VOO It IIE
YltOIIW
De ouderwordende mens - een
groeiend probleem
V RJ.ZUID
t
-
Boerengroep Wageningen
D e vergrijzing van de bevolking
zal met name voor de oudere vrouw
problemen geven. Nu al vormen zij
een meerderheid onder de bejaarden
in de industrielanden. Zij zullen die
positie later ook ongetwijfeld in de
Derde Wereld gaan innemen.
Het Ministerie van Buitenlandse Za
ken heeft in haar tijdschrift "Inter
nationale Samenwerking" aan het
vraagstuk van de vergrijzing onlangs
eveneens aandacht geschonken.
Omdat het ons allen aangaat, wij zijn
immers de ouderen van morgen,
volgt hieronder het artikel dat vooral
het probleem van de oudere vrouw
belicht.
Even voorstellen
uit de
p.j.z.-agenda
redaktie Henk Tegels.
onder redaktie van de Redaktiekommissie Bond
van Plattelandsvrouwen voor Zeeland en Bra-
A I f bant
Redaktieadres:
Mevr. L.J. de Regt-van Maldegen..
Anna Mariaweg I, 4494 PB Geersdijk.
R ond het jaar 2025 mag een op de vijf Nederlanders zich bejaard noemen. Wereldwijd gemeten: in datzelfde
jaar zijn er twee keer zoveel grootouders als baby's
Dat de vergrijzing van de bevolking niet alleen in Nederland zorgen baart blijkt uit het feit dat er deze zomer
een wereldvergadering in Wenen plaatsvond waar de hele wereld zich over deze niet te stuiten ontwikkeling
boog.
De laatste tien jaar heeft het groei
end aantal oudere mensen vooral in
de industrielanden de aandacht ge
trokken. In Nederland b.v. werd
door het Ministerie van C.R.M. on
langs besloten tot het instellen van de
Stuurgroep Onderzoek Ouderwor
dende Mens.
Volgens de gegevens van de Vere
nigde Naties echter is de toename
van het aantal ouderen in de arme
landen veel dramatischer. De cijfers
tonen aan dat in 1975 52 procent van
alle bejaarden ter wereld in ontwik
kelingslanden woonde. Naar ver
wachting zal dat percentage in het
jaar 2000 tot 60 zijn gestegen en in
het jaar 2025 zelfs tot 72.
Op de konferentie in Wenen kwa
men zaken aan de orde als: waar gaat
de bejaarde wonen, hoe kan hij een
isolement ontlopen, hoelang kan en
mag hij werken, wie zorgt voor hem,
wie betaalt er voor hem, wie zorgt
voor zijn veiligheid? Maar ook, wat
doen we voor de bejaarde in de on
derontwikkelde landen?
T oneel
De Boerengroep brengt deze winter
twee toneelstukken uit. Beide stuk
ken duren ongeveer een uur. Na af
loop van het stuk willen de spelers
met het publiek in kleine groepen
napraten, bijvoorbeeld aan de hand
van stellingen, die in overleg met de
organiserende groep gemaakt wor
den. Een 'echt' toneel, met podium,
gordijnen en lichten is voor deze to
neelstukken beslist niet nodig.
Bij het schrijven van de folder waren
de titels van beide stukken nog niet
bekend. Hieronder volgt de inhoud
in het kort.
Gezinsbedrijven
Het stuk vertelt over een boerenge
zin: zoon Wim
heeft de boerderij bijna van zijn
vader overgenomen; ze werken nu
nog in maatschap. Wim is onge
trouwd en heeft zelfs nog geen
vriendin; zou hij een vrouw weten te
vinden, of kan hij het bedrijf in zijn
eentje voortzetten? Dochter Ria
woont nog thuis, maar zou ook wel in
de stad willen wonen. Vader en
moeder zouden het wat rustiger aan
willen doen, maar eigenlijk kunnen
ze Wim en de boerderij niet in de
steek laten.
