de wij
kers. Wanneer dan tevens werd aan
gestuurd op intensieve teelten, die
ondanks mechanisatie nog veel han
denarbeid vragen, kon dikwijls nog
het jaarinkomen vSilig worden ge
steld. De moderne manier van witlof-
trekken, de nog steeds zich uitbrei
dende teelt van vroege aardappelen
en grotere oppervlakten van bloem
zaadsoorten, boekten de laatste jaren
interessante uitkomsten. Ook hierin
hebben de voorlichtingsdienst en de
bedrijfsorganisaties een leidende rol
gespeeld. Nog te veel hebben onno
dig afgehaakt, omdat ze in hun hart
teveel akkerbouwer bleven, en in in
tensievere teelten geen vertrouwen
hadden. Het is voor de overheid een
plicht om aktiviteiten op tuinbouw
gebied te stimuleren, om dat de vrije
teelten, waarvan de tuinbouw ge
bruik maakt, niet gesubsidieerd
worden, zoals tarwe, suiker en melk.
Vooral in deze tijd, van veel werklo
zen, is het een goede zaak, dat vele
kleine zelfstandigen, de mogelijk
heid wordt gegeven om zich op wei
nig hektaren grond, een bestaan te
kunnen vormen. Men kan en mag
echter niemand een weg voorschrij
ven die hij te gaan heeft, maar mo
gelijkheden moeten aan hem ver
strekt worden, aan de hand van de
kansen die er nu, of in de naaste
toekomst zijn.
Tenslotte willen wij bij dezen nog
vermelden, dat dit onzerzijds de
laatste keer is geweest, dat wij voor
deze rubriek zorg hebben gedragen.
Misschien dat door alle jaren heen,
niet altijd alles bij de lezer overkwam
zoals het bedoeld was. Bij kleine
wrijvingen en bij misverstanden,
heeft de Z.L.M. wel eens in moeten
grijpen, waardoor toch alles weer in
goede banenbeleid kon worden. Het
is misschien altijd wel goed, dat de
oudere generatie op tijd terugtreedt,
om plaats te-maken voor een jongere,
die zich thuis moet gaan voelen in
hetkomputertijdperk. Wij hopen dat
er spoedig iemand gevonden wordt,
om deze rubriek voor ons distrikt
voort te zetten. (Dat is inmiddels tot
onze vreugde gelukt! (red.)).
Verder wensen wjj bestuur, redaktie
en alle medewerkers in al hun scha
keringen, een Gezegend Kerstfeest,
en een Gelukkig Nieuwjaar 1984 toe!
Tuinbouwklankschrijver,
Wij zijn u als trouwe medewerker
aan de rubriek Tuinbouwklanken,
erg veel dank verschuldigd voor uw
veel gelezen bijdragen die ons met
grote regelmaat zoveel jaren
achtereen bereikten.
Wij wensen u nog veel goede jaren
toe in goede gezondheid en hopen
dal uw opvolger ons op dezelfde
wijze zijn klanken uit de Thoolse
tuinbouw wil laten horen!
(Red.)
Van SCHOUWEN-DUIVELAND
zijn dit weer de laatste tuinbouw
klanken in 1983. Regelmatig probe
ren we de stemming en zaken die ons
bezighouden door te geven.
Het begin van het jaar kenmerkte
zich voor de fruittelers door een
stroeve afzet van het bewaarfruit, hoe
verder het seizoen vorderde hoe beter
de afzet verliep. Hoewel de bloei dit
jaar niet door nachtvorst werd ge
troffen viel de zetting bij de appels
toch op veel plaatsen tegen.
Zoals altijd waren de verschillen van
bedrijf tot bedrijf erg groot. Naar
mate de pluk naderde werd het
steeds duidelijker dat de oogst dit
seizoen van de bewaarrassen een be
scheiden omvang zou hebben. Tij
dens een flinke storm half september
was er behoorlijk veel stormschade
aan het fruit, vooral van konference
zijn er die dagen veel vroegtijdig ge
leverd.
