Ir. M. Sanders: "Nederlandse
Akkerbouwer heeft medicijn
nodig tegen allergie voor vee
99
Voor de vierde en laatste
maal: de boer op!
Oorzaak bijensterfte nog onbekend
Opbrengsten granen in Zeeland
boven landelijk gemiddelde
Waterdschap'De Drie Ambachten':
stop verontreinigende lozingen
bestrijdingsmiddelen in sloten
Ruimdenkende voorlichters
Mogelijk centraal inzameldepöt in Terneuzen
"Concurrentiepositie
land- en tuinbouw
overeind houden"
Bij zijn afscheid van de Provinciale Direktie voor de Bedrijfsontwik
keling in Zeeland vrijdag 1 oktober jl. in "De Vroone" te Kapelle heeft
ir. M. Sanders een aantal behartigingswaardige woorden gesproken
over de landbouw in Zeeland. De moeite waard om hierbij alsnog weer
te geven.
Uit cijfermateriaal blijkt, zo vertelde
de heer Sanders
dat Zeeland zich duidelijk voor ak
kerbouw heeft uitgesproken. Maar
die akkerbouw in Zeeland is erg
kleinschalig. Kijk de cijfers maar
eens na uit Frankrijk, Engeland, V.S.
Het gekke is dat op veel grootschali
ger akkerbouwbedrijen in Engeland,
Duitsland en op de kleinschaliger
bedrijven in Denemarken vele ak
kerbouwers er varkens of kippen bij
hebben. Het is een typisch probleem
Van de Nederlandse akkerbouwer,
dat hij haast allergisch voor vee is. Ik
hoop dat hiertegen binnenkort een
medicijn wordt gevonden".
Het bouwplan is erg vernauwd. Ei
genlijk nog maar drie gewassen: tar
we, suikerbieten en aardappelen.
Voor de toekomst van de landbouw
in Zeeland is bouwplanverruiming
gewenst Daarom is extra aandacht
voor kleinere gewassen als erwten,
graszaad, vlas nodig. Vanwege de
relatieve kleinschaligheid zijn kwali
tatieve produkten gewenst,gepaard
met hoge opbrengsten.
Een ander punt dat van belang is
voor kwaliteit is water - zoetwater.
Zoetwater niet alleen een land
bouwbelang, ook belang voor drink-*
watervoorziening en voor industrie
water. Er is een voorspelbaar tekort
aan zoetwater als we doorgaan met
het afvoeren van zoetwater naar de
zoute zee. Fruitteelt en vollegrond-
steelten zijn met name zeer gebaat
met zoetwater.
Een enkel woord over de toekomst
van de voorlichting: geen uitbrei
ding, wel nieuwe taken, dus efficiënt
werken. De tijd van grote reorgani
saties is m.i. voorbij. Er is een nieuwe
tijd, waarin aanpassing middels sa
menwerking voorop staat. De sa
menwerking tussen consulentschap
pen, niet alleen op gebied akker
bouw, ook met tuinbouw, denk maar
aan vollegrondsgroente, ook met
veehouderij, ook met s.e.v. en ook
met particuliere voorlichting en met
gewasstudiegroepen is van groot be
lang. Dit vraagt ruimdenkende
voorlichters. De tijd van koninkrijk
jes is voorbij en ook die van strakke
hiërarchische lijnen. Veranderingen
waaraan zowel de dienst als de
praktische boer even zal moeten
wennen.
De aanpak van het landschap is, al
dus Sanders veel te voorzichtig
waardoor na enige tijd weer recon
structie nodig is. Discussies bij ruil
verkavelingen verzanden in details:
mag bepaald weggetje of boom wel
of niet verdwijnen. Iedereen is van
nature geneigd veranderingen af te
houden, maar die nostalgie mag je er
niet van weerhouden iets tot stand te
brengen dat óok heel mooi is en het
lijkt soms of alleen maar vroeger iets
ir. M. Sanders
moois gemaakt kon worden en dat
dit tegenwoordig niet meer kan. Met
allerlei voorbeelden kan dit worden
gelogenstraft. De Lauwerszee was
nog maar net ingedijkt of het was al
een uniek gebied.