Het stuk biedt genoeg stof tot dis-
kussie over het wonen en werken op
een gezinsbedrijf. Het is vooral be
De oudere vrouw - een
probleem apart
De redenen waarom vrouwen, vaak
als weduwe, de grootste groep onder
de bejaarden vormen - en daarin met
eenzaamheid worden gekonfron-
teerd liggen voor de hand.
In de eerste plaats is de gemiddelde
levensduur van vrouwen in de mees
te landen veel langer dan die van
mannen. In de Sowjet-Unie, de Ve
renigde Staten en Frankrijk bijvoor-
doeld voor plattelandsjongeren en
voor gezamenlijke avonden van jon
geren- en standsorganisaties.
De première van dit toneelstuk vindt
plaats op vrijdagavond 8 oktober in
"De Wereld", Gen. Foulkesweg 1 in
Wageningen.
Boerinnen
Het stuk laat drie vrouwen op een
boerderij zien: Moniek is getrouwd
met een jonge boer, Harrie. Zij is
onderwijzeres en komt zelf niet uit
een boerengezin. Zodra ze in ver
wachting raakt stopt ze met lesgeven
en gaat meehelpen op de boerderij.
Ma, de moeder van Harrie, woont
met haar man in een bungalow naast
de boerderij. Toen Moniek nog les
gaf, deed zij nog van alles op het
bedrijf. Els, haar dochter, woont nog
bij pa en moe. Ze heeft net de HAVO
af en zit te piekeren over haar toe
komst. Ze zou wel op een boerderij
willen werken. Het stuk is uitsluitend
bedoeld voor groepen (aanstaande)
agrarische vrouwen.
De kosten van het GEZINSBE-
DRIJVENtoneelstuk bedragen
evenals de kosten van het BOERIN-
NENtoneelstuk 250 gulden. Deze
bedragen zijn inklusief alles. Finan
ciële belemmeringen mogen geen
reden zijn om het toneelstuk niet aan
te vragen. Er is altijd wel een regeling
te treffen.
beeld, bereiken vrouwen een gemid
delde leeftijd die tien jaar hoger ligt
dan van de mannen. In Malawai,
Bolivia en Bangladesh - ontwikke
lingslanden dus - overleven de vrou
wen de mannen met twee tot vier
jaar.
In de tweede plaats plegen mannen
te trouwen met vrouwen die jonger
zijn dan zijzelf, wat vaak tot gevolg
heeft dat zij hun echtenoten later als
weduwe achterlaten.
De derde faktor die een rol speelt in
de positie van de oudere vrouw is dat
zij, in welke positie dan ook, niet
meer bij haar familie blijft wonen,
maar op eigen benen wil staan.
Afhankelijkheid
Een aantal van de problemen
waarmee oudere vrouwen worden
gekonfronteerd is oud en bekend.
Om een voorbeeld te noemen: de
emotionele en ekonomische gevol
gen van het weduwschap zijn in alle
landen aan elkaar gelijk, onverschil
lig de tegenstellingen in kuituur en
ontwikkeling. Daarnaast zijn vrou
wen over het algemeen opgevoed
Film
De Boerengroep heeft samen met
boeren en boerinnen een aantal films
gemaakt. De films zijn bedoeld om
de diskussie in afdelingen van plat
telandsvrouwen en -jongeren aan te
wakkeren.
Deze films 'De samenwerking' 'Als je
met een boer trouwten 'De prijs
van ons voedsel' kunnen met bege
leiding worden aangevraagd. Pro-
jektor en scherm worden dan mee
genomen. De film 'Als je met een
boer trouwt...' wordt zo vaak aange
vraagd dat er niet altijd iemand mee
kan komen. De film kan ook worden
aangevraagd bij het Ministerie van
Landbouw (070-793911) en bij Ci-
nemien (020-279501). Bij de Boeren
groep kan dan het boekje 'Wenken
bij een voorstelling' worden aange
vraagd, hierin staan adviezen voor
het organiseren van een filmvoor
stelling en er zijn diskussiestellingen
in opgenomen.