Dat niet alleen ons land de oogst
tegen liep, bleek uit een goede ex-
portvraag, zodat de prijzen van de
bewaarappels in september al op een
vrij hoog niveau zijn gestart. Ook de
konference uit de koelcellen worden
goed betaald.
De aanvoer van schuurfruit is dit jaar
van weinig betekenis geweest zodat
er al vroegtijdig ruimte is voor fruit
uit de koelcellen. Als telers zal het
zaak zijn om regelmatig aan te blij
ven voeren zodat er geen gat in het
aanvoerpatroon valt. Vooral Golden
Wanneer u dit leest is het alweer de
laatste bijdrage voor deze rubriek in
dit jaar. Tuinbouwklanken, die dit
jaar in ons vertrouwde Z.L.M.-blad
zijn verschenen. Bij het woord laat
ste, denken we altijd even terug aan
wat is er gebeurd in de afgelopen pe
riode.
Het jaar 1983 zal door ons, agrari
sche mensen, in het algemeen niet
gauw vergeten zijn. We hadden eerst
te maken met een winter die zeer
zacht was, waardoor alle groentes op
onze akkers en op hobbytuinen tot-
hun recht zijn gekomen. Daardoor
kwamen prijzen van specifieke win
tergewassen sterk onder druk te
staan en er heerste daardoor ook
een gedrukte stemming bij de win
tergroentetelers.
Februari en een half maart, brachten
ons een weertje waarover gesproken
werd "het is nu al zomer", zo zacht
en mooi!
Toen kwamen de lagedrukgebieden
over het land en bracht ons weken
lang regen tot half mei. De akkers en
tuinen konden hier door niet be
werkt, gezaaid of geplant worden. Er
kwam een schaarste aan onze. pro
dukten en er is vraag naar gekomen
die we maar enkele keren zo hebben
meegemaakt. Vooral prei leek wel
goud waard te zijn en kwaliteit
speelde niet zo erg meer. De winter
bloemkool was daarom een welko-
mer die mede hierdoor hoge tot zeer
hoge prijzen opbracht.
In mei was eindelijk het voorjaar ge
komen en konden we beginnen.
Vroege aardappelen werden gepoot
op tijdstippen waarop we andere ja
ren al gingen rooien. Alles is in de
zomermaanden aan de groei-geko-
23 december 1983
men, maar topopbrengsten zijn er in
onze regio niet gehaald, want de zo
mer heeft ons na al die wateroverlast
in het voorjaar een behoorlijke
droogte bezorgd. Er moest daarom
veel gebruik worden gemaakt van
pomp en waterkraan om alles over
eind te houden. Boer en tuinder op
Walcheren en de rest van Zeeland
voelden het weer eens: er is voor on
ze akkers nog geen zoetwaterbei
waaruit we kunnen putten. We ko
men wat dat betreft achterop bij de
rest van ons land.
Hopelijk zal hier misschien in de
toekomst nog eens wat aan gedaan
kunnen worden. De tuinders konden'
echter door alle beroerde dingen
toch iedere keer met blijde gezichten
de veilingafrekeningen tegemoet
zien, want de prijzen zijn goed ge
bleven en doordraai is dit jaar een
onbekende geweest.
Dat de natuur zichzelf goed kan
herstellen is een veel gebruikte uit
spraak afgelopen najaar. De groei
bleef lang in de grond, het weer
werkte mee en alle rooivruchten zijn
tot volle wasdom gekomen. Onder
plezierige omstandigheden konden
ze naar hun bestemming worden ge
bracht.
Dus al met al bracht 1983 ons meer
dan we hadden kunnen verwachten.
Bij de terugblik moeten we ook nog
even een blik vooruit doen op de
komende maanden. Het worden
maanden van plannen maken over
wat we in 1984 gaan doen om ons
weer een inkomen te verschaffen.
Mooie kleurenfolders en boekwer
ken worden on bezorgd door de
zaad- en plantenhandel. Het is
moeilijk hieruit een keus te maken.
Delicious wordt aan de krappe kant
aangevoerd, blijkbaar hopen veel te
lers nog op wat aantrekkende prijzen
of is de kleur van de appels nog niet
geschikt om te veilen. Dankzij de
goede prijzen voor ons fruit en het
sukses van de nieuw aangeplante is
de stemming onder de telers goed.
