nieuws uit brusse!
Geen Landbouwprijzen voor Pasen
Europees Parlement kiest voor
zeven procent en tegen heffingen
Nederlandse politici stemden tegen
jan werts - brussel
Tolman
Woltjer
De Goede
Braks: niet reëel
EG treedt toe tot wereldsuikeraccoord
Superheffing
Met een kleine meerderheid van 147 tegen 123 stemmen bij 8 onthoudingen heeft het Europees Parlement
vorige week gevraagd om 7 procent opslag voor de agrarische bevolking. De Europese volksvertegenwoor
diging neemt aldus de eisen van de boeren en tuinders uit de tien landen verenigd in COPA, over. De
Europese Commissie stelt een gemiddelde van nauwelijks 5 procent voor. Binnen twee weken moeten de
ministers in Brussel beslissen.
Het traditionele breedvoerige advies
van het Parlement betekent een van
de tafel vegen van de uitermate zui
nige voorstellen van de autoriteiten
in Brussel. Dit spreekt temeer als
men weet dat het Parlement ook
niets wil weten van nieuwe heffingen
of andere lasten die zijn bedoeld om
overschotten te voorkomen. Volgens
de opsteller van het advies, de
Fransman Mauchel, is de zeven-
procent* eis gewoon de consequentie
van het streven van het Europees
Parlement om de agrarische inko
mens te handhaven en waar mogelijk
bestaande achterstanden weg te
werken.
Anderzijds dient gezegd dat het ge
zag van het Europees Parlement be
perkt is. Het gaat om een advies wat
in Brussel, in de ministerraad geen
rol van betekenis speelt. Vanuit de
budgetbewakende hoek van het Par
lement is felle kritiek op dit royale
advies uitgeoefend. Mede daarom -
dus omdat men wel beseft dat ook bij
de Landbouwpolitiek van 1983 de
bomen niet tot in de hemel zullen
groeien stemden bijna alle Neder
landse leden van het Europees Par
lement, van links tot rechts, tegen de
7 procent. Alleen de enkelingen die
nauwe relaties hebben met landen
tuinbouw, zoals Tolman (CDA) en
Louwes (VVD) hebben voor ge
stemd.
De 7 procent kwam er door dankzij
het voorstemmen van de christen
democraten (minus dus de Neder
landers en enkele anderen) de Fran
se en Griekse communisten, de
meeste liberalen, de Franse, Griekse
en Ierse socialisten en de Gaullisten.
Tegen hebben gestemd de conserva
tieven, de Italiaanse communisten,
een deel van de socialisten, waaron
der ook de Nederlanders. In de
wandelgangen in Straatsburg om
schreef men dit advies ietwat mis
prijzend als "een zelfbedieningswin
kel waaruit iedere agrariër kan halen
wat hij maar wenst". Het advies is
anderzijds door de schare Europese
reporters in Straatsburg en Brussel
omschreven als een klinkende over
winning van het boerenfront op de
consumentenlobby in het Parlement.
We doen een greep uit de conclusies:
- De ongekende toename van de
agrarische inkomens over 1982
waarmee men in Brussel schermt,
berust niet op betrouwbare gege
vens. De voorstellen van de Europe
se Commissie zijn dan ook volstrekt
onvoldoende om de inkomensder
ving van de agrarische bevolking se
dert 1979 te compenseren. Zeven
procent is dan ook minimaal nodig.
Landen als Nederland en Duitsland
kunnen dan tegelijk hun hele mone
taire compensaties afschaffen en niet
slechts de helft daarvan, zoals nu is
voorgesteld.
- In de landen met een extra hoge
inflatie moeten de agrariërs extra
steun, rentesubsidies en lagere hef
fingen inzake medeverantwoorde
lijkheid voor overschotten krijgen.
De voor de melk al fungerende hef
fing mag nu niet ook voor granen,
noch enig ander produkt met over
schotneigingen worden ingevoerd.
Ook de drie procent extra korting op
de melkprijs (bovenop de bestaande
melkheffing) is "volstrekt verwerpe-
lijk".
