nieuws uit brussel
Kerstberaad:
Geen doorbraak
Amerikaans-Europees landbouwkonflikt:
Verhaal van een ruzie tussen vrienden
jan werts - brussel
Amerikaanse boeren hebben slecht jaar achter de rug
"De problemen in zake de land
bouwpolitiek van de Europese
Gemeenschap vormen uiteinde
lijk een interne familie-affaire.
Die moet dan ook daar maar wor
den opgelost. Dit mag echter niet
over de ruggen van de Ameri
kaanse boeren gaan". Dit heeft de
Amerikaanse regering bij monde
van haar minister van Buiten
landse Zaken George Shultz en
die van Landbouw John Block
verklaard.
Tijdens het langzamerhand tra
ditionele beraad van minister
Shultz plus alle bij de ekonomi-
sche politiek betrokken Ameri
kaanse bewindslieden en ander
zijds de Europese Commissie in
Brussel, aan de vooravond van
Kerst, is op geen enkel punt een
doorbraak gerealiseerd. Soms
laaiden tijdëhs de gezamenlijke
perskonferentie van de Ameri
kaanse ministers en de Europese
Commissarissen de tegenstellin
gen zelfs even op.
Landbouwminister Block maakte
bekend dat hij met Europees
landbouwcommissaris Dalsager
overeengekomen was om aan
beide kanten van de oceaan te
streven naar een beperking van
de graanprijzen. "Als wij dat rea
liseren voert ons zo'n beleid uit
eindelijk naar een oplossing van
de huidige problemen". Shultz
bleef voor het overige uitermate
diplomatiek door de besprekin
gen samen te vatten als zou daar
"gematigde vooruitgang" zijn ge
boekt. Nieuwe initiatieven zijn
Jan Werts
ook niet aangekondigd.
Centraal in het beraad stonden
uiteraard weer de restituties .(ex
portsubsidies) van de Europese
Gemeenschap. Verder de voor
genomen bevriezing op globaal
het huidige niveau van de Ame
rikaanse export naar de EG van
maisgluten en citruspulp. Ten
slotte de plannen van de Europe
se autoriteiten om een heffing te
leggen op alle oliën en vetten,
behalve roomboter.
Al deze punten wijzen de Ameri
kanen keihard van de hand.
Block: "Er staat ons daarom geen
makkelijk jaar te wachten". De
Amerikaanse landbouwminister
zegt zelf ook grote problemen te
hebben met zijn melkveehouders.
"Maar daarom gaan wij de Eu
ropese invoer van kaas nog niet
beperken". Hij wilde ook niet
beloven dat de VS zich nooit op
internationale markten zullen
begeven met hun zuivelover-
schotten. Block verklaarde verder
in zake de maisgluten (bestemd
voor onze veevoederindustrie)
zelfs niet te willen onderhandelen
over een stabilisering van zijn ex
port op bijvoorbeeld het huidige
niveau. Toch is het zo, dat die
Amerikaanse export van mais
gluten binnen tien jaar ruim
schoots is verviervoudigd van 0,7
naar drie miljoen ton jaarlijks.
Minister Block beschuldigde de
Europeanen er ten slotte van een
hoge muur rond hun Euro-markt
te hebben opgetrokken, waar
door alleen nog slechts enkele af
geleide graanprodukten en soja
vrij van heffing naar binnen mo
gen.
De Europese Commissie heeft
het beraad in Brussel aangewend
om de Amerikanen er van te
overtuigen dat de op stapel
staande plannen om het land
bouwbeleid te hervormen (uit
eindelijk wat goedkoper te ma
ken) er absoluut niet op zullen
uitdraaien dat via een omweg de
lasten op Amerikaanse boeren
zouden worden afgewenteld. Die
vrees leefde bij de delegatie na
melijk nogal.
Kommentaar
Voorzitter Hinnekens van COPA
(Europese boeren- en tuindersfe
deratie) en Belgische Boeren
bond heeft maandag kommen
taar gegeven op het VS/EG-be-
raad. Kernprobleem is volgens'
hem dat president Reagan des
tijds heeft beloofd ten strijde te
trekken tegen de zogenaamde
Europese export-subsidies in de
landbouw. Dat zal hij volgend
jaar, met verkiezingen voor de
deur, wellicht waar moeten ma
ken. Bovendien hebben de Ame
rikanen in Latijns-Amerika, Azië
en Rusland afzetmarkten verlo
ren. Die willen zij terugwinnen,
deels via traditionele EG-mark-
ten. Volgens de COPA-voorzitter
kan er echter geen sprake van zijn
dat de Europese Gemeenschap
haar landbouwbeleid onder
Amerikaanse druk zou wijzigen.
In de Verenigde Staten klagen de boeren deze kerst luider dan waar ook in Europa. Sedert 1980 bijvoorbeeld
is de melkprijs door de regering niet meer verhoogd. "Maar in de EG kregen de boeren intussen 23 procent
opslag", zo hoor je op het Amerikaanse platteland van goed geïnformeerde farmers. Deze zomer was
buitengewoon slecht. Graan- en maisoogsten zijn flink tegengevallen. Veel boeren hebben hun veestapel
zelfs moeten uitdunnen, waardoor de vleesprijzen weer omlaag gingen. De rente blijft veel te hoog. Tegelijk
zet de regering-Reagan opnieuw het mes in de uitgaven voor het landbouwbeleid. Inplaats van overtollige
melkprodukten op te kopen (zoals ook de EG dat doet), gaat men nu premies geven aan veehouders, die
minder melk afleveren. In Iowa heeft de nationale raad van kerken, de geestelijkheid geïnformeerd over
toenemende spanningen onder de agrarische bevolking. Toch verwacht men voor 1984 wel weer een
verbetering van de ekonomische situatie van de boeren.
