Veel nieuwe techniek in forse uitbreiding
champignonbedrijf Stramproy
Het computersysteem
TE-systeem
Champignonproduktie blijft toenemen
Minder sla aangeplant
in november
Opzet
Klimaatregeling
monitor bij de cellen of zelfs vanuit
het woonhuis het klimaat en andere
ingestelde waarden te regelen en te
besturen. Voorts bestaat de moge
lijkheid om tezijnertijd de tunnels en
de rest van het productiebedrijf op
de computer aan te sluiten.
Om een goede luchtverdeling te
krijgen zijn per cel 3 luchtinblaaska-
nalen en 2 retourkanalen aangelegd.
Uit het voorgaande blijkt dat het ge
wenste klimaat tot in de perfectie
gestuurd kan worden zowel wat de
luchtvochtigheid (hoog en laag) als
de temperatuur en het C2-gehalte
betreft. In de nieuwe unit is per cel
een koelcapaciteit aanwezig van
80.000 kcal.
Het computersysteem is zodanig ge-—
programmeerd dat eerst naar de R.V.
buiten wordt gekeken en daarna
wordt bepaald wat er in de cel nodig
is om vervolgens toe te werken naar
een zo efficiënt mogelijk besturings
proces van hetgeen in de bewuste cel
is gewenst. Alles wat aan inhoud van
lucht en calorische waarde op een
bepaald moment goed bruikbaar is
in de cel behoeft dus niet langs me
chanische wep verkregen te worden
wat uiteraard .i kostprijsverlagend
effect oplevert. Doordat je exact
krijgt watje wenst wordt niet de fout
van te veel of te weinig ventileren ge
maakt wat een energiebesparend ef
fect geeft. De volgorde is dus dat
eerst de goedkope bron wordt benut
vooraleer andere duurdere bronnen
worden aangesproken.
Ten behoeve van de C02-regeling
wordt in het midden van elke cel op
één punt (15 cm. boven het bed) het
C02-gehalte gemeten. Aangaande
het plaatsen van de voelers is men
door het Proefstation voor de
Champignoncultuur geadviseerd
terwijl van het IMAG nuttige advie
zen zijn ontvangen omtrent de totale
klimatisatie.
Uniek in het nieuwe project is het TE
(total energy)-systeem. Een gasge
stookte motor drijft de generator aan
die electriciteit opwekt welke ge
bruikt wordt in het hele bedrijf. De
opgewekte electriciteit voorziet voor
80% in de totale electriciteitsbehoefte
van het bedrijf. De warmteproductie
van de motor (restwarmte) wordt via
een stoomvormer opgezet in stoom.
Deze stoom wordt gebruikt voor
verwarming van diverse gebouwen
en voor het doodstomen van de pro
ductiecellen van het gehele bedrijf.
Daardoor wordt kans gezien, om
85% nuttig rendement van 1 m3 gas
te hebben. Door toepassing van deze
generator kan de electriciteit tegen
ongeveer dezelfde prijs als die van
het electriciteitsbedrijf worden ver
kregen; de stoom en verwarming
heeft men daardoor goedkoop. Het
verbruik van deze generator be
draagt 70 m3 aardgas per uur. Daar
voor levert hij continu 200 kW elec
triciteit en 400 kg stoom per uur. De
TE-installatie is gekoppeld aan de
netspanning; de warmte is gekop
peld aan de stoomketel.
Medio februari 1982 is met de bouw
van de nieuwe eenheid gestart; op 27
september j.l. werden de eerste cellen
met doorgroeide compost gevuld en
omstreeks 18 oktober daaraanvol
gend staat de eerste vlucht gepland.
Alles is precies volgens plan verlo
pen, wat getuigt van een goed contact
en coördinatie tussen hoofdaanne
mer en onderaannemers.
Wat de huidige compostbehoefte
betreft merkte de heer Pleunis op dat
per week 270 ton verse compost van
de CNC wordt gevuld; het dekaar-
deverbruik ligt op 88 m3 per eek.
De gemiddelde productie ligt op 200
kg per ton vers gevulde compost wat
neerkomt op 54 ton champignons
per week. Van de totale productie
van 2,7 miljoen kg champignons per
jaar wordt ongeveer één vierde ma
chinaal geoogst.
De nieuwe unit geeft een produktie
van ruim 700 ton champignons per
jaar. Door deze bedrijfsuitbreiding op
turn-key-basis heeft het champig
nonbedrijf van Pleunis BV in zijn to
taliteit een nog gunstiger economi
sche basis gekregen, vooral vanwege
het meer effectief gebruik van tunnels
en machines. Het totale bedrijf omvat
na deze uitbreiding 15.600 m2 teelt
oppervlakte, zeker een respectabele
omvang, gezien in het licht van de
Nederlandse verhoudingen.
