Serie intensivering en bedrijfsovername
Het licht op de afdeling
West Zeeuws-Vlaanderen
ZAJK jaarthema:
bedrijfsovername en
intensivering
Kursus Oriëntatie
Grond en
Pachtzaken ZAJK
ZAJK-RAK agenda
p.j. zuid
geluid
Lauran Vermuë te Heinkenszand. Veel handwerk en kwaliteit in groenteteelt.
Wanneer Lauran Vermuë de wekelijkse inkopen doet, staat hij wat langer stil bij de groentenafdeling. Niet
dat hij zo'n enorme groenteneter is, maar meer omdat hij zelf groenten teelt. Hij let scherp op hoe de
groenten erbij liggen. Zien ze er fris en aantrekkelijk uit? Hoe zijn ze verpakt? Hij is als een ouderwetse
schoenmaker die eerst je schoenen in een vluchtige blik aanschouwd voor hij je aankijkt en aanspreekt
wanneer je z'n winkel binnenkomt.
Eerst samen, gescheiden verder
Lauran Vermuë (28) is op zijn 28 ha
groot bedrijf in Heinkenszand naast
akkerbouwer ook groenteteler.
Naast 10 ha wintertarwe. 6 ha aard
appelen en 5 ha bieten. 4 ha graszaad
(basiszaad) en 2 ha bruine bonen
omvat het bedrijf ongeveer 0,75 ha
tuinbouw.
Lauran: "In 1975 kwam ik van de
MAS. Tot 1980, dus vijf oogstjaren
heb ik met mijn vader en mijn broer
in een maatschap gewerkt. Het be
drijf was 60 ha. Na die vijf jaar heb
ben we besloten dat mijn broer en ik
ieder verder zouden gaan op de helft
van het oorspronkelijke bedrijf'.
Omdat het hier om een eigendoms-
bedrijf gaat betekende de bedrijfso
vername een grote schuldenlast die
vooral in de eerste jaren veel eist.
Lauran was zich hier terdege van
bewust en nog voor hij eenmaal
zelfstandig verder ging heeft hij ero
ver nagedacht om naast de akker
bouw een extra tak op te zetten.
"Ik heb eerst gedacht aan mestvar-
kens. Maar een investering van 8 ton
zou mijn schuldenlast nog aanzien
lijk verhoogd hebben. Daarom ben
ik bij het telen van groenten terecht
gekomen. Daarmee kun je klein be
ginnen en de investeringen zijn, in
vergelijking met andere investe
ringsmogelijkheden, zeker in het be
gin. laag. In mijn eerste oogstjaar ben
ik gelijk begonnen met voorjaars
bloemkool (0,2 ha), prei (0,25 ha) en
winterpeen (0,1 ha). Het tweedejaar,
in 1981. had ik 0,4 ha winter- en
voorjaarsbloemkool. Dat bleek een
beetje te veel van het goede. We za
ten er bijna drie maanden in, van
eind april tot half juli, dagelijks. Elke
morgen van een uur of vijf tot 9 uur a
half tien, want het moest allemaal
naast het andere werk gebeuren.
Zelfs de feestdagen gingen er voor
een deel mee weg. Dat bleek niet
goed te kombinereh. Het jaar daarop
heb ik geen voorjaarsbloemkool
meer gehad, wel winterbloemkool en
vroege aardappelen onder plastik.
Dat gaf veel meer speling in de tijd".
De opzet van de tuinbouwtak is na
enkele jaren ervaring nu zo opgezet
dat het werk zich goed laat kombi-
neren met het werk op de rest van het
bedrijf. Dit jaar had Lauran weer
winterbloemkool (0,2 ha), vroege
aardappelen (0,2 ha), prei (0,25 ha)
en winterpeen (0,1 ha).
Lauran: "Eerst komen de vroege
aardappelen. De prei komt in de
winter, ongeveer van 15 december
tot eind februari. De winterbloem
kool wordt geoogst in begin mei. Het
oogsten van de winterbloemkool
duurt in tegenstelling tot de voor
jaarsbloemkool veel korter, ongeveer
een week of drie".
