Brooymans bleef het trekpaard trouw
Canada gaat subsidie op
graantransport afschaffen
Het wordt een spannende Nationale!"
Kilometers
Spannend
Propaganda
Bloei
Meewerken
Geweldige kracht
Alle Canadezen die geen boer zijn,
zijn het zat dat ze voor het ver
zenden van een brief evenveel be
talen als de boeren voor het tran
sport van 100 Ib graan van Sas
katchewan naar havens aan de
grote meren, over een afstand van
700 mijl. Maar met ingang van
oktober wordt dat anders. Dan
namelijk zal de Canadese regering
zich uitspreken over een rapport
waarin de geleidelijke afschaffing
wordt bepleit van de gesubsidieer
de vrachttarieven voor graan, die
in ongewijzigde vorm al vanaf
1897 bestaan.
De subsidie op het vervoer van
graan heeft de Canadese spoor
wegen tot de bedelstaf gebracht,
investeringen in het spoorwegnet
in het westen van Canada in de
weg gestaan en andere gebruikers
van de spoorwegen gestraft. Het
tarief voor graan werd 85 jaar
geleden vastgesteld op Vi cent
voor het vervoer van 1 short ton
(907,2 kg) graan per mijl. Het
vervoer van graan tegen zo'n on
beduidend bedrag levert de Ca
nadian National Railways jaar
lijks een verliespost op van 1,3
miljard gulden.
De provinciale verkiezingen in
Saskatchewan leverde dit jaar
verlies op voor de voorstanders
van de lage vrachttarieven.
Thans heeft een landbouweko-
noom uit Manitoba een kompro-
misvoorstel dat dit najaar waar
schijnlijk door de federale rege
ring zal worden aanvaard. Hij
stelt voor de boeren vanaf het
oogstjaar 1983/84 hogere tarie
ven te laten betalen en jaarlijks
een inflatiekorrektie toe te pas
sen. De eerstkomende vijfjaar zal
de regering nog een subsidie ver
strekken van C 3,2 miljard, maar
in 1990 zouden de boeren het
markttarief moeten betalen.
Brooymans. De trekpaarden blijken
voor dit toch zware werk beter ge
schikt te zijn.
De veewagen van Brooymans rijdt
meer dan 60.000 km per jaar. Dat
komt mede door reizen als die naar
München, waar hij paarden ver
koopt aan de bierbrouwerijen.
Uit z'n plakboek blijkt trouwens wel
dat de Oud-Vossemeerse paarden
naar alle windstreken gaan. West-
Duitsland en België zijn daarbij fa
voriet. Ook in bijvoorbeeld het
Veenmuseum 't Aole Compas in
Barger Compascum lopen vier paar
den van Brooymans.
Uit het oogpunt van de handel neemt
Brooymans ook vaak deel aan keu
ringen. "Dan blijkt dat het stam-
boekpaard toch meer kwaliteit
heeft", aldus de Zeeuwse paarden
fokker. "Vroeger vroeg men om een
goed werkpaard, nu moet het een
mooi paard zijn".
Al twee keer heeft Brooymans de
beker mee kunnen brengen van de
jaarlijkse internationale keuring in
België. Naast onze Zuiderburen ne
men daaraan ook Frankrijk en Ne
derland deel. "Al is België van origi
ne een goed paardenland, ze hebben
nu toch wel wat angst voor onze
paarden", zo stelt Brooymans tevre
den vast. Sinds enkele jaren is er een
volledige erkenning tussen beide
stamboeken.
Het rijden met de dekhengst doet
Brooymans hoofdzakelijk zelf. Twee
zonen werken thuis op het bedrijf,
een derde heeft een andere baan
(ook in de paardenwereld) maar
helpt nog vaak thuis, vooral met het
bekappen en beslaan.
"Bamboula, is een lief dier met een
fijn karakter. Ik kan er wel onder
slapen", vertelt Brooymans over de
hengst waarmee hij door Zeeland,
West-Brabant en de Zuid-Hollandse
eilanden trekt.
Er is weer een spannende tijd aan
gebroken voor de Nederlandse
paardenfokkers, met de Nationale in
het vooruitzicht. Brooymans heeft
één keer het genoegen gehad met
Bart van Wijngaarden een nationaal
kampioen te kunnen leveren. "Het is
heel mooi als je dat een keer mee
mag maken", zo zegt hij. Bij de vier
spannen van één eigenaar is hij al
drie keer eerste geweest. Is een paard
eenmaal nationaal kampioen gewor
den, dan mag het voortaan alleen
buiten mededinging deelnemen, Dit
om de eigenaar een volgende keer
een eventuele afgang te besparen en
om te voorkomen dat anderen niet
meer aan bod komen.
