Engelse kaas:
een kwestie van smaak
Superheffing op komst
7
POTTE KIJ~
Vertraging in
bestelling
Boerenkaas
Herinneringen VIII
Produktschap voor Zuivel:
Lichte daling
kaasvoorraden
Deense
zuivelfabriek naar
Amerika
Sinterklaas
Je moet wel erg zeker zijn van je produkt om in een kaasland bij uitstek
uitgerekend kaas te komen promoten. De Britten zijn er echter van
overtuigd dat er in Nederland een markt is voor hun kaas.
"Holland staat nummer één op onze prioriteitenlijst voor de promotie
van onze kaasprodukten", zei vorige week donderdag Colin Wilson van
de marketing Board Food from Britain tijdens een bijeenkomst in Den
Haag. Begin dit jaar is men gestart met een intensieve promotie van
Engelse levensmiddelen onder het motto Naturally British.
Via een aantal grote. Nederlandse
warenhuis- en levensmiddelencon
cerns tracht men het publiek kennis
te laten maken met de traditionele
Engelse kazen. Dat deze zuivelpro
ducten sterk streekgebonden zijn
blijkt niet alleen uit hun smaak, maar
ook uit hun naam Double Glouces
ter. Leicester, Derby, Lancashire zijn
enkele voorbeelden uit het uitge
breide Engelse kaasassortiment.
Het zijn vooral stevige kaassoorten,
die een geheel eigen karakter bezit
ten. Droger en vaak sterker van
smaak dan onze Nederlandse kazen.
Als gevolg van de PTT-stakingen
kunnen wij u deze week helaas
geen "kompleet" Z.L.M. Land
en Tuinbouwblad aanbieden. Zo
hebben wij door het wegvallen van
de postaanvoerlijnen van buiten
het Zuidwesten in zeer beperkte
mate politiek- en beleidsnieuws
uit Den Haag mee kunnen nemen.
Ook een groot aantal marktbe
richten is onderweg blijven ste
ken.
Wij wijzen er nogmaals op, dat
een aantal lezers ons blad deze
week mogelijk niet zal ontvangen
in met name Midden- en Oost-
Brabant. Ook is aldus vertraging
in de bestelling mogelijk.
Wij hopen dat overleg tussen de
betrokken partijen spoedig zal
leiden tot een eind aan deze
uiterst hinderlijke en schadelijke
periode van arbeidsonrust.
(Red.)
vaak gemaakt naar eeuwenoude re
cepten, voorzien van kruiden noot
jes, pepers en al dan niet geaderd.
Dat de Nederlanders zelf een sterke
kaastraditie hebben kon Wilson niet
onttennen. Maar die hebben de
Britten ook, zei hij. Door deze pro
motie wil men het Nederlandse pu
bliek beter leren kennen. "We kun
nen daarbij een voorbeeld nemen
aan de Fransen. Die hebben hun
kaasprodukten hier goed ingevoerd.
Van hun ervaringen daaromtrent
kunnen wij weer leren".
Om de in Den Haag verzamelde pers
te overtuigen van de kwaliteit van de
Engelse kaasprodukten was er een
vijftal vooraanstaande kaasgiganten
naar Nederland gekomen om hun
produkten te laten keuren. Het
overgrote deel van de Engelse kazen
wordt in fabrieken bereid. Vaak zui-
velkoöperaties, zoals de Associated
Fresh Food uit Noord-Engeland
waar jaarlijks 227 miljoen liter melk
wordt verwerkt tot slagroom, kaas en
andere zuivelprodukten. Deze orga
nisatie heeft een jaarlijkse kaaspro-
duktie van 4.900 ton.
Een uitzondering vormen de kaasle
veranties van Joseph Heeler, die op
een Cheshire-farm nog echte boe
renkaas maakt. Geen kleine farm, al
hoewel grootmoeder zo rond de
eeuwwisseling nog slechts één kaas
per dag afleverde. Heeler verwerkt
ongeveer twee miljoen liter melk per
maand onder andere geleverd door
zijn vijfhonderd zwartbontkoeien.
Typische boerderijkaas, die vaag
doet denken aan onze eigen boerde
rijkaas. De Cheshire kazen zijn dan
ook voller en romiger dan de door
snee Engelse kazen.
DOOR
P. LINDENBERGH
TE WEMELDINGE
r
Des middags was er warme kost,
jenvoudig maar goed en krachtig.
