KNLC kommentaar
Kursussen Ekonomische
Vorming Gevestigde
Ondernemers in Zeeland
Waar blijven de
kostenstudieklubs?
Wisselende uitgaven
EG-landbouwbeleid
Het inkomen van de ondernemer
Het loodje...
EG-Commissie
gelast Londen
versoepeling
pluimvee-invoer
Saldo-berekeningen
vleeskeuringswet
Citadel op
rassenlijst voor
landbouwgewassen
1983.
SXf/7
Deze week zei een jonge boer tegen
mij: "In kranten, op familiebijeen
komsten en op vergaderingen hoor je
ontzettend veel over kg-opbrengsten,
over liters melk per koe e.d. Het valt
mij dan op dat de verschillen uiter
mate groot zijn. Waar ik weinig over
hoor zijn de kosten per kg geprodu
ceerd produkt, per kg melk. Nog
minder hoor ik over kosten per ha en
of per bedrijf. Zijn er even grote ver
schillen tussen de bedrijven onderling
wat de kosten per kg, per ha en per
bedrijf betreft?"
Mijn antwoord was: "Ja. de ver
schillen in opbrengsten, in kosten en
in de bedrijfswinst zijn enorm groot.
En wat erger is: Die verschillen tus
sen de bedrijven worden steeds gro
ter". De ondernemer zal nog meer
kostenbewust moeten worden dan
hij nu al is. Zoals we nu de gewas-
studieklubs kennen met hun goede
resultaten, zou het goed zijn dat er
ook kostenstudieklubs ontstonden.
"In de gewasstudieklubs leer je ont
zettend veel van elkaar", zeggen de
deelnemers, waarom zal dit niet het
geval kunnen zijn. indien we bereid
zijn de kosten op de bedrijven beter
te leren kennen. Moet men daarbij
denken aan de vroegere bedrijfseko-
nomische studieklubs? Ik weet het
niet. in ieder geval hoeft het voor mij
niet dezelfde opzet te zijn. Men zal
zelf moeten zoeken naar de juiste
opzet.
"Ik vraag me wel eens af waar we
eigenlijk mee bezig zijn", vroeg de
jonge boer zich af. Ook mijn grond is
ontsmet tegen het bietencysteaaltje.
De kosten hiervan lopen uiteen van
500,— tot 700,— per ha. Ik doe
dit om een hogere kg-opbrengst te
krijgen. Nu, die hogere kg-opbrengst
is er. Mijn verwachting is 10 ton meer
opbrengst per ha op het ontsmette
gedeelte. Het vervelende is nu dat
ook ik dankzij het ontsmetten en de
hogere opbrengst mee help dat er
méér suikerbieten komen, waarvoor
ik dan de wereldmarktprijs krijg, die
veel en veel lager is dan de kostprijs".
Ik kon hem geen ongelijk geven. We
kwamen samen wel tot de konklusie,
dat indien hij niet meer zou ont
smetten en ieder ander wel, hij het
loodje zou leggen, want bij het hui
dige systeem betaalt ieder evenveel
mee aan het overschot suiker.
Toch heeft hij saldo-berekeningen
gemaakt, en de diverse gewassen met
elkaar vergeleken, maar met een on
zekere prijs voor de bieten heeft hij te
weinig rekening gehouden. "Toch
ga ik", zo zei hij, "eens met de afde
lingsvoorzitter van onze afdeling
praten of we van de winter niet eens
een paar avonden kunnen besteden
aan de kostenfaktoren op onze be
drijven en wat we er aan kunnen
doen. Wat mij betreft een gespreks
groep met 10 a 12 geïnteresseerden".
Een paar dagen na liet gesprek zag ik
de ontsmettingsmachine bezig op zijn
bedrijf. Ik dacht: "Ook hij is een
echte plantenteler". Maar ook hier
geldt: "Niet meer, maar beter".
