uit de#
praktijk
De ondergrondse grasgroei is al
begonnen
Samen onze schouders eronder!
Laten we blij zijn met het werk dat
we hebben
Ook de "binnen-praktijk" is van
groot belang
Januari in een groene Westhoek
Veel mensen zagen ook dit jaar uit
naar een "witte kerst". Aanvankelijk
zag het er wel naar uit, maar daags
tevoren veranderden de weersom
standigheden aanzienlijk. De tempe
ratuur steeg flink en daardoor bleek
ook MIDDEN- EN OOST-BRA
BANT tijdens de kerst en de jaarwis
seling verstoken van het winterse
landschap. De agrariërs zitten hier
minder op te kijken. Meestal geeft dit
veel overlast.
Tot nog toe zijn er deze "winter" nog
geen vorstdagen geweest. De zeer
zachte, natte weersomstandigheden
geven wel de nodige problemen in de
veestallen. Dit uit zich vaak in te
vochtige en dompige stallen, waar
door het vee in deze stallen meer
vatbaar is voor longontsteking, ver
koudheid e.d. Vooral als het windstil
en mistig is. Er is dan onvoldoende
luchtverplaatsing. Bij wat vriezend
weer is het klimaat voor de veehou
der en het vee in de stallen veel beter.
Aangetekend dient te worden, dat de
aardappeltelers ook met de'nodige
problemen zitten. De houdbaarheid
en het kiemvrij houden zijn hier een
voorbeeld van. De hoge buitentem
peraturen hebben hier nogal wat in
vloed op gehad gedurende deze
winter.
De ondergrondse grasgroei (ontwik
keling van het wortelstelsel) heeft al
een aanvang genomen. De hoge
temperatuur van de laatste dagen telt
flink op voor de temperatuursom
(gemiddelde van dag en nacht). Dit is
goed te zien aan de stand van het gras
in de weidegebieden. Wel is de mol-
lenaktiviteit op de hoger gelegen
percelen groot. Het is belangrijk hier
aandacht aan te besteden. Dit is
noodzakelijk i.v.m. de voederwin
ning in het voorjaar. Veel zand in de
kuilen is een slechte zaak voor het
vee.
Vanwege de grote hoeveelheden
neerslag is de berijdbaarheid van de
percelen niet optimaal. Op sommige
hoog gelegen percelen gaf dit ook
problemen. Er zit nog veel water in
de bovengrond. Met het uitrijden
van de drijfmest moet hier rekening
mee gehouden worden. Op lager ge
legen percelen moet gewacht worden
tot de grond bevroren (berijdbaar) is.
Men moet blijven waken voor struk-
tuurbederf (eventueel insporin^).
Op THOLEN en ST. PHILIPS-
LAND heerst momenteel de rust op
onze bedrijven die kenmerkend is
voor deze tijd van het jaar. Wij heb
ben nu de tijd om onze "zonden" van
het voorbije jaar te overdenken, dus
wat er fout is gegaan in 1982.
In sommige gevallen zullen wij er
zelf iets aan kunnen doen om die
fouten in 1983 te voorkomen, maar
ook zullen deze minder goede resul
taten het gevolg zijn van overmacht,
doch ook dan kan men zich afvragen
of andere kuituurmaatregelen niet
tot betere uitkomsten geleid zouden
kunnen hebben.
Welnu met goede voornemens gaan
we 1983 in en wij wensen u daarbij
alle mogelijke voorspoed.
De perspektieven voor het financieel
afwikkelen van de produkten van
oogst 1982 lijken momenteel wat
somber, haast over de gehele linie en
ondanks de goede veldopbrengsten
ziet het er toch naar uit dat het on
derste regeltje van 1982 wat tegen zal
gaan vallen.
De prijsvoorstellen voor 1983 maken
ons niet enthousiast, voor de akker
bouw en de veehouderij zitten er
nauwelijks verbeteringen in, terwijl
de kostenontwikkeling, misschien
wat afgeremd, toch door zal gaan
zodat het nettooverschot voor 1983
wellicht lager zal uitvallen.
Een gunstig perspektief leveren de
kunstmestprijzen op. De prijzen
daarvan zijn thans flink gedaald en
dat gaat gemiddeld al gauw zo'n 50
gulden per ha voordeel opleveren.
Voor het overige valt er voor 1983
nog weinig opwekkends te melden.