- Veehouders die meer melken dan
15.000 liter per hectare voederge
wassen die zij telen, moeten daaren
tegen belast worden met een extra
heffing. Het plan om de interventie
prijs en de oriëntatieprijs van kool
zaad met 1 procent te verlagen,
wordt van de hand gewezen. Dit
produkt levert immers eiwit op,
waaraan de Europese Gemeenschap
behoefte heeft. Dat laatste kan men
niet zeggen van de bijna 90.000 ton
roomboter uit Nieuw-Zeeland die
hier jaarlijks binnenkomt. Daar
moet vanaf volgend jaar een eind
aan worden gemaakt. Tegelijk dient
op politiek niveau in Europa een
stokje te worden gestoken voor het
produceren van margarine met zgn.
botersmaak. Het streven van de Eu
ropese Commissie om een deel van
de zuiveloverschotten af te zetten in
de ontwikkelingslanden wordt
scherp veroordeeld. De veehouderij
daar wordt aldus onmogelijk ge
maakt en een gezonde babyvoeding
bedreigd.
Zoals al vaker gebeurde, adviseert
het Parlement weer eens een heffing
te leggen op plantaardige oliën en vet
ten van buiten de Euromarkt. Ontwikke- tage voor een aantal produkten aan-
gens woltjer is die typering uit 1981
nu weer van toepassing. "Berichten
over verwachte tegenvallers van 500
miljoen Europese rekeneenheden
doen voor de eerste drie maanden
van 1983 het Gemeenschappelijk
bolwerk onheilspellend kraken en
geven aan hoe wankel de financiële
situatie wel is geworden. "Halen wii
1984?". Dat is een steeds weer ge
hoorde vraag", aldus Woltjer.
Ook de christen-democraat Teun
Tolman, die even later het woord
kreeg, zat duidelijk met de over
schotten in zijn maag. "Er zijn na
melijk produktiegrenzen en de ge
volgen van het overschrijden van die
produktiegrenzen zijn naar mijn ge
voel wat teveel weggevaagd in dit
"advies". Tolman's fractie wil een
studie over de gevolgen van de te
grote produktie en de vraag hoe we
dat. kunnen oplossen, dus via meer
medeverantwoordelijkheid van de
producent, dan wel een veilige ver-
1 laging van de interventies. "Als wij
5,5 procent of een iets later percen-
Jan Werts
tere overproduktie moet steunen bij
een ingezakte wereldmarkt. Ten
slotte ook de derde-wereld-landen
die de mogelijkheden betreffende
hun voedselvoorziening en uitvoer
bedreigd zien door te lage markt
prijzen. Bovendien dreigt de over-
schottensituatie te leiden tot een
handelsoorlog tussen de EG en de
Verenigde Staten", aldus De Goede.
Hij bepleitte verdergaande marktor
dening plus meer redelijke prijzen.
lingslanden moeten daarbij echter
worden ontzien. Andere protectio
nistische maatregelen die het Parle
ment wenst: heffingen op de invoer
van varkensvlees, het handhaven van
steun op zaaizaad van erwten en bo
nen en Europese regelingen instellen
voor o.a. lupinen, grauwe erwten,
bonen en linzen.
Bij het debat werd het spits afgebe
ten door de Nederlandse socialist
Eisso Woltjer. "Voorzitter, geachte
collega's. De Europese boer, hij
ploegde voort en de rijke oogsten
groeiden uit tot boterbergen, melk
poeder, graan en suiker, waaronder
het Gemeenschappelijk landbouw
beleid nu dreigt te bezwijken". Vol-
vaarden, dan betekent dat dat som
mige landen erop achteruit gaan, dat
er geen sprake is van een prijsverho
ging maar van een duidelijke prijs
daling en dat vind ik onjuist", aldus
Tolman.
Volgens de D'66-er Aart de Goede is
er sprake van een verregaande
marktverstoring voor alle belang
rijke landbouwprodukten. "Het be
treft hier geen onvoorziene situatie,
maar het gevolg van een markt- en
prijsbeleid dat niet consistent is en
niet volledig. De huidige situatie
kent slechts verliezers. Die verliezers
zijn de landbouwers, die te lage prij
zen zullen moeten aanvaarden en het
Europees budget dat een steeds gro-
Minister Braks, in Brussel voorde
Landbouwraad, verklaarde maan
dag jl. desgevraagd dat het gezag
van het Parlement met dit advies
zeker niet is toegenomen. Hij
omschrijft het rapport als "sterk
van de realiteit verwijderd:een
parlement moet ook de butgetkant
van haar besluiten in aanmerking
nemen. Bovendien zou met 7
procent de spanning EG-VS ver
der toenemen", aldus Braks.