"Wie er dit jaar kampioen wordt bij
de hengsten, is echt nog niet te zeg
gen. Dat was in andere jaren wel eens
anders, aldus Brooymans, die dit jaar
met 7 paarden naar Den Bosch gaat,
drie hengsten en een vierspan. "Ik
heb een machtig mooi vierspan, waar
ik erg trots mee ben" zo stelt de
Zeeuwse paardenfokker vast. Hij
gaat dan ook met vetrouwen naar
Den Bosch toe en bovendien: "Het
wordt dit jaar een hele mooie en
spannende Nationale".
Jan van Liere
Het is de mooi
ste propaganda voor het trekpaard
die er is". Dat vindt Brooymans
van de demonstraties die hij regel-
matig geeft met z'n paarden. Hij
reist het hele land af om shows te
geven met Zeeuwse wagens en 8- of
16-spannen. Zelfs aan trekkertrek
doen z'n paarden mee! Daarbij
blijkt een achtspan op te kunnen
tegen heel wat meer mechanische
pk's. Bij touwtrekwedstrijden laat
hij 2 paarden het opnemen tegen
35 man. Brooymans is vol lof over
het aandachtige en geïnteresseerde
publiek dat hij vaak bij dergelijke
evenementen ontmoet. Bovendien
is het een heel positieve ontwikke
ling dat juist de jongere organisa
toren van evenementen vragen
naar het goede, "oude" trekpaard.
Op 3 en 4 september a.s. vindt in
Den Bosch weer de tweejaarlijkse
manifestatie plaats van de Ko
ninklijke Vereniging Het Neder-
landsche trekpaard. Een rekord-
aantal paarden is aangemeld voor
deelname, zodat de Brabant-hallen
maar amper groot genoeg zijn om
de honderden stoere viervoeters te
herbergen. Eén van de deelnemers,
die zeker kans maakt een aantal
prijzen naar huis te mogen nemen
is de heer A.L.C. Brooymans uit
het Zeeuwse Oud-Vossemeer. Op
zijn akkerbouwbedrijf heeft hij een
groot aantal koudbloedpaarden
lopen. Wij brachten een bezoek
aan de gastvrije familie Brooy
mans en spraken er uitvoerig over
de ontwikkelingen met betrekking
tot het Nederlandse trekpaard. Het
bleek dat deze enthousiaste paar
denliefhebbers vrijwel dagelijks
bezig zijn met hun grote hobby: het
trekpaard.
"Er is een tijd geweest dat we dachten, 't is gebeurd. Maar toen is de
waarheid weer aan het licht gekomen. Nu is er veel meer handel in
trekpaarden dan drie tot vijf jaar geleden. Als de paarden maar willen
werken, dan kun je ze verkopen".
Dit zegt de heer A.L.C. Brooymans, akkerbouwer in Oud-Vossemeer
op het Zeeuwse eiland Tholen. Hij is door de jaren heen het koud-
bloedpaard trouw gebleven en kan nu met genoegen melding maken van
een al enkele jaren voortgaande uitbreiding van het trekpaardenbe
stand.
De handel in de koudbloedpaarden
beleeft de laatste jaren een flinke
bloei. De prijzen zijn fors gestegen,
voor een veulentje wordt al snel 1600
tot 1700 gulden betaald. Op een leef
tijd van 4 tot 5 maanden is dat al zo'n
2000 gulden meer. De hoge prijzen
hadden tot gevolg dat er vorig jaar
Het is één van de warme zomerda
gen, die het afgelopen seizoen voor
veel mensen tot een onvergetelijke
zomer maakten, als we door het
grootschalige West-Brabantse pol
derlandschap richting Tholen rijden.
Een regenbui in de afgelopen nacht
heeft enige verfrissing gebracht, zo
dat de uitgestrekte bietenpercelen er
veelbelovend bijstaan. Nu de com
bines even stil moeten blijven heerst
op de imposante boerderijen een
onzomerse rust.