P.Rongen
Een produkt dat maar blijft door
groeien is champignons. In 1982 zal
de totale produktie ongeveer 75.000
ton groot geweest zijn. Dat is nog
weer 8,5% meer dan het jaar ervoor
(vj. 10,7%). De goede prijs van
1981 kon niet gehandhaafd worden.
De middenprijs daalde van 2,92 per
kg tot 2,79. De eerste vier maanden
schommelde de prijs nog rond de
3,— om daarna geleidelijk te dalen
tot 2,60 aan het eind van het jaar.
In 1982 is er een einde gekomen aan
de voortdurende vermindering van
het aantal bedrijven met champig
nons. Het waren er 811 tegen 804 in
1981, maar nog ruim 1000 in 1975.
Ook het aantal bedrijven met uit
sluitend champignons nam toe en
wel met 6 tot 334. De beteelde op
pervlakte die na het dieptepunt in
1977 (612.000 m2), van jaar op jaar
groter werd, nam in 1982 verder toe
tot 688.000 m2, waarvan 30% (vj. 28;
vvj. 27) met doorgroeide compost.
De export van champignons voor de
verse markt is nog wel klein, maar
groeit sterk, van 1.337 ton in 1981 tot
bijna 3.900 ton in 1982. Belangrijke
afnemers zijn naast West-Duitsland
verder ook België, Oostenrijk en En
geland. Verreweg het grootste deel
van de Nederlandse champignons
wordt hier verwerkt en daarna geëx
porteerd, grotendeels naar West-
Duitsland. De export van gesterili
seerde champignons heeft zich na
een voortdurende stijging in 1982
gestabiliseerd. De import in de
E.E.G. (lees: W. Duitsland) die sinds
1978 in het kader van een vrijwa
ringsmaatregel beperkt wordt, is in
1982 kleiner geweest. Dit omdat is
vastgesteld dat het kwantum dat
China mocht leveren aanzienlijk la
ger lag dan in 1981. Frankrijk zag z'n
export naar W. Duitsland in 1982
weer iets teruglopen. (P G F
In november 1982 werd op 280 ha
onder glas sla aangeplant. Dit is 100
ha minder dan in november 1981
(-26%). Omdat er tevens in november
ruim 270 ha sla werd gesneden nam
het totaal areaal in deze maand slechts
weinig toe tot 1.047 ha op 1 decem
ber jl„ hetgeen bijna 200 ha lagerwas
dan vorig jaar (-16%).
Eén en ander blijkt uit het steek-
proefonderzoek "T uinbouwgewas-
sen onder glas" van het Centraal
Bureau voor de Statistiek. De oogst
vandeherfsttomatenenkomkommers
werd in november nagenoeg beëin
digd. Op 537 ha werd het tomaten-
gewas geruimd, waardoor per 1 de
cember jl. nog 30 ha tomaten restte,
terwijl van de op 1 november jl. nog
aanwezige 303 ha komkommers, 287
ha werd geFuimd. Vorig jaar werd in
dezelfde maand 419 ha tomaten en
263 ha komkommers geruimd.
Zonder overdrijving kan gesteld worden dat het champignonbedrijf van Pleunis BV in Stramproy verbonden
is met belangrijke technologische ontwikkelingen in de champignonteelt. Dit is onlangs nog eens onder
streept door de wijze waarop verdere bedrijfsuitbreiding gestalte heeft gekregen. Voor een uitbreiding van
het teeltoppervlakte met 4000 m2 - een vergroting van de productiecapaciteit met een derde - is namelijk
gekozen voor een integraal project, bekend als turnkey-project wat een doorbraak in de champignonsector
genoemd kan worden.
Het kant- en klare-project is gebouwd onder supervisie van Voskamp Agro Projecten BV in 's-Gravenzande.
Louter op economische gronden
werd door Pleunis BV tot de nieuwe
goed geoutilleerde eenheid besloten.
Het nieuwe project van 8 cellen van
elk 500 m2 teeltoppervlakte loopt
normaal mee in de cyclus van het
hele bedrijf zonder dat dit gepaard
behoefde te gaan met een perso
neels- tunnel- en mechanisatieuit-
breiding. Alleen hebben enkele me-
chanisatieaanpassingen plaatsge
vonden. En wat het belangrijkste is,
op het bedrijf is voldoende vakman
schap en management aanwezig om
ook de nieuwe uitbreiding goed te
kunnen runnen. Een verder pluspunt
is geweest dat deze eenheid van 8
cellen goed past in een teeltpro
gramma met doorgroeide compost.
