De rassenkeuze van enige
vollegrondsgroenten
Witlof
Winterbloemkool
Spruitkool
Prei
re
I
Tot slot
Aanbevolen literatuur:
Konsulentschap voor de tuinbouw
"Zuid-West Nederland" te Goes
Tabel 3
Overzicht van de raseigenschappen bij prei voor de late herfstteelt
Onderzoek 1981
ras/
selektie
ingezon
den door
s j
8. 4? -8
- Acadia
- Alaska
- Bleustar
- Carina
Royal Sluis
Royal Sluis
Enza
Pannevis
W
W
W
W
Alleen geschikt voor gebieden waar weinig kwaliteitsproblemen voorkomen
Herfstreuzen
- Goliath 6)
- Longina
Winterreuzen 5)
Rijk Zwaan
Pannevis
Rijk Zwaan
H
H
H
Met name de witlofwortelteelt, de
witloftrek, de spruitkoolteelt en de
teelt van prei zijn de laatste jaren in
het Zuid-Westen qua areaal uitge
breid. De teelt van winterbloemkool
vertoont al jaren een aanvoer van
800.000-900.000 stuks per seizoen.
Voor de overwinterende gewassen
geldt uitdrukkelijk dat de ontwate
ring van de gebruikte percelen goed
moet zijn.
Het slagen van een teelt hangt daar
zeer nauw mee samen! Het samen
gaan van vorst en wateroverlast is
veelal funest voor de gewassen. Zijn
bovengenoemde gewassen een vast
onderdeel van het teeltplan, dan zijn
investeringen "in de bodem", mits
goed uitgevoerd, onder gunstige
omstandigheden, altijd lonend.
(drainage, bekalking, verhoging van
het organisch stofgehalte). Wat be
treft het klimaat is er sprake van een
gunstiger1 uitgangspositie bij optre
dende vorst dan in de rest van Ne
derland.
Ervaringen met rassen in onze regio
Het oogstseizoen van alle bovengenoemde gewassen is nog niet afgelopen of
moet zelfs nog beginnen. Dit betekent dat het nu moeilijk is een afgerond
advies te geven voor het a.s. seizoen. Vandaar dat in dit artikel mede aan de
hand van de Rassenlijst 1983 vooral ook geput wordt uit ervaringen, opgedaan
in de afgelopen jaren met rassen die in deze regio geteeld zijn. Onderstaand
volgen per gewas de nodige gegevens en wetenswaardigheden.
Daar de trek met dekgrond in Zeeland weinig voorkomt wordt hier slechts
ingegaan op de trek zonder dekgrond en op de trek op water. Voor beide
trekmethoden kunnen dezelfde rassen gebruikt worden. In een schema is
weergegeven welke rassen (in hoofdzaak) geteeld worden met goede resulta
ten.
Tabel 1 Opzetperiode van witlofwortels van diverse rassen
3
- E
af! F
u
E
0 T
O
e
N
4.1
"O
ca
x ÉL
M
12 u
01
X
W)
X
e
V
_o
e
0 Ol
Q£ 0£
-O c
ai •- <U
-c
re
Blauwgroene Winter
-Derrick Bejo H/W 96 20,0 12,2 75 65 6
Platina Pannevis H/W 92 18,5 12,0 75 6 65
Vooral geschikt voor gebieden waar veel kwaliteitsprodukten voorkomen
Blauwgroene Winter
103
98
95
102
17,6
16,6
17,4
17,8
12,2
11.9
11,9
12,0
7
75
7
75
55
55
6
55
7
75
114
99
101
24,4
26,2
24,0
12,5
12,4
12,2
5 5
6^
6
75
7
7 5
4 5
6
5
55
55
5>
45
45
1) Type: H herfsttype, H/W tussentype, W wintertype; 2) Kleur blad: 1
lichtgroen; 9 donkergroen; 3) Knobbel: 1 veel knobbek; 9 geen knobbel; 4)
Gevoeligheid voor geelstreepvirus: 1 zeer gevoelig; 9 zeer weinig gevoelig 5)
Vatbaarheid voor bladvlekkenziekte: 1 zeer vatbaar; 9 zeer weinig vatbaar; 6) In
verband met overmatige slijtage is ruiming van het veld voor begin december wenselijk.
P.S. een hoger cijfer betekent dus een gunstiger beoordeling.
