De fokkerij is sterk
afhankelijk van de
hengstenhouderij
dukt, kampioene van België kon
worden. De trekpaardfokkerij blijft
zodoende een zeer boeiende fokke
rij. Sommige fokkers leggen zich
daarbij ook toe op het verzorgen van
spektakülaire demonstraties, zoals
de stallen Brooymans uit Tholen en
Smits uit Nuenen.
Noord-Brabant vormt de grootste
afdeling in K.V.N.T.-stamboekver-
band.Zeelandneemtde2eplaatsinwat
het aantal gedekte merriën en gere
gistreerde veulens betreft. Het
streekmuseum te IJzendijke heeft
1984 uitgeroepen tot het jaar van het
Trekpaard, want dan bestaat het
trekpaardenstamboek Zeeland 80
jaar en de K.V.N.T. 70 jaar, zodat het
museum dan in het teken zal staan
van het trekpaard. Was de trekpaar
denfokkerij in Brabant en Zeeland in
het verleden zowat de enige paar
denfokkerij, nu kunnen we er voor
eigenlijk alle paardenrassen terecht
met zwaartepunten in de fokkerij
van het Nederlandse Warmbloed-
paard en enkele ponyrassen. Noord-
Brabant is nu de een na grootste af
deling van het Warmbloedpaarden
stamboek (W.P.N.) dat al geruime
tijd het grootste paardenstamboek
van ons land is. Voor de specifieke
rij paard fokkerij is Noord-Brabant al
de eerste afdeling, want het aantal
rijpaardhengsten is groter dan in
Gelderland, dat zijn eerste plaats te
danken heeft aan de omvangrijke
tuigpaardfokkerij. Zeeland is sinds 6
jaar ook een zelfstandige afdeling en
is zowaar al groter in omvang dan de
IJsselmeerpolders.
Rijpaard
Het Nederlandse rijpaard staat thans
internationaal sterk in de belangstel
ling, omdat door deze fokkerij bij
zonder goede springpaarden geleverd
worden, tot de allerhoogste wereldtop
toe. Met name de Amerikanen azen
op elk goed jong springpaard en zijn
bereid hiervoor veel geld te betalen,
zodat de top van de Nederlandse
springruiters momenteel niet de be
schikking heeft over geroutineerde
springpaarden, omdat de eigenaren
bezwijken voor de dollars. Ook vanuit
Zeeland stak dit voorjaar al een
transport springpaarden de "streep"
over.
Nieuwe rassen
Zo'n dertig jaar geleden deden ver
schillende nieuwe ponyrassen hun
intrede in Nederland. Toen kenden
we al wel de Shetlandpony, die in
stamboekverband gefokt werd en nu
al geruime tijd het één na grootste
paardenstamboek in Nederland
vormt. Deze fokkerij is ook hier goed
aangeslagen met name in Noord-
Brabant, dat zowel kwalitatief als
kwantitatief met Gelderland de be
langrijkste plaats inneemt. De laatste
jaren is de belangstelling ook voor
het aangespannen 'rijden sterk toe
genomen, evenals de fokkerij van de
zogenaamde "mini-shetlander", de
allerkleinsten beneden 86 cm. Aan
de grote vraag hiernaar is niet te
voldoen, zodat deze fokprodukten
zeer goede prijzen opbrengen, waar
door de shetlandponyfokkerij een
nieuwe stimulans heeft gekregen.
De nieuwe ponyrassen, zoals de
Welshpony's - in verschillende sek-
ties A, B. K en Cobs - de New Forest,
de Dartmoor en de Connemara po
ny's zijn hier nu ook ingeburgerd en
van de Welshpony's (het derde
stamboek in omvang) is Brabant ook
weer een van de belangrijkste fokge-
bieden. De New Forestpony's zijn
uitstekende wedstrijdpony's met het
gevolg dat deze pony's meer voor de
sport dan voor de fokkerij worden
ingezet.
De Connemara's hebben in Zeeuws
Alhoewel er met name in de ponyfokkerij een toenemend aantal fokkers
een eigen liengst houdt, is de doorsnee fokker toch aangewezen op de
hengstenhouders. Over het algemeen zijn die hier ook goed vertegen
woordigd. Was vroeger het werkgebied van een hengstenhouder be
perkt tot wat hij met zijn padhengsten kon bestrijken, tegenwoordig is
zijn werkgebied sterk vergroot en hij bestrijkt nu gehele provinciën met
zijn vrachtauto's en in een enkel geval zelfs heel Nederland. Dat dit
aanzienlijke kosten met zich meebrengt laat zich verstaan. De kon-
kurrentie is daarbij vaak groot, zodat de verdiensten veelal over zijn.
Een zekere sanering is onvermijdelijk. Dat kan tot gevolg hebben dat
fokkers in uithoeken of fokkers van rassen, die in een bepaald gebied
nog sporadisch voorkomen, erg beperkt worden in de keuze van hun
hengst.