J. Markusse
De EG-commissie heeft Groot-Brit-
tannië gelast om vóór 20 september
gevolg te geven aan het arrest van het
Europese Hof van Justitie waarin-
wordt bepaald dat het zijn pluim-
vee-invoervoorschriften moet wijzi
gen. Met een beroep op de veteri
naire voorschriften heeft Londen
vorig jaar de import van pluimvee en
eieren uit vrijwel alle EG-landen
onmogelijk gemaakt. Volgens de
verschillende exporteurs op het con
tinent om de thuismarkt te bescher
men. Het Europese Hof van Justitie
oordeelde in juli dat het Verenigd
Koninkrijk zijn voorschriften moest
aanpassen.
De Britten hebben daartoe voorstel
len aan de EG-Commissie gedaan,
maar die gaan in de ogen van Brussel
niet ver genoeg. De Commissie heeft
tegenvoorstellen gedaan en verwacht
daarop voor donderdag antwoord.
Hoewel ook andere EG-exporteurs
nadeel ondervinden van het Britse
invoerregime. is het Frankrijk dat
zich er in de praktijk het hevigst
tegen verzet. Nadat afgelopen
maand een zending Frans pluimvee
door de Britse autoriteiten werd te
ruggezonden. is Parijs overgegaan
tot een strenge controle op de aan
wezigheid van hormonen in geïm
porteerd Brits lamsvlees. Daartoe
moet het vlees bevroren worden
aangeboden, waardoor het zijn prijs
niet meer opbrengt omdat de Franse
consument de voorkeur geeft aan
vers.
Fin.D.
Nu het er naar uitziet dat zowel de
graan- als de melkprodukties in de EG
dit jaar een rekordhoogte zullen be
reiken, verschijnen al weer de eerste
alarmerende berichte in de pers over
een ernstige financiële krisis in Brus
sel. Ik kan daarbij niet aan de indruk
ontkomen dat met name ook vanuit
kringen van de Europese Commissie
zelfs deze paniekverhalen worden ge
stimuleerd in een poging om volgend
jaar in elk geval de garantiehoeveel-
heden per produkt aan maxima te
binden en bovendien de in terven tie-
prijsniveau's veel minder te verhogen,
dan op grond van de kostenontwikke
ling noodzakelijk zal zijn. Uiteraard is
het juist dat bij hogere produkties,
tegenvallende prijsontwikkeling op de
wereldmarkt en achterblijvende kon-
sumptie de kosten van het EG-land
bouwbeleid toenemen.
Toch moet bedacht worden dat de
produkties en prijsniveau's in de
landbouw van jaar tot jaar sterk kun
nen verschillen. Ook in het Europese
budget zou daarmee meer rekening
moeten worden gehouden, bijvoor
beeld door uit te gaan van de gemid
delde uitgaven over een periode van
drie jaar. Dan zou het mogelijk zijn
geweest om de miljarden guldens, die
vorig jaar en dit jaar op de EG-land-
bouwbegroting zijn overgehouden,
mede te benutten in een jaar met
tegenvallende uitgaven. Het zou toch
hoogst onrechtvaardig zijn de land
bouw volgend jaar de financiële klem
op de neus te zetten, nadat dit jaar nog
een fors bedrag aan "landbouwgeld"
naar andere uitgavenposten en naar de
nationale budgetten overgeheveld kon
worden. Intussen blijft het ook voor de
landbouw zelf natuurlijk het beste in
dien de EG-uitgaven binnen algemeen
aanvaardbare grenzen kunnen worden
gehouden. Een voorzichtig optreden
naar de wereldmark met vooral onze
zuivelafzet lijkt daarom gewenst. Het
instrument van de exportrestituties zal
daarbij zodanig moeten worden toe
gepast dat het prijsniveau op deze
wereldmarkt zich zoveel mogelijk
weet te handhaven. Goed overleg met
andere belangrijke exportlanden is in
dit kader tevens van groot belang. Wat
dat betreft geeft de opstelling van de
huidige Amerikaanse regering Rea
gan ons de nodige zorgen. Ook wij
onderkennen het belang wat A merika
heeft bij export van haar agrarische
produkten. Het gaat evenwel niet aan
om deze export desnoods ten koste van
het, op een heel andere bedrijfsstruk-
tuur in Europa gerichte, EG-land
bouwbeleid door te blijven drukken.
