Het middelbaar onderwijs in
vollegrondsgroenteteelt te
Dordrecht
zojuist verschenen
Gebruikswaarde-onderzoek
9 knolselderijrassen
KORTE WENKEIM
C.A.R. Zevenbergen
Eerste kolenketel in het
Westland geïnstalleerd
Tuinbouwstudiegroepen beraden
zich op voorlichting en registratie
Produktgegevens
Groente en Fruit
Brochure
voederbietenteelt
Omtrent het onderwijs in vollegrondsgroenteteelt aan de Middelbare
Land- en Tuinbouwschool te Dordrecht (K.N.L.C.) is blijkens reakties
hier en daar wat onduidelijkheid gerezen nu er een tuinbouwafdeling bij
is gekomen.
Daarom volgt hierna een nadere uiteenzetting.
Bij het Sprenger Instituut is versche
nen het rapport "Bewaaronderzoek
met de bij het gebruikswaarde-onder
zoek in 1981 betrokken rassen knol
selderij". De samenstellers zijn P.S.
Hak (IBVL), J. de Kraker (PAGV),
W. Rol (Sprenger Instituut) en M.C.
Timmers (Hak Konserven b.v.).
(Bestelkode R 2226).'
In vervolg op eerder uitgevoerd on
derzoek is met een 9-tal perspektief
biedende rassen wederom een ge
bruikswaarde-onderzoek uitgevoerd.
Het aksent lag daarbij op de be-
waarbaarheid.
Samenvattend kunnen met enig
voorbehoud, gezien de beperkte
loopduur van het onderzoek, voor
lopig de volgende konklusies worden
getrokken:
- Voor direkte verwerking na de
oogst zijn vooral het anthocyaan-
vrije ras Monarch en het antho-
cyaanhoudende ras Roem van
Zwijndrecht zowel voor teler als
verwerker aantrekkelijk. Volgens
deze kriteria lijken ook de rassen
Nr. 950 en eventueel Rokanova
nog akseptabel.
- Voor verwerking na middenlange
bewaring bij buitenluchtkoeling
zijn de anthocyaanvrije rassen
Monarch nr. 950 en eventueel
Tropa en het anthocyaanhou-
dende ras Roem van Zwijndrecht
zowel voor teler als verwerker
akseptabel.
- Voor verwerking na lange bewa
ring bij mechanische koeling zijn
de rassen Monarch. Roem van
Zwijndrecht en Arvi zowel voor
teler als verwerker akseptabel.
- Voor verwerking tijdens de gehe
le knolselderij-verwerkingskam-
pagne bieden het anthocyaan
vrije ras Monarch en het antho-
cyaanhoudende ras Roem van
Zwijndrecht het meeste perspek
tief. Deze rassen zijn voor de teler
ook akseptabel. Uit het onder
zoek van 1980/1981 is bovendien
gebleken dat deze rassen ook
minder gevoelig voor vorst zijn.
De abonnees van Mededeling no. 30
(Produktgegevens Groente en Fruit)
ontvingen de geheel herziene be
schrijving van het produkt Andijvie.
Deze produktbeschrijving is ook los
verkrijgbaar door storting van 7,-
op gironummer 875467 t.n.v. het
Sprenger Instituut te Wageningen
onder vermelding van "Andijvie".
Vollegrondsgroenteteelt is in het
land- en tuinbouwonderwijs in Ne
derland geen vakrichting op zichzelf.
Leerstof over deze bedrijfstak kan op
een middelbare agrarische school
dus in feite dan ook alleen maar
worden onderwezen als onderdeel
van groenteteelt (op een middelbare
tuinbouwschool).
De meeste tuinbouwscholen leggen
bij het vakrichtingsvak groenteteelt
vaak de grootste nadruk op de kas-
groenteteelt. Pure vollegrondsgroen-
tetelers die vaak ook nog een beetje
tegen de bedrijfstak akkerbouw aan
leunen hebben vaak geen belang
stelling voor de bloementeelt, het
vakrichtingsvak dat op de middel
bare tuinbouwscholen altijd verp
licht samen moet gaan met groente
teelt.
Bijna alle landbouwscholen kunnen
geen wezenlijke aandacht besteden
aan vollegrondsgroenteteelt omdat
het tot nu toe gerekend wordt tot
tuinbouwonderwijs (groenteteelt).
Herhaaldelijk heeft de Nederlandse
glastuinbouw erop aangedrongen de
aardgastarieven parallel te laten lo
pen met die van steenkool. Alle ak-
ties hebben tot op heden geen reul-
taat gehad.
Inmiddels heeft installatiebedrijf J
A Verbakei te Honselersdijk. zich
breed georiënteerd op de markt voor
kolenketels, en gaf dienaangaande
uitgebreid voorlichting tijdens de
NTV te Bleiswijk.
Kolen vormen voor de tuinder een
Bedrijfsregistratie.