Nieuwe landbouwkundige zaken als
torensilo's zijn bijna taboe in het
landschap. Met vreugde zo besloot
hij, heb ik het rapport van S.B.B.
over windmolens gelezen. "Vele po
sitieve aspecten kunnen bijdragen
aan nieuwe visuele kwaliteiten in
landschap. De hoogte van windmo
lens moet je niet limiteren, want ze
worden dan belemmerd in hun
functioneren. Er kan een nieuw
landschap komen waarin de wind
molens even vanzelfsprekend zijn als
de wind. 'k Zie het verschil niet als ik
voor windmolens torensilo's invul en
voor wind landbouw. De landbouw
zou dan erg blij zijn met zo'n rap
port".
Het Z.L.M./R.P.C.Z. scholen-
projekt "de boer op", gestart in
het kader van de Z.L.M. Mani
festatie 1978, is in het schooljaar
1982-1983 zijn vierde en waar
schijnlijk laatste seizoen inge
gaan. Het projekt zal uitmonden
in de grote Z.L.M.-Manifestatie
1983. Het projekt is woensdag 6
oktober j.l. gestart met 41 deel
nemende scholen. Deze scholen
zorgen gezamenlijk voor zo'n
1200 jonge mensen die belang
stelling hebben in het reilen en
zeilen van de boer(in) en
zijn/haar bedrijf.
Dat het projekt een groot sukses
is geworden mag blijken uit het
feit dat (de kinderen van dit sei
zoen meegerekend) in totaal zo'n
8.000 kinderen de weg naar de
boerderij gevonden hebben en
die - zo blijkt uit hun reakties in
de Kinderkrant - niet licht zullen
vergeten.
Een tweede bewijs is wel dat men
in de provincies Overijssel,
Utrecht, Noord- en Zuid-Holland
en in de IJsselmeerpolders met
soortgelijke projekten is gestart.
Voor de leerlingen die dit laatste
seizoen meedoen zitten er wat
ekstraatjes aan vast in het kader
van de grote Z.L.M. Manifestatie
1983. Zo zal er een wedstrijd
worden georganiseerd voor het
ontwerpen van een vignet voor
deze manifestatie en ze zullen al
lemaal worden uitgenodigd om te
komen kijken. Ze zullen dan ge
trakteerd worden op een balon-
nenwedstrijd en een voorstelling
van een bekende figuur "van de
t.v." of op een poppekastvoor-
stelling. Daarover moet nog een
beslissing worden genomen.
En natuurlijk zal het projekt "de
boer op" ook met een stand op de
manifestatie vertegenwoordigd
zijn.
De Algemene Inspectie Dienst van het ministerie van landbouw en
visserij heeft geen overtredingen van de Bestrijdingsmiddelenwet
kunnen constateren bij een onderzoek naar de bijensterfte die dit
voorjaar plaatsvond in Zuidelijk Flevoland. Het onderzoek naar de
doodsoorzaak van de bijen wordt op dit moment voortgezet door het
Consulentschap in Algemene Dienst voor de Bijenteelt.
Dit o.m. blijkt uit het antwoord van
minister drs. J. de Koning (landbouw
en visserij) op schriftelijke vragen
van het Tweede Kamerlid De Boois.
In een aantal monsters van dode bij
en - niet in alle - bleken sporen te
zitten van het bestrijdingsmiddel
Nexagan. De stoffen Mecoprop en
MCPA die in naburige tarwevelden
zijn gebruikt, zijn niet aangetroffen.
In zoogdieren kunnen deze stoffen
echter reeds na 24 uur niet meer
worden aangetoond, terwijl ze in een
waterige oplossing onder invloed van
zonlicht snel afbreken.
«I
Kinderen bekijken geinteresseerd wat de boer doet.
Hieronder een overzicht van
de voorlopige opbrengstgegevens in
kg/ha van de akkerbouw in Zeeland, in
vergelijking met het Ne-
derlands gemiddelde' verstrekt door het Centraal Buro voor de
Statistiek te Voorburg.
Zeeland
Nederland
tarwe
7.400
7.200
wintertarwe
7.500
7.400
zomertarwe
6.400
6.000
gerst
6.100
5.700
wintergerst
6.400
5.800
zomergerst
6.100
5.700
rogge
5.300
4.500
haver
6.500
5.500
groene erwten
(droog te oogsten)
4.650
4.850
schokkers
4.850
4.800
kapucijners en
grauwe erwten
4.400
4.450
koolzaad
3.300
3.250
karwijzaad
2.000
1.750
blauwmaanzaad
1.550
1.600
vlas (ongerepeld)
7.200
7.550
Met de granen zijn in Zeeland hogere opbrengsten gehaald dan ge
middeld over het hele land, bij de peulvruchten ligt het gemiddeld
wat lager, zo ook bij de handelsgewassen.