Geen enkele Landbouwminister
heeft overigens deze week in de-
Landbouwraad zelfs maar de
moeite genomen om even te re
fereren naar het advies van het
Parlement.
De Europese boeren en tuinders mogen niet rekenen op nieuwe Land
bouwprijzen van de EG op de geëigende datum van 1 april. De oorzaken
van deze week in Brussel opgetreden vertraging zijn driëerlei: de hui
dige onrust rond de waarde van diverse munten, heftige verschillen van
mening tussen Frankrijk en Duitsland over de exportsubsidies in de
landbouw en het naderend vertrek van de voorzitter van de Europese
ministerraad, de Duitser Josef Ertl. Hij is sedert jaren de nestor van de
ministerraad en vertrekt na 13 jaar naar het DLG (Duitse Agrarische
Afzetorganisatie) waarvan Ertl voorzitter wordt.
Als de christen-democraten in Bonn
de liberale Ertl zouden gaan vervan
gen zal naar verluidt ex-COPA-
voorzitter baron Heereman de nieu
we minister zijn.
Uit het verslag dat minister Braks en
zijn collega's de pers dinsdag deden
na afloop van de ministerraad blijkt
dat men zo'n beetje om de hete brei
is heengelopen. Dinsdag kwam het
bestuur van de Europese boeren- en
tuindersfederatie, COPA, bij de mi
nisters op bezoek om te pleiten voor
gemiddeld 7 procent verhoging van
de prijzen.
Belangrijker voor Nederland waren
eigenlijk deze week de gebeurtenis
sen in de vergadering van de be
windslieden van Buitenlandse Za
ken. Daar bleek bij de discussies over
het Europees Groenboek (toekom
stige financiering) dat de overgrote
meerderheid van de partners er op
tegen is om een Europese Land-
bouwheffing in te stellen. Aldus
zouden landen die leuk aan de land
bouwpolitiek van de Europese Ge
meenschap overhouden (zoals Ne
derland) hun winst voortaan via een
heffing weer afgeroomd zien. De
meeste ministers hebben dit voorstel
van de Europese Commissie veroor
deeld.
Verder besloten de ministers van
Buitenlandse Zaken om de Europese
Commissie toestemming te geven tot
het openen van onderhandelingen
die er toe moeten leiden dat de EG
toetreedt tot de Internationale Suiker
Overeenkomst. Dit is internatio-
naal-commercieel en ook vanuit de
ontwikkelingslanden gezien een be
langrijk besluit. Die suikerovereen
komst streeft voor producent en
consument stabiele prijsvorming na.
De EG-toetreding kan dat bevorde
ren omdat wij de grootste producent
en de op één na grootste exporteur
van suiker in de wereld zijn. De Eu
ropese Gemeenschap stelt voor om
stabiliteit op de suikermarkten te
realiseren via een systeem van voor
namelijk nationale voorraden en niet
op basis van exportquota zoals tot nu
toe (overigens met weinig succes)
gebeurt.
Terug nu naar de Landbouwminis
ters. Zij hebben deze vergadering
aangegrepen om hun eigen stok
paardjes nog maar weer eens van stal
te halen. Daarbij bleken zich twee
fronten te hebben gevormd die per
produkt dan soms weer verschillen
van samenstelling. Nederland, En
geland, Denemarken en West-
Duitsland bepleitten een zo mini
maal mogelijke prijsverhoging. Maar
Bonn wil niet zover gaan om de prij
zen te verlagen. Toch is dat een kei
harde eis van de Franse minister
madame Cresson, die immers ver
dergaande afbraak van positieve
monetaire compensaties (exportsub
sidies) wenst bij haar buren. Zodat
uiteindelijk in Duitsland de prijzen
zouden dalen. Volgens minister
Braks is er alle aanleiding voor
voorzichtigheid bij het verhogen van
de prijzen. Dit omdat momenteel
over de hele wereld gezien de land-
bouwproduktie toeneemt (over
schotten) terwijl anderzijds de con
junctuur binnen en buiten de Euro-
markt daalt en de koopkracht aller
wegen krimpt, met als resultaat een
verzwakkende afzet.