Tabel 4
Overzicht van de raseigenschappen bij prei voor de normale winterteelt
Onderzoek 1981
ras/
inge
X
0
E
u
e
0
1.1
"3
c
selektie
zonden
door
relatieve
opbrengst
«e
g
- E
JU
0>
Sc
s
JU
-0
ja
X
h
3
3
knobbel 2)
i"
if
on on
vatbaarhei
voor
bladvlekke
ziekten 4)
Blauwgroene Winter
- Alaska
Royal Sluis
98
14,0
12,2
8
5J
8
55
- Alberta
Royal Sluis
104
13,8
12,1
7
55
7
6
- Bleustar
Enza
98
15, 1
12,3
7
6
7
55
- Blizzard
Bejo
101
15,2
12,5
75
55
75
7
- Carina
Pannevis
107
15,5
12,7
75
55
75
7
- Kajak
Rijk Zwaan
97
15,4
12,8
7
6
7
6
- Silva
Rijk Zwaan
97
14,3
12,4
75
s5
7s
6 s
- Wintina
Pannevis
98
14,0
11,9
8
55
75
6
- Derrick 5)
Bejo
101
16,6
13,4
7
6
7
5
1) Kleur blad: 1 lichtgroen; 9 donkergroen; 2) Knobbel: 1 veel knobbel; 9
geen knobbel; 3) Gevoeligheid voor geelstreepvirus: 1 zeer gevoelig; 9 zeer weinig
gevoelig; 4) Vatbaarheid voor bladvlekkenziekten: 1 zeer vatbaar; 9 zeer weinig
vatbaar; 5) In verband met veel slijtage alleen aanbevolen voor gebieden met weinig
ziektedruk.
Later oogsten dan gepland is kan veelal niet ongestraft gebeuren. Zo "noopt
een matige prijsvorming vaak tot uitstel van de oogst. Het gewas zal meer
slijtage vertonen, vatbaarder worden voor ziekten en het veilingklaar maken
zal veel meer manuren/ha vragen. Overweeg of een latere zaai of een andere
rassenkeuze dit kan ondervangen. Een bezoek aan enige percelen van uw
kollega's kan een goede hulp zijn bij uw overwegingen omtrent de rassen
keuze.
Een gewas, waarbij oogstspreiding erg belangrijk is. Daarom moeten mini
maal 3 rassen, gekozen worden om de oogst bij te kunnen houden. Tevens
betekent dit risikospreiding. De 2 regionale selekties van de Z.G.O. voldoen al
jaren goed. Daarnaast vallen op een Armado April en een Armado Mei.
In tabel 5 staan alle goedgekeurde selekties. Zoals bekend mag verondersteld
worden dat de zeer vroege selektie extra risiko loopt gezien de geringe hoe
veelheid blad.
ras
opzetperiode
Zoom - div. firma's
Terosa - Royal Sluis
Videna - Enza
Tardivo - Nunhem
Viproda - Enza
vanaf begin van het seizoen tot ca. half december
vanaf ca. half december t/m januari
vanaf ca. half december t/m januari
na januari
na januari
raadzaam, alvorens over te gaan tot
aankoop van een geringe hoeveel
heid zaad voor beproeving.
Er worden enige veelbelovende
nieuwe rassen aangeboden. Vooro
verleg met de bedrijfsvoorlichter is
Genoemd worden de A en N rassen uit de Rassenlijst 1983. En daarvan
slechts die rassen die makkelijker op lengte komen. De reden hiervan is dat
andere rassen op veel gronden in de Z.W.-regio te kort blijven met alle
gevolgen daarvan. De handpluk blijft buiten beschouwing, zodat alleen de
voor machinale oogst geschikte rassen worden genoemd. Er worden veel
nieuwe rassen aangeboden, die nog niet via het officiële rassenonderzoek zijn
beproefd. Een eigen proefje kan verstandig zijn naar aanleiding van een
bezoek aan proefvelden van veredelingsbedrijven. Voor een goede planning
is het noodzaak meerdere rassen te gebruiken. Onderstaande tabel geeft alle
gegevens weer.
Tabel 2. Overzicht van de raseigenschappen bij spruitkoolhybriden
(machinale eenmalige oogstDe rassen zijn gerangschikt naar vroegheid
vroeg-
TJ
relatieve
opbrengst
sorterings
verhouding
spruitkwaliteit
heids-
groep
a>
■H
U
JO
D
C.
ras
a)
.c
b0
03
O
U
A
23-33
mm
8
33-43
mm
kleur
2)
vleu
gels
3)
smet
4)
gele
blaad
jes
5)
spruit
zetting
6)
vroeg
A
Cor
75
100
65
35
65
7
65
65
cil.
A
Acro
polis
75
102
55
45
7
6
65
65
cil.
midden
N
Kundry
7
105
55
45
8
7
7
65'
cil.
vroeg
N
Camelot
7
106
65
35
7
75
65
6
cil.
midden-
laat
A
Rampart
55
102
55
45
75
7
7
75
cil.
laat
A
A
Ras-
munda
Sigmunc
45
45
79
81
65
55
35
45
7
75
7
65
6
65
7
7
pir./cil.
pir./cil.
