'Bladrollers in appel- en
pereboomgaarden'
Nederlandse
handelsproduktie en
voorraad appelen en peren
vastgesteld
de
nar
kas
Steeds minder fruitbedrijven,
maar produktie neemt niet af
weekstaat energieverbruik
Hoge
omzet
Zeeuwse
fruitveilingen
Venlokas vergeleken met
acrylplaten- en futuristische kas
Uitgave Proefstation voor de Fruitteelt:
Perenseizoen rooskleurig
Verhoging
minimummaat
appelen
Stabilisatie bij groenten
In december 1982 is het boekje 'Bladrollers in appel - en pereboom
gaarden' verschenen als mededeling van het Proefstation voor de
Fruitteelt te Wilhelminadorp. Het boekje is van de hand van de heer
drs. D.J. de Jong - de door het Instituut van Planteziektekundig
Onderzoek (IPO) te Wageningen op het Proefstation gestationeerde
entomoloog - en van diens medewerker de heer H. Beeke, die de talrijke
insektentekeningen maakte. Het boekje telt 218 bladzijden; 81 afbeel
dingen en 5 tabellen verduidelijken de tekst, die voorzien is van een
uitgebreide literatuurlijst en een in het engels gestelde samenvatting
Waarom besteedt het onderzoek
zo veel aandacht aan bladrollers?
Sommige insekten zijn geduchte
belagers van de fruitoogst. De
rupsen van de verschillende blad
rollersoorten nemen daarbij een
belangrijke plaats in. De sectie
Entomologie van het Proefstation
voor de Fruitteelt heeft in de loop
van de jaren veel onderzoek ge
daan om bestrijdingsmethoden
voor deze groep insekten te vinden
en te verbeteren. Eerst werd de
oplossing overal gezocht in toe
passing van insekticiden, maar al
sinds het begin van de jaren zestig
is veel aandacht geschonken aan
elegantere methoden, zoals het
gebruik van eiparasieten, virus
sen en aan specifieke insektici
den, waaronder een vervellings-
hormoonachtige stof. Deze me
thoden passen ook in de geïnte
greerde plaagbestrijding, welke
momenteel aan toetsing op prak
tijkschool toe is.
In de loop van het onderzoek is
de levenswijze van de verschil
lende in boomgaarden voorko
mende bladrollers steeds nauw
keuriger bestudeerd.
Inhoud van het boekje
In de moderne fruitteelt is de be
strijding van insekten gebaseerd
op het waarnemen van de om
vang van insektenpopulaties. Om
de bladrollers te herkennen zijn
de kenmerken van rupsen, pop
pen en vlinders per soort afge
beeld en beschreven en zijn de
terminatietabellen opgenomen.
lijke vijanden van de bladrollers
afgebeeld en besproken.
De aard van het boekje
Het proefstation wil met deze
mededeling de belanghebbenden
(onder andere fruittelers, vrucht-
boomkwekers, fruitteeltvoorlich-
ters en docenten in het fruitteelt-
onderwijs) niet alleen praktische
wenken, maar ook achtergrond-
Heggebladroller; appelen welke eind mei/begin juni beschadigd zijn door
rupsen.
Tevens is van 27 soorten de le
venscyclus, verspreiding en ve
roorzaakte beschadiging weerge
geven. Op de levenswijze, de
aanwezigheid en de bestrijding
van de twee belangrijkste bla
drollers in Nederland - de
vruchtbladroller en de fruitmot -
wordt dieper ingegaan.
Aandacht wordt geschonken aan
bemonsteringsmethoden voor het
vaststellen van de omvang van
insektenpopulaties, aan schade-
drempels en aan bestrijdingsmet
hoden (geleid, geïntegreerd) en
bestrijdingstechnieken (chemi
sche middelen, biologische agen
tia, sexlokstoffen, onvruchtbare
mannetjes). Tenslotte worden in
een apart hoofdstuk de natuur-
informatie verstrekken. Duide
lijke beschrijvingen en afbeel
dingen van de soorten bladrollers
in al hun stadia, alsmede deter
minatietabellen maken het mo
gelijk individuen op naam te
brengen. Dit laatste is noodzake
lijk voor het uitvoeren van een
verantwoorde gewasbescher
ming.
Het boekje kost 25,00 en wordt
toegezonden na overmaken van
dit bedrag op postrekening
495017 van het Proefstation voor
de Fruitteelt te Wilhelminadorp
onder vermelding van 'Bladrol
lers in appel- en pereboomgaar
den'. Begunstigers van het proef
station ontvingen deze medede
ling reeds gratis.
Inmiddels is de oogstramingskommissie weer bijeen geweest en heeft de
handelsproduktie appelen en peren voor dit seizoen vastgesteld. De
netto-produktie van appelen is, volgens de kommissie dit seizoen
440.000 ton groot geweest, tegen vorig seizoen 260.000 ton en de twee
seizoenen daarvoor 450.000 ton. Voor peren wordt de handelsproduktie
nu geraamd op 105.000 ton (vj 90', vvj 105.000 ton).