En dat terwijl de Verenigde Staten
voor die produkten waarin juist wij
een sterke positie innemen (zuivel,
varkensvlees) haar grenzen praktisch
gesloten houdt. Het is daarom goed de
Amerikanen er keer op keer op te wij
zen dat zij de grote verdieners zijn in
het agrarisch handelsverkeer met de
EG. En dus ook het meest te verliezen
hebben!
Me dunkt dat we ons daarom in de EG
niet te gauw bang moeten laten maken
en in elk geval door moeten gaan op de
weg naar meer evenwicht op onze
markten; onder meer door de produk-
tie van eiwithoudende veevoeder
grondstoffen binnen de EG te blijven
stimuleren.
Luteijn
Vanuit samenwerking tussen de konsulentschappen, de sociaal-ekono-
mische voorlichtingsdiensten en de boekhoudbureaus van de drie
landbouworganisaties in Zeeland wordt gepoogd in de winter 1982/83
voor vier groepen gevestigde ondernemers een kursus Ekonomische
Vorming te organiseren.
Het inkomen van de ondernemer bestaat voor het grootste deel uit de
winst die zijn bedrijf oplevert. Daarbij wordt dan zondermeer aange
nomen dat er ook inderdaad een positief inkomen (winst) aanwezig is.
In het huidige bedrijfsklimaat komen echter ook andere geluiden voor,
die er de aanleiding toe zijn dat vele bedrijven (geruisloos) verdwijnen.
Omvang en inhoud van de kursus
De kursus zal 10 halve lesdagen van
3 uur omvatten en overdag worden
gehouden. De inhoud zal gericht zijn
op ekonomische vorming en wel
door behandeling van hetgeen uit
fiskale exploitatierekeningen te leren
valt en hoe met bedrijfsekonomische
begrotingen de eigen bedrijfsvoering
valt te beoordelen en wijziging van
bedrijfsopzet valt te overwegen. Bij
een en ander zal ruime aandacht aan
de financiering worden gegeven.
Daarnaast zullen aan de orde komen
de mogelijkheden van samenwerking
alsmede de afzet van de produktie.
Nadere informatie omtrent inhoud
en programma is te verkrijgen bij de
sociale ekonomische voorlichtings
diensten van de drie landbouworga
nisaties en de konsulentschappen.
Voor wie bedoeld?
De kursus is bestemd voor diegenen,
die reeds ondernemer zijn en dit nog
geruime tijd willen blijven. Daaron
der te verstaan zowel de echtgenotes
als de ondernemers.
Het is niet de bedoeling, dat in deze
kursus de bedrijfsovername door een
opvolger en het overdragen van een
bedrijf van betekenis aan de orde
zullen komen omdat daarvoor ande
re kursussen zijn.
Waar en voor wie?
Gepoogd wordt in Goes een speciaal
op de fruitteelt gerichte kursus te or
ganiseren. De overige drie kursussen
zijn bestemd voor de gebieden
Schouwen-Duiveland te houden in
Zierikzee, Noord- en Zuid-Beveland
te houden in Goes en voor Zeeuws-
Vlaanderen, te houden in Schoon-
dijke. Deze zijn bestemd voor de
landbouw; daarin te gebruiken
voorbeelden zullen gericht zijn op de
akkerbouw.
Gestreefd wordt, de kursussen begin
december aan te vangen, drie bij
eenkomsten te houden in december,
vier in januari en drie in februari.
Het kursusgeld zal waarschijnlijk
niet meer dan 100,— bedragen.
Verwacht wordt, dat voor deze kur
sussen veel belangstelling zal bes
taan. Ibr kursus kunnen niet meer
dan 25 personen worden aangeno
men. Plaatsing zal geschieden in
volgorde van aanmelding. Daarom
dient elke aanmelding schriftelijk te
geschieden op één adres en wel:
Kommissie Agrarische Vakonderwijs
Grote Markt 28,
4461 AJ Goes.
De Ministerraad is in zijn vergade
ring d.d. 6 september j.l. akkoord
gegaan met het wetsontwerp tot wij
ziging van de Vleeskeuringswet.