Prijs van ons voedsel
In de film 'De prijs van ons voedsel'
komen afrikaanse tuinders aan het
woord. Zij verbouwen op hun be
drijven groenten voor de export naar
Europa. Deze exporten kunnen al
leen plaatsvinden dankzij ontwikke
lingshulp. Zo leverde Nederland
komplete irrigatie werken en een
koelhuis. De afrikaanse tuinders zijn
door kontrakten met handen en
voeten gebonden: zij dragen de risi-
ko's van de teelten, maar beuren
vaak niet de afgesproken prijzen.
In de film wordt dit afrikaanse ver
haal afgewisseld met een interview
met een nederlands tuindersgezin.
Het blijkt dat in Nederland tuinders
weliswaar een hogere levensstan
daard kennen, maar toch niet zo
onafhankelijk zijn als ze zelf graag
zouden willen.
'Als je met een boer trouwt....'
In deze film worden boerinnen aan
het woord gelaten over hun eigen si
tuatie. De kosten zijn 200 gulden,
inklusief begeleiding en reiskosten.
'De prijs van ons voedsel'
De situatie van tuinders in een coö
met het idee dat ze later afhankelijk
van een echtgenoot zullen worden en
dat zij in de eerste plaats de rol van
moeder en huisvrouw hebben te
spelen. Weinigen hebben dus scho
ling of vakopleiding ontvangen.
Naast die vanouds bekende proble
men hebben zich een paar nieuwe
aangediend. Door de trek van de
jongeren van het platteland naar de
steden wordt de traditionele familie-
struktuur verstoord. De ouderen
blijven achter, verlaten en vergeten
in hun dorpen, of ze vestigen zich
met hun kinderen in de grote stad
waar ze vaak een eenzaam en onge
lukkig bestaan leiden. Zelfs in die
gevallen waarin van regeringszijde
speciale zorg aan de ouderen wordt
besteed, heeft de praktijk aange
toond dat die benadering bij lange
na geen bevredigende oplossing
biedt.
peratie in Opper-Volta wordt verge
leken met die van een tuinder in
Nederland. De prijs van deze film is
150 gulden, inklusief begeleiding en
reiskosten.
'De samenwerking'
Is de coöperatie er voor de leden of
zijn de leden er voor de coöperatie?
Dat is één van de vragen die in deze
film aan de orde komen. De kosten
voor deze film bedragen inklusief
begeleiding en reiskosten 200 gul
den. Financiële belemmeringen mo
gen de aanvraag van aktiviteiten niet
belemmeren. Er is altijd wel een re
geling te treffen.
Voor meer informatie of bestellingen
kun je terecht bij Boerengroep, Post
bus 265, 6700 AG Wageningen, tel:
08370-10500.
In de PJZ-organisatie zijn onlangs 2
"nieuwe" gezichten verschenen. De
ene is dat van Peter Priem en de an
dere dat van Marie-Louise Hoppen
brouwers. Deze week stelt Marie-
Louise zich aan jullie voor, volgende
week zal Peter Priem haar voorbeeld
volgen.
Per 15 september jl. ben ik aange
steld als administratief medewerkster
voor de Plattelands Jongeren Zuid
en Eurodelta. Mijn naam is Marie-
Louise Hoppenbrouwers. Ik woon al
15 jaar in Hoeven, ben getrouwd en
heb 2 kinderen van 11 en 13 jaar. Ik
ben in Utrecht geboren, doch woon
al 32 jaar in Brabant. Ik hoop dat
Ongelijkheid
Evenals de beloning tijdens haar
werk zaam leven voor vrouwen lager
is, zijn de inkomens van oude re
vrouwen aanzienlijk kleiner dan die
van haar mannelijke leeftijdsgeno
ten. In de meeste sociale verzeke
ringsstelsels worden vrouwen op voet
van ongelijkheid behandeld, aange
zien men vindt dat ze meer afhanke
lijk moeten zijn van het geld dat
echtgenoot-kostwinner gedurende
zijn werkzaam leven en daarna in
brengt.
