Keuze van zomertarwerassen in 1983 Onderzoek erwten richt zich
i
Middenvroege en middenlate
konsumptie-aardappélen 1983
2
ll
op teelt en rassen
P
I'
Rassenkeuze knolselderij in
beweging
v
Rassenbericht
1983
is
U
De oppervlakte zomertarwe was in
het Zuidwesten in 1982 ruim 2/2 maal
zo groot als in 1981. Hiertoe is het
natte najaar 1981 de aanleiding ge
weest. Van de 5.800 ha zomertarwe
werd 71% ingenomen door het ras
Stratos.
In het Zuidwesten heeft één proef
gelegen en wel in Nieuw-Vossemeer,
waar op 19 februari werd gezaaid.
Beschrijving van de rassen
Stratos geeft goede tot zeer goede
opbrengsten. Heeft vrij lang en vrij
stevig stro. Is in het voorjaar vrij
traag. Is iets vatbaar voor gele roest,
meeldauw en afrijpingsziekten, is
nogal vatbaar voor bruine roest.
Rijpt vrij laat.
Melchior geeft vrij goede opbreng
sten. Door de matige uitstoeling is
vrij veel zaaizaad gewenst. Het stro is
stevig. Is iets vatbaar voor gele roest,
vrij weinig voor afrijpingsziekten en
meeldauw en weinig voor bruine
roest. Rijpt laat.
Bastion geeft vrij goede opbrengsten.
Heeft vrij kort, stevig stro en rijpt
vroeg. Is nogal vatbaar voor gele
roest, iets voor meeldauw en voor
bruine roest. Is sterk vatbaar voor
afrijpingsziekten. Is gevoelig voor
het bodemherbicide isoproturon
(bijv. Arelon).
Adonis geeft vrij goede opbrengsten.
Uitstoeling is matig. Heeft vrij stevig,
goed veerkrachtig stro. Rijpt vroeg.
Is weinig vatbaar voor gele roest,
nogal vatbaar voor bruine roest en
vrij weinig voor afrijpingsziekten en
meeldauw.
Sicco geeft goede tot zeer goede op
brengsten. Is wat traag in het voor
jaar en stoelt sterk uit. Is gevoelig
voor vroege legering. Is weinig vat
baar voor meeldauw, bruine roest en
afrijpingsziekten, iets vatbaar voor
gele roest. Is goed geschikt voor
broodbereiding. Is gevoelig voor de
bodemherbiciden metoxuron (Dosa-
nex), chloortoluron (bijv. Dicuran)
en isoproturon (bijv. Arelon).
Minaret heeft zeer goede opbreng
sten gegeven. Heeft vrij kort en mid
delmatig stevig stro. Werd weinig
door meeldauw en bruine roest en
nogal door afrijpingsziekten aange
tast. Rijpt vroeg. Is gevoelig voor de
bodemherbiciden metoxuron,
chloortoluron en isoproturon.
Heros heeft goede opbrengsten ge
geven. Heeft middellang en matig
stevig stro. Is nogal gevoelig voor
gele roest, meeldauw, bruine roest en
afrijpingsziekten. Rijpt vroeg. Is ge
voelig voor de bodemherbiciden
metoxuron, chloortoluron en isopro
turon.
Advies
Bij bepaling van het ras naar op
brengend vermogen komen vooral
Stratos, en de nieuwkomer Minaret
in aanmerking. Sicco is gevoelig voor
legering; Heros is nogal vatbaar voor
ziekten. Tussen deze rassen bestaat
verschil in vatbaarheid voor ziekten
en stevigheid. Voor doorzaai van
wintertarwe zijn de vroeg rijpende
rassen het meest geschikt.
Tabel 1 Opbrengst in verhoudingsgetallen en waardering van enkele raseigen
schappen 0 volgens de 58e Rassenlijst 1983
ras |N.Vossemeer
gem. zw klei
1977/1982
vroeg
zaaien
laat vroeg-
zaaienj rijp-
I heid
resistentie tegen
gele
roest**
bruine
roest
afrijpings
ziekten
Stratos
Melchior
Bastion
Adonis
Sicco
Minaret
Heros
103
98
97
103
97
107
102
102
97
95
97
104
106
XXX
7
8
6
7
7
6
6
6 65
6 I 5
6 i 8
I I ®5
6 7
6 8
6 8
6/5
6/5
5/4
8/7
6/6
./6
v'5
5
8
6
gem100'
kg/are
j
62,3 56,0
Hoe hoger cijfer, hoe gunstiger uit landbouwkundig oogpunt.
Eerste cijfer uit veldwaarneming, het tweede geeft het risiko aan bij
uitbreiding van het desbetreffende fysio.
xxx Geen betrouwbaar meerjarig gegeven beschikbaar.