We beleven tot nu toe een erg zachte
en nogal natte winter wat op de
doorgaans toch wel goede struktuur
van de gronden, na de droge zomer,
zeker geen positieve invloed zal
hebben, maar daaraan kan een fe-
bruarivorst nog'heel wat verbeteren.
Op de bedrijven hebben we nu mooi
de tijd om ons werktuigenpark na te
zien en zonodig van een nieuw verfje
te voorzien. Daarnaast is er verder
tijd om voor studie en voorlichtings
bijeenkomsten bij te wonen, alsmede
de vele jaarvergaderingen die onge
twijfeld op het programma staan.
Het lijkt ons nuttig daarheen te gaan.
De huidige ekonomische situatie van
ons land vraagt van ons allen offers!
De bereidheid echter om die offers te
brengen bljjkt nauwelijks aanwezig
te zijn. Als landbouw hebben we al
dikwijls offers moeten brengen en
ook nu lijkt het erop dat men de
agrarische sektor bepaald niet zal
ontzien.
Samen zullen we één en ander op een
rijtje moeten zetten en samen zullen
we er dan onze schouders onder
moeten zetten. Hopelijk levert dat
in 1983 gunstige resultaten op.
Aan mij de taak om als eerste prak
tijkschrijver in het nieuwe jaar U, alle
lezers van deze rubriek, vanuit het
NOORD-BEVELANDSE het aller
beste toe te wensen voor 1983. En ik
denk dan in de eerste plaats aan een
goede gezondheid voor LI en Uw ge
zinsleden, zodat U zich zo goed mo
gelijk kunt inzetten voor uw bedrijf.
Immers door de ontwikkelingen in de
land- en tuinbouw de afgelopen 15
20 jaar zijn er door de veranderende
omstandigheden steeds minder men
sen op de bedrijven werkzaam en als
'zodanig ben je als boer erg kwetsbaar
geworden.
Gelukkig zijn steeds meer boeren
zich van dit situatie bewust en heb
ben zich bij een bedrijfsverzorgings-
dienst aangesloten. In feite een ziek
te-verzekering. Maar wat zal 1983
naast, naar wij hopen een goede ge
zondheid, ons nog meer te bieden
hebben? We kunnen ons wel fit en
met de beste bedoelingen aan onze
taken kwijten, maar zal al die moeite
beloond worden? Wanneer we de
prijsvoorstellen van de Europese
Kommissie bekijken, dan moeten we
Uitzuigen drijfmest
De laatste tijd. worden de boeren
produkten aanprezen die het uit
zuigen van drijfmestputten aanzien
lijk zouden verbeteren. Vooral bij
putten van jongvee en vleesstieren,
waarbij de drijfmest onvoldoende
toestroomt. Het gaat om produkten,
die de bakteriewerking aanzienlijk
doen vergroten in de drijfmest. De
drijfmest zou veel homogener en
dunner worden, aldus de verkopers
(handel). Tevens beweert men, dat
uitrijden van drijfmest bij hoge tem
peraturen in de zomer op het gras
land geen enkel probleem geeft.
Geen verbranding van b.v. kali e.d.
Een aantal mensen (agrariërs, be-
drijfsvoorlichters) zet hier een aantal
vraagtekens bij. De werking van
dergelijke produkten (gunstig effekt)
is tot op heden nog onvoldoende
aangetoond. Als je de drijfmest op
gezette tijden doet mixen, kun je on
geveer hetzelfde effekt verwachten.
Bovendien zijn deze produkten nog
al prijzig. Je moet maar wachten, of
er positief resultaat uitkomt.
Belastingeü
Tegen het einde van het oudejaar en
het begin van het nieuwe jaar komen
vaak de jaarlijks terugkomende re
keningen in de brievenbus. De
meeste agrariërs zijn hieraan ge
wend. Het valt tegen, dat er zulke
grote bedragen nodig zijn om aan je
schulden te kunnen voldoen. Alleen
al de kontributies, verzekeringen,
rente en aflossing zijn hier een voor
beeld van. Om maar niet te spreken
van de steeds terugkerende veevoe
derrekeningen en de te betalen be
lastingen. Wat dit laatste betreft: je
kunt beter veel belasting betalen dan
geen. Het inkomen zal dan naar ver
houding zijn geweest.