Veel handwerk
Op deze manier ziet Lauran kans om
zijn arbeid zo goed mogelijk te be
nutten. Beide takken op het bedrijf,
de akkerbouw en de tuinbouw, vra
gen op jaarbasis ongeveer evenveel
uren. maar de arbeidspieken zijn nu
duidelijk gescheiden.
De tuinbouwtak vraagt erg veel
handwerk. Met de bloemkolen en de
vroege aardappelen helpt Marjan.
Laurans vrouw.
Lauran: "De prei doe ik alleen. Daar
ben ik 's winters 3 dagen in de week
mee bezig. Het optrekken met de
handen is erg koud werk. Als je het
niet kent dan ga je er dood aan.
Vooral in het begin is het koud, 's
morgens als het ijs soms in de
schachten van de prei zit. Dan moet
je wel even op je tanden bijten. Na
een half uur ben je er wel doorheen,
ik tenminste wel".
Als je een tuinbouwtak wilt opzetten
moetje er geen hekel aan hebben om
veel met je handen te werken. Afge
zien van de koude handen tijdens de
preioogst vindt Lauran het hand
werk mooi werk. "Ik hou er veel van.
REDAKT1E/SEKRETARIAAT: AD PHERIMAMBUCQ
Jeugdwerkburo Zeeland, Korte Kerkstraat 10, Goes.
ik doe het graag. Wie er over denkt
om er ook aan te beginnen adviseer
ik eerst twee keer goed na te denken
voor er aan te beginnen. Ik heb een
les gehad met de voorjaarsbloem
kool en ik zie de voorbeelden om me
heen. Sommigen beginnen een be
paalde teelt en zetten het het eerste
jaar meteen te groot op. Dan krijgen
ze al dat werk over zich heen en
hebben gelijk de buik vol.
Geldopbrengst en kwaliteit
Als we vragen naar de opbrengsten,
dan blijkt dat Lauran ook dat keurig
op een rijtje heeft. Geen wonder ook,
want de EVTO-kursisten zijn op hun
jaarlijkse bedrijfsbezoek weer pas
langs geweest. Zonder alle cijfers
hier te vermelden (voor belangstel
lenden wel beschikbaar) valt op dat
Lauran gemiddeld een hoge prijs
vangt en dat het in de kostprijs bere
kende uurloon van 23,— ruim
wordt - betaald. Lauran daarover:
"W aar je erg goed op moet letten is
kwaliteit. Goede kwaliteit wordt
goed betaald. Dat heb je zelf voor
een belangrijk deel in de hand. Je
produkten moeten fris zijn en zo vers
mogelijk op de markt komen. Dat
kost soms extra werk en inzet, maar
het wordt ruim terug betaald. Voor
de bloemkool heb ik b.v. in 1980 een
kleine tweedehands koelcel (8 m3
inhoud) gekocht en daar heb je pro
fijt van".
Toekomst en afzetmogelijkheden
We vragen Lauran ook naar zijn
toekomstplannen en hoe hij denkt
over mogelijke afzetproblemen
wanneer steeds meer mensen zijn
voorbeeld volgen. "Ik ben van plan
om deze winter zelf de prei in kilo
verpakking te gaan verpakken. Dat
kost ongeveer een extra dag in de
week. De toegevoegde waarde die
hier aan vast zit maakt het voor mij
wel aantrekkelijk. Ook wil ik in '84
meer vroege aardappelen zetten. Ik
ben nu bezig om van een aanaarder
een handpootmachine te maken
waarop 2. mensen op stoeltjes te sa
men 4 rijen te gelijk mee kunnen ne
men. En een man op de traktor na
tuurlijk. Ook ben ik van plan om met
witlofwortels te beginnen. Zo'n 1,2 of
1,5 ha. Deze uitbreiding zal ten koste
gaan van de oppervlakte wintertar
we.
