nieuws uit brussel
Rooidata pootaardappelen:
weeg uw kansen!
Plan Braks
krijgt steun in EG
jan werts - brussel
Brussel wil bezuinigen op tarweteelt
Rooidatum beleid
Actuele situatie
Tenslotte
De Britse regering wil verregaande besnoeïngen doorvoeren op het
Europese landbouwbeleid. De uitgaven in die sektor zullen aan een
dwingend plafond gebonden moeten worden. Ze mogen dan voortaan
meegroeien met de ontvangsten van de Europese Gemeenschap; dat wil
zeggen momenteel met zes tot acht procent per jaar. Alleen bij excep
tionele omstandigheden zou hiervan kunnen worden afgeweken. Tege
lijk mag geen enkel land in de Europese Gemeenschap in de toekomst
nog onevenredig hard financieel door "Brussel" worden aangeslagen.
De landen met een welvaart beneden het EG-gemiddelde mogen hele
maal geen verlies lijden op hun Europees lidmaatschap. Dat zou dus
slaan op met name Engeland, Ierland, Griekenland en later ook Spanje
en Portugal.
Binnen de Europese Kommissie
is verzet gerezen tegen de tradi
tionele interventies (overheids-
aankopen) van tarwe. Normaal
wordt tarwe van minimale bak-
kwaliteit vanaf half juli aange
kocht. Maar onder invloed van de
bezuinigingen die worden ge
zocht weigert men daar nu toe
over te gaan. De aangeboden
tarwe komt volgens kommissie
kringen met name uit West-
Duitsland, Engeland en ook Ne
derland. Zal men blijven weige
ren tot interventie over te gaan
miljoen gulden. Nederlandse
kommissaris mr. Frans Andries-
sen behoort tot de groep van
tegenstanders van interventie. Hij
zegt de brief van minister Braks
met suggesties tot bezuiniging te
ervaren als een duidelijke steun
in de rug. De direkte medewer
kers van Andriessen in BrusseJ
letten er de komende weken
overigens scherp op de Europese
Kommissie bij het samenstellen
van haar bezuinigingsplannen de
Nederlandse agrariërs niet extra
treffen.
Dat is de kern van de boodschap die
de Britse minister Sir Geoffry Howe
deze week op tafel heeft gelegd bij
zijn kollega's uit de Europese Ge
meenschap.
Volgens onze minister van Financiën
Ruding denken ook de Duitsers aan
bezuiniging bij de EG over de hele
lijn. Nederland had enkele dagen
geleden al een plan Braks ingediend,
dat overigens minder ver gaat dan
wat Howe nu bepleit. Ruding ver
klaarde in Brussel dat de Neder
landse regering denkt aan ombui
gingen op Europees niveau naar het
model van die in Den Haag. Hij
vindt het wel goed dat daarbij extra
druk ontstaat nu de financiële bron
nen van de EG binnenkort uitgeput
zullen raken. Volgens minister Ru
ding is het niet meer te verkopen dat
in het binnenland een straf ekono-
misch beleid wordt gevoerd en dat
daarop in de EG een uitzondering
zou worden gemaakt. Op de vraag of
de landbouwministers onder kurate-
le zijn geplaatst antwoordde de Ne
derlandse bewindsman: "Het ver
baast mij niet dat zoiets gezegd is.
Maar dat is toch wel overdreven".
Om paal en perk te stellen aan de
uitgaven heeft de Europese topkon-
ferentie de bewindslieden van Bui
tenlandse Zaken en Financiën een
zekere zeggenschap gegeven over de
landbouwministers, zo erkende mi
nister Ruding desgevraagd.
Hij ziet het zo dat de koalitie van
ministers van Buitenlandse en Fi
nanciën komende herfst mogelijk
knopen moet gaan doorhakken
wanneer de Landbouwministers met
hun agrarische achterban dat niet
zouden kunnen of durven.
Volgens minister Ruding zal het er
de komende maanden vooral op
aankomen dat binnen de EG nu eens
juiste prioriteiten opnieuw worden
vastgelegd.
Financiën uitgeput
In een gezamenlijke vergadering van
de bewindslieden van Buitenlandse
Zaken en Financiën begon men
dinsdag op basis van de opdrachten
geformuleerd op de recente topkon-
ferentie van Stuttgart onderhande
lingen. Die moeten leiden tot: 1) Een
sanering van de EG-Financiën die
binnenkort uitgeput zullen raken. 2)
Het aanboren van nieuwe financiën.
3) Het opstarten van nieuw Europees
beleid (bijvoorbeeld werkgelegen
heid, regionale ontwikkeling, met
name kwesties dus die de zuidelijke
landen vragen). 4) Het anders ver
delen van de lasten over de afzon
derlijke EG-landen. 5) Het aldus
wegnemen van de belemmeringen
die Spanje en Portugal scheiden van
toetreding tot de Gemeenschap. Bij
het begin van deze operatie bleek al
meteen dat de EG ruwweg uiteenvalt
in een bezuinigend Brits-Neder-
lands-Duits-trio en de groep meer
zuidelijke landen die vooral denkt
aan het uitbreiden van allerlei akti-
viteiten ten einde aldus op langere
termijn de welvaart binnen de Euro
pese Gemeenschap meer te nivelle
ren.