A
For
tress
4
87
70
30
7
75
65
7
cil.
1) Vroegheid: 1 zeer laat; 9 zeer vroeg, 2) kleur: 1 zeer lichtgroen; 9 zeer
donkergroen, 3) Vleugels: 1 zeer veel vleugels; 9 geen vleugels, 4) smet: 1 zeer
smetgevoelig; 9 niet smetgevoelig, 5) gele blaadjes: 1 zeer veel gele blaadjes; 9
geen gele blaadjes, 6) Spruitzetting: pir. piramidaal; cil. cilindrisch.
Dit gewas komt op de meeste bedrijven voor om de aanwezige arbeid in de
winter te benutten. Een goede rassenkeuze is van groot belang (i.v.m. blad
vlekkenziekte, bladkleur en lengte wit). De Rassenlijstgegevens voor de late
herfstteelt (oogst in nov. dec.) en de normale winterteelt (oogst jan. t/m mrt.)
worden weergegeven.
Oogsten van prei.
Tabel 5
Overzicht van de raseigenschappen bij bloemkool voor de winterteelt
Onderzoek 1981: rassen gerangschikt naar afnemende vroegheid
ras/
selektie
inge
zonden
door
1
•E
.Sr
CV
013 ojj
>rï "o
-r
S
rf
-o
Zeer vroeg
Walcheren Winter
- Armado Quick Royal Sluis 290
Vroeg
Walcheren Winter
- Marchpast Pannevis 292
- Armado April Royai Sluis 292
- Middelvroeg A ZGO 294
Middenvroeg
Walcheren Winter
- Armado Mei Royal Sluis 303
- Middenvroeg RZRijk Zwaan 303
Laat
Walcheren Winter
- Middenvroeg C ZGO 311
- Arminda Royal Sluis 311
Zeer laat
Walcheren Winter
-Maya Bejo 316
12 75
.g-Ë st jsr: is
la 1 18
N X -O X
65
14
13
15
17
16
14
14
11
7
65
65
65
7
75
6
65
6
65
6
75
7
65
65
65
65
6 5
65
6
6
65
65
6
65
65
65
65
6
65
65
1) Aantal groeidagen: aantal dagen tussen zaaidatum en 50% oogstdatum; 2) Lengte
oogstperiode: aantal oogstdagen behoudens eerste en laatste 5% van de planten; 3)
Kwal.: 1 zeer laag percentage; 9 zeer hoog percentage; 4) Hoeveelheid blad: 1
zeer weinig blad; 9 zeer veel blad; 5) Zelfdekbaarheid: 1 niet zelfdekkend; 9
geheel zelfdekkend; 6) Diepte kool: 1 zeer plat; 9 zeer diep; 7) Vastheid kool: 1
zeer los; 9 zeer vast; 8) Bonkigheid kool: 1 zeer fijne kool; 9 zeer grove, bonkige
kool.
Voorts wil ik er op wijzen dat er op Walcheren en op Tholen nog 2 regionale
rassenproeven liggen. En wel bij de volgende telers:
P. Wondergem - Liebertsweg 10 - Vrouwenpolder.
F.J. Rijnberg - Oudelandseweg 10 - St. Annaland.
Te zijner tijd zullen deze proeven bezichtigd kunnen worden. In de vakpers
wordt dit aangekondigd.
Witlofkroppen in container 17 dagen
na het opzetten.
Getracht is u beknopt te informeren
over de rassenkeuze voor enkele
vollegrondsgroenten. Daar het oog
sten nog aan de gang is of nog be
ginnen moet is deze informatie be-
perkt.
Raadpleeg daarom t.z.t. de bedrijfs
voorlichter, als er meer praktische
informatie bekend is. Zoals u weet
kunt u zich dan wenden tot: J. Wals,
Stolpweg 8, Nieuwerkerk
(01114-3002). Een goede keus vraagt
voorbereiding en het zich goed laten
informeren is daar een belangrijk
onderdeel van.
1) Uitgaven van het P.A.G.V. zijn:
Teelthandleiding nr. 7 spruitkool
10,-
Teelthandleiding nr. 11 prei
ƒ10,-
Teelt en trek van witlof (nr. 12)
10,-
Te verkrijgen door storting van
10,— of meer op girorekening
2249700 t.n.v. P.A.G.V:, Postbus
430, 8200 AK Lelystad onder
vermelding van hetgeen verlangd
wordt.
2) De 32ste Rassenlijst voor Volle
grondsgroenten 1983 is te bestel
len door overmaking van 14,—
/stuk op postgiro 1037754 t.n.v.
Leiter-Nypels te Maastricht.
ing. Br. Buitelaar
Konsulentschap voor de Tuinbouw
"Zuid-West Nederland" te Goes
23
