Helge Petersen ruimde
zijn koeien op
Denemarken was te laat
Helge Petersen aarzelt. Wat zal hij
zeggen over de toekomst? ,,'t Is
moeilijk. Ik hoop dat wij ooit ge
woon als boer weer kunnen leven!"
Hij zegt jaloers te zijn op zijn Ne
derlandse collega's. Zij hebben ten
minste regeringen gehad met be
grip voor de boerenstand. Petersen
reageert fel als wij tegenwerpen dat
in de Lage Landen nog vele onver
vulde agrarische wensen liggen. Na
de Deense toetreding tot de EG
heeft Kopenhagen ons aan ons lot
overgelaten. Zij hebben ons uitge
molken. Zij hebben ons niet de
kans gegeven om de mogelijkheden
van de grote Europese markt te be
nutten.
In 1973 sloot Denemarken zich
aan bij de EG. Helge Petersen was
toen al tien jaar boer op M011e-
gaard molenboerderij in Kim-
mersler op Seeland. Toen hij het
bedrijf van zijn vader overnam
werd de watermolen voor graan-
malen stilgelegd. In 1967 ging Pe
tersen het bedrijf verbouwen en
uitbreiden. Gelijk zoveel Deense
boeren ruimde hij toen zijn veesta
pel op bestaande uit dertig melk
koeien plus jongvee. Later ver
dwenen ook de 150 mestvarkens.
Petersen ging zich toeleggen op
akkerbouw en loonwerk. Met hem
waren er bijna 70.000 boeren die in
tien jaar na 1960 dezelfde beslis
sing namen. Vanwege de slechte
prijzen voor zuivel- en veeteeltpro-
dukten zagen zij het niet meer zit
ten.
De weigering om van meet af aan
mee te doen met een gemeen
schappelijk Europa heeft voor de
Deense boeren rampzalige gevol
gen gehad. Binnen de EG konden
zij hun produkten niet meer kwijt
en hun belangrijkste klant, Enge
land, was slechts geïnteresseerd in
zo'n goedkoop mogelijk voedsel
pakket. Zij gingen zich massaal
toeleggen op de graanteelt. Inves
teringen in produktie en verwer
king stagneerden. Toen Denemar
ken zich negen jaar geleden bij de
EG voegde kregen de boeren weer
moed. Er werd flink geïnvesteerd,
maar tegelijkertijd trokken de
grondprijzen sterk aan. Vanwege
de hoge grondprijzen waren de
banken soepel en kon men te kust
en te keur geld lenen. Wel moest er
een hoge rente betaald worden van
16 a 17%, die later opliep tot boven
de 20%.
In 1978 kwam de ommekeer: de
grondprijzen gingen dalen, de
banken trokken de koorden van de
portemonnee aan en vele boeren
voelden de rentelasten als een mo
lensteen om de nek. De Deense
overheid liet de boerenstand door
modderen zij kon nu immers de
vruchten van het EG-lidmaat-
schap plukken en kwam pas in
een zeer laat stadium met enige
lastenverlichtende maatregelen.
Ondertussen zijn er ruim 2.000
boeren failliet gegaan.
,,Het zijn beslist niet de slechtste
boeren die nu in de problemen zit
ten," zegt Helge Petersen. Hij
praat met kennis van zaken, want
als bestuurslid van de lokale land
bouworganisatie houdt hij zich be
zig met de economische afdeling.
„Zo heb ik veel inzicht in diverse
boekhoudingen. Het zijn vooral de
jonge veehouders die geïnvesteerd
hebben in gebouwen en machines
die nu een rentedood tegemoet
gaan."
Petersen heeft naast zijn eigen be
drijf van 28 ha ook het bedrijf van
zijn schoonouders in exploitatie,
totaal ruim 52 ha. Op de lichtere
grond (25 ha) wordt al acht jaar
achtereen rogge verbouwd. Het
resterende land wordt voor 3/5 be
bouwd met gerst (alleen zaaizaad).
1/5 tarwe (opbrengst dit jaar 7.800
kg/ha) en 1/5 raapzaad (op
brengst gemiddeld 3.000 kg/ha).
Op meer dan de helft van het
Deense landbouwareaal wordt
gerst geteeld. Het is de basis voor
de varkenshouderij, die is uitge
breid, toen de prijzen wat aantrok
ken.
Dat de Deense boeren ooit weer in
groten getale met melkveehouderij
beginnen gelooft Petersen niet. „In
de oude gebouwen kan niet meer
geproduceerd worden en velen
kunnen de investeringen voor mo
dernisering niet opbrengen." Hij
vertelt dat in zijn omgeving veel
boeren een part-time job aangeno
men hebben.
Ondanks alle zorgen heeft Helge
Petersen vertrouwen in de toe
komst van de Deense landbouw.
..De rente en andere kosten zijn
nog te hoog. Maar ik blijf absoluut
geloven in de voordelen van de
EG. Zonder een gemeenschappe
lijke markt zouden wij het nog veel
moeilijker hebben. Niet Brussel is
de schuld van onze problemen,
maar Kopenhagen. Ik ben dus be
paald niet anti-EG," zo besluit
Helge Petersen. B.A.B. en A.A.J.
33