In het teeltjaar 1982 werden in het zuidwesten van Nederland op on
geveer 36.000 ha aardappelen geteeld. Bintje nam 82% van dit aardap
pelareaal voor haar rekening.
Het poten van de aardappelen had vrijwel algemeen rond half april
plaats. De knolzetting was dit jaar vrij vroeg en normaal in aantal. De
gemiddelde opbrengst lag hoog met een grove sortering.
In het Zuidwesten zijn aardappelrassen vergeleken met de proefboer-
derijen "Rusthoeve" en "Westmaas". De oogst vond plaats na uitrijpen
van het gewas.
Beschrijving van de rassen grove kant. Is vrij weinig vatbaar
Middenvroege aardappelen voor phytophthora.
Kr Hertha is vni weinig vatbaar voor
Bintje wordt algemeen verbouwd en j
is produktief. Is in binnen- en bui
tenland gewild en voor alle berei
dingswijzen geschikt. De knolvorm is
goed, is gevoelig voor doorwas en
zeer vatbaar voor phytophthora in
loof en knollen.
Eigenheimer heeft een uitstekende
konsumptiekwaliteit. Knolvormen
en sortering vallen nogal eens tegen.
Is erg gevoelig voor doorwas, tam&-
Tijk vatbaar voor phytophthora in het
loof en zeer vatbaar in de knol.
Santé is resistent tegen aardappel
moeheid biotypen A, BC en D. Het
gaf een hoge opbrengst met een goe
de sortering. De konsumptiewaarde
lijkt vrij goed. Is matig vatbaar voor
phytophthora in het loof en weinig in
de knollen.
Middenlate aardappelenirene is
roodschillig en geeft een matige op
brengst. De konsumptiekwaliteit is
zeer goed. De sortering is aan de
phytophthora. Geeft goede op
brengst met normale sortering en
goede konsumptiekwaliteit. Is resis
tent tegen aardappelmoeheid bioty-
pe A. Is geschikt voor frites- en
chipsbereiding.
Rode Pipo is een produktief, rood
schillig ras met goede konsumptiek
waliteit. Normale sortering. Is tame
lijk vatbaar voor phytophthora in het
loof en matig in de knol. Is zeer wei
nig gevoelig voor stootblauw, doch is
gevoelig voor rooibeschadiging.
V r-
tr»
t
1
r
,4
4
Al
w
Bij consumptie-aardappelen zit weinig beweging in de rassenkeus. Toch ook hier
de vinger aan de pols houden.
Tabel 1 Opbrengst van veldgewas en afleverbaar 35 mm in verhoudingsgetallen
l
ras
Colijnsplaat '82
Westmaas '82
gem. klei j
totaal I
totaal
afleverbaar
totaal
afleverbaar
j Bintje
113
111
113
109
105
Eigenheimer
-
106
100
97
1 Irene
77
86
85
81
84
i Hertha
99
82
86
85
97
Rode Pipo
111
109
99
99
107 i
Santé
-
116
120
106
gem. 100 kg/a
591
488
484
419
Tabel 2 Enkele raseigenschappen volgens de 58e Rassenlijst 1983°
Ivroeg-
rijp-
I heid
Bintje
Eigenheimer
Irene
Hertha am A
Rode Pipo
Santé am A,BC,D
kook-
I type***
lo
BC
CD
CD
BC
BC
BC
cons.-
waarde
Ned.
resistentie tegen
phytoph-
thora
3
5
7
6
schurft
door-
was j
Irooibescha-
i diging
P
0 Een hoog cijfer duidt op een hoge, gunstige waardering
00 r rond, 1 lang, 0 ovaal
000 Kooktype: B iets melig, vrij vast; C melig, tamelijk los; D zeer melig
en los.
Het rassenbericht 1983 is opge
steld in samenwerking en in
overleg met:
- Rijksinstituut voor Rassenon-
derzoek (RIVRO):
- Proefstation voor de Akker
bouw en de Groenteteelt in de
Vollegrond (PAGV);
- Stichting Proefboerderij
Rusthoeve te Colijnsplaat;
- Stichting Proefboerderij
Zuid-Holland te Westmaas;
- C.A.R. Zevenbergen; C.A.R.
Goes en C.A. Barendrecht.
Ir. J.M.A.J. Heestermans
De droog te oogsten erwten hebben in het verleden op veel bedrijven in
het Zuidwesten een belangrijke plaats ingenomen. Wisselende op
brengsten en de arbeidsintensieve ruitermethode waren oorzaak dat de
erwt op menig bedrijf afviel. Ook nadat het onderzoek minder arbeids
intensieve oogstmethoden op hun praktische bruikbaarheid had ge
toetst, bleef de terughoudendheid bestaan. De wisselende opbrengsten
en de voor een redelijk saldo ook veelal te lage prijs maakten de teelt
niet aantrekkelijk.