In de nieuwe unit zijn duidelijk en
kele nieuwe ontwikkelingen toege
past waarvan de heer Th.Pleunis als
de belangrijkste noemde: de C02-
regeling via computerbesturing, de
bedverwarming in de teeltcellen, de
TE (total energy)-installatie en de
gebruikte materialen voor wanden
en plafond in de oogstcellen. Voorts
is de nieuwste en modernste regel-
apparatuur toegepast die op onder
delen extra is verfijnd om zoveel
mogelijk op vragen van de heren
Pleunis in te spelen. Wat de nieuw
bouw betreft is qua bedlengte- en
breedte aansluiting gezocht bij het
reeds bestaande. Er is gekozen voor
twee tegenover elkaar liggende
blokken van 4 cellen van 500 m2
waarbij de vijfde cel die aan de
achterkant is geprojecteerd, als op
slag en ketelruimte fungeert. Er is
voorzien in een extra brede werk-
gang van 7,5 m. om de grote gelijk
tijdigheid van werkzaamheden - in
het bijzonder van de oogst - zo soepel
mogelijk te laten verlopen. In het
nieuwe gebouw worden 4 cellen te
gelijk met doorgroeide compost ge
vuld wat een hoge gelijktijdigheid
van klimaatinrichting, fustafvoer en
dergelijke vraagt. In één week moe
ten soms wel 40 ton champignons in
deze nieuwe eenheid worden ge
oogst; de ruime werkgang biedt ook
op topdagen een goede oplossing
voor een zo efficiënt mogelijke orga
nisatie van de oogstwerkzaamheden.
Het gebouw is van aluminium opge
trokken waarbij de celopbouw
(wanden en plafond) is uitgevoerd
volgens het zogenaamde poly-coc-
systeem. Met dit systeem heeft Vos-
kam p Agro Projecten veel ervaring
in de tunnelbouw opgedaan. Het is
nu voor de eerste keer ook in oogst
cellen toegepast. Dit materiaal is
volkomen gasdicht, geeft een hoge
isolatiewaarde (K-waarde 0,25) en is
zonodig gemakkelijk te repareren.
Er zijn 4 bedden boven elkaar aan
gelegd in 4 rijen naast elkaar, uitge
voerd in zogenaamde Alcoa-stellin-
gen die normale afmetingen hebben.
De heren Pleunis hebben het dus om
arbeidstechnische redenen meer in
de lengte dan in de hoogte van de
bedden gezocht. Er wordt mee be
reikt dat het plukpersoneel van 40 a
50 mensen in één cel wat beter over
de hele cel wordt verspreid. De stel
lingen zijn bovendien uitgerust met
een bedverwarming, een nog weinig
toegepaste nieuwigheid in de cham
pignonteelt. Aan deze bedverwar
ming ligt de volgende filosofie ten
grondslag. De ervaring heeft geleerd
dat in de tweede en latere vluchten
de activiteit van de compost vermin
dert met het gevolg dat de compost-
temperatuur naar de luchttempera
tuur dreigt te gaan en er een ver
minderde verdamping optreedt wat
weer de kans op het optreden van
Belangrijk is hel goed isoleren van de leidingen.
bacterievlekken vergroot. Om dit nu
te voorkomen wordt met behulp van
deze bedverwarming getracht, de
bedtemperatuur wat gerichter te stu
ren en te beheersen, en dat onafhan
kelijk van de luchttemperatuur. Met
behulp van de computer kan dit zeer
verfijnd gebeuren, door de compost-
temperatuur bij te warmen als deze
in de richting van de luchttempera
tuur dreigt te gaan. De bedverwar
ming heeft dus zuiver de functie van
bijverwarming. De firma Pleunis is
tot deze beslissing gekomen, nadat ze
in eigen bedrijf reeds meer dan een
jaar op kleinere schaal ervaring had
opgedaan met bedverwarming.
De nieuwe eenheid wordt volledig
computer gestuurd waarbij in de
nieuwe situatie een zeer uitgebreide
klimaatregeling is toegepast. In
tegenstelling tot andere eenheden is
hier een individuele klimaatregeling
per cel aangebracht.Indien nodig
wordt dieper gekoeld met behulp
van een gesloten koelwatersysteem.
Daarnaast is de mogelijkheid aan
wezig om via freonkoeling de lucht
extra diep te koelen. Het freonblok
kan gebruikt worden voor koelen en
drogen. Daarna komt er nog een
healer-blok met de functie, de lucht
eventueel op te warmen en te drogen.
Achter dit heaterblok zit nog een
bevochtigersectie door middel van
Iagedrukstoom. Verder wordt het
klimaat door middel van C02-tem-
peratuur en luchtvochtigheid gere
geld. Dit geheel wordt door een
computer gestuurd. Deze computer
waarmee de complete besturing per
cel wordt geregeld is in de kantoor
ruimte gestationeerd. Het is echter
ook mogelijk, via een kleine hand-
Ruimte waar de TE-installatie Staat opgesteld. Op deze foto de gasgestookte
motor met generator.
10