Om hierin te kunnen voorzien is
sinds verleden jaar een proef gestart
met het verzenden van sperma van
uit het Dienstencentrum Proefbe
drijven Paardenhouderij Nederland
(D.P.P.N.) in samenwerking met de
Faculteit der Diergeneeskunde Vak
groep Verloskunde en K.I. in
Utrecht in nauw overleg met de
Bond van Hengstenhouders bij wel
ke aktiviteit ook betrokken is de ver
leden jaar opgerichte Stichting Paar
den K.I. Zeeland. De inseminaties in
Zeeland worden verricht op het sta
tion van de heer A.Z. de Buck te
Oostkapelle onder veterinaire ver
antwoordelijkheid van de heer
A.J.P. Bil. Waren verleden jaar uit
sluitend de rijpaardhengsten van het
D.P.P.N. voor deze proef beschik
baar, nu is de proef uitgebreid met
enkele hengsten van partikuliere
hengstenhouders, waarbij ook een
tweetal Friese hengsten (Franke, die
al een aantal jaren in Utrecht voor
K.I. gebruik wordt en Tjimme) een
tuigpaardhengst (Pygmalion) en een
harddraver (Keystone
Master). De resultaten van deze
proef leken verleden jaar zeer gun-
stig.
De nog niet talrijk voorkomende
fokkers van tuigpaarden en Friezen in
Zeeland hebben nu een ekstra moge
lijkheid om hun fokkerij te bedrijven.
Met een verdere ontwikkeling van de
K.I. in de paardenfokkerij dient reke
ning te worden gehouden. Aan de
hand van de geleverde sportprestaties
van de kinderen is zelfs al een hengst-
index geïntroduceerd. De toene
mende verwevenheid van sport en
fokkerij wordt hiermee benadrukt.
Paardensport en -fokkerij zullen
daarom ook in de toekomst uitermate
boeiend blijven.
auteur: M. Sanders
foto's: J.A. Kurz
9
Hier wordt bij het ringsteken een ring ter grootte van een trouwring in volle galop gestoken!
1 7 juni 1 983 Manifestatiebijlage
Een machtige demonstratie met een 23-tal trekpaarden.
Vlaanderen een heel belangrijk
steunpunt in stal Van der Meijden,
waar de belangrijkste bloedlijnen uit
het geboorteland van de Connema-
rapony's te weten Ierland aanwezig
zijn. Maar ook de fokkerij van de
tussenmaatse rassen - tussen pony en
paard in - de Haflingers en de Fjor
den paarden doet het hier goed. Ér is
zelfs met name bij de Fjorden een
behoorlijke eksportvraag zodat de
fokkerij bepaald florissant is.
Appaloosa's
Een heel aparte plaats neemt de
fokkerij van Appaloosa's in, de als
een Dalmatiner hond gevlekte paar
den en pony's, want deze kleurfok-
kerij wordt in alle groottes bedreven.
Voor liefhebbers van kleurfokkerij
uiterst boeiend, ook omdat nog niet
alles bekend is over de vererving van
deze kleur en de fokkers weten dan
ook niet welke kleur veulen hen te
wachten staat. Met stukjes en beetjes
wordt er iets over deze merkwaardi
ge kleur bekend. Trouwens, we we
ten nu ook, dat in de basiskleuren
vos, zwart en bruin nog allerlei va
riaties voorkomen. Dit is vooral in de
Welshfokkerij het geval, maar ook
bij de warmbloedpaardén, al zijn het
dan nog uitzonderingen. Voor be
langstellenden is er een standaard
werk van J.K. Wiersema verschenen:
Het paard in zijn kleurenrijkdom.
Voor de veulenkontroles is dit ook
bepaald onmisbaar. Nog'vaak wordt
een paard als koffievos aangeduid,
terwijl het een bruine is met tot zil-
verkleur verkleurde staart en manen:
een zilver-appel-bruine.
Van de overige paarden- en pony-
rassen willen we de Arabier en de
Hackney nog noemen. Beide rassen
zijn hier ook goed vertegenwoordigd.
De Arabier wordt veel gebruikt voor
de veredeling van rijpony's en de
Hackney staat sterk in de belang
stelling én diskussie bij de veredeling
van tuigpaarden. Minder veelvoudig
treffen we hier fokkers en harddra
vers en Engelse volbloeds aan.
Een toenemende belangstelling is er
voor ons aloude Friese paard, zodat
er zelfs al een fokvereniging Zuid
Nederland is opgericht, die sinds en
kele jaren een officiële fokdag met
stamboekopnamen en primering in
Esbeek organiseert. Ook op de Dag
van het Paard zullen de Friese paar
den zich presenteren met enkele
aanspanningen.