Minister Gerrit Braks
Aan de andere kant staan Ierland,
Griekenland, Italië en Frankrijk, al
lemaal landen met hoge inflatiecij
fers waar men hoopt op een nieuwe
devaluatie van de munt. Dan zou
men namelijk via de groene koersen
de landbouwprijzen, uitgedrukt in
nationale munt, extra kunnen ver
hogen. Tussen deze twee fronten in
staat de Europese Commissie. Zij
draagt iedere vergadering weer
nieuwe, nog pessimistischer, tabellen
aan om te schetsen hoezeer de kosten
van het Landbouwbeleid uit de hand
lopen. Budgetcommissaris Tugend-
hat waarschuwde deze week dat zelfs
als men het houdt bij 5 procent ge
middeld die nu zijn voorgesteld, de
landbouwuitgaven dit jaar toch met
5 tot 6 miljard gulden boven de be
groting zullen uitrijzen.
Teneinde dergelijke forse aanvul
lende aanslagen op de nationale
BTW-reserves te vermijden hebben
ministers als Braks en ook Peter
Walker uit Londen, deze week steun
gegeven aan het recente voorstel van
de Europese Commissie, wat er op
neer komt de melkprijs dit jaar te
bevriezen. Braks vroeg zich zelfs af
of deze maatregel wel voldoende is
om de veehouderij werkelijk te ont
moedigen tot verdere uitbreiding.
Voor hem mag Brussel met een aan
vullende superheffing komen, die de
veehouders die méér willen blijven
afleveren, dit zou beletten. Het poli
tieke klimaat in Brussel is overigens
nog niet rijp voor zo'n ingreep.
Het belangrijkste obstakel dat de
ministers scheidt van een accoord
inzake de prijzen, zijn de befaamde
monetair compenserende bedragen.
Frankrijk staat er zoals gemeld op
dat de Duitsers die nu zo snel af
bouwen dat de Landbouwprijzen al
dus in de Bondsrepubliek zelfs ver-
laagd zouden worden. Minister Ertl
wenst begrijpelijk met zo'n af
scheidscadeau niet in zijn landstreek
Beieren terug te keren. Zijn opvolger
kan ook nauwelijks met zo'n offer
starten.
Toch heeft de Franse minister Cres
son in de ministerraad gezegd dat
voor Frankrijk de instandhouding
van het Europees muntstelsel EMS
staat of valt met een snelle afbouw
van de monetaire compensaties in
Duitsland. Dit geluid klinkt ons be
kend in de oren. Juist op de dag dat
Cresson dit van de week in Brussel
zei, was het EMS vier jaar oud. Van
af december 1978 tot 14 maart 1979
blokkeerde Frankrijk destijds de
start van dit EMS. Dit net zo lang tot
was vastgelegd dat monetaire com
pensaties in landen met sterke mun
ten binnen twee jaar worden ge
slecht. Tegenover landen met zwak
ke munten (zoals Frankrijk) werken
die positieve monetaire compensa
ties nl. als exportsubsidie, waarvan
de concurrent (Duitsland en ook
Nederland) volgens de landen met
een zwakkere munt, sterker wordt.
Een devaluatie van de Franse en an
dere zwakke munten binnenkort
binnen het Europees muntstelsel zou
hier de zaken vereenvoudigen. Dan
kunnen die landen hun prijzen im
mers extra verhogen. Maar de Duitse
(en Nederlandse?) opwaardering van
de munt die daarbij hoort maakt het
perspectief voor de agrariërs uit de
landen met sterke muriten weer
slechter. Hun Europese prijzen zou
den voorlopig immers effectief
steeds langer onder druk blijven
staan. Ten aanzien van het door
Brussel over de hele lijn voorgestelde
prijsniveau zal er - zo verwacht mi
nister Braks - nauwelijks nog veel
veranderen tijdens de marathonver
gadering die nu in de loop van april
in Luxemburg wordt voorzien.
7