Wat er zal gebeuren als er steeds
meer mensen zoiets gaan opzetten is
moeilijk te zeggen. Je merkt in ieder
geval wel dat er meer belangstelling
is. Er is natuurlijk een verzadigings
punt, maar waar ligt dat. Soms moet
je een slecht jaar hebben. Door het
dalen van de prijzen ziet het afzet-
wezen vaak kans om juist dan met
goedkope en kwalitatief goede pro
dukten nieuwe buitenlandse mark
ten te openen die door de kwaliteit
van het Nederlandse produkt soms
behouden blijven als de prijzen in
een ander jaar goed zijn. Zó is de
afzetmarkt wel groter geworden.
Maar er blijft denk ik toch wel een
verzadigingspunt. Voor mezelf zie ik
het niet somber in. Ik ben er gelukkig
vroeg mee begonnen en ik heb wei
nig geïnvesteerd. Ik kan dus ook
zonder veel schade zo ophouden.
Dan heb ik er intussen in de "eerste
moeilijke jaren rond de bedrijfso
vername wel goed van geprofiteerd".
Velen kennen Lauran als oud-voor
zitter van RAK Noord en Zuid-Be
veland en oud-lid van het ZAJK.
Ook nu nog is Lauran aktief in de
werkgroep Relatie Landbouw-In-
dustrie van het ZAJK, onder andere
omdat hij bezorgd is over de aantas
ting van het agrarisch produktiemi-
lieu èn de mogelijke gevolgen daar
van voor de kwaliteit van het agra
risch produkt. "Maar ik haal ook 24
uur adem", voegt hij er nog aan toe.
Ook is Lauran lid van de tarwe-stu-
dieklub.
Marjan is aktief in de vrouwenwerk
groep van het ZAJK.
Aan het eind van het vraaggesprek
wat we met Lauran hadden, kwam
hij, zichzelf zichtbaar vermakend,
met een recent interview van zijn
broer Albert in PP-magazine aan
dragen. Hij heeft het heel anders ge
daan. Albert heeft het veel meer
gezocht in intensivering van het
bouwplan: 6 ha konsumptieaardap-
pelen, 3 ha kroten, 2,5 ha witlofwor
telen, 2 ha knolselderij, 3 ha uien, 7,5
ha wintertarwe, 2 ha zaaierwten, 4 ha
snijmais, 0,1 ha winterpeen en 2 ha
lucerne.
Ook hieruit blijkt hoe twee broers
van elkaar kunnen verschillen. Al-
bert werkt graag met spekulatieve
gewassen, Lauran houdt meer van
handwerk en zekerheid. Maar het
blijft intensiveren.
Wel is er tussen Lauran en zijn broer
Albert sprake van een volledige sa
menwerking wat het machinepark
betreft. Dit natuurlijk om de mecha-
nisatiekosten zo laag mogelijk te
houden. jos Van Steenoven,
Ad Phernambucq
Jaarlijks besteedt het ZAJK aan
dacht aan een eigen thema. Op de
studiedag, die traditioneel half de
cember wordt gehouden, staat dit
thema centraal. Dit seizoen zal de
studiedag later in het seizoen plaats
vinden. nl. op 29 februari 1984. Voor
dit uitstel zijn twee redenen. Eén er
van is dat we het thema goed willen
voorbereiden. Een onderdeel van
deze voorbereiding is een serie in
terviews met jonge agrariërs in ver
schillende delen van ons werkgebied.
De mensen die hier aan meewerken
zijn zo gekozen.dat verschillende in
tensiveringsmogelijkheden en de re
latie met de bedrijfsovername aan de
orde zullen komen.
Deze week beginnen we met Lauran
Vermuë uit Heinkenszand. die de
intensivering gezocht heeft in de
vollegronds tuinbouw.
Ook dit jaar willen we weer een kur
sus oriöntatie grond en pachtzaken
organiseren. Dit jaar willen we weer
teruggrijpen op het oorspronkelijke
programma waarbij de nadruk ligt
op schatten, taxatie, pacht, verkave
ling overdracht onroerend goed
enz. De voorbereiding voor de de
kursus is nog in volle gang, maar je
kunt je nu al opgeven Bij he ZAJK-
sekretariaat of bij Ad Pernambucq.
