Bestuursleden nemen dagelijkse leiding
veiling Walcheren op zich
'Telers mogen niet instemmen
met aardappelordening'
Om voortbestaan voor aantal jaren veilig te stellen:
Provisie
Wedijver
Problemen
Nieuwe leden
J.B. Becu pres. commissaris Aardappel BV:
Omdat bezuinigingen op het salaris van de direkteur als enige
mogelijkheid overbleef om het bestaan van de Coöp. Veiling op
Walcheren voor een aantal jaren veilig te stellen legt de direkteur
van de Coöperatieve Veilingvereniging Walcheren G.A. te Mid
delburg de heer E.C.A.A. Mes (60) zijn funktie medio dit jaar neer.
Zijn taak wordt overgenomen door het bestuur van de veiling. Met
de dagelijkse leiding zal de voorzitter van de veilingvereniging de
heer A. Don worden belast terwijl de sekretaris de heer W. Jo-
ziasse de administratie en de financiën onder zijn beheer krijgt.
Ook andere bestuursleden krijgen bepaalde taken toebedeeld.
Door het vroegtijdig ontslag - de heer Mes zou over 2Vi jaar met
pensioen gaan - is het voortbestaan van de veiling weer voor een
aantal jaren verzekerd. De ontslagprocedure is inmiddels met in
stemming van zowel de direkteur als het dagelijks bestuur in wer
king gezet. Er is een afvloeiingsregeling getroffen die de volledige
instemming van beide partijen heeft.
De geschiedenis van de Middel
burgse veiling is er een die het
treffendst kan worden samenge
vat als een "struggle for life", een
voortdurende strijd om het be
staan. Het nieuwste wapenfeit in
die strijd is de overname van de
dagelijkse leiding door het be
stuur; een ingrijpend bewijs voor
die taaie wil tot overleven. Want
hoewel de financiële basis van de
veiling gezond is en de akkom-
modatie modern en goed onder
houden, kwamen bestuur, direk-
tie en leden toch met betrekking
tot de exploitatie tot de konklusie
dat het hier vast ging lopen mits
ingegrepen werd. Na ampele
overwegingen bleek op slechts
één post nog te kunnen worden
bezuinigd: die van de direkteur.
Direkteur Mes: "We hebben in
het verleden op de lonen en an
dere kosten al zoveel bezuinigd
door rationaliseren en mechani
seren dat daar geen ruimte meer
zat. Alleen op mijn eigen salaris
kon nog bezuinigd worden mits
het bestuur de leiding over wilde
nemen. Daartoe zijn ze ten be
hoeve van de leden bereid, een
moedig besluit".
De veiling Middelburg, één van
de kleinste in ons land, is in het
verleden meermalen bij fusiebe
sprekingen betrokken geweest
maar om praktische redenen en
op advies van het Centraal Bu
reau is het daarbij nooit tot kon-
krete resultaten gekomen. Naar
de telers toe zag het bestuur zich
wel gedwongen tot bepaalde
konsessies. Zo mogen telers in
overleg met de veiling bepaalde
produkten naar andere veilingen
brengen wanneer er in Middel
burg geen reële plaats voor is.
Voorts is in Middelburg de pro
visie als gevolg van o.m. het
kleinschalig geheel en de relatief
geringe omzet de provisie hoog.
Sekretaris W. Joziasse: "Wat dat
wegbrengen betreft, we hebben
daartoe gezamenlijk besloten
maar ik vind het wel jammer
omdat men dan aan een bestaand
apparaat voorbij gaat want hoe je
er ook tegenover staatje ontkomt
niet aan het feit dat deze veiling
in dit gebied voor de telers een
zeer belangrijke funktie heeft.
Die moetje niet ondergraven. De
klacht van de hoge provisie is be
trekkelijk: heel vaak wordt die
hier gekompenseerd door een
hogere prijs. Hier zitje in die vi-
sieuze cirkel: hoe minder de om
zet hoe hoger de provisie en an
dersom".
Uit de prijsvorming blijkt dat
voor de Walcherse tuinbouw een
hoge provisie verantwoord is,
meent Joziasse. "In dit verband
betreurt hij het dat tussen de ver
schillende Zeeuwse veilingen
nooit meer overleg tot stand is
gekomen om te proberen de
groenten in deze kontreien tot de
hoogste waarde te brengen. Mid
delburg zou daar graag in mee
gedaan hebben en ook best een
nuttige rol hebben kunnen spe
len. De keiharde onderlinge wed
ijver tussen de veilingen waarbij
Het kantoor van de Coöp. Veiling in Middelburg.
de kleinere het onderspit moeten
delven, komt overigens niemand
ten goede en zeker de telers niet.