Hier komt nog bij dat haar verdien
sten en het aantal jaren dat zij wer
ken kleiner dan die van mannen zijn
en dat inkomensongelijkheid tussen
de sexen in latere jaren toeneemt.
Vrouwen vinden ook moeilijker
werk wanneer zij op oudere leeftijd
zijn gekomen.
Kort en goed gezegd kan men stellen
dat over de hele wereld, zowel in
geïndustrialiseerde als in landbouw
gebieden, vrouwen van boven de
zestig jaar tot de armsten onder ar
men kunnen behoren. Tegen de
achtergrond van dit gegeven vraagt
men zich allerwegen af wat er aan de
positie van de oudere vrouw kan
worden verbeterd.
Een van de antwoorden hierop is dat
het voor mannen én vrouwen ge
makkelijker wordt gemaakt aan het
werk te blijven. Dat kan door het
wegnemen van de belemmeringen
die nu nog in het bijzonder voor
vrouwen in het arbeidsproces be
staan,gediskrimmineerdalszeworden
op grond van hun sexe en leeftijd.
Bij vele deskundigen wint de ge
dachte terrein dat banen voor oudere
mensen en met name voor vrouwen
niet als onderdeel van sociale zorg
mogen worden beschouwd. Het feit
dat zij werken wordt gezien als een
bijzonder belangrijke faktor in het
ontwikkelingsproces van een land én
in de evenwichtige opbouw van ge
zinnen en samenlevingen.
Met andere woorden: de beste ma
nier om de ouderen minder te isole
ren en te laten vereenzamen is om ze
produktiever en onafhankelijker te
maken. R.H.
24-25-26 sept: PJZ afd. Bladel Van
avond begint het uitwisselingsweek
end met de afdeling Raalte. Deze
uitwisseling duurt t/m zondag. Op
het programma staan o.a.: speur
tocht met opdrachten in de bossen
tussen Vessem en Wintelre, een stal-
feest en midgetgolfen. De uitwisse
ling wordt besloten met een echte
brabantse koffietafel.
26 sept. de afd. Zevenbergen houdt
op deze dag een fietstocht. Verza
melen om 12.30 uur op de Markt in
Zevenbergen'
3 okt. afd. Schouwen-Duiveland gaat
op deze dag naar het buitenland nl.
naar België. Daar wordt Antwerpen
bezocht en wel in het bijzonder de
Vogeltjesmarkt. Vertrek om 8.00 uur
bij de parkeerplaats van het RTM
station in Zierikzee' Kosten 5,- p.p.
en opgeven vóór 29 sept. bij Ad van
Nieuwenhuizen tel: 01112-1230.
3 okt. de afd. West-Zeeuws Vlaande
ren stelt haar leden op deze dag weer
in de gelegenheid om te volleyen.
Niet alleen gevorderde volleyballers,
maar ook beginnelingen kunnen
hieraan deelnemen.
9 okt. de afd. Tholen/St. Philipsland
organiseert op deze dag een trekker-
behendigheidswedstrijd. Nadere ge
gevens hierover volgen nog.
10 okt. de afd. Zevenbergen organi
seert in samenwerking met de KPJ-
afdeling Zevenbergen een volleybal-
tournooi, waaraan ook teams van
een groot aantal andere PJZ-afde-
lingen deel zullen nemen.
mijn werk zal bijdragen tot het goed
funktioneren met alle afdelingen in
ons gebied. Ik ben op kantoor te be
reiken van 12.30 tot 16.30 uur.
-
De boerengroep Wageningen heeft haar nieuwe programma uitge
bracht voor de winter van 1982/83. Dit programma ziet er als volgt uit.
21