De kursus zal in Goes gegeven wor
den op een aantal achtereenvolgende
dinsdagavonden. In mei staat een
praktijktaxatiedag op het program-
ma^Informatie en opgave: 01195 -
248
20 december - RAK Noord- en Zuid;
20 uur in de Caisson, themavond
over nieuwe-electronica in de land
bouw, ingeleid door de heer Remijn.
28 december - ZAJK vergadering.
In dit stukje willen we onze afdeling aan U voorstellen door iets te
vertellen over het bestuur, de leden, de organisatie van de aktiviteiten
en de samenwerking met anderen.
Het bestuur van onze, inmiddels 38 jaar oude, afdeling bestaat mo
menteel uit acht personen. Het ledenaantal is na een kleine daling vorig
jaar nu opgelopen tot 156, een nog niet eerder bereikt ledenbestand,
waar we erg blij mee zijn. En natuurlijk zullen we hier niet vergeten te
vermelden onze donateurs, zonder wiens jaarlijkse gaven we in grote
financiële problemen zouden geraken.
Het bestuur:
Hierboven heeft U kunnen lezen, dat
het bestuur uit acht personen bestaat,
dat klinkt wat vreemd een even aan
tal bestuursleden. Naast de voorzit
ster. penningmeester en sekretaresse
zijn er nog vijf algemene bestuursle
den. Het komt echter zo vaak voor,
dat door drukke werkzaamheden
thuis of op school een bestuurslid
niet op een vergadering aanwezig
kan zijn, dat de taakverdeling daar
door erg slecht wordt. Met één extra
kracht erbij is dit goed opgelost. En
mocht het bij de behandeling van
een probleem op stemmen aanko
men. dan heeft de voorzitster geen
recht hieraan deel te nemen.
Wat doet zo'n bestuur nu eigenlijk?
Éénmaal per maand wordt er een
bestuursvergadering gehouden, met
uitzondering van de maand juli.
.waarin we wat vergaderen en aktivi
teiten betreft, vakantie houden. Op
deze vergaderingen wordt een aantal
punten behandeld zoals:
- evaluatie van de laatst plaatsge
vonden aktiviteiten (Wat was
goed/fout in de organisatie, hoe
was de deelname);
- organisatie nieuwe aktiviteiten.
(Wat organiseren we, wanneer en
waar doen we het, wat kost het en
wat moet ervoor geregeld wor
den);
- behandeling van de financiële
redaktie Henk tegels
aspekten van de vereniging;
- ledenwerving;
- samenstelling jaarprograuma;
- rekening houden met een afwis
selend programma met sport-
vorming en ontspanning;
- verslag van degene, die de laatste
hoofdbestuursvergadering heeft
bijgewoond.
Naast de afdelingsbestuursvergade
ringen zijn er dis ook de hoofdbe
stuursvergaderingen eveneens één
maal per maand, meestal in Bergen
op Zoom. Hier gaan zo mogelijk
twee mensen uit ons bestuur heen.
Na al het vergaderen en besluiten
nemen komt natuurlijk de uitvoering
van de plannen. Er moeten afspra
ken gemaakt worden voor bijvoor
beeld de huur van een zaal. er .moe
ten uitnodigingen verstuurd worden,
er moet een spreker uitgenodigd
worden, er moet materiaal aange
schaft worden epz. Hierbij worden
vaak alle leden betrokken, omdat het
ondoenlijk is om een aktiviteit als
bijv. een zeskamp, waaraan ook nog
andere afdelingen of verenigingen
mee doen met alleen de bestuursle
den op te zetten.
In de vereniging neemt het bestuur
wel een centrale plaats in van koör-
dineren en besluiten nemen, het is
echter zeer belangrijk, dat hierbij de
mening van de leden gekend is.
Hiernaar wordt op aktiviteiten en
ledenvergadering dan ook gevraagd.