Daaraan is een ZHZ er bijvoor
beeld niet mee gebaat dat wij
verdwijnen. Omdat dan - ook
mede in verband met de hoge
vrachtkosten - een belangrijk deel
van de tuinbouw hier zal ver
dwijnen. De samenwerking die
door de verschillende veilingen
met de mond wordt beleden,
moet meer gestalte krijgen in'de
praktijk", aldus de sekretaris van
de Coöp. Middelburgse veiling.
Veilingvoorzitter Don meent dat
de telers te veel kijken naar de
allerhoogste prijzen. Ook de
gasttelers gaan om die reden te
snel weg naar elders, vooral bij de
aan- en afloop van het seizoen.
Hij geeft toe dat er in Middelburg
ook wel problemen zijn. Zo loopt
het kopersbestand terug en daar
door gebeurt het wel es dat een
bepaald produkt dat in grote
hoeveelheden wordt aangevoerd,
niet de vereiste prijs opbrengt.
Dat staat specialisatie in de regio
in de weg en vereist van de telers
een breed assortiment. Don:
"Men durft de grote produktie
niet te realiseren omdat de teler
bang is dat het niet gaat en zo
doende krijgt de veiling geen
kans om te bewijzen dat het best
wel gaat. Een goed bewijs van dat
laatste is de winterbloemkool die
hier zeer goed mee kan komen.
Een recent besluit van het Cen
traal Bureau van de Tuinbouw
veilingen waarbij het veilingen
wordt verboden produkten te
veilen van niet-leden, heeft de
Middelburgse veiling in ieder ge
val al twee flinke leden opgele
verd en het bestuur verwacht, er
nog meer. "Omdat, zo zei een van
hen, wij de veiling Middelburg
niet kunnen missen". (Dit CBT-
besluit geldt overigens alleen
voor niet-leden die voor meer
dan 10.000,— op de veiling
omzetten.) Bij toetreding ont
A. Don
E.C.A.A. Mes
vangt zo'n nieuw lid 2% van de
omzet over een jaar terug.
Een kleine verbetering van de ba
sis derhalve waarmee direktie en
bestuur ingenomen zijn. Dat plus
een aantal andere belangrijke za
ken aangesloten bij de fustpool,
goede bereikbaarheid van de
koelhuizen ook met heftrucks, de
in goede staat verkerende gebou
wen, en een tijd die de kleinscha*
ligheid gunstig gezind is, geeft de
aanstaande part-time bestuurders
weer vertrouwen en geloof in ei
gen kracht. Voor de telers biedt de
veiling naast een inderdaad wat
hoge provisie; goede prijzen, een
persoonlijke benadering op de
veiling en nog echt inspraak in het
gebeuren rond de afzet van het
produkt en het reilen en zeilen van
hun eigen veiling.
J.W.
O J.WIERENGA
"De Nederlandse telers van consumptieaardappelen mogen niet in
stemmen met een aardappelregeling waarbij interventie in of onder
steuning van de markt kan plaatsvinden. Hierdoor immers zou kunst
matig de teelt in stand gehouden worden in gebieden waar ze anders zou
verdwijnen. Zelfs zeer strenge kwaliteitsomschrijvingen zullen dan niet
kunnen voorkomen dat ook de markt van kwaliteitsaardappelen blij
vend wordt verstoord. Als onze landbouwvoormannen deze keuze ge
maakt hebben dan is het niet mét ons, maar óver ons en zónder ons."
Met deze aan duidelijkheid niets te wensen overlatende woorden nam
de president-commissaris van de "Aardappelafzetorganisatie voor
Zuidwest Nederland de heer J.B. Becu stelling in de thans sterk om
streden kwestie van de aardappelmarktordening.
De heer Becu sprak op de algemene
vergadering van aardappelafzetor
ganisatie aandeelhouders van de die
donderdag 10 februari j.l. plaatsvond
in de "Wouwse Tol" te Bergen op
Zoom. Voor de vergadering bestond
wegens het tienjarig bestaan van de
organisatie een meer dan gebruike
lijke belangstelling. De heer Becu
hekelde de bezuinigingen met name
op het onderzoek "want we zullen
om in de toekomst onze positie te
kunnen har\dhaven de resultaten van
dit onderzoek hard nodig hebben".