Je kunt ervan uitgaan, als je gedu
rende verschillende jaren weinig of
geen belasting betaalt, de privé-uit-
gaven op langere termijn gezien in de
knel zullen komen. Immers, je moet
eerst inkomen verwerven, voordat je
het privé weer kan besteden.
toch wel konstateren dat deze zeker
voor de akkerbouw ronduit bedroe
vend zijn: mede door invloed van
onze harde gulden. Willen we met
die prijsverhogingen nog redelijk uit
de bus komen dan zullen de weergo
den ons wel bijzonder goed gezind
moeten zijn. En mogen we dat na de
rekord-oogsten van 1982 weer ver
wachten?
U merkt wel dat ik wat beschouwend
aan 't schrijven ben, maar u begrijpt
wel dat er "Uit de praktijk" niet zo
veel te melden is. Het werk buiten
ligt stil, afgezien van wat karweitjes
in de schuur en op het erf, die voor de
Kerst net niet klaar gekomen zijn.
Kijken we de polder in dan zien we
dat de wintertarwe er gemiddeld
goed op staat. Op sommige percelen
is door de regen van de laatste tijd
hier en daar wat piasvorming waar te
nemen. Misschien een waarschuwing
om de drainage goed te onderhou
den en waar nodig te vernieuwen.
Maar al is er buiten nu niet veel te
doen. binnen ligt er vast nog wel wat
werk te wachten. Immers, de plan
nen voor de bedrijfsvoering moeten
Met veel geknal en prachtig gekleurd
vuurwerk zijn we op SCHOUWEN-
DUIVELAND het nieuwe jaar inge
gaan. Velen van ons zijn dit jaar in
gegaan met een hoop goede voorne
mens, zoals niet meer roken en niet
meer drinken. Ja, let wel: voorne
mens. Het is echter nog de vraag in
hoeverre deze goede voornemens
daadwerkelijk gestalte gaan krijgen.
Als we de nieuwjaarstoespraken
hebben gehoord en de kranten gele
zen, dan mogen we aannemen dat
het er dit jaar weinig hoopvol en
rooskleurig uit zal gaan zien. De
werkloosheid blijft stijgen, overal in
het land moet fors worden bezui
nigd, m.n. bij de overheidsdiensten
zelf. Er wordt gekort op personeel,
salarissen, vakantiegelden, uitkerin
gen, subsidies etc. Bedrijven sluiten
of krimpen in en ga zo maar door.
Een bedrijfstak die zich nog steeds
staande weet te houden, hoewel dat
soms ook moeite kost, is de land
bouw. Wel zien we dat jaar in jaar uit
de kosten toenemen en de baten af
nemen. Met name op de kleinere
bedrijven gaat dit een steeds grotere
rol spelen. Mogelijkheden om het
bedrijf te vergroten zijn over het al
gemeen niet aanwezig. Bovendien is
de grondprijs daarvoor veel te hoog.
Nu kennen we allemaal wel het
Wanneer we nu over de dijken gaan
van ons WEST-BRABANTS polder
land zien we een koud en naakt land
schap maar toch niet zo naakt als
andere jaren: De vele blokken win
tertarwe zorgen met een mooi groen
gewas voor een levendige aanblik.
Ook de velden met gras helpen mee
om het geheel op te sieren. Daarbij
zijn de dijken groener dan in augus
tus.
nu gemaakt worden om straks weer
aan de slag te kunnen. Als zodanig is
de "binnen-praktijk" evengoed van
groot belang. In de eerste plaats is er
de boekhouding. Het kost best een
paar dagen tijd voordat de laatste
bladzijde kloppend gemaakt is en
alle bescheiden in een grote enve
loppe bij de boekhouder in de bus
zijn. Verder komt natuurlijk het
bouwplan aan de orde en aan de
hand daarvan worden weer afspra
ken gemaakt en bestellingen gedaan
betreffende zaai- en pootgoed,
kunstmest e.d. En als u al romme
lend in de laden de map met polissen
tegenkomt, dan is het misschien
raadzaam deze eens open te slaan en
samen met uw vrouw te bekijken
waarvoor het gezin en bedrijf precies
verzekerd is. Misschien dat bepaalde
verzekeringen elkaar overlappen of
dat er ergens een hiaat zit; U kunt dat
dan aanpassen en/of veranderen. Bij
het lezen van het Landbouwblad van
vorige week is mij gebleken dat het
bekijken van de ziektekosten-verze
kering best de moeite waard is.