Naast voorlichting past ook ruime
aandacht voor de bedrijfsregistratie,
als onderdeel van de bedrijfsvoering
op het tuinbouwbedrijf. Het is een
bekend feit, dat de individuele tuin
der meer zou moeten schrijven. On
der schrijven (registreren) wordt in
dit verband bedoeld meer gegevens
over kosten, kostenontwikkelingen
en opbrengsten (in geld en kg/stuks)
bijhouden om te zien hoe het bedrijf
zich ontwikkelt.
Er heerst vaste overtuiging, dat al
leen door meer te registreren tijdens
het gehele teeltseizoen meer bekend
kan worden hoe de financiële ont-
Het enige wat nog mogelijk is, is een
aantal lesuren in akkerbouw op te
offeren voor wat les in vollegronds
groenteteelt.
Twee mogelijkheden
De M.L.Tu.S. te Dordrecht biedt nu
echter aan leerlingen met belang
stelling voor vollegrondsgroenteteelt
keuze uit twee opleidingsmogelijk
heden.
De ene mogelijkheid is:
op de Afdeling Tuinbouw als onder
deel van de vakrichting groenteteelt.
Hierbij wordt dan ook aan kas-
groenteteelt gedaan, evenals aan
bloementeelt. Dit programma is dus
breder van opzet dan op de meeste
mogelijkheid om zijn energiekosten
aanzienlijk te reduceren. Daar de
tuinder op continue basis minder
dan 40% van zijn ketelcapaciteit be
nut. kan veelal met een relatief ge
ringe investering een niet onaan
zienlijke netto besparing op zijn
energiekosten worden bereikt.
Recent herziene milieurichtlijnen
maken het technisch en economisch
mogelijk kolen te stoken. Bovendien
zijn kolen op calorische basis zo'n 30
h 40% goedkoper dan aardgas.
wikkeling van het bedrijf zich af
speelt. Jaaroverzichten van het be
drijf komen vaak te lang na het ver
strijken van het jaar klaar. Het is no
dig op kortere termijn te weten hoe
men er voorstaat.
Streven van de NTS is om in de pro
grammaontwikkeling uniformiteit te
bevorderen tegen een betaalbare prijs
voor de individuele tuinder.
Het thema voor 1983-1984 zal dan
ook worden bedrijfsregistratie.
In gewassencommissies en regionale
werkgroepen en studieclubs zal bij de
teelttechnische onderwerpen het be
lang van registreren benadrukt gaan
worden.
andere tuinbouwscholen. De argu
menten hiervoor zijn nogal duidelijk.
Het sluit geheel aan bij de belang
stellingssfeer van het tuinbouwbe
drijfsleven van Z.W. Nederland en
het biedt bovendien een beter uit
gangspunt om later een funktie te
verwerven bij aanverwante instellin
gen en bedrijven in de overheids- en
partikuliere sfeer.
De andere mogelijkheid is
op de Afdeling Landbouw als onder
deel van (en aanvullend op) het va
krichtingsvak akkerbouw. Dit is mo
gelijk geworden na een speciale toe
stemming van het Ministerie van
Landbouw.
De M.L.Tu.S.-Dordrecht Afdeling
Landbouw heeft nu zo'n programma
ontwikkeld dat de hoeveelheid leer
stof akkerbouw praktisch gelijk blijft
aan wat zuivere akkerbouwers nodig
hebben. Dit laatste vooral ook op
advies van de voorlichtingsdienst.
Leerlingen die in de eerste plaats
belangstelling hebben voor akker
bouw hebben twee mogelijkheden
als (verplicht) aanvullend "vakrich
tingsvak", namelijk veehouderij
(zoals vanouds) of "vollegronds
groenteteelt" (in te voeren met het
volgend kursusjaar).
Het is de bedoeling om in de leerstof
vollegrondsgroenteteelt niet alleen
zo maar een aantal vollegronds
groenteteelt gewassen op te nemen,
maar vooral ook aandacht te beste
den aan de bewaring en aan de afzet
van deze gewassen en aan de be
drijfsvoering, teeltplan enz.
Overwogen wordt ook een stagepe
riode op een vollegrondsgroente-
teeltbedrijf in te lassen.
Het boekje "DE TEELT VAN
VOEDERBIETEN" is er weer. Uit
de vele honderden aanvragen blijkt
duidelijk de grote belangstelling die
voor de voederbiet be^at.
Het is een gewas dat bekend staat als
een zeer produktief en zeer smakelijk
voedergewas dat bovendien een
krachtvoerbesparende werking
heeft. Het gewas is dan ook zeer in
teressant voor de moderne veehou
der.
De voederbietenteelt is volledig te
mechaniseren dankzij de moderne
erfelijk eenkiemige rassen, de nieu
we onkruidbestrijdingsmiddelen en
de mogelijkheden die suikerbieten
rooiers en voederbietenrooiers bie
den. Ook bewaring en vervoedering
is vergaand te vereenvoudigen.
De herdruk is geheel aangepast aan
de meest recente ontwikkelingen. 20
Pagina's vol informatie over onder
werpen als zaaibedbereiding, zaaien,
gewasbescherming, rooien, opslag en
vervoedering. Ook veevoedingsas-
pekten en kostprijs krijgen de nodige
aandacht.