Over de marktordening voor aard
appelen zei hij verder nog dat het
uitgangspunt is dat de produktie
daar moet plaats vinden waar dat het
beste en goedkoopste kan. "Wie met
zijn kostprijs niet mee kan moet de
aardappelteelt stoppen, dat is de
harde realiteit van de vrije markt.
Gelukkig behoren de Nederlandse
telers tot nog toe tot de blijvers." Hij
hield de aandeelhouders en geno
digden verder voor dat zocfra niet
alleen het marktmechanisme maar
ook de overheid de prijs gaat beïn
vloeden het voor telers en afzetorga
nisaties wel moeilijk wordt om daar
een beleid op te baseren. Het is te
hopen dat Brussel tijdig beseft dat
bureaucratie niet loont".
Zelffinanciering
De direkteur van Cebeco-Zuidwest,
de heer S. Silvis wees er toen hij in
ging op de behaalde resultaten o.m.
op dat er bij het beleid van de
"Aardappel BV" steeds van een be
perkte aansprakelijkheid van de le
den is uitgegaan waarbij aan zelffi
nanciering veel belang werd gehecht.
Dit bleek uit de cijfers; dankzij een
gezonde groei en financiering is de
telersaansprakelijkheid per ha te
ruggelopen van 500,- tien jaar
geleden tot nu 67,- Wat de omzet
betreft zei hij te verwachten dit jaar
op 170.000 ton te zullen komen. In
1976 was dat 74.000 ton!
Belangrijke positie
Dr. ir. H. van Arkel de direkteur van
het Nederlands Instituut voor Afzet
bevordering van Akkerbouwpro-
dukten (NIVAA) zette vervolgens
uiteen wat het NIVAA is, wat dit in
stituut beoogt en welke middelen
daarvoor ter beschikking staan. Op
dit moment, zo vertelde hij, nemen
aardappelen 24% van het Neder
lands akkerbouwareaal in beslag. De
laatste jaren zorgden de aardappelen
zelfs voor 33% van het inkomen van
de boer. Een uiterst belangrijke po
sitie derhalve. Hij zei te verwachten
dat dit in de toekomst zo zal blijven,
zeker gezien de uiterst magere prijs
verhogingen die mogen worden ver
wacht van de gegarandeerde pro
dukten.
De heer van Arkel vertelde verder
dat verreweg het grootste deel van
onze aardappelopbrengst over de
grens moet. Het NIVAA probeert
deze export te bevorderen door re
clame en public relations. Hij gaf
daar van een aantal voorbeelden.
Duitsland is onze grootste afnemer:
vorig jaar 70U.UUU ton hetgeen de
helft is van wat Duitsland toen totaal
invoerde. De inspanningen van han
del en NIVAA zijn niet zonder suc
ces geweest; in 1976 at nog slechts 7%
van de Duitsers van onze Bintjes
terwijl dat vorig jaar was opgelopen
tot 12%. Overigens loopt ook de ex
port van aardappelprodukten w.o.
frites erg goed.
Kwaliteit
Wel wees hij erop dat de konkurren-
tie steeds feller wordt. Door de ma
tige prijsverhogingen van marktpro-
dukten is de kans groot dat de area
len aardappelen in andere landen
weer groter worden terwijl er teke
nen zijn die erop wijzen dat de groei
in de verwerking tot frites iets aan het
afnemen is. Bovendien beginnen an
dere landen met agressievere pro
motie ook op de West-Duitse markt
met veel grotere budgetten dan het
NIVAA ter beschikking staat. Ook is
duidelijk te bespreuren dat het Mi
nisterie van Landbouw van zijn bij
drage aan de export van aardappelen
iets af neemt.
Hij onderstreepte daarom nogmaals
het grote belang van het afleveren van
een kwaliteitsprodukt vanaf het land
tot op de tafel. Volgens de directeur
van het NIVAA zal de aardappel
marktordening voor de telers een
ramp zijn. Maar het is nu van een
nationale een Europese zaak gewor
den. Hij zei te hopen dat Minister
Braks erin zal slagen zo'n regeling zo
ver mogelijk uit te stellen" maar als ie
ooit komt dan zal dat vervelende ge
volgen hebben", aldus de heer van
Arkel.
Tijdens de jaarvergadering werd af
scheid genomen van de directeur van
de "Aardappel BV" de heer J.A. den
Hamer die met grote persoonlijke in
zet aan de opbouw van de organisatie
heeft meegwerkt. Hij is opgevolgd
door de heer D.Mooiiaart.
13