Wij zijn hier in het hartje van de VS,
Whichita, midden in Kansas dat is
Amerika's grootste tarweproduce-
rende staat. Naast ons ontbijtbordje
in de Hollvday-Inn ligt Amerika's
jongste en snelgroeiende, unieke na
tionale dagblad USA-Today, dat de
voorpagina vanmorgen aan de land
bouwproblemen besteedt. ,,'T Leven
is hard op de boerderij", zo luidt de
kop. Daaronder de kleurenfoto van
farmer Steve Lougawie, naast zich
z'n blonde echtgenote Julie en op de
arm dochtertje Melissa (4). Op de
achtergrond boerderij en veestapel,
die binnen enkele uren door de
deurwaarders geveild zullen worden
aan de hoogst biedende.
In tegenstelling tot wat men in Ne
derland vaak denkt, telt Amerika
heel veel kleinere boerenbedrijven.
Daar vooral klaagt men steen en
been. Het zijn namelijk vooral de
grote farmers die in Washington hun
invloed uitoefenen en het beleid
maken. Twintig procent van de boe
ren levert zestig procent van de totale
landbouwproduktie. Anders gezegd:
Tachtig procent van de boeren
brengt slechts veertig procent van de
landbouwopbrengsten voort. De
helft van de boerenbevolking heeft
een neven-inkomen, dat groter is dan
wat het bedrijf oplevert. Het zijn al
lemaal gegevens die, hoewel Ze voor
Nederland in veel mindere mate
gelden, ook voor de rest van de Eu
ropese Gemeenschap wel opgaan.1
Volgens prognoses zal over twintig
jaar tien procent van de Amerikaan
se boeren zelfs negentig procent van
de landbouwproduktie voortbren
gen. Er resteren dan tweehonderd
duizend van dergelijke grotere, mo
derne bedrijven en daarnaast ander
half miljoen deeltijdse boeren. "Wij
12&
(Jan Werts, Washington)
Een Nederlandse deskundige in
Washington'bevestigt dit. "De groep
deeltijdse boeren is nu zo groot aan
het worden, dat ze politieke macht
willen veroveren. Ze staan, nu het de
landbouw slecht gaat, ekonomisch
soms zelfs wat sterker in hun schoe-
Weiden vindt men in Californië niet. Zomer en winter eten de koeien in Californië kuilvoer en lucernehooi.
evalueren naar een gesplitste land
bouw: De grote gemechaniseerden
en de hobby-boeren", zegt in Iowa
Jim Riordian, die naast zijn hoeve
van driehonderd acre (120 ha), nog
een militaire funktie heeft die hem
jaarlijks 23 duizend doll&r oplevert.
Anti-boerenbevolking
Tijdens ons verblijf gedurende een
maand in de VS, met als doel daar
het politieke en kulturele leven wat
beter te leren kennen, viel ons op dat
met name de kleine boeren zich in de
kranten nogal beginnen te roeren.
nen dan boeren zonder neveninko
men. De deeltijdse boeren willen dat
de regering ook aan hen aandacht
gaat schenken".
Daar ziet het voorlopig nog niet zo
zeer naar uit. President Reagan is
bezig de bescherming die de land
bouw geniet verder te verminderen.
"In Amerika durft de regering veel
harder tegen overschotten in de
landbouw, dus de belangen van de
boeren, op te treden dan in de EG".
Aldus een Europese zegsman in
Washington. Waarom dat zo ligt?
Misschien stond het antwoord op die
vraag dezer dagen wel in een kom
mentaar van de befaamde Ameri
kaanse krant "Washington Post".
Daarin staat de volgende, heel dui
delijke, misschien ook wel grappige
omschrijving van de huidige Ameri
kaanse president. "Reagan is vóór de
rijken, de aristrokraten, de agrari
sche industrie, de handel, de militai
ren en het grote bedrijfsleven. Hij is
anti-negers, anti-Zuid-Amerikanen,
anti-boeren, anti-mensenrechten,
anti-arme mensen, anti-jeugd, anti
vrouwen, anti-arbeiders, en anti-mi-
lieubeheer". Aldus citeren wij de ge
noemde krant letterlijk. (De lezer zal
zich nu afvragen hoe president Rea
gan dan toch zo populair kan zijn.
Meest voor de hand liggende verkla
ring is, dat de grootste helft van de
laatstgenoemde groepen, die Reagan
dus links laat liggen, zelden of nooit
naar de stembus komt).
Rivaliteiten
Hoewel de VS met Canada en de
meeste Westeuropese landen een
politieke alliantie vormt, zijn er ook
voortdurend oplaaiende rivaliteiten.
Eén daarvan slaat op het landbouw
beleid. Volgens de Amerikaanse mi
nister van landbouw John Block is
het zo dat "de Europeanen letterlijk
de afzetmogelijkheden stelen van
Amerika, Canada, Australië en ook
ontwikkelingslanden voor onder an
dere suiker, vlees, eieren, pluimvee
en tarwe". Een niet geringe beschul
diging. Reden om hieronder eerst de
Amerikaanse klachten zo objektief
mogelijk weer te geven en vervolgens
het kommentaar van Nederlandse
deskundigen in Washington.
In het Amerikaanse blad "Foreign
Affairs" (Buitenlandse problemen)
van deze herfst beschrijft de Britse
onderzoeker Nicholas Butler hoe
Amerika en West-Europa al 35 jaar
kissebissen om eikaars landbouwbe-
23 december 1983