29 juli 1983
Tweederde van de zeventig miljard
gulden omvattende Europese begro
ting gaat op via de landbouw, aldus
minister Ruding. Hij schetste hoe
voortaan de ministers van Buiten
landse Zaken/Financiën maande
lijks over deze problemen gaan ver
gaderen. Op 30 augustus zullen ook
de landbouwministers daarbij aan
wezig zijn. Tevoren zal de Europese
Kommissie (dagelijks bestuur EG)
voorstellen doen ten aanzien van een
wat zuiniger aanpak van het land
bouwbeleid voor de komende jaren.
Kommissie-kringen zeggen dat de
bezuiniging neerkomt op beperking
van het garantiesysteem. Tegelijk wil
men dit echter zo inkleden dat de
inkomens van het gemiddelde boe
renbedrijf toch zo min mogelijk ge
raakt zouden worden. De Europese
Kommissie wil dan ook niet botweg
drempels leggen waarboven alle
agrariërs aan de grillen van de
Jan Werts
Wereldmarkt zijn overgeleverd, zo
valt in Brussel te beluisteren.
Afgelopen week was in Brussel hele
maal gevuld met diplomatieke akti-
viteiten in verband met de opdrach
ten van Stuttgart. Vanaf maandag tot
eind van de week is de ministerraad
onafgebroken bijeengeweest. Dit
dan in een wisselende samenstelling:
Buitenlandse Zaken, al dan niet met
de bewindslieden van Financiën;
Landbouw en later de ministers voor
het budget. Eigenlijk draait alles om
de vraag: hoe een financieel echec
(mislukking) te vermijden. Waarne
mers zijn het er over eens dat de Eu
ropese integratie verder zal afbrok
kelen wanneer de Gemeenschap van
de Tien volgend jaar niet in staat is
om met een samenvattend plan te
reageren op de naderende uitputting
van haar Financiën.
Dit aspekt dient men bij de beoor
deling van het optreden van ook de
Nederlandse ministers in Brussel wel
in de beschouwing te betrekken. In
de vergadering van de ministers,
verantwoordelijk voor het budget,
zijn de problemen alsvolgt geschetst:
1. Het gegeven dat de EG vrijwel
aan het einde van haar financiële
latijn is. De 1%-norm wordt eind
van dit jaar bereikt en dat is een
absolute grens;
2. Het gegeven dat de 1,9 miljard
gulden die onlangs aan Engeland
zijn toegezegd als kompensatie
betekent dat de begroting 1984
met ruim 3 miljard extra wordt
belast. Dit omdat Engeland niet
en West-Duitsland in mindere
mate meebetalen aan die kom
pensatie, waardoor zij dus extra
fors aanzwelt voor rekening van
de andere landen;
3. Het gegeven dat het Europees
Parlement volgens het verdrag
van Rome recht heeft op een on
derhandelingsmarge. Die is er
echter nog nauwelijks. Het Parle
ment zou aan de vooravond van
de komende Europese verkiezin
gen nog weieens lastig kunnen
worden;
4. Het gegeven dat in de lopende
begroting 1983 eerdaags nog 6,5
miljard extra ingeschreven moet
worden, grotendeels wegens
Landbouwministers
De landbouwministers hebben
maandag onder leiding van de
Griekse bewindsman Simitis verga
dert. Hij begon zijn taak als voorzit
ter met een pleidooi ten gunste van
de arme boeren van het zuiden van
de EG, in vergelijking met de rijkere
in het noorden. Struktuurpolitiek die
deze onevenredigheid beperkt, moet
nu alle voorrang krijgen, aldus mi
nister Simitis.
De ministers hebben deze week
(weer) geen vooruitgang geboekt met
de problematiek rond olijfolie en
groenten/fruit. Die staat, zoals be
kend, in nauw verband met de toe
treding van Spanje en Portugal. De
Italiaanse minister Mannino bleek
gegeven de onzekere politieke situa
tie in zijn land niet in staat tot wer
kelijk onderhandelen.
Bovendien komt de Europese Kom
missie ook op dit terrein eind van de
maand met voorstellen. Ten aanzien
van het varkensvlees kreeg minister
Rocard gedaan dat via een techni
sche herziening een tiende deel
wordt afgebroken van de exportsub
sidies (monetaire kompensaties) die
landen met sterke munten (zoals
Nederland) ontvangen bij leveran
ties aan met name Frankrijk.
Een vreemde situatie dit jaar. Rooidata vaststellen, terwijl er voor het
merendeel van de percelen nog geen opbrengst is. Naar schatting zal
zo'n 15% normaal gerooid kunnen worden. Op 15 juli waren er veel
percelen die nog gekeurd moesten worden voor de eerste keer; een klein
aantal percelen had de 2e keuring al achter de rug.