Een en ander betekent dat de appeloogst nog groter is uitgevallen dan
men oorspronkelijk dacht.
Met oud en nieuw lagen er in Ne
derland nog 210.000 ton appelen op
geslagen in de koelhuizen. Dat is
weliswaar bijna driekwart méér dan
vorig jaar op dat tijdstip, maar ver
geleken met de twee normalere sei
zoenen daarvoor zou de voorraad nu
een kleine 10% kleiner zijn.
Tot en met december is er in totaal
210.000 ton appelen op de markt ge
komen, tweederde méér dan in
1981/82 6% t.o.v. 1980/81). Van
dit kwantum bleef maar liefst 42.000
ton (18%) onverkocht, tegen vorig
seizoen vrijwel niets en 40.000 ton
1980/81.
Ook de export liet veel te wensen
over. Deze bleef meer dan een kwart
beneden het niveau van 1981/82 en
vergeleken met 1980/81 was het zelfs
tweederde minder.
Voor de binnenlandse verse markt
was tot dusver per saldo 167.000 ton
beschikbaar, ruim de helft meer dan
in 1981/82 en ook meer dan in de
twee daaraan voorafgaande seizoe
nen.
Het is dan ook niet verwonderlijk dat
bij een zo ruime marktvoorziening
de gemiddelde veilingprijs tot nu toe
bijzonder teleurstellend was, slechts
45 ct per kilo kreeg de teler gemid
deld uitbetaald, tegen ƒ1.15 vorig
seizoen en bijna twee kwartjes in de
tweede helft van 1980.
Perenseizoen rooskleurig
Voor wat betreft de peren ziet dit
seizoen er rooskleurig uit. Tot de
jaarwisseling werd met 70.000 ton
een normale hoeveelheid peren af
gezet. De interventie bleef beperkt
tot 2.000 ton en ook de export liet tot
dusver met in totaal 22.000 ton nau
welijks te wensen over. De 1-
januarivoorraad bedroeg 35.000 ton.
9% meer dan in het seizoen 1981/82,
maar aanmerkelijk minder dan in de
seizoenen 1979/80 en 1980/81.
Deze 9% grotere voorraad betekent
dat er relatief gezien in een iets snel
ler tempo geruimd is dan vorig sei
zoen. De handelsproduktie van peren
lag nl. met in totaal 105.000 ton 15%
boven het niveau van 1981. De ge
middelde veilingprijs voor peren lag
tot nu toe op krap drie kwartjes per
kilo, tegen 95 ct/kilo vorig seizoen en
65 ct in 1980/81. (Markt PGF)
Het Produktschap voor Groenten en
Fruit heeft bekend gemaakt dat alle
appelen van de grootvruchtige rassen
met ingang van 1 januari 1983 een
minimummaat moeten hebben van
60 mm. Appelen beneden deze maat
moeten dus voortaan als industrie-
fruit worden geveild. Deze maatregel
geldt voor de gehele E.E.G. De voor
ons belangrijkste grootvruchtige ras
sen zijn:
Bramley's Seedling, Glorie van Hol
land, Jacques Lebel, Calville groep.
Golden Delicious, James Grieve en
mutanten, Ellisons' Orange, Gou-
dreinette en mutanten. Jonagold,
Karmijn de Sonnaville, Melrose,
Tydeman's Early Worcester.
Elk jaar weer worden er in het kader van de CBS-landbouwtelling -
beter bekend als de meitelling - zeer veel statistische gegevens verza
meld o.a. over de groente- en fruitteelt in Nederland. Een paar kern
gegevens over de laatste drie jaren alsmede over de jaren '65, '70 en '75
hebben we in onderstaande tabel voor u op een rijtje gezet.
Bij fruit is het beeld duidelijk. Zowel het aantal bedrijven als het areaal
blijft sterk afnemen. Dit geldt voor alle drie de sub-sektoren; pit- en
steenvruchten, kleinfruit en fruit onder glas. Vooral bij die laatste twee
is de achteruitgang erg groot geweest.
De cijfers van de aantallen bedrijven
behoeven echter wel nadere toelich
ting. Het betreft nl. steeds bedrijven
met o.a. pit- en steenvruchten, met
o.a. kleinfruit en met o.a. fruit onder
glas. Bedrijven met uitsluitend
kleinfruit en uitsluitend fruit onder
glas zullen er niet of nauwelijks zijn.
De afname van het aantal bedrijven
heeft daarom voor een groot deel - zo
niet geheel - betrekking op het af
stoten van bijv. een klein hoekje
kleinfruit op bijv. een bedrijf met pit-
en steenvruchten. De inkrimping van
het aantal bedrijven met pit- en
steenvruchten kan op haar beurt
weer worden toegeschreven aan het
afstoten van een boomgaard op bijv.
een veehouderijbedrijf. Maar deson
danks spreken de cijfers duidelijke
taal. Wel opmerkelijk is het feit dat
de totale produktie ondanks het
meer dan gehalveerde areaal niet is
afgenomen, eerder zelfs iets groter
gegroeid is.