Het landschap verandert duidelijk
als we de brug over de Eendracht,
scheiding tussen Zeeland en Bra
bant, zijn gepasseerd. Kleinere per
celen en de vele dijken beplant met
populieren geven het Thoolse land
een heel eigen charme. Rijdend in de
richting Oud-Vossemeer naderen we
al snel een flinke boerderij waar
omheen diverse trekpaarden in het
weiland lopen. Het is duidelijk dat
we hier bij het doel van onze reis
gearriveerd zijn: de boerderij van de
familie Brooymans.
Een achtspan van Brooymans.
Er zijn zo'n 25 trekpaarden waarvan
de meesten ouder dan 2 jaar op het
bedrijf van Brooymans, dat in totaal
een oppervlakte van zo'n 85 ha be
slaat. Daar van is 6 ha weiland, be
stemd voor de paarden. Een groot
deel van de veulens wordt in de zo
mer uitbesteed, zo vertelt Brooy
mans. Hoewel een deel van de paar
den ook bestemd is voor de handel,
werken ze allemaal op z'n tijd mee
op het bedrijf. Alle daartoe beno
digde machines zijn aanwezig. Het is
trouwens noodzakelijk dat de paar
den regelmatig werken want een
eventuele koper zal graag een paard
hebben dat alle werkzaamheden
kent.
Ondanks alle "echte" paardekrach-
ten zijn er ook de nodige mechani
sche pk's op het bedrijf aanwezig.
Diverse zware trekkers onderstrepen
de woorden van Brooymans, die zegt
dat de paarden belangrijk voor hem
zijn, maar dat het belang van z'n be
drijf voorgaat. Als het druk is wordt
er dan ook volop met de trekker ge
werkt om alles zo snel en efficiënt
mogelijk te laten verlopen.
"Als we alles met de trekpaarden
zouden doen, dan zou dat zeker beter
zijn voor bijvoorbeeld de struktuur
van de grond. De paarden forceren
niets, alleen hun gewicht al geeft ze
een geweldige kracht" zo zegt
Brooymans. Hij vertelt dat er in
Zeeland nog verschillende bedrijven
zijn waar vrijwel alle werkzaamheden
met de paarden worden verricht.
"Het zijn veelal wat kleinere bedrij
ven. Men is daar voordeliger uit dan
met de trekker en grote machines. Ze
zijn altijd op 1 december klaar met
ploegen! Er is ook een bedrijf waar
de aardappelen door de loonwerker
worden gerooid; het transport naar
de schuur wordt verzorgd door de
boer met z'n paarden en dat verloopt
uitstekend. Hij draait vlot z'n cel vol
en heeft heel weinig onkosten", aldus
Brooymans.
"Het is wel essentieel dat je liefde
hebt voor het werken met paarden, 's
Morgens moeten ze eerst gevoerd
worden, je moet dan natuurlijk wel
een half uur eerder uit bed dan
wanneer je zo op de trekker kunt
stappen. Ook het op zaterdag door-
Bamboula, zeker een kanshebber in Den Bosch.
werken moetje er voor over hebben.
Het is beter dan nietje eigen uren te
tellen. Als je echter om de twee jaar
een veulen hebt van een merrie, hoef
je je "trekker" niet af te schrijven en
dat is toch weer een voordeel".
Op het bedrijf van de familie Brooy
mans vragen de paarden extra veel
tijd omdat men ook nogal wat handel
drijft, een dekhengst heeft waarmee
vele honderden kilometers worden
afgelegd, het bekappen en beslaan
op eigen bedrijf gebeurt, men regel
matig deelneemt aan keuringen en
bovendien door middel van demon
straties propaganda voor het trek
paard bedrijft.
zo'n 25% meer gedekt is.
"Zo'n zes jaar geleden zag je in het
voorjaar op de veemarkt een hele rij
met slachtveulens staan", zegt
Brooymans. "Dit jaar moet ik de
eerste nog zien. Ze worden allemaal
thuis verkocht".
Op de vraag waaraan de opgang van
de trekpaarden te danken is, ant
woordt Brooymans onder meer dat
deze dieren de laatste jaren erg veel in
de bosbouw worden gebruikt. Hoewel
daarbij ook de Haflingers en de Fjor-
denpaarden een rol spelen, gaat het
voor 90% om koudbloedpaarden. "Ik
heb al een bosbouwer gehoord die zei:
voor mij nooit een Fjord meer", aldus
Het formeren van een zestienspan vormt telkens weer een hoogtepunt in Den
Bosch.
11