Tenslotte: elk bestuurslid wordt ge
kozen door de leden voor een perio
de van twee jaar. Hierna kan men
zich nog éénmaal herkiesbaar stellen
voor een evenlange periode.
Als bestuurslid heb je in onze afde
ling geen erg vast omlijnde taak, de
voorzitter zorgt vooral voor "afspra
ken en telefoontjeswerk" en is na
tuurlijk vaak de kontaktpersoon van
de vereniging. De penningmeesteres
zorgt uiteraard voor het goede ver
loop van de financiële zaken en de
sekretaresse zorgt voor de konvoka-
ties en ander schrijfwerk. Verder
wordt er geprobeerd de taken zo
goed mogelijk te verdelen over het
gehele bestuur, zodat iedereen met
plezier kan blijven werken en niet al
zijn vrije tijd op moet offeren. Ten
slotte doen we het voor het belang
van de vereniging èn voor ons ple
zier.
De leden
Onze leden bestaan uit een groep
mensen met een leeftijd van 16 jaar
tot 30 jaar. De meesten worden lid
omdat een oudere broer of zus al lid
is of omdat een kennis het aanbevo
len heeft. Enkelen worden door de
ouders aangemeld omdat ze zelf
vroeger ook nog lid geweest zijn. Met
ons behoorlijk ledenaantal hebben
we slechts een kleine groep aktieve
leden, zo'n 25 man. Maar op deze
mensen kunnen we dan ook rekenen,
ze vormen een vaste kern, die vrijwel
geen georganiseerde aktiviteit over
slaan. Natuurlijk zagen we liever
meer mensen komen, we moeten er
echter rekening mee houden dat de
groep 16- tot 19-jarigen de kat nog
uit de boom kijkt en meestal niet erg
enthousiast is over de vereniging,
bovendien hebben ze het vaak erg
druk met de studie. In de groep 19-
tot 24-jarigen vinden we de meest
aktieve leden.
Vrijwel alle ooit aktief geweeste le
den blijven tot hun 30e lid, rond de
25 jaar trekken echter veel mensen
weg voor hun werk of gaan trouwen
of hebben ze een aantal jaren in het
bestuur gezeten. Ze hebben nog wel
sympathie voor de P.J.Z. maar het
komt er niet meer van ergens aan
deel te nemen. Hoe dan ook, de le
den maken de vereniging aktief of
niet aktief, we hebben ze nodig.
Aktiviteiten
Er zijn provinciale- en afdelingsakti-
viteiten. We proberen elke maand
minstens éénmaal iets te organiseren.
Hierbij moeten we rekening houden
met de provinciale georganiseerde
dagen, zoals de zeskamp, een sport
dag, een puzzelrit, een kaderweek
end e.d. omdat daarheen afgevaar
digingen van oflze afdelingen gaan.
Naast de provinciale aktiviteiten
worden er ook door 3 C.J.O. (KPJ -
CPJ en PJZ) R.A.K. (Regionaal
Agrarische Kommissies) en K.P.J. en
de afdeling Oost Zeeuws-Vlaande
ren georganiseerde avonden bezocht
door onze leden. Wij staan open om
samen met deze verenigingen te
werken.
Verder kunnen we altijd een beroep
doen op het provinciaal sekretariaat
en op de beroepskracht, waar we met
onze problemen graag aankloppen.
Tot slot hopen we, dat U nu wat meer
inzicht gekregen heeft in het gebeu
ren in P.J.Z. West Zeeuws-Vlaande-
ren en dat met vragen of reakties
bij ons zult komen.
En natuurlijk hopen we ook hiermee
aspirantleden en bestuursleden te
bereiken!
Dank voor het lezen, met een vrien
delijke groet
Marian, Rietje, Peter, Jan, Hans,
Miranda, Jacques en Anneke
P.J.Z. West Zeeuws-Vlaanderen,
sekretariaat: Roeselaerestraat 42,
4528 EP Sint Kruis, tel. 01175 - 469.
9 december 1983
19