En wanneer u dan alles voor het
nieuwe jaar weer op een rijtje hebt
gezet, kan tot slot dat bureau weer
eens goed opgeruimd worden. Laat u
wel een ander de papieren weggooien,
anders kunt u later niemand de
schuld geven als er Iets kwijt Is!
spreekwoord "En de boer bij ploegde
voort". Zolang er niets bijzonders
opdoet klopt dat; maar de moeilijk
heden beginnen zodra de zoon/op
volger zich een positie binnen het
bedrijf probeert te verwerven. De
lasten voor de opvolger worden als
maar zwaarder en zwaarder en steeds
minder draaglijk.
Het afgelopen jaar mag dan voor
velen een qua opbrengst goed jaar
geweest zijn, de prijzen van de pro
dukten blijven ver beneden de
streep. We horen spreken over aard
appelprijzen van 14 a 15 cent per kg
en de verwachtingen op lange ter
mijn zijn nog weinig hoopvol. Vra
gen als "Hebben we teveel geprodu
ceerd" of "Vraagt het buitenland te
weinig" worden regelmatig gesteld
en zijn het onderwerp van gesprek op
vele "boerenvisites".
Daarom is bij een relatief hoge pro-
duktie en een matige vraag naar de
produkten een goede kwaliteit het vi
sitekaartje voor onze export!
Ondanks al deze sombere berichten
moeten we niet bij de pakken neer
gaan zitten. Als boer zijnde moeten
we verder, zodat we aan het eind van
dit jaar kunnen zeggen: "En de boer
bij ploegde voort, ook in 1983!!!", en
laten we blij zijn met het werk dat we
hebben.
Vele schapenmonden vinden met
wat bijvoeren hier hun dagelijks
kostje. Het is middenwinter, en ik
ben me er van bewust dat als u dit
leest het echt winter kan zijn, hoe
wel... Als we goed rond kijken en
onze polders zien we door de hoge
temperaturen dat het niet echt rustig
is in het veld. Er zit wel degelijk groei
in de tarwe. De laat gezaaide blok
ken met gras komen goed boven.
Kijken we naar struik en bomen dan
zien we dat de knoppen zwellen. Als
boer zijnde zou je altijd willen zeg
gen "kalm aan, blijf nog maar in je
beschuttig mooi opgevouwen zitten,
want er kan nog zo veel kou komen".
Door de jaren heen hebben we ge
leerd dat de natuur voor zich zelf
zorgt. Dat wij ons zorgen voor niets
maken en laten we h«t nieuwe jaar
1983 ook zo in gaan. Al zijn we nog
niet klaar met de oogst '82 plannen
voor de volgende oogst dienen zich al
aan. Wat het zal brengen weten we
niet. We weten wel dat we zelf een
inbreng hebben. Deze week rolden
de folders al binnen van bekende
zaadhandelaren. Welk bietenzaad en
hoeveel? Nu we zo ongeveer weten
wat ons het afgelopen jaar aan fi
nancieel resultaat van de bieten
brengt gaan we toch ons bouwplan
nog eens bekijken.
Een bouwplan is een flexibel geheel.
Je kunt er mee schuiven totdat je je
zaai en pootgoed besteld hebt. Nu
lezen we dat er een behoorlijke pre
mie voor brouwgerst betaald wordt.
De soort Menuet is dan ook nog tot
hoge opbrengsten in staat. Als hij
tenminste onder behoorlijke om
standigheden gezaaid wordt en op
groeit. Ik denk dat blauwmaanzaad
ook weer mee gaat doen. Deze twee
gewassen krijgen een goede kans om
terug te keren in onze polders. Het
zal een rekenen en kijken naar onze
grond worden voordat we een be
slissing nemen.
In januari heeft men dan ook tijd om
een boek te lezen. Omdat ik nog
steeds niet toe was gekomen aan
"Landarbeiders" van Kees Slager
kwam dit eerst aan de beurt. Met
verbijstering heb ik de verhalen ge
lezen. Ik zie m'n eigen vader,nog een
grote boer. Hij ging als het dorsen
begon, zelf onder de zak. Hij was als
eerste 's morgens in de schuur. Hij
kwam 's avonds het laatste binnen
met de oogstdrukte.
Hij kwam 's nachts uit het bed om de
knecht z'n vrouw naar het ziekenhu's
te brengen en er was zoveel. Ik heb
de generatie die in het boek be
schreven wordt gekend. Er zijn din
gen in die ik herken en die wel zo
waren. Maar ik mis ook veel dingen
van een de andere kant. Het is erg
eenzijdig beschreven en geeft toch
geen zuiver beeld. Want zo was het
niet!
Het is belangrijk dat in het voer van de koeien niet te veel zand en klei
zit. Daarom moeten mollen bestréden worden.