Zelfs jongeren uit andere bedrijfs
takken tonen weer belangstel
ling in de fruitteelt. Jareplang kende
onze bedrijfstak alleen een uitstoot
van goede vakmensen, maar we zien
dat nu keerpunt 1980 toch werke
lijkheid begint te worden. Toch is dit
niet alleen veroorzaakt door gunstige
resultaten in de fruitteelt, het ont
breken van werkgelegenheid in an
dere bedrijfstakken is zeker een zo
groot argument. De hoge investerin
gen vormen een behoprlijke rem om
een al te grote toeloop tegen te gaan.
Ook bij gevestigde fruittelers vormen
de nieuwe aanplant de belangrijkste
post op het investeringslijstje. Aan
plant kosten van ruim 20.000,- per
ha die oplopen tot 40.000,- als ze in
volle produktie komen zijn fikse in
vesteringen die toch weer in 12 tot 15
productiejaren afgeschreven wór
den.
Op een bijeenkomst van fruittelers
stond de vraag centraal welke ver
schuivingen we in de landelijke pro
duktie per ras kunnen verwachten.
Veel aanplant van nieuwe rassen en
het rooien van oude Cox en Golden
en de laatste paar jaar ook van de
Winston zullen een fikse verschui
ving in de aanvoer gaan betekenen.
Verhoudingen in vraag en aanbod
zullen behoorlijk veranderen.
Een bijzonder leerzame avond ver
zorgd door de tuinbouwvoorlichting,
een onderwerp wat door alle telers
met aandacht werd gevolgd en waar
bij ieder genoeg denkstof voor eigen
bedrijf werd meegegeven.
Het kon misschien gemakkelijker
voor u worden wanneer u het oor
eens bij een kollega of studieklub te
luisteren legt. Ook voor de tuinders
uit onze streek zijn er genoeg van dat
soort bijeenkomsten, en er is een
goede voorlichtingsdienst die ons
met raad en daad bij kan staan.
Dat laat het pas verschenen boek
werkje wel zien over de investeringen
die nodig zijn om witlof te trekken.
Veel informatie is hier in te vinden.
Het kan misschien een waarschu
wing zijn voor iemand om niet blin
delings te gaan inverteren. We moe
ten toch bedenken dat de groente
markt gauw een verzadigingspunt
heeft bereikt en dat er voor iedereen
geen belegde boterham in te verdie
nen is. Het is daarom gelukkig dat er
ook aandacht en zelfs handel in onze
streek op komst is voor de teelt van
bloemzaden. Er blijkt hier voor de
vollegrond en misschien voor de
glasbedrijven wat in te zitten. Het
leeft al zo onder kleine boer en tuin
ders dat er zelfs al aandacht aan ge
schonken is door er een agendapunt
van te maken op een afdelingsver
gadering van de Z.L.M-Souburg e.o.
Het zal misschien het Walcherse
landschap de komende jaren gaan
verfraaien en een kleurrijke aanblik
geven.
Dat land- en tuinbouw kleurrijk dom
kan leveren komt het meest tot uiting
als je eens over een bloemenveiling
loopt en er alles eens gade slaat. Je
wordt er even stil van, wat onze
groep met de hulp van natuur en
techniek te voorschijn kan brengen.
Als je dan opeens verrast wordt met
een partijtje kerstrozen (Helliboris)
die ook nog uit Walcheren blijken te
zijn aangevoerd en hoort vertellen
dat dit de bloemetjes zijn die de her
ders in het donker van de velden
plukten en bij de kribbe van de pas
geboren Jezus brachten, dan past het
omdat in het kerstnummer te ver
melden.
Met de boodschap erbij: Blijf met
zijn allen werken in de natuur ons
geschonken met als resultaat tevre
denheid bij boer en tuinder en bij
aöüer die zijn produkten bewerkt.
Alle lezers gezegende en sfeervolle
kerstdagen en een goede jaarwisse
ling toegewenst door uw WAL
CHERSE praktijkschrijver!
^9