De wijziging, die van zeer beperkte
omvang is. beoogt een wettelijke ba
sis te scheppen voor het overnemen
van gemeentelijke vleeskeurings
diensten door het Rijk en loopt
vooruit op de strukturele wijziging
van de Vleeskeuringswet.
Wil het bedrijf van de zelfstandig
ondernemer financieel ongestoord
voortkunnen, dan zal over een reeks
van jaren tenminste moeten zijn vol
daan aan het hebben van een positief
saldo van de ter beschikking komen
de middelen en de te besteden mid
delen. De beschikbare middelen
bestaan in ieder geval uit de af
schrijvingen en de netto winst.
Evenzo worden daartoe gerekend de
opgenomen geldleningen en toevoe
ging aan de voorzieningsrekening.
Besteed worden deze gelden als uit
gaven voor vervangings- en/of uit
breidingsinvesteringen. Vervolgens
worden de privé-uitgaven van de
ondernemer ook hieronder opgeno
men, evenals de aflossingen op de
geldleningen. U krijgt dan het vol
gende beeld.
Herkomst
Afschrijvingen
Winst
Opgenomen leningen
Besteding
Investeringen
Privé-bestedingen
Aflossing leningen
Per saldo meer beschikbaar dan bes
teed
Cijfermatig klopt het nog wel omdat
er een positief saldo is. Doch bij na
dere beschouwing blijkt dat het
overschot geheel ontstaan is door de
opgenomen geldlening, waarbij de
hoogte van de lening niet overeen
komt met de gedane investering.
In feite zou de lening 30.000,—
hebben mogen zijn, gelet op het be
drag der afschrijvingen in samen
hang met dat der investering. Er
voorts van uitgaande dat de aflos
singen uit het inkomen zouden moe
ten komen, zien wij dat dit in het
geheel niet mogelijk is. Erger nog
ook de privé-uitgaven kunnen niet-
eens tenvolle uit de winst worden
bekostigd. De resultaten van het be
drijf blijven duidelijk achter bij de
behoeften.
30.000,-
50.000,-
100.000,-
180.000,-
60.000.-
60.000.-
20.000.-
140.000,-
40.000-
Wanneer dit over meerdere jaren het
geval is, is er sprake van een situatie
die herziening behoeft. Nagegaan
moet worden of de winstkapaciteit
verbeterd kan worden, hetgeen in
een aantal gevallen zeker tot de mo
gelijkheden behoort. Anderzijds
moet ook aandacht worden gegeven
aan de privê-bestedingen. Bij deze
uitgaven is in veel gevallen besparing
mogelijk, al zal dit niet van harte
gaan.
Het is natuurlijk moeilijk precies
voor te rekenen wat het privé-budget
mag worden, doch bedacht moet
worden dat besparing hierbij recht
streeks het bedrijf ten goede zal ko
men. En het bedrijf is toch uiteinde
lijk de bron die het inkomen moet
opleveren. In een tijdsbestek waarin
alom wordt geschreven over bespa
ringen en inleveren, is het ook voor de
zelfstandig ondernemer noodzakelijk
zichzelf enige beperkingen op te leg
ged, waardoor zijn bedrijf betere
kansen krijgt in stand te blijven.
Veerbeek
De Kommissie voor de Samenstelling
van de Rassenlijst voor Landbouw
gewassen deelt mede dat bij winter
tarwe voor het eerst in de N-rubriek
van de Beschrijvende Rassenlijst is
geplaatst:
Citadel (WZ CC 1112 w.v.) K: De
Samenwerkende Graankweekbedrij-
ven Wiersum-Zelder, Groningen.
Heeft zeer goede tot hoge opbreng
sten gegeven. Is vrij goed tot goed
wintervast. Heeft een vlotte voor
jaarsontwikkeling. Het stro is kort en
vrij stevig. Is gevoelig voor enkele
duistbestrijdingsmiddelen. Lijkt vrij
weinig vatbaar voor gele roest. Werd
iets door meeldauw en afrij pings-
ziekten aangetast. Nogal vatbaar
voor bruine roest. Rijpt vrij laat. Iets
gevoelig voor schot.
3