Bij groenten zien we een ander beeld.
Een duidelijk groeiprodukt was uien,
maar het aantal bedrijven met zaai-
uien stabiliseert zich of neemt zelfs
nog iets af, terwijl het areaal nu vrij
wel stabiel is. Ook het achter-de-
markt-aan-zaaien komt minder voor.
Bij champignons is het aantal be
drijven tot 1981 kleiner geworden,
maar in 1982 weer iets gegroeid. De
beteelde oppervlakte bereikte mid
den zeventigerjaren een rekord-om-
vang om daarna weer af te nemen.
De laatste jaren is er echter weer
enige groei te bespeuren. Trendma
tig gezien is er nog wel wat groei
waar te nemen bij het areaal volle-
grondsgroenten, maar de schomme
lingen zijn van jaar op jaar groot. Zo
mag verwacht worden dat er dit jaar
aanmerkelijk minder vollegronds-
groenten geteeld zullen worden dan
de ruim 52.000 ha van 1982.
Het areaal glasgroenten is ook sinds
medio zeventigerjaren niet veel ge
wijzigd. Het aantal bedrijven nam
wel af, maar dat zal deels ook weer
betrekkinghebben op bedrijven
waarbij de teelt van glasgroenten
bijzaak was en die zich daarna hele
maal gingen toeleggen op bijv. bloe
men of vollegrondsgroenten.
(Markt Info PGF, ing.Boon)
Bij de vier fruitveilingen in Zee
land, verenigd in de Centrale
Tuinbouwveiling Zeeland, beliep
de omzet in 1982 ruim ƒ53 mil
joen tegen ƒ51 miljoen in 1981.
Deze afzet is verdeeld over de
veiling Goes 18 min), veiling
Kapelle 16 min), veiling Krab-
bendijke 11,5 min) en veiling
Terneuzen 7,5 min).
Ruim 60% van de stijging (die dus
zo'n ƒ2 miljoen bedraagt) komt
voor rekening van veiling Ter-
neuzen. De oorzaak ligt daarvan
in het feit dat bij deze veiling het
grootste deel van de fruitoogst
steeds in de tweede helft van het
seizoen wordt afgezet. Hierdoor
heeft deze veiling niet geprofi
teerd van de grote omzetstijging
in 1981 maar is deze stijging pas
in de eerste helft van 1982 tot ui
ting gekomen.
De omzetstijgingen bij de andere
veilingen komen ook voor reke
ning van het eerste halfjaar van
1982 toen de prijzen tengevolge
van de krappe oogst in 1981 hoog
lagen. Door de grote fruitoogst in
het achter ons liggende jaar zijn
de prijzen in de tweede helft van
1982 zeer snel gezakt.
Bij Denarkas zijn in het kader van het leerproces van het telen onder een
energiebesparend dubbel dek voor de derde keer tomaten uitgeplant. De
situatie is in zoverre veranderd in vergelijking met vorig jaar. dat het vergelijk
nu gaat tussen een acrylplatenkas en de futuristische kas (een derde enkel glas
en twee derde acrylplaten in het dek) enerzijds en een met Tyvec geschermde
standaard venlokas anderzijds.
Bij het telen in de grond is met het doel het gewas ook daar beter bestuurbaar
te maken overgestapt van de regenleiding naar een druppelsysteem dat door
de substraatunit gevoed wordt en waarbij met regenwater dan wel goed
leidingwater gewerkt zal worden.
De tomaten zijn weer van het ras Abunda, gezaaid op 1 november en geplant
op 31 december 1982. Dit is ruim twee weken later dan vorig jaar. Deze
vertraging is veroorzaakt door een kalamiteit bij de opkweek, toen er begin
november een verbranding optrad door waarschijnlijk verf op een betonvloer.
Helemaal duidelijk is alles nog niet, wel zeker is dat er ruim voorzorgsmaat
regelen getroffen waren om dit juist te voorkomen. Na dit voorval moest alles
opnieuw opgezet worden en zo is er op oudejaarsdag geplant. De planten in
de proefvelden zijn in ieder geval goed homogeen en wogen bij het uitplanten
15 gram.
Stooktemperatuur: 18,5 gr.C. op de dag en 15,5 gr.C. 's nachts.
He< energieverbruik bedroeg vanaf 28/12: 13.716 m3 ga» bij een bedrijfsomvang van 10.000 m2. Het gasverbruik is ah
volgt to verdelen:
GRONDTEELT STEEN WOLTEELT
SDP FUT. Kontrole SDP FUT. Konïroie
Weck no. 1 d.d. 7 januari acrylpl. m.scherm acrylpl. m.scherm
Verbruik in m3 deze week
energieverbruik in m3/100 m2
vanaf 28-12-1982 133 153 157 103 122 139
oogst in kg/100 m2
gemiddeld vruchtgewichl in gram
De buitenom sta ndigheden waren deze weck:
- gemiddelde buitentemperatuur 6.4 gr.C.
- gemiddelde windsnelheid 6,6 m/sck
19
DENAR-KAS
L. Koop