Nu de erwt als eiwitproducent voor
veevoederdoeleinden in een nieuw
perspektief is komen te staan, is er
ook weer een hernieuwde belang
stelling voor de teelt.
Het onderzoek richt zich in 1983 op
teelt- en rassenonderzoek. De erw-
tenrassenproef op de proefboerderij
"Rusthoeve" is gezaaid op 6 april en
uit het zwad gedorst op 30 juli.
Opbrengsten in verhoudingsgetallen
gewas. Mooie grote erwt met een
goede konsumptiekwaliteit.
Schokkers
Maro vormt veel stro. Het is een lang
groeiend gewas dat in jaren met
veel strogroei wel te fors kan groeien.
Het zaad is middengroot en goed van
vorm. De konsumptiekwaliteit is
goed.
Rassen
Rusthoeve
1982
Gemiddelde
Gemiddelde 1977 - 1982
Nederland
1982
gemiddelde en
stro-arme
gronden
stro-rijke
gronden
a. Ronde groene erwten
Finale
Maxi
98
105
94
103
104
106
104
106
b. Gele erwten in
onderzoek*
Miranda
Belinda
106
102
108
102
-
a+b 100=kg/are
60,9
69,7
60,9
57,5
c. Schokkers
Maro
Othello
99
97
102
96
83
87
84
73
d. Kapucijners
Imposant
101
102
96
98
c+d 100=kg,'are
54,0
62,1
60,9
57,5
De gele erwten ziji» nog niet in de Rassenlijst 1983 vermeld.
Korte beschrijving van de rassen
Ronde groene erwten
Finale is een zeer produktief ras met
kort stevig stro dat zich het beste
thuis voelt op de stro-rijke gronden.
De erwt is mooi, groot en heeft een
goede sortering. De konsumptie
kwaliteit is goed, doch de zaaihuid is
iets gevoelig voor barsten.
Maxi is een zeer produktief ras met
kort stevig stro en een hoge peulzet
ting. Het ras geeft een goed dekkend
Othello groeit wat fijner en wordt
wat minder lang dan Maro. Het zaad
is donkerder groen en van dezelfde
grootte.
Kapucijners
Imposant geeft een lang gewas met
een hoge peulzetting. De hoogste
opbrengst wordt hier op de minder
stro-rijke gronden bereikt. Imposant
heeft een zeer goede smaak en
kookkwaliteit. Kapucijners worden
in toenemende mate ingeblikt en in
eigen land gekonsumeerd.
De oppervlakte knolselderij in Ne
derland in 1982 bedroeg volgens
C.B.S. 1.630 ha. De rassenkeuze is
duidelijk in beweging. Daarbij is het
van belang te letten op groeiherstel
na virusaantasting, inwendige hol
heid, gevoeligheid voor zwartkoken
en inwendige kleur. De belangrijk
heid van herstel na virusaantasting is
per streek verschillend. Verhoging
van het plantgetal kan een bijdrage
leveren tot beperking van inwendige
holheid.
Behalve de knoleigenschappen en de
produktie wordt de gebruikswaarde
van de rassen voor industriële ver
werking ook bepaald door de ge
schiktheid voor bewaring. Het is
moeilijk de rassenkeuze te baseren
op vorstgevoeligheid en andere be
langrijke eigenschappen daarbij uit
het oog te verliezen.
Overzicht van enkele raseigenschappen bij knolselderij en de opbrengst in
verhoudingscijfers (onderzoek 1977 t/m 1981)
Ras
«OO op
- .s S
a 2
O 'S
<u
li
8 1-
o-
T3
JS o
Ui
8
•q
C
•O
eo u <u EL— I„„L.
2 o a ,ucht
geschiktheid
voor bewaring
2)
eind mnd. of
febr. lanêer
buiten-
mecha
nische
koeling
Albatros
Arvi
Correcta
Iram
Monarch
Roem van
Zwijndrecht
Rokanova
Subliem
(v.h. 950)
Tropa
Roem van
Zwijndrecht/
Zwindra
7
5Vz
4
6 Vi
6K
7
6
6
Oh
6
6
6
6
7
Oh
7
6
Oh
Oh
5
6
Oh
Ih
Vh
5 fc
6
8
Oh
6
6
6
6
7
Oh
7
Vh
Oh
6Vi
7
IVi
Oh Oh
Oh Oh
100
108
105
77
98
90
99
92
109
91
1) Opbrengst: 100 42,3 t/ha. Een hoog cijfer duidt op een gunstige eigen
schap.
2) Bewaring: goed; redelijk - onvoldoende -- zwaar
onvoldoende. De gegevens voor bewaring berusten op beperkt onderzoek
in hët seizoen 1981/1982 op de proefboerderij "De Eest" te Nagele.
4