Het boekje is gratis verkrijgbaar bij
Barenburg Holland b.v., telefoon
(08818)1545.
AKKERBOUW
DE STIKSTOFBEHOEFTE
VAN SUIKERBIETEN be
draagt 220 kg zuivere stikstof mi
nus 1,7 x de voorraad stikstof in de
grond. Vindt Uw monsternemer
b.v. 40 kg stikstof dan luidt het
advies: 220 - (1,7 x 40) 152 kg
zuivere N. Wordt Uw gewas laat
gerooid dan kunt U 20 kg zui
vere N meer strooien.
VOOR KONSUMPTIEAAR-
DA PPELEN op kleigrond is het
stikstof advies als volgt: 330 kg -
(15 x de voorraad N in de grond).
Bij een voorraad van 40 kg in de
grond komt dat neer op 2 70 kg per
ha. U moet er dan wel voor zorgen
dat Uw kunstmest voor 100% goed
verdeeld wordt. Voor zandgrond is
de formule: 360 kg -(2 x voorraad
N in de grond).
BIJ HET BEPALEN VAN DE
FORMULE van de optimale N-
gift bij aardappelen is men uitge
gaan van een prijsverhouding
Naardappelen van 10:1, d.w.z. 1
kg zuivere N kost de boer evenveel
als 10 kg aardappelen hem op
brengen, prijzen van aardappelen
zijn moeilijk te voorspellen. De
prijs van stikstof bedraagt mo
menteel f 1,35 per kg zuivere
N.
VOOR WINTERTARWE is het
N-advies voor de basisbemesting
140 kg minus de voorraad in de
grond. De eerste gift mag echter
nooit hoger zijn dan 100 kg zuive
re N. Het advies is en blijft een
richtlijn, maar wel de beste die er
is. U moet zelf de gegevens inter
preteren, b.v. bij een slechte
st ruk tuur 10 kg meer strooien,
een erg dichte stand 10 kg
minder. Okapi 10 kg minder,
Marksman 20 kg meer enz.
ALS RICHTLIJN VOOR DE
BASISBEMESTING van stik
stof kunt U voor onderstaande ge
wassen, afhankelijk van de grond
soort en voorvrucht de volgende
giften aanhouden:
Zomertarwe: 120 kg N - voorraad
N in de grond per ha.
Haver: 100 kg N - voorraad N in
de grond per ha.
Zomer gerst: 110 kg N - voorraad
N in de grond per ha.
Blauwmaanzaad: 80 - 135 kg-
N/ha strooien.
Karwij: 60 - maximaal 100 kg
N/ha.
zaaiuien: 180 kg. N- de voorraad N-
in de grond tot max. 130 kg. N. per
ha.
RUNDVEEHOUDERIJ
BELANGRIJK VOOR HET
rendement van de melkveehoude
rij is een verantwoord krachtvoer-
verbruik. Het meeste krachtvoer
wordt in de doorloop melkstal
verstrekt. Wist U dat de hoeveel
heid afgegeven brok per trek bij de
voerautomaten vaak sterk wisselt.
Om te weten wat U voert is wegen
van de hoeveelheid krachtvoer die
per trek wordt gegeven geen luxe,
maar een goede zaak.
SCHAPEN KUNNEN DE
LAATSTE 6 d 8 weken van de
dracht niet uitsluitend met ruw-
voer volstaan. Juist in de laatste
maanden als de vruchten snel
groeien nemen de ooien uit ruw-
voer te weinig energie op. Een
aanvulling van 0,2 kg krachtvoer
in het begin tot 0,5 kg op het laatst
van de dracht per ooi per dag is
wenselijk. De melkrijkheid na het
aflammen wordt door het bijvoer
eveneens gunstig beïnvloedt.
HET GEZEGDE OVERDAAD
SCHAADTheeft nog niets aan
waarde ingeboet. Een overschot
aan organische mest kunt U niet
ongestraft op het grasland dum
pen. Voor het aanwenden is het
momenteel te laat, en zeker voor
percelen die beweiden als bestem
ming hebben. Beter is het om de
drijfmest te brengen op percelen
die nog ingezaaid worden, of de
bestemming voor maisland.
Onlangs heeft de Overheid een subsidie verleend aan enkele proefpro-
jekten in de tuinderij, voor het gebruik van koleninstallaties.
Zoals bekend, zijn de prijzen van steenkool tientallen procenten lager
dan de aardgastarieven, omdat deze laatste gekoppeld zijn aan de hoge
olieprijzen.
In alle geledingen van de NTS vindt momenteel de discussie over de
voorlichting plaats. De volgende vragen worden daarbij gesteld:
Moet b.v. een NTS zelf een voorlichtingsbureau oprichten?
Moet getracht worden fifty-fifty voorlichting te bevorderen?
Kan de samenwerking tussen overheidsvoorlichting en particuliere
voorlichtingsbureau^ meer gestalte gaan krijgen.
Het NTS bestuur is van oordeel, dat vooral de laatste mogelijkheid
verder uitgediept moet worden en zal daarom trachten in de komende
periode hierop een duidelijke visie te ontwikkelen.
6