De natuur is niet of nauwelijks te
bedwingen. Zo weten we uit erva
ring, dat als er luizen komen en er
zijn aardappelplanten in het veld, de
kans op virus infectie bijzonder groot
wordt. We weten ook dat er een groot
aantal luizen zijn die het virus niet
kunnen overbrengen. Het doelwit is
derhalve gericht op die luizen-soor
ten" die het virus wel kunnen over
brengen.
Vroeger meende men dat alleen de
perzik-bladluis verantwoordelijk
was voor het overbrengen van virus.
Tot £oor enkele jaren terug werd dan
ook het rooidatum beleid gekoppeld
aan de hoeveelheden perzik-bladlui
zen gevangen in de zgn. gele vang-
bakken, opgesteld door het gehele
land en die dagelijks worden afge
tapt. Sinds de zeventigerjaren is be
kend, dat met name hét y-virus ook
overgebracht kan worden door en
kele andere soorten luizen!!
Daarom worden de luizen die ge
vangen worden dagelijks gedetermi
neerd en geteld! Bij de infektie is ook
een groot onderscheid in de rassen.
Ongeveer de helft van de oppervlak
te van het nederlandse pootgoed be
staat uit rassen die resistent zijn
tegen het y-virus en de andere helft
uit rassen die min of meer vatbaar
zijn (o.a. Bintje). 2 Groepen rassen
dus, aangeduid in NAK-circulaires
met a-rassen vatbaar en b-rassen
onvatbaar.
In het kader van het rooidatum be-
Pootaardappelen de zgn. advies-data
vastgesteld voor de diverse regio's
van ons land. Dat zijn "technische"
data aan de hand van de vele gege
vens. Wie daaraan kan voldoen kan
vrijwel zeker zijn dat de veldkeu-
ringsklasse gehaald kan worden. Het
In dit moeilijke jaar zal slechts een klein deel van de pootaardappelen vóór de
adviesdatum kunnen worden gerooid.
leid volgen de a-rassen het optreden
van de perzikluizen een aantal
andere overbrengende luizen soor
ten en de b-rassen overwegend het
optreden van de perzikluizen.
Een vrij ingewikkeld systeem, maar
van uitermate groot belang voor het
gezond houden van het nederlandse
pootgoed èn om tot reële grenzen te
kunnen gaan bij het vaststellen van
de rooidata!
Bij de centrale NAK in Wageningen
worden via de Vaste Commissie
basispootgoed wordt nog gecontro
leerd om de zekerheid te vergroten;
het gecertificeerde pootgoed wordt
in het algemeen niet gecontroleerd,
als inderdaad vóór adviesdatum ge
rooid wordt! Dan wordt daarmee de
veldkeuringsklasse de definitieve
eindklasse.
Daarnaast worden door de geweste
lijke keuringsdiensten zgn. eind-data
vastgesteld. Twee stelsels van data
dus: advies data door de NAK en
einddata door de keuringsdiensten.
Slechts een klein gedeelte van het
nederlandse pootgoed zal kunnen
worden gerooid voor advies datum.
Het merendeel zal het derhalve
moeten hebben van het beleid dat
voor de einddata gevoerd wordt.
Om iedereen zoveel mogelijk kansen
te geven zullen stellig dit jaar die
einddata vrij laat komen te liggen en
daarmee komt een grote verant
woordelijkheid te liggen bij de indi
viduele teler zelf. Wanneer men over
de adviesdata heen gaat valt het per
ceel in ieder geval onder de nacon-
trole met alle gevolgen van dien.
Daarom zal veel afhangen van lvi-
zen-invasies aan de ene kant en de
gezondheidstoestand van het perceel
een goede luisbestrijding aan de
andere kant. De individuele teler zal
in vele gevallen zijn eigen datum
kunnen kiezen om nog pootgoed
over te houden, maar hij zal zich be
wust moeten zijn de risico's zo veel
mogelijk te beperken.
"Afmelkproeven" in het verleden
hebben aangetoond dat de hoeveel
heid virus in de knollen gedurende
het groeiseizoen regelmatig toe
neemt! Dus elke dag langer in het
veld na adviesdatum is risico! Spe
ciaal voor rassen van groep a. De
remmen lijken wat los, maar de na-
controle is een lelijke stok achter de
deur.
Hoewel er grote verschillen zijn per
gebiëd en per bedrijf, per perceel en
per ras hoeft zich nog geen ramp te
voltrekken. Met man en macht wordt
gewerkt om pootgoed over te houden
waarover de gebruiker tevreden zal
zijn.
Grote luizen invasies zijn nog uit
gebleven! De grootste zorg ligt der
halve bij het basispootgoed, het uit
gangsmateriaal voor volgend jaar!
De producent van pootgoed doet er
goed aan zijn kansen zorgvuldig af te
wegen.
A. Vermeer