Het waterschap "De Drie Ambachten" te Terneuzen voert momenteel
overleg met de gemeente Terneuzen om te komen tot het inrichten van
een inzameldepöt voor overschotten bestrijdingsmiddelen die door
welke omstandigheid ook, niet meer over het land c.q. de gewassen
kunnen worden gespoten.
Daarnaast stelt men een onderzoek in naar de mogelijkheid om ergens
centraal in het gebied van het waterschap een spoelplaats in te richten
waar landbouwers hun bij de bespuiting gebruikte machines kunnen
reinigen. Het spoelwater zou hier dan opgevangen kunnen worden en
verwerkt.
lijke en industriële heffingplichti-
gen) zich de nodige financiële offers
moeten getroosten - achten wij een
zeer-belangrijke zaak, met name ook
voor de agrarische sektor.
Ons beroep op medewerking aan een
strikte naleving van het lozingsver
bod is dus mede in het belang van de
betrokkenen zelf.
Wij hopen en vertrouwen dan ook
met uw aller medewerking een eind
te maken aan deze onaanvaardbare
en gevaarlijke vorm van verontreini
ging-
Indien onze oproep tot medewerking
onvoldoende resultaat mocht ople
veren, zullen wij ons verplicht zien
tot het nemen van stringente maat
regelen. In dit verband wijzen wij u
er op, dat de in de aanhef van deze
brief bedoelde handelingen strafbare
feiten zijn ingevolge artikel 1 onder
2e van de Wet op de ekonomische
delikten. Wij rekenen op uw aller
medewerking en verantwoordelijk
heidsbesef!"
Van der Veen tegen
informateur Scholten:
Voorzitter Jaap van der Veen van het
landbouwschap heeft woensdagmid
dag 6 oktober j.l. in een gesprek met
informateur mr. W. Scholten aange
drongen op het behoud en waar mo
gelijk een versterking van de concur
rentiepositie van land- en tuinbouw.
Deze qua exportcijfers goed scorende
sector kan bij het herstel van de eco
nomie een niet te onderschatten
functie vervullen.
Een versterking van de concurren
tiepositie kan tevens worden bereikt
door middel van verbeteringen in de
fiscale sfeer. De voor volgend jaar
aangekondigde lastenverlichting
biedt voor boeren en tuinders weinig
of geen perspectief. Van der Veen
onderstreepte het belang van de
WIR voor de agrarische sector.
De Drie Ambachten probeert hier
mee te bereiken dat het water in de
verschillende polders van een zo
goed mogelijke kwaliteit blijft. Uit
een eerder dit jaar ingesteld onder
zoek is het waterschap namelijk ge
bleken dat op een tachtigtal plaatsen
in de polders het water in de sloten
en de begroeïng in de bermen aldaar
meer of minder te lijden heeft gehad
van het schoonmaken van machines
waarmee bestrijdingsmiddelen zijn
gespoten. Het waterschap wil hier
paal en perk aan stellen en vraagt in
onderstaand schrijven voor deze
materie de aandacht.
"Regelmatig", zo schrijft het dage
lijks bestuur, "moeten wij konstate
ren dat de in het gebied van het wa
terschap gelegen oppervlaktewate
ren (kreken, waterlopen e.d.) op tal
van plaatsen in ernstige mate worden
verontreinigd door het schoonspoe-
len van machines die gebruikt wor
den voor het bespuiten van land
bouwgewassen met chemische mid
delen.
Bedoelde lozingen (in strijd met het
verbod tot lozing van afvalstoffen,
verontreinigende of schadelijke stof
fen) zijn een gevaar voor mens, dier
en plant, en betekenen mede een
aanslag op het zelfreinigend vermo
gen van het oppervlaktewater.
De zorg voor de kwaliteit van voren
bedoelde oppervlaktewateren is op
gedragen aan het waterschap en wij
voeren op grond van onze verant
woordelijkheden en bevoegdheden
een beleid dat gericht is op sanering
van de lozingen c.q. verbetering van
de waterkwaliteit.
Het behoort tot onze taak om een
halt toe te roepen aan de hiervoor
door ons gesignaleerde praktijken,
welke een schadelijk effekt hebben
op de kwaliteit van het oppervlakte
water.
Wij doen een dringend beroep op
alle betrokkenen in de agrarische
sektor, landbouwers en loonbedrij
ven e.d., om bedoelde lozingen te
beëindigen.
De verbetering van de kwaliteit van
het oppervlaktewater - waarvoor de
bewoners van de streek (huishoude-
9