Hoofdschotel was aardappelen een
enkele maal, b. v. als de tarweoogst
binnen was, platte koek of smoute-
bollen en, heel zelden, wafels.
In oude tijden waren er geen aard
appelen, geen koffie, geen thee of
andere uitheemsche voedings- of
genotmiddelen. Men was toen aan
gewezen op de middelen, die het ei
gen land opleverde; behalve brood
van tarwe of roggemeel waren er
ook boonen, erwten en fruit.
Vleesch van rundvee en schapen
ontbrak ook toen niet. Men dronk
water, bier of mede, een gegiste
drank, die uit honing bereid was.
Vit de zandstreken kreeg men ter
afwisseling boekweit-meel voor brij
en boekweitgrutten voor de pap.
De invoer van den aardappel heeft
in de volksvoeding een groote ver
andering gebracht. Eerst in het
midden der achttiende eeuw kwam
de aardappel algemeen in gebruik.
Maar het ging langzaam. In het
begin der 19de eeuw werd als iets
bijzonders verteld, dat er een boer
was, die een koedrinkbak, ongeveer
8 a 10 hectoliter, vol aardappelen
had voor winterprovisie.
Na dien tijd verbouwden iederen
boer zijn eigen aardappelen naar
behoefte, de arbeiders kregen eeni-
ge roeden land voor eigen verbouw,
en ook ambachtslieden en burgers
kregen op dezelfde wijze hun
noodige wintervoorraad. Bij de ar
beiders was in het voorjaar de ar
moede nijpender, wanneer de aard
appelen op waren, want in weinige
gevallen was de voorraad voldoende
tot de nieuwe palaten er waren.
Handel in aardappelen was er wei
nig.
In 1845 bracht de toen eerst optre
dende aardappelziekte alles in de
war en de armoede werd zooveel
erger, dat er van voedselgebrek
gesproken moet worden. Er waren
zoo weinig aardappelen dat er geen
te verkrijgen waren, volgroeide
waren er niet en het kriel werd met
graagte gegeten. Er was schrijnend
gebrek bij de arbeiders en velen
gingen bedelen om een stuk brood
bij de boeren, die het ook niet breed
hadden. Kinderen stierven door
ondervoeding en de sterfte die toen
ook geregeld hooger was dan nu,
steeg tot het dubbele.
Het was een bange tijd, later is de
aardappelziekte niet meer zoo erg
opgetreden, hoewel zij nimmer ge
heel geweken is.
Terugkeerend tot gewone toestan
den merken wij op, dat eerst van
handel van beteekenis in aardap
pelen kan worden gesproken na de
opening van het kanaal in 1866.
De ongunstige toestand was de
oorzaak dat in het begin der eerste
helft der negentiende eeuw sommi
gen naar Noord-Amerika vertrok
ken om hun bestaan te verbeteren.
Er was toen nog al wat geld noodig
voor den overtocht, de vrij lange
duur en de minder gunstige inrich
ting der schepen en de onbekend
heid met het nieuwe land maakten
het besluit tot landverhuizing be
zwaarlijk.
Uit dien tijd is mij een gesprek
overgeleverd van twee buurvrou
wen.
A.: Buurvrouw ik ben eens bij U
gekomen, omdat ik meende, dat het
voor U vandaag een zware dag is,
nu uw zoon met vrouw en kind is
afgereisd naar Amerika.
B.: Het is heel éoed buurvrouw, dat
je eens hier komt, want het is weer
al eenigen tijd geleden, dat wij el
kaar ontmoetten, maar een zware
daé is het niet. Ze zijn vertrokken
om het in Amerika beter te krijgen
en ik hoop dat zij het doel bereiken,
dat is dus geen bezwaar en de reis is
nogal lastig, maar anders kunnen
zij er niet komen en het aardrijk
moet overal bewoond worden.
A.: Ja buurvrouw, dat is wel zoo,
maar het kleine meisje, dat naar je
heet en geregeld bij je kwam, zul je
toch wel missen.
B.: Ja, het is een heel lief kind, ze
moet eerstdaags vier jaar worden,
maar het blijft bij haar vader en
moeder, het kan nergens beter ko
men.
Wij hebben mooi weer, maar ik
geloof toch dat wij verandering
krijgen....
Tot zoovm het gesprek, waar uit
men niet mag afleiden dat het
scheiden altijd zoo koel en nuchter
werd opgevat.
Van tijd tot tijd zijn er gezinnen en
alleenstaande mannen naar de
Nieuwe Wereld overgegaan en voor
het grootste deel schijnt het doel,
lotsverbetering, wel bereikt te zijn.
Bij de boeren en welgestelde bur
gers was er in den regel overvloed
van koe- en varkensvleesch, maar
uitsluitend van eigen slacht. Alleen
met kermis werd weT eens een
stukje versch vleesch aangekocht,
alleen dan was daarvoor op het
platteland gelegenheid. Bij sommi
gen was de voorraad zoo groot, dat
er nooit spek gegeten werd minder
dan een jaar oud, en gehakt in var
kensblazen werd ook gedurende
een geheel jaar gebruikt, het laatste
was dan een jaar oud.
In de openbare bestuursvergadering van het Produktschap voor Zuivel
is de z.g. Superheffing onderwerp van diskussie geweest. De diskussies
zijn tenslotte uitgemond in een besluit de gehele zaak nog eens nader te
bestuderen en in een rapport daarover aan de minister het standpunt
van het Nederlandse bedrijfsleven ter kennis te brengen. Aan een rap
portage van de z.g. Jumboraad in Athene, afkomstig van J. Hoogland
van het Produktschap ontlenen wij dat ondanks alle verschillen van
inzicht nagenoeg alle delegaties het eens waren om met behulp van een
superheffing de groei van de melkstroom in te perken.
In Amsterdam en Den Haag werden
r.p. op 9 en 10 november 5 Engelse
kaassoorten gepresenteerd.
In Den Haag vond dit plaats in Hotel
Des Indes.
De 20-jarige Hanny van den Eisen
was wel bereid te laten zien dat je En
gelse kaas ook uit het vuistjekunt
eten. (Foto: Ab Westerbeek)
Of zij dan ook een markt zien voor
hun kaassoort, die toch wel op de
Nederlandse lijkt? "Zeker wel", zegt
men overtuigd. "Cheshire kaas is
uniek. Alle Nederlandse kazen lijken
immers op elkaar?" Daar steekt hun
eigen produkt nog ruim voldoende
tegen af.
In de vier weken tot 22 oktober lie
pen de handelsvoorraden kaas in
Nederland met 638 ton terug tot
68.297 ton.
In de overeenkomstige vier weken
van vorig jaar stegen de handels
voorraden en wel met 1265 ton tot
74.193 ton. Dat betekent dat per 22
oktober de voorraden ongeveer 8%
kleiner waren dan vorig jaar.
Ook de Britten die aanvankelijk
tegen waren hebben zich voor dit
idee gewonnen gegeven, terwijl de
Ieren weliswaar nog dwars liggen,
doch niet met een veto hebben ge
dreigd. Bij deze superheffing, die hoe
men het ook draait min of meer
overeenkomt met een quotering of
contingenterin^ zal men zich op de
individuele melkproducent moeten
rechten, aldus de meerderheid van
de landbouwbewi'ndslieden, die de
fabrieken voorts de rol van afleve
ringsadministrateur en heffingsin-
kasseerder toedenkt.
Iedere producent, zo wordt aanbe
volen, die zodra het systeem van
kracht is meer melk afleverd dan in
een z.g. referentieperiode zal een
boete verschuldigd zijn.
Wat de hoogte betreft is het voorstel
van de Europese Kommissie - 75%
van de interventieprijs - onweer
sproken gebleven.
Referentieperiode
De Kommissie stelt 1981 voor als re
ferentieperiode. Dat wil zeggen, dat
vrij van heffing is de produktie op
basis van die in 1981, evenwel plus
1%.
Hierover bestaat evenwel geen vol
ledig akkoord. Een tegenvoorstel
luidt de gemiddelde aanvoer in 1983
plus 2% als basis.
De meerderheid van de Raad even
wel voelt meer voor een produktie
van 1983 minus x%, waarbij het ge
garandeerde kwantum zo dicht mo
gelijk moet liggen bij de hoeveelheid
die overeenkomt met wat kortheids
halve wordt aangeduid als "1981
plus 1" oftewel de maximale hoe
veelheid melk, waarvan het afzetri-
siko, naar het oordeel van de Kom
missie verantwoord voor gemeen
schapsrekening kan worden geno
men.
Werkingsduur
Een twistpunt is de werkingsduur
van de quotering, waarvan de Kom
missie aanvankelijk dacht aan een
ongelimiteerde werkingsduur. Even
wel gaan in de Raad meer stemmen
op dit pleiten voor een zekere tijde
lijkheid, b.v. driejaar.
Keèrsmaeker (België) vindt dat het
quoteringsstelsel niet dient te wor
den opgenomen in de basisverorde
ning, maar in een aparte verorde
ning, waarin een datum van afloop
wordt genoemd. Dat zou volgens
Braks overdraagbaarheid van de
quota onnodig maken.
Financiën beslist uiteindelijk. Voor
het moment lijkt de rol van de land
bouwministers uitgespeeld en is het
aan de ministers van Financiën en
Buitenlandse Zaken te beslissen, ook
al over een aantal belangrijke zaken
inzake ombuiging.
Na het "mislukken" van de Jumbo
raadkomen de ministers van buiten
landse zaken en landbouw aan het
eind van de maand nogmaals bijeen
om een poging te doen een oplossing
voor de nog niet opgeloste proble
men te vinden.
vdW.
De Deense fabrikant van machi
nes voor de zuivelindustrie Pasi-
lac is erin geslaagd een order te
verwerven voor de inrichting van
een zuivelfabriek in de omgeving
van Los Angeles. Het gaat om een
opdracht ter grootte van 300 mil
joen Deense Kronen, overeenko
mende met ongeveer 32 miljoen.
De fabriek zal een van de grootste
ter wereld worden. De verwer-
kingskapaciteit ligt rond het mil
joen 1 per dag.
Het gehele projekt kost 700
miljoen Deense Kronen (onge
veer 75 miljoen) en zal geheel
gefinancierd worden door een
Deense onderneming.
Hel produktieprogramma omvat
4 miljoen kg kaas; 2,5 miljoen kg
boter: 2,5 miljoen poeder en 9
miljoen kg alcohol. Pasilac kreeg
de opdracht in konkurrentie met
Alfa Laval en een Amerikaanse
onderneming.
De Financierende onderneming
DISKO stelt deelnemingen in het
projekt van 50.000 Kronen per
deelname beschikbaar, wat be
paalde interessante fiscale voor
delen kan bieden voor de deel
nemers. vdw
Sinterklaas en Zwarte Piet
A Hebei bestaan ze niet.
Vroeger hebben ze wel bestaan, HH
maar toen zijn ze dood gegaan.
Na een tijd van ernstige twijfel
kwam het moment van afval, van
ongeloof Ik was er nu zeker van
dat hij niet bestond. En daar ging
de bel en, warempel, Sinterklaas
kwam binnen. Nou je kon meteen
zien wie het was, en die piet was
zijn eigen zwart gemaakte zus.
Bovendien had ie een gele mijter
op zijn hoofd. Een Sinterklaas die
een beetje echt wil lijken heeft een
rooie mijter! Mijn oudere zusje
kapituleerde huilend, ofschoon ze
toch, net zo min als ik, in de Sint
geloofde. Kom nou! Op een avond,
toen we aan het zingen waren,
hadden we zelf door een kier ge
zien hoe onze moeder een papieren
zak uit de kast haalde, ermee door
de gang sloop en toen moppen
strooide. Dat was mijn sterkste ar
gument. Ik. geloof de niet meer. Ik
was acht jaar en volwassen.
Ik werd opgenomen in het grote
spel dat we jaarlijks spelen voor
onze kinderen en voor elkaar. Ge
loof of geen geloof, de goedheilig
man met zijn beste tabberd an
brengt iets goeds uit in ons. We
sparen, we rijmen, we pakken en
we verrassen. We maken oud zeer
weer goed. We zijn vrijgevig. We
scheppen best wel behagen in onze
eigen "goede kant", en we pakken
onze genegenheidjegens iemand in
een kadootje en zetten er het zegel
van Sinterklaas op.
Nu ik ouder ben en minder be
hoefte heb om mijn volwassenheid
ten toon te spreiden, nu komt dat
geloof weer terug. Want, hoe hou
den we dat vol, jaar na jaar, om zo
lief voor elkaar te zijn? Er leeft iets
moois onder ons dat niet kapot te
krijgen is. En nu mijn kinderen
met beginnend ongeloof beginnen
te vragen: "Papa, bestaat Sinter
klaas nu wel of niet?", dan weet ik
niet anders te antwoorden dan:
"Sinterklaas bestaat wel niet,
maar hij IS er wel, hoor!
Potte kijker
4
25 november 1983
